سکولاریسم و نواندیشی دینی

نظرها

• نیما

  ۲۹ آبان ۱۳۹۶

  هر کس میخواهد کامنتش در رادیو زمانه در مورد استاد دانشمند جناب آقای دکتر کدیور منتشر شود باید به این صورت و یا شبیه به این کامنتش را آغاز کند وگرنه رادیو زمانه ان را حذف میکند: (جناب استاد بزرگوار عالی مقام آقای ایت الله دکتر کدیور). کمتر از این اهانت محسوب شده و باید که حذف شود و میشود . جانب نیکفر علیرغم تمام احترامی که برایتان قایلم، باید بگویم که رادیو زمانه در تحت مدیریت شما اندکی شائبه عدم بی طرفی در ان دیده میشود. امیدوارم که هرچه زودتر به اصلاح ان بپردازید و دوستانتان به راحتی کامنت خوانندگان را به بهانه توهین حذف نکنند

• بهرنگ

  ۲۹ آبان ۱۳۹۶

  دوست دانشجوی عزیز! جای اما و اگر نیست که ما از جناب کدیور انتظار پرداختن به مسائل و مشکلاتمان را داریم. جای اما و اگر نیست که ما از جناب کدیور انتظار در میان گذاردن راه حل هایشان را داریم. جای اما و اگر نیست که ما از ایشان سپاسگزاریم. در ارتباط با آنچه شما نوشته اید بایست با شما بگویم که شما قدری بی خبر از تاریخ جامعۀ ایران پس از سال 57 هستید. ما اگر مبنی بر استدلال شما بخواهیم به کس یا کسانی مدال طلا بدهیم بایست همه مدال ها را تقدیم گروه فرقان کنیم. فرقان هم "پیروان شریعتی" بود. عنوان نوشتۀ جناب کدیور مرتبط با سنخی از روشنفکری دینی است که جناب کدیور در آن مجموعه می گنجند. جهت اطلاع شما که دانشجویید [سختگیرانه] می گویم که: جامعۀ ما قبل شهری یکدست و بی تناقض است. همه معادلاتش خطی است. سفید یا سیاه است. برای نمونه سایت رادیو زمانه خائن یا خادم است. اگر لینکش کار نکرد معلوم می شود خائن است!] جامعۀ شهری اما از معادلۀ درجه دو شروع می شود. جامعۀ کنار آمدن با تضادها و تناقضات از طریق ساماندهی افکار و اندیشه ها و راه حل های بسیار متفاوت ـ و گاه متناقض با هم و ـ در کنار هم است. فارسی اش می شود: بیایید با کار دانشجویی و حل معادلات چند مجهولی هر چیز را سر جایش قرار دهیم. با احترام داود بهرنگ

• access

  ۲۸ آبان ۱۳۹۶

  راددیو زمانه که ادعایش می شود لینک های سایت خودش را سانسور می کند!، این قدر شعور ندارید! جالا دیگر چه توقع بقیه خلق های ایران؟ ایارنی جماعت بیمار روانی سادیستی و مازوخیستی وعقده ای هستند از این ایرانی جماعت این سایت و تا بقیه . ***** زمانه: با سپاس از پیام شما کاربر گرامی. لینک در بخش نظرات "اسپم" شناخته می‌شود. برای حفظ امنیت کاربران از بدافزارهایی که در لینک‌های یو آر ال ممکن است سوار شوند، دسترسی به هر لینکی در بخش نظرات به صورت خودکار مسدود می‌شود.

• access

  ۲۸ آبان ۱۳۹۶

  ایران کره شمالی دیگر است. حتی امیدی هم به تجزیه اش نیست. ای مردم ایران بگنید در این منجلاب که خود باعثش شدید، و یا بگریزید.

