از کتک زدن دستفروشان تا طرح لباس متحدالشکل برای آنان

مدیرعامل شهربان شهرداری تهران از ساماندهی موقت ۳۵ هزار دستفروش در نیمه دوم شهریور ماه سال ۹۶ و در آستانه بازگشایی مدارس (طرح استقبال از مهر) و پایان این طرح ۱۵ روزه خبر داد.

در روزهای گذشته علی ربیعی، وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی هم گفته بود افرادی که در سطح شهر دست‌فروشی می‌کنند، می‌توانند با لباس‌های متحدالشکل کار کنند.

انتشار چنین خبرها و ارائه چنین طرح‌هایی درباره دستفروشی و دستفروشان این گمان را ایجاد کرده است که پس از کولبری، حاکمیت در ایران در تلاش است تا دستفروشی را هم به عنوان شغل به رسمیت بشناسد. گسترش چشمگیر دستفروشی به دلیل فقر و بیکاری نیز این گمان را تقویت می‌کند.

در همین راستا، ابوالقاسم چیذری، مدیرعامل شهربان شهرداری تهران روز چهارشنبه پنجم مهر ماه به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفته است: «با توجه به شرایط اقتصادی موجود و افزایش چشمگیر تعداد دستفروشان مهاجر و غیرمهاجر در پایتخت، در راستای توجه به معیشت دستفروشان توأم با برقراری انضباط شهری و حفاظت از معابر عمومی، سومین مرحله طرح ساماندهی موقت دستفروشان توسط شهربان و با همکاری شهرداری‌های مناطق در نیمه دوم شهریور ماه به اجرا درآمد.»

به گفته این مقام مسئول در شهرداری تهران، نظرسنجی‌های انجام شده نشان داده‌اند شهروندان و دستفروشان از «طرح ساماندهی موقت دستفروشان» رضایت دارند: «با توجه به خرید مرسوم شهروندان در آستانه بازگشایی مدارس و افزایش حجم ترافیک، اجرای طرح ساماندهی موقت دستفروشان برای سهولت خرید خانواده‌ها، کمک به معیشت دستفروشان، کمک به کاهش ترافیک و برقراری انضباط شهری، یک ضرورت بود.»

بر اساس آماری که چیذری ارائه کرده است دستفروشان در تهران بیشترین حضور را در مناطق چهار، ۱۶ و ۱۲ دارند و در این مرحله از اجرای طرح ساماندهی دستفروشان در ۲۰ نقطه، روزانه به طور میانگین دو هزار و ۴۰۰ دستفروش و در مجموع ۳۵ هزار دستفروش در ۱۵ روز «ساماندهی» شده‌اند که «یک رکورد قابل توجه است.»

ابوالقاسم چیذری: در شرایط فعلی با توجه به عدم شکل گیری مدیریت واحد شهری و اقتضائات پایتخت، امکان ساماندهی دائمی دستفروشان فراهم نیست و اجرای طرح دائمی ساماندهی دستفروشان، نیازمند بسترسازی و گرفتن تصمیمات لازم از سوی نهادهای بالادستی است.

مدیرعامل شهربان شهرداری تهران در عین حال تاکید کرده است طرح موقت ساماندهی دستفروشان که مربوط به یک بازه زمانی ۱۵ روزه بوده، به پایان رسیده و حفاظت از معابر عمومی و رفع سدمعبر همچون گذشته انجام می‌شود.

چیذری همچنین از اجرای طرح برخورد با سدمعبر وانتی‌ها با هدف کمک به تامین آسایش آمد و شد شهروندان و برقراری انضباط شهری در آینده نزدیک خبر داده و گفته است این طرح به زودی با همکاری پلیس راهور به اجرا در می‌آید. او از شهروندان و رسانه‌ها خواسته تا حمایت خود را از اجرای این طرح دریغ نکنند.

دوگانه برخورد با دستفروشان و تلاش برای ساماندهی آنان در حالی شکل گرفته است که از یک سو برخوردهای خشن با دستفروشان باعث جریحه دار شدن احساسات عمومی می‌شود و از سوی دیگر بنیان اقتصادی نادرست باعث شده است بسیاری به دستفروشی روی بیاورند که این امر بعضا باعث اعتراض کسبه و مغازه داران می‌شود.

به دنبال گسترش فقر و بیکاری در ایران، دستفروشی حتی در شهرهای کوچک هم رواجی چشمگیر یافته و برخی دستفروشان برای فروش اجناس خود از دستگاه کارتخوان استفاده می‌کنند.

پس از آنکه مسئولان جمهوری اسلامی کولبری را در مناطق مرزی به رسمیت شناختند و برای کولبران کارت صادر کردند و خبرهایی درباره بیمه کردن آنها منتشر شد (اتفاقی که هنوز در حد وعده باقی مانده است)، حالا به نظر می‌رسد تلاش‌ها برای به رسمیت شناختن دستفروشی نیز با طرح موضوع ساماندهی دائمی دستفروشان آغاز شده است.