ویکتور هوگو، محبوب‌ترین نویسنده‌ی فرانسه
<p>حسین نوش‌آذر – در قرن نوزدهم که انقلاب فرانسه و عصر روشنگری ثمر می‌داد، پایتخت فرهنگی و به یک معنا «آتن جهان» پاریس بود. استاندال، هوگو و بالزاک، هر یک به تنهایی می‌توانند تاریخ ادبیات یک کشور را دگرگون کنند.</p> <!--break--> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110906_hugo_nushazar.mp3"><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" /></a></p> <p>این سه نویسنده در یک دوره و در فاصله‌ی بین سال‌های ۱۷۸۳ تا ۱۸۸۵ در پاریس زندگی می‌کردند. در میان انبوهی از نویسندگان تأثیرگذار که روح آزاداندیش فرانسوی به ادبیات جهان تقدیم کرده، بی‌تردید ویکتور هوگو تا امروز همچنان محبوب‌ترین نویسنده در فرانسه است. هوگو حتی در زمان حیاتش هم بزرگ‌ترین رمان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس فرانسه به‌شمار می‌آمد و از عزت و احترام و ثروت و شهرت برخوردار بود. وقتی که هوگو در سال ۱۸۸۵ درگذشت، دولت عزای عمومی اعلام کرد و جنازه‌ی او را در عمارت پانتئون در پاریس مانند جنازه‌ی یک پادشاه تشییع کردند. روایت می‌کنند که در آن روز دو میلیون نفر به خیابان‌های پاریس ریخته بودند و ساکنان محلات فقیرنشین پاریس به افتخار نویسنده‌ی محبوب و از دست‌رفته‌شان چند روزی را به جشن و پایکوبی گذراندند.</p> <p> </p> <p>در مجموعه برنامه‌های ادبیات غرب در ۱۰ دقیقه که با هومر آغاز شد و با فیلیپ راث به پایان می‌رسد، امروز به ویکتور هوگو، محبوب‌ترین نویسنده‌ی فرانسه می‌پردازیم.</p> <p> </p> <p><strong>ویکتور هوگو، شاعر و نویسنده‌ای ملی</strong></p> <p> </p> <p>ویکتور هوگو، شاعر و نویسنده‌ای ملی بود. زندگی او نیز با تاریخ فرانسه درآمیخته بود. هوگو که فرزند یک ژنرال بود و پدرش به خدمت ناپلئون درآمده بود، در چهارده‌سالگی به ادبیات روی آورد. در هفده‌سالگی یک نشریه‌ی ادبی منتشر کرد و در یکی از مسابقات ادبی شرکت کرد و جایزه‌ای به دست آورد. <br /> </p> <blockquote> <p><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/victorhhnu05.jpg" />ویکتور هوگو تا امروز همچنان محبوب‌ترین نویسنده در فرانسه است. در تشییع جنازه او دو میلیون نفر از اهالی پاریس به خیابان‌ها ریختند. عکس: آرامگاه هوگو در عمارت پانتئون در کنار روسو، ماری کوری و ولتر <a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110906_hugo_nushazar.mp3">(بشنوید)</a><br /> </p> </blockquote> <p>می‌بینیم که از‌‌ همان آغاز همه‌ی شرایط فراهم بود تا هوگو بتواند استعداد خدادادش را پرورش دهد. برای مثال برخلاف بسیاری از نویسندگان، پدرش زورگو نبود و از او انتظار نداشت که نویسندگی را وانهد و به نظامیگری روی‌آورد. از طرف دیگر از رفاه و آسایش لازم هم