• دانشجو

  ۲۸ آبان ۱۳۹۶

  با عرض سلام جناب آقای کدیور از مفهوم سازیهای اشتباهی چون سکولاریسم ذهنی یا فلسفی که بگذریم، نکتۀ جدیدی در مقالۀ شما نیافتم. آنچه اما شگفت انگیز است، نامگذاری این مقاله است. ایندر واقع نمایانگر روند دگرگونی فکری البته خجستۀ شماست، و نه نواندیشی! . پرسشم این است که آیا روند تطور فکری اندیشه دینی با روند دگرگونی فکری شما برابرست؟ و مابین این دو بایست علامت تساوی نهاد؟ عبدالکریم سروش و همفکرانش زودتر از شما به این نقطه نرسیده بودند؟ آیا پیش از سروش و شما ، محمود طالقانی و پیمان و سامی از حکومت دینی فاصله فکری و عملی نگرفته بودند؟ آیا در همان دهۀ خونبار شصت که شما به ولایت فقیه معتقد و همرا با سروش با آن همسنگر بودید، پیروان شریعتی منجمله در کتابچۀ "دین و دولت" به صراحت از سکولاریزم حمایت نکردند و در زندان شلاق تعزیر نخوردند؟ آیا پیش از همه، شریعتی از آفات حکومت دینی پیش از ظهور آن سخن نگفته بود: " حکومت مذهبی رژيمی است که در آن به جای رجال سياسی ، رجال مذهبی (روحانی) مقامات سياسی و دولتی را اشغال می کنند و به عبارت ديگر حکومت مذهبی يعنی حکومت روحانيون بر ملت. آثار طبيعی چنين حکومتی يکی استبداد است ، زيرا روحانی خود را جانشين خدا و مجری اوامر او در زمين می داند .... بنابراين يک حاکم غير مسئول است و اين مادر استبداد و ديکتاتوری فردی است و چون خود را سايه و نماينده خدا می داند ، بر جان و مال و ناموس همه مسلط است و در هيچ گونه ستم و تجاوزی ترديد به خود راه نمی دهد بلکه رضای خدا را در آن می پندارد . گذشته از آن ، برای مخالف ، برای پيروان مذاهب ديگر ، حتی حق حيات نيز قائل نيست . آنها را مغضوب خدا ، گمراه ، نجس و دشمن راه دين و حق می شمارد و هرگونه ظلمی را نسبت به آنان عدل الهی تلقی می کنند." (م آثار - 22 - صص۲۰۶و۲۰)؟ اگر پاسخ این پرسشها مثبت باشد، باید پذیرفت که عنوان مقاله شما گمراه کننده است! و یا آنکه نیاز به مفاهیمی داریم که این دو جریان را به دقت از یکدیگر متمایز کند: جریانی که از آغاز در برابر حکومت دینی قرار داشته و از حکومت دینی جز شلاق و زندان و حتی اعدام نصیب نبرده است، و جریانی که نخست با حکومت دینی همراه بوده است، از مواهب مادی و معنوی آن بهره برده است، اما از اواخر دهۀ شصت به آرامی از آن روی گردانده است.

• شاهین

  ۲۸ آبان ۱۳۹۶

  جداسازی نهاد دین از نهاد دولت یا حکومت،عمدتاً ناظر بر آیین مسیحیت است که از آغاز بنا به رهنمود مسیح حوزه اقتدار دین از حوزه اقتدار دولت و سیاست جدا بود و بعدها از قرن پنجم میلادی و با رسمیت یافتن مسیحیت در امپراتوری رم دچار اعوجاج شد، که نهایتاً پس از هزار سال خودرا اصلاح کرد و به بنیادهای تاسیسی خود بازگشت.اما در اسلام که دین از همان آغاز با حکومت یکی بود، این مهم حاصل نمی شود، مگر با انحلال صنف روحانیت که خودرا متولی خاص دین می شناسد و دست کم پانصد سال است که آن را تبلیغ و ترویج کرده است. اینکه برخی به روحانیت توصیه می کنند که به مساجد و حوزه ها بازگردد مربوط به دوران پیش از انقلاب است که کمابیش چنین بود. اکنون که حکومت دینی به سرکردگی روحانیت شیعه بر سر کار است و همه امور جزیی و کلی کشور را به انحصار خود درآورده و نتیجه اش را هم پس از 40 سال می بینیم، دعوت روحانیون به پرداختن صرف به امور مسجد و حوزه کارساز نیست و یقیناً تن به پذیرش آن نمی دهند. به نظر من ما مردم ایران درنهایت بر سر این دوراهی قرار خواهیم گرفت: انتخاب دولت- ملت مدرن و دمکراتیک، یاهمین حکومت دینی به رهبری روحانیت به مثابه پاسدار نظم کهن و ارتجاعی و سراسر تبعیض. به قول انگلیسی ها: The choice is ours!

• الزامی

  ۲۸ آبان ۱۳۹۶

  کار زشتی می کنی که حتی لینک خود سایت را در کامنت یک کاربر سانسور می کنی ای رادیو زمانه ای های نانجیب! ننگ بر شما ! آبروی آزادی بیان بردید / واقعا هیچی از شما ها معلوم نیست! انسانیت یا جانور وحشی؟! **** زمانه: کاربر گرامی لینک برای حفظ امنیت کاربران و جلوگیری از کلیک بر روی لینک‌های حاوی بدافزار در بخش نظرات به صورت خودکار اسپم شناخته می‌شود.

• مقصرالملل

  ۲۸ آبان ۱۳۹۶

  ما امرز با پدیده تجاهل گرایی خوخواسته اکثریت مردمان مواجه هستیم! این مردم نمی خواهند از این زندگی متعفن و پر از لجنشان نجالت یابند!اینها به همین زندگی در منجلاب خو گرفته اند و اموراتشان می گذارنند و ترس دارند از تحول! اینها از نقلاب ارتجاعی گزیده شده و جراتشان از دست داده اند، و البته به شدت دچرا بحران هویت و خلاء التانتو عقلانی و اخلاقی شده اند ایننها تا امروز فکر میکردند یدن پاسخ همه چیز را دارد و حالا فهمیده اند دروغی بیش نبوده، ولی نسلی که عمدتا از درک سکولاریسم محروم بوده، و همچنان معتقد است امام زمانی وجود دارد که از راه چاه جمکران ارتباط برقرار می کند برای حل مشکلات!، یا از خوردن خاک شهر کربلا یا نوشیدن آب آلوده به مواد بیماری زای چاه زمزم و یا شط فرات توقع شفای بیماری دارد یا فکر میکند با رفتن به سفر حج و مازوخیست پیاده روی اربعین روزه 15 ساعته در اوج گرمای تابستان یا پارتی بازی به نام شفاعت می تواند گناهان حق الناسی خدا بخشد و برود بهشت، چه توقعی از این عقب ماندگان داشت؟ اما این روشنگری ها بایتس ادامه یابد، منتها برخی یدگر بایست آنها خلاصه و به زبان عامه فهم تبدیل کند. اینجا مروجان واسه عادی از جمله دیپلمه ها و دانشجوها و اهل مطالعه ولی نه چندذان سطح بالا و بلکه معارضان کوچه و بازار برای آزادی دموکراسی بایست این کرا بکنند. کار کدیور این نیست بیاد به زبان عامیانه صحبت کند، البته کسانی مثل مجتبی واحد یا بقیه گاهی شبیه این کرا میکنند، ولی این کار اینها نیست، وقت اینها ارزمشندتر است؟ کار ماها است، کار ما مردم عادی و پابرهنه و فقیر و ظلم دیده از دست دیکتاتوری های مذهبی و قومی است.

• مقصرالملل

  ۲۸ آبان ۱۳۹۶

  چون بخش بزرگی اساس ترس و واهمه دارند و از شدت عقب ماندگی و تعصب به دین، بنا بر دستور ملاهای هیولاهای جهل و تجاهل گستر، نمیاند بخوانند با وجودی که 90 درصدشان از فلیترشکن استقده می کنند و هر روزه سر به سایتهای فیسبوک یا پورنو (البته حق شحصی شان است از تفریحات برخودار شوند و من به اصلش اعتراضی ندارم و این جز ازادی های فردی به حقشان است)و دانلود از شرکتهای امریکایی می نند! بدانید کنید این بنا بر اطلاعات موثق منتشر شده و معترف شده خود رسانه ای نظام ولایی می گویم، اکثریت مردم ایران (50میلیون نفر!) از طریق گوشی هوشمند یا سایر دستگاه ها به اینترنت وصل و زا فیلترشکن استافده میکنند، اما شاید روزانه یک درصد اینها به سایتهای مثل رادیوزمانه میاند و حاضرند این مقالات ارزشمند روشنگرانه بخوانند! برای همین در کمال تعجبل وبرخلاف انتظار همچنان هیولاهای ضد بشری مثل نظام ولای تداوم حیات ننگین پر ظلم فساد و ضد بشری شان میابد و یا هر از گاهی داعش و دیگران سر میاورند!

• مقصرالملل

  ۲۸ آبان ۱۳۹۶

  من خواهش می کنم رادیو زمانه کامنتی قبلی را در این لینک سایت خود منتشرکند ... چرا که همه اینها بهم ربط دارد، از مشکلات قبل و بعد از وقع یک حادثه طبیعی و اجتناب ناپذیر، ولی فجایع تا تکرار داستان اشتباهات مردمان در اقلیم تا رسیدن به مقاله ارزنده جناب کدیور، اینها همه شاخص های یک حقیقت بزرگتر هستند. این مقالات بایست منتشر شود، منهتا متاسفانه بدانید اکثر مردمان ایران و منطقه اینها نمی خوانند! چرا؟ در ادامه خواهم گفت چرا،

• بهرنگ

  ۲۷ آبان ۱۳۹۶

  (4) جناب کدیور! نوشته اید: "سکولاریسم انواع دارد: سکولاریسم ذهنی یا فلسفی معادل الحاد و بی خدایی است ... ضد اسلام و هر دیانت توحیدی است." من به نظرم شما در گزینش تعبیر"ضد اسلام" دچار بی دقتی شده اید. به لحاظ نظری البته که خدازدائی و خداچپانی سیاسی ـ هر دو ـ غیر بشری است. ایجاد گرایشات "ضد اسلامی" را بایست از افتخارات خمینی و حکومت جمهوری اسلامی ایران در عصر حاضر دانست. جز این سکولاریته اساساً ارتباط به "عقیده آدمیان" ندارد. در دنیای کنونی حکومت با چنین ویژگی وجود ندارد. مگر آن که گسترش نفرت از اسلام روزی در ایران سبب ایجاد یک چنین حکومتی بشود. ایرانی ها هم کم مرتکب کارهای عجیب و غریب در تاریخ بشر نشده اند. حرف آخر: استاد عزیز! شما می دانید که تجسیم خدا در اشکال سنگی، فلزی، چوبی و هر چه از این دست و تقدیس آن شرک و کفر است. برایتان بگویم که در سکولاریزم نیز همین قاعده برقرار است. یعنی: تشکیل حکومت و نسبت دادن آن به امر قدسی مردود است. جمهوری اسلامی ایران اقد ام بدین کار کرد؛ و کار از همان آغاز بدانجا رسید که زندان و شکنجه و اعدام امر قدسی تلقی شد و مورد تقدیس قرار گرفت؛ و جرم و جنایت همچنان ـ هنوز ـ بر دوام است.! دوستدارتان داود بهرنگ

• بهرنگ

  ۲۷ آبان ۱۳۹۶

  (3) جناب کدیور! تمنای من این است که در نوشته تان جامعه را مخاطب قرار دهید. از سن شانزده سال به بالا را در نظر بگیرید. نوشته تان مخاطب گرا می بود اگر می نوشتید: - به باور من در جوامعی همچون ایران نهاد دین می بایست جدای از دولت باشد. - به باور من دین اسلام دلالت به برقراری حکومت دینی نمی کند. انتساب حکومت به دین امر نامربوطی است. - این که صنفی از دینداران به اسم فقیه مدعی حق ویژه در جوامعی چون ایران می شوند خاستگاه دینی ندارد. - دین و دین داری از نوع زوری و حکومتی ارتباط به دین اسلام ندارد. - مخاطب اسلام فرد آدمی است. - به باور من انسان با هر باور و اعتقادی که دارد می تواند در سیاست ـ در هر رده ای ـ مداخله کند؛ مشروط به این که باورش مغایر با همزیستی مسالمت آمیز دیگر آدمیان در اجتماع آدمی نباشد. ادامه در 4

• بهرنگ

  ۲۷ آبان ۱۳۹۶

  (2) استاد عزیز! انسان ها با "دین" به دنیا می آیند. هر کس برخوردار از این ویژگی نیست. دینی که من این جا لحاظ می کنم نمونه متبلور آن سهراب سپهری است. "به تماشا سوگند و به آغاز کلام ... من به آنان گفتم: آفتابی لب درگاه شماست که اگر در بگشایید به رفتار شما می‌تابد. و به آنان گفتم: سنگ، آرایش کوهستان نیست همچنانی که فلز، زیوری نیست به اندام کلنگ. در کف دست زمین، گوهر ناپیدایی‌ست که رسولان، همه از تابش آن خیره شدند. پی گوهر باشید!" استاد من! این دین با سپهری به دنیا آمد. کسی سپهری را سپهری نکرد. خوشبختانه وی خاطرات کودکی اش را در چند صفحه با عنوان "اتاق آبی" نوشته است. سهراب سپهری هر آینه همان کودک "اتاق آبی" است. او هیچ نشد جز آن که بود و مجال یافت که بشود. سکولاریزم اسم دیگر این "مجال" است. سکولاریزم یعنی بیایید در جامعه ای بسر بریم که هر کس "مجال" آن را دارد که آن شود که هست. بیایید چنین جامعه ای بسازیم. بیایید همدیگر را مجال بودن و شدن بدهیم. ادامه در 3