برخوردار بود. هنگامی که نخستین دفتر شعرش را در سال ۱۸۲۲ منتشر کرد، به دلیل طرفداری‌اش از پادشاه به او یک مستمری سالانه به ارزش هزار فرانک تعلق گرفت. این مستمری او را از نظر مادی هم مستقل و بی‌نیاز کرد. مثل این است که همه‌ی عوامل دست به دست هم داده‌ بودند تا هوگو زندگی متعادلی داشته باشد و زندگی‌اش را وقف ادبیات کند. البته ویکتور هوگو جوان نه تنها مستعد بود، بلکه پشتکار زیادی هم داشت و نه تنها پشتکار داشت، بلکه جوانی او همزمان شد با انقلاب فرانسه و این انقلاب در اندیشه‌اش تأثیر عمیقی بر جای نهاد و او که در نوجوانی سلطنت‌طلب بود، در جوانی از نظر فکری به یک آزاداندیش و یک روشنفکر لیبرال تحول پیدا کرد.</p> <p> </p> <p><strong>شیفتگی نسبت به قرون وسطی</strong></p> <p> </p> <p>در سال ۱۸۳۰، پس از آنکه نخستین نمایش هوگو با عنوان «ارنانی» (Hernani) روی صحنه آمد، ناگهان نویسنده‌اش را به رهبر خیزش فرهنگی رمانتیک‌های فرانسوی فراز آورد. یکی از سویه‌های رمانتیستیسم در فرانسه شیفتگی آن‌ها نسبت به قرون وسطی‌ست که حتی تا امروز هم همچنان، به‌طور جسته و گریخته در ادبیات و هنر ادامه دارد. این شیفتگی در رمان معروف و عالمگیر ویکتور هوگو، «گوژپشت نتردام» که در سال ۱۸۳۱ منتشر شد، به کمال می‌رسد. پس از انتشار این رمان، از هوگو به عنوان «شکسپیر» رمان‌نویسی در جهان یاد کردند.</p> <p> </p> <p>این رمان به این جهت که از سال ۱۹۰۵ تا امروز بار‌ها بر پرده سینماهای جهان به نمایش درآمده یکی از مشهور‌ترین داستان‌های جهان است و کمتر کسی‌ست که از عشق کازیمودو به اسمرالدای زیبا با بزش بی‌خبر مانده باشد. در یکی از معروف‌ترین فیلم‌هایی که بر اساس گوژپشت نتردام ساخته شده، آنتونی کوئین در نقش کازیمیدو بازی می‌کند. این فیلم که در سال ۱۹۵۶ به نمایش درآمد، ساخته کارگردان معروف فرانسوی، ژان دلانوئه است. در این فیلم جینالولو بریجیدا، ستاره‌ی بی‌بدیل سینما در سال‌های دهه ۵۰ هم در نقش اسمرالدا بازی می‌کند.<br /> </p> <blockquote> <p><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/victorhhnu02.jpg" />گوژپشت نتردام، اثر جاودانه‌ی ویکتور هوگو. بازآفرینی قرون وسطی در همه‌ی طیف‌ها و رنگ‌هایش همراه با وحدت و درهم‌تنیدگی همه‌ی اجزاء در پیش‌زمینه‌ی یک داستان عشقی پر از تضاد<a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110906_hugo_nushazar.mp3">.(بشنوید)</a><br /> </p> </blockquote> <p>هنر ویکتور هوگو در گوژپشت نتردام این است که موفق می‌شود، قرون وسطی را در همه‌ طیف‌ها و رنگ‌ها و چشم‌انداز‌هایش بازآفرینی کند. وصف‌های جانانه‌ای که از اجتماعات مردم در میدان‌ها و کافه‌ها و خیابان‌ها به‌دست می‌دهد و همچنین وصف شخصیت‌های تاریخی مثل لودویگ ششم که در فاصله‌ی بین سال‌های ۱۴۲۳ تا ۱۴۸۳ حکومت می‌کرد و شخصیت مخوفی داشت و نیز معماری کلیسای نتردام که در مرکز رمان قرار دارد و به‌دقت وصف می‌شود، خواننده را به قرون وسطی می‌برد. گوژپشت نتردام به این جهت یک رمان تاریخی‌ست و شیفتگی رمانتیک‌های فرانسه نسبت به قرون وسطی را به‌خوبی بازتاب می‌دهد. این رمان نه تنها یک داستان پرکشش و عشقی دارد و پر از تضاد و درگیری عاطفی بین انسان‌هاست، بلکه مهم‌تر از آن بر مبنای یک درک زیبا‌شناختی استوار است. این وحدت و درهم‌تنیدگی عوامل متعدد از گوژپشت نتردام یک شاهکار می‌سازد و می‌بینید که در روزگار ما هم همچنان از خواندنی‌ترین داستان‌های جهان به شمار می‌آید و بی‌تردید در آینده نیز با وجود انواع پیشرفت‌های رسانه‌ای همچنان جزو میراث ادبی بشر باقی خواهد ماند.</p> <p> </p> <p><strong>سال‌های تبعید</strong></p> <p> </p> <p>ویکتور هوگو در نیمه‌ی دوم زندگی‌اش به سیاست روی آورد اما در سال۱۸۵۱ با کودتا بر ضد امپراطور ناپلئون سوم زندگی سیاسی او به پایان رسید. هوگو ابتدا به بلژیک گریخت و سپس از آنجا به جزیره‌ای دورافتاده پناه برد و تا سال ۱۸۷۰ یعنی تا ۱۵ سال پیش از درگذشتش در تبعید و دور از فرانسه روزگار گذراند. در تبعید بود که ویکتور هوگو شاهکار و مهم‌ترین اثرش، بینوایان را در پنج جلد آفرید. او ۱۳ سال در آرامش کامل و به‌دور از جار و جنجال‌های سیاسی و محفلی روی این اثر کار کرد. </p> <p> </p> <p>ژان والژان، قهرمان «بی‌نوایان» به‌خاطر دزدیدن یک تکه نان به ناحق به ۲۰ سال زندان محکوم می‌گردد. پس از رهایی از زندان او که یک انسان کینه‌توز و سنگدل و خشمگین و نسبت به اجتماع بدبین است، به یاری یک کشیش نیکوکار موفق می‌شود زندگی آبرومندی برای خودش فراهم کند و به یک مرد نیکوکار بدل گردد.</p> <p> </p> <p>او که با فقر و بدبختی و نکبت به خوبی آشنایی دارد، در زندگی فقط یک خواسته دارد و آن هم این است که در حد امکان به بی‌نوایان و محرومان جامعه کمک کند. اما سرانجام پیشینه و گذشته‌اش بر زندگی او سایه می‌اندازد و یک افسر پلیس سنگدل به نام ژاور به هویت واقعی او پی می‌برد و زندگی او را به بن‌بست می‌کشاند. بی‌نوایان که از نظر تاریخی در دوران ناپلئون تا لویی فیلیپ اتفاق می‌افتد، به ظاهر یک رمان عشقی و حادثه‌ای‌، اما در واقع یک رمان سیاسی، فلسفی و اخلاقی‌ست.</p> <p> </p> <p>یکی از دستاوردهای هوگو در این رمان وصف دقیق جنگ داخلی در پاریس و سنگربندی خیابان‌ها و شورش جمهوری‌خواهان است. در این صحنه که با دقت بسبار در رمان ساخته و پرداخته می‌شود، همه شخصیت‌های مثبت رمان حضور دارند. مثل این است که آن‌ها شورش را وظیفه‌ی اخلاقی خود می‌دانند. هوگو که به خوبی با محرومان جامعه آشنا بود، اعتقاد داشت که یکی از راه‌های مؤثر مقابله با فقر برانداختن دستگاه سلطنت و تشکیل جمهوری است. <br /> </p> <p>هوگو را یک نویسنده‌ی رمانتیک در نظر می‌گیرند. با این حال او در بی‌نوایان با به‌کارگیری زبان مردم کوچه و بازار که فرانسوی‌ها به آن «آرگو» می‌گویند، زمینه‌ساز پیدایش واقع‌گرایی در ادبیات جهان بود.<br /> حسین‌قلی مستعان بینوایان را به فارسی ترجمه کرده و تاکنون ده‌ها بار تجدید چاپ شده و حتی در اینترنت هم در دسترس است. <br /> </p> <blockquote> <p><img alt="" align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/victorhhnu04.jpg" />سنگربندی در خیابان‌های پاریس. در بی‌نوایان مثل این است که شورش یک وظیفه‌ی اخلاقی و عمومی‌ست<br /> </p> </blockquote> <p>من کلاس پنجم دبستان بودم که بی‌نوایان به ترجمه حسین قلی مستعان را از طریق کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در شهر قصرشیرین به‌دست آوردم و خواندم. مستعان قلم شیرینی دارد و از عهده‌ی کار تا اندازه‌ای برآمده. یعنی توانسته ماجراها را به خوبی انتقال دهد.</p> <p> </p> <p>برای مثال همین صحنه‌ی نبرد خیابانی بسیار مهیج و خواندنی وصف کرده، اما در همان حال چیزهایی را هم احتمالاً به متن تحمیل کرده تا رمان را برای خواننده‌ی عام‌پسند ایرانی قابل فهم کند. قلم مستعان برخلاف قلم والای هوگو آن‌قدر قابل فهم بود که یک بچه‌ی دبستانی می‌توانست داستان را به‌راحتی بخواند و روابط بین اشخاص را درک کند.</p> <p> </p> <p>راز موفقیت ترجمه‌ی فارسی بی‌نوایان هم احتمالاً در این نهفته است که مترجم از یک شاهکار ادبی که بی‌تردید در زبان هم روی می‌دهد، یک اثر عام‌پسند و قابل استفاده برای همگان ساخته که در مجموع اتفاقاً بد نیست، اما در هر حال کتاب ویکتور هوگو نیست. یکی از خیانت‌های نابخشودنی مترجم بی‌نوایان این است که زبان کوچه و بازار را به کل حذف کرده و همه شخصیت‌ها را به سیاق رمان‌های بازاری ایرانی به یک لحن و آن هم به لحن نوشتار انشایی به گفت‌وگو واداشته. این امر بی‌تردید یک زخم چرکین بر یک شاهکار بی‌بدیل و میراث ادبی بشریت است که مهم‌ترین ویژگی آن به‌کارگیری لحن مردم کوچه و بازار است. آن هم کی؟ در زمانه‌ای که زبان هنوز از انحصار اشرافیت درنیامده بوده است. <br /> </p> <p>یکی دیگر از آثار مهم ویکتور هوگو «آخرین روزهای یک محکوم» است؛ بیانیه‌ای بر ضد حکم اعدام و سندی دیگر از انسان‌دوستی این نویسنده‌ی بزرگ.<br /> </p> <p><strong>در همین زمینه:</strong></p> <p><a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/3511">::صفحه «ادبیات غرب در ۱۰ دقیقه» در رادیو زمانه ::</a></p>
حسین نوش‌آذر – در قرن نوزدهم که انقلاب فرانسه و عصر روشنگری ثمر می‌داد، پایتخت فرهنگی و به یک معنا «آتن جهان» پاریس بود. استاندال، هوگو و بالزاک، هر یک به تنهایی می‌توانند تاریخ ادبیات یک کشور را دگرگون کنند.
این سه نویسنده در یک دوره و در فاصله‌ی بین سال‌های ۱۷۸۳ تا ۱۸۸۵ در پاریس زندگی می‌کردند. در میان انبوهی از نویسندگان تأثیرگذار که روح آزاداندیش فرانسوی به ادبیات جهان تقدیم کرده، بی‌تردید ویکتور هوگو تا امروز همچنان محبوب‌ترین نویسنده در فرانسه است. هوگو حتی در زمان حیاتش هم بزرگترین رمان‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس فرانسه به‌شمار می‌آمد و از عزت و احترام و ثروت و شهرت برخوردار بود. وقتی که هوگو در سال ۱۸۸۵ درگذشت، دولت عزای عمومی اعلام کرد و جنازه‌ی او را در عمارت پانتئون در پاریس مانند جنازه‌ی یک پادشاه تشییع کردند. روایت می‌کنند که در آن روز دو میلیون نفر به خیابان‌های پاریس ریخته بودند و ساکنان محلات فقیرنشین پاریس به افتخار نویسنده‌ی محبوب و از دست‌رفته‌شان چند روزی را به جشن و پایکوبی گذراندند.
در مجموعه برنامه‌های ادبیات غرب در ۱۰ دقیقه که با هومر آغاز شد و با فیلیپ راث به پایان می‌رسد، امروز به ویکتور هوگو، محبوب‌ترین نویسنده‌ی فرانسه می‌پردازیم.
ویکتور هوگو، شاعر و نویسنده‌ای ملی
ویکتور هوگو، شاعر و نویسنده‌ای ملی بود. زندگی او نیز با تاریخ فرانسه درآمیخته بود. هوگو که فرزند یک ژنرال بود و پدرش به خدمت ناپلئون درآمده بود، در چهارده‌سالگی به ادبیات روی آورد. در هفده‌سالگی یک نشریه‌ی ادبی منتشر کرد و در یکی از مسابقات ادبی شرکت کرد و جایزه‌ای به دست آورد.
می‌بینیم که از همان آغاز همه‌ی شرایط فراهم بود تا هوگو بتواند استعداد خدادادش را پرورش دهد. برای مثال برخلاف بسیاری از نویسندگان، پدرش زورگو نبود و از او انتظار نداشت که نویسندگی را وانهد و به نظامیگری روی‌آورد. از طرف دیگر از رفاه و آسایش لازم هم برخوردار بود. هنگامی که نخستین دفتر شعرش را در سال ۱۸۲۲ منتشر کرد، به دلیل طرفداری‌اش از پادشاه به او یک مستمری سالانه به ارزش هزار فرانک تعلق گرفت. این مستمری او را از نظر مادی هم مستقل و بی‌نیاز کرد. مثل این است که همه‌ی عوامل دست به دست هم داده بودند تا هوگو زندگی متعادلی داشته باشد و زندگی‌اش را وقف ادبیات کند. البته ویکتور هوگو جوان نه تنها مستعد بود، بلکه پشتکار زیادی هم داشت و نه تنها پشتکار داشت، بلکه جوانی او همزمان شد با انقلاب فرانسه و این انقلاب در اندیشه‌اش تأثیر عمیقی بر جای نهاد و او که در نوجوانی سلطنت‌طلب بود، در جوانی از نظر فکری به یک آزاداندیش و یک روشنفکر لیبرال تحول پیدا کرد.
شیفتگی نسبت به قرون وسطی
در سال ۱۸۳۰، پس از آنکه نخستین نمایش هوگو با عنوان «ارنانی» (Hernani) روی صحنه آمد، ناگهان نویسنده‌اش را به رهبر خیزش فرهنگی رمانتیک‌های فرانسوی فراز آورد. یکی از سویه‌های رمانتیستیسم در فرانسه شیفتگی آن‌ها نسبت به قرون وسطی‌ست که حتی تا امروز هم همچنان، به‌طور جسته و گریخته در ادبیات و هنر ادامه دارد. این شیفتگی در رمان معروف و عالمگیر ویکتور هوگو، «گوژپشت نتردام» که در سال ۱۸۳۱ منتشر شد، به کمال می‌رسد. پس از انتشار این رمان، از هوگو به عنوان «شکسپیر» رمان‌نویسی در جهان یاد کردند.
این رمان به این جهت که از سال ۱۹۰۵ تا امروز بار‌ها بر پرده سینماهای جهان به نمایش درآمده یکی از مشهور‌ترین داستان‌های جهان است و کمتر کسی‌ست که از عشق کازیمودو به اسمرالدای زیبا با بزش بی‌خبر مانده باشد. در یکی از معروف‌ترین فیلم‌هایی که بر اساس گوژپشت نتردام ساخته شده، آنتونی کوئین در نقش کازیمیدو بازی می‌کند. این فیلم که در سال ۱۹۵۶ به نمایش درآمد، ساخته کارگردان معروف فرانسوی، ژان دلانوئه است. در این فیلم جینالولو بریجیدا، ستاره‌ی بی‌بدیل سینما در سال‌های دهه ۵۰ هم در نقش اسمرالدا بازی می‌کند.
هنر ویکتور هوگو در گوژپشت نتردام این است که موفق می‌شود، قرون وسطی را در همه طیف‌ها و رنگ‌ها و چشم‌انداز‌هایش بازآفرینی کند. وصف‌های جانانه‌ای که از اجتماعات مردم در میدان‌ها و کافه‌ها و خیابان‌ها به‌دست می‌دهد و همچنین وصف شخصیت‌های تاریخی مثل لودویگ ششم که در فاصله‌ی بین سال‌های ۱۴۲۳ تا ۱۴۸۳ حکومت می‌کرد و شخصیت مخوفی داشت و نیز معماری کلیسای نتردام که در مرکز رمان قرار دارد و به‌دقت وصف می‌شود، خواننده را به قرون وسطی می‌برد. گوژپشت نتردام به این جهت یک رمان تاریخی‌ست و شیفتگی رمانتیک‌های فرانسه نسبت به قرون وسطی را به‌خوبی بازتاب می‌دهد. این رمان نه تنها یک داستان پرکشش و عشقی دارد و پر از تضاد و درگیری عاطفی بین انسان‌هاست، بلکه مهمتر از آن بر مبنای یک درک زیبا‌شناختی استوار است. این وحدت و درهم‌تنیدگی عوامل متعدد از گوژپشت نتردام یک شاهکار می‌سازد و می‌بینید که در روزگار ما هم همچنان از خواندنی‌ترین داستان‌های جهان به شمار می‌آید و بی‌تردید در آینده نیز با وجود انواع پیشرفت‌های رسانه‌ای همچنان جزو میراث ادبی بشر باقی خواهد ماند.
سال‌های تبعید
ویکتور هوگو در نیمه‌ی دوم زندگی‌اش به سیاست روی آورد اما در سال۱۸۵۱ با کودتا بر ضد امپراطور ناپلئون سوم زندگی سیاسی او به پایان رسید. هوگو ابتدا به بلژیک گریخت و سپس از آنجا به جزیره‌ای دورافتاده پناه برد و تا سال ۱۸۷۰ یعنی تا ۱۵ سال پیش از درگذشتش در تبعید و دور از فرانسه روزگار گذراند. در تبعید بود که ویکتور هوگو شاهکار و مهم‌ترین اثرش، بینوایان را در پنج جلد آفرید. او ۱۳ سال در آرامش کامل و به‌دور از جار و جنجال‌های سیاسی و محفلی روی این اثر کار کرد.
ژان والژان، قهرمان «بینوایان» به‌خاطر دزدیدن یک تکه نان به ناحق به ۲۰ سال زندان محکوم می‌گردد. پس از رهایی از زندان او که یک انسان کینه‌توز و سنگدل و خشمگین و نسبت به اجتماع بدبین است، به یاری یک کشیش نیکوکار موفق می‌شود زندگی آبرومندی برای خودش فراهم کند و به یک مرد نیکوکار بدل گردد.
او که با فقر و بدبختی و نکبت به خوبی آشنایی دارد، در زندگی فقط یک خواسته دارد و آن هم این است که در حد امکان به بینوایان و محرومان جامعه کمک کند. اما سرانجام پیشینه و گذشته‌اش بر زندگی او سایه می‌اندازد و یک افسر پلیس سنگدل به نام ژاور به هویت واقعی او پی می‌برد و زندگی او را به بن‌بست می‌کشاند. بینوایان که از نظر تاریخی در دوران ناپلئون تا لویی فیلیپ اتفاق می‌افتد، به ظاهر یک رمان عشقی و حادثه‌ای، اما در واقع یک رمان سیاسی، فلسفی و اخلاقی‌ست.
یکی از دستاوردهای هوگو در این رمان وصف دقیق جنگ داخلی در پاریس و سنگربندی خیابان‌ها و شورش جمهوری‌خواهان است. در این صحنه که با دقت بسبار در رمان ساخته و پرداخته می‌شود، همه شخصیت‌های مثبت رمان حضور دارند. مثل این است که آن‌ها شورش را وظیفه‌ی اخلاقی خود می‌دانند. هوگو که به خوبی با محرومان جامعه آشنا بود، اعتقاد داشت که یکی از راه‌های مؤثر مقابله با فقر برانداختن دستگاه سلطنت و تشکیل جمهوری است.
هوگو را یک نویسنده‌ی رمانتیک در نظر می‌گیرند. با این حال او در بینوایان با به‌کارگیری زبان مردم کوچه و بازار که فرانسوی‌ها به آن «آرگو» می‌گویند، زمینه‌ساز پیدایش واقع‌گرایی در ادبیات جهان بود.
حسین‌قلی مستعان بینوایان را به فارسی ترجمه کرده و تاکنون ده‌ها بار تجدید چاپ شده و حتی در اینترنت هم در دسترس است.
من کلاس پنجم دبستان بودم که بینوایان به ترجمه حسین قلی مستعان را از طریق کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در شهر قصرشیرین به‌دست آوردم و خواندم. مستعان قلم شیرینی دارد و از عهده‌ی کار تا اندازه‌ای برآمده. یعنی توانسته ماجراها را به خوبی انتقال دهد.
برای مثال همین صحنه‌ی نبرد خیابانی بسیار مهیج و خواندنی وصف کرده، اما در همان حال چیزهایی را هم احتمالاً به متن تحمیل کرده تا رمان را برای خواننده‌ی عام‌پسند ایرانی قابل فهم کند. قلم مستعان برخلاف قلم والای هوگو آن‌قدر قابل فهم بود که یک بچه‌ی دبستانی می‌توانست داستان را به‌راحتی بخواند و روابط بین اشخاص را درک کند.
راز موفقیت ترجمه‌ی فارسی بینوایان هم احتمالاً در این نهفته است که مترجم از یک شاهکار ادبی که بی‌تردید در زبان هم روی می‌دهد، یک اثر عام‌پسند و قابل استفاده برای همگان ساخته که در مجموع اتفاقاً بد نیست، اما در هر حال کتاب ویکتور هوگو نیست. یکی از خیانت‌های نابخشودنی مترجم بینوایان این است که زبان کوچه و بازار را به کل حذف کرده و همه شخصیت‌ها را به سیاق رمان‌های بازاری ایرانی به یک لحن و آن هم به لحن نوشتار انشایی به گفت‌وگو واداشته. این امر بی‌تردید یک زخم چرکین بر یک شاهکار بی‌بدیل و میراث ادبی بشریت است که مهم‌ترین ویژگی آن به‌کارگیری لحن مردم کوچه و بازار است. آن هم کی؟ در زمانه‌ای که زبان هنوز از انحصار اشرافیت درنیامده بوده است.
یکی دیگر از آثار مهم ویکتور هوگو «آخرین روزهای یک محکوم» است؛ بیانیه‌ای بر ضد حکم اعدام و سندی دیگر از انسان‌دوستی این نویسنده‌ی بزرگ.
در همین زمینه:
نظرها
observer
مترجم از یک شاهکار ادبی که بی‌تردید در زبان هم روی می‌دهد، یک اثر عام‌پسند و قابل استفاده برای همگان ساخته که در مجموع اتفاقاً بد نیست نفهمیدم که منظور از تکه ی ـبی تردید درزبان هم روی می دهد چیست؟؟؟؟ درضمن دقیقا همینطوراست که اشاره کردید. می گویند مستعان بزرگترین خیانت را براین کتاب روا داشت، و شنیده ام که نسخه ترجمه شده توسط اعتصام الملک پدر پروین اعتصامی بسیار شیوا بوده و ازنظر ادبی با نگارش خود ویکتور هوگو برابری می کرده است.
اوختای
<p>عکسی که گذاشته اید، مقبره ناپلئون هست، نه هوگو. مقبره هوگو خیلی هم ساده است</p> <p>-------</p> <p>زمانه:</p> <p> </p> <p><span class="Apple-style-span" style="font-family: arial, sans-serif; font-size: 13px; "> <div>خواننده گرامی<br /> ویكتور هوگو در عمارت پانتئون دفن شده است. با یك جست و جوی ساده این اطلاعات به دست می آید. به نشانی زیر مراجعه كنید:<br /> <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/paris-pantheon" target="_blank" style="color: rgb(35, 87, 195); ">http://www.sacred-<wbr></wbr>destinations.com/france/paris-<wbr></wbr>pantheon</a><br /> <a href="http://www.sacred-destinations.com/france/images/paris/pantheon/resized/tomb-voltaire-cc-wallyg.jpg" target="_blank" style="color: rgb(35, 87, 195); ">http://www.sacred-<wbr></wbr>destinations.com/france/<wbr></wbr>images/paris/pantheon/resized/<wbr></wbr>tomb-voltaire-cc-wallyg.jpg</a><br /> همانطور كه از نویسندگان انتظار می رود اطلاعات درست ارائه كنند از خوانند گان هم انتظار می رود از ایجاد شائبه بپرهیزند.<br /> نوش آذر</div> <div> </div> </span></p> <p> </p>
کاربر مهمان
جا داره همين جا از حسين قلي مستعان هم يادي بشه. ايشون واقعا يكي از بزرگترين مترجمين ايران هستند. من ترجمه زمين اميل زولاي ايشون رو خوندم و واقعا بايد بگم كه آقاي مستعان يه شاهكار خلق كرده. بعيد مي دونم ديگه مترجمي به تسلط ايشون پيدا بشه.
امیر
بدون شک بیتوایان یکی از شاهکارهای ادبیات جهان است که نه تنها اثری ادبی بلکه حماسی و مهمتر از همه اثری اخلاقی است که ارزش چند بار خواندن را دارد و زنده یاد مستعان هم ترجمه خیلی خوبی از بینوایان انجام داده البته هیچ وقت ترجمه مثل متن واقعی نخواهد شد.به همه توصیه میکنم این کتاب رو بخوانند و لذت ببرند چون واقعا شاهکاره
امیر
زیبابود اقای نوش اذر کاش مطالب بیشتری درباره طرز فکر ودنیای درونی نویسنده می نوشتید
نوش آذر
بله. برای تقویت بیضه اسلام همه جا سینه زنی نمی كنند و اشك نمی ریزند. یكی از راه های بزرگداشت یك نویسنده بزرگ در حد ویكتور هوگو جشن و پایكوبی در خیابان هاست.
کاربر مهمان
وقتی که هوگو در سال ۱۸۸۵ درگذشت، .... ساکنان محلات فقیرنشین پاریس به افتخار نویسنده‌ی محبوب و از دست‌رفته‌شان چند روزی را به جشن و پایکوبی گذراندند!