• بهرنگ

  ۲۷ آبان ۱۳۹۶

  جناب کدیور! شما می دانید که اسلام از برای خداآشنایی است. مخاطب دین ـ به رغم ظاهر آن ـ همه کس نیست. اسلام دین "یهدی من یشاء" است. دین کسانی است که همهمه ای درونی [و نه واهمه ای درونی] دین را سر راه آنان قرار می دهد. و دین به نظر من مادرزاد است. ما ـ برخی ـ با دین به دنیا می آییم. برخی با استعداد ریاضی، برخی با فیزیک، برخی با شعر و ادبیات، برخی با موزیک، برخی با رنگ و ... و ما اغلب با جوهری نامتعین اما معنادار به دنیا می آییم. برخی هم با مغز و عقلی علیل به دنیا می آییم. انسان ـ تا کنون در تاریخ بشر ـ در این انواع در وجود آمده است. استاد من! بیایید به قدر یک فرصت دریچۀ ذهنمان را ببندیم. کفش و کلاه کنیم و از انسان کوچه و بازار بپرسیم: - آیا تا کنون بتهونی دیده ای که از طریق درس و مدرسه بتهون شده باشد؟ - آیا تا کنون نیوتن دیده ای که از طریق درس و مدرسه نیوتن شده باشد؟ - آیا تا کنون ویتگنشتاین دیده ای که از طریق درس و مدرسه ویتگنشتاین شده باشد؟ - آیا تا کنون مریم میرزاخانی دیده ای که از طریق درس و مدرسه مریم میرزاخانی شده باشد؟ حاشا! نبوده و نیست. دین هم مشمول همین قاعده است. این است که "یهدی من یشاء" است. ادامه در 2

• مرادی

  ۲۷ آبان ۱۳۹۶

  جناب استاد کدیور سلام علیکم بما صبرتم وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَا تَسْمَعُوا لِهَذَا الْقُرْآنِ وَالْغَوْا فِيهِ لَعَلَّكُمْ تَغْلِبُونَ (26) فصلت از اینکه میفرمایید "اما معتقدم چون اتصال پیامبر به وحی الهی قابل تکرار نیست، ...." نمی توانیم نتیجه بگیریم که پس از رحلت ایشان قادر به فهم صحیح و لازم از وحی الهی و عمل بر طبق دستورات وحی نیستیم.... وجود پیامبر برای تبیین "ماانزل الله" تا زمانی که "ما انزل" کامل نشده لازم بوده است ولی پس از کامل شدن (کتاب شدن) وحی و رحلت ایشان ما قادر خواهیم بود وحی الهی را درک کنیم. نمی توانیم به عقب برگردیم... قدرتمندان و کشورهای قدرتمند فضای رقابتی (در تمام حوزه ها) را تا وقتی تحمل میکنند که بنفع آنها باشد...همانطور که تبلیغات و اقدامات اولیه رسول الله بصورت رقابتی تحمل نشد و ایشان و پیروان اندک را از سرزمین خودشان بیرون راندند...پس از قدرت گرفتن و یاری الهی به سرزمین خود برگشتند... شما باید در جستجوی روشی برای درک صحیح وحی الهی باشید... کتاب الهی خودش باید همچون مشکلات دیگری که باید جوابگو باشد و تعیین تکلیف کند در این خصوص هم حتما ما را هدایت میکند... همانگونه که در تعیین سرنوشت یوسف گفته "قال قائل منهم" بر طبق تقدیرات الهی رقم زننده بود در جمع آوری و چیدمان قرآن نیز گفته ها و توصیه های افراد تحت کنترل الهی بوده است و این چیدمان را باید "باور" کنیم... با فرض صحت جمع آوری و چیدمان قرآنی و خواندن متصل و مستمر آن به تایید این فرض میرسیم. "اتصال قول" روشی است کلی که در خواندن قرآن هم باید رعایت کرد...این همان کلید مورد نیاز است.... وَلَقَدْ وَصَّلْنَا لَهُمُ الْقَوْلَ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ (51) قصص ترتیب و ارتباط آیات در یک کلمه "اتصال" را درهر سوره مبنای برداشت از قرآن بگیریم...با این روش هم اعجاز قرآن آشکار تر میشود و هم فهم صحیح مورد نیاز حاصل میگردد... سپردن سرنوشت جامعه به تفکرات بشری و رقابت این افکار ما را به نتیجه ای که بتواند مشکلات تمام جوامع را حل کند نمی رساند....قدرتمندان را به قیام برای کمک و رفع نیاز نیازمندان تشویق و وادار نمی کند...فقط روشی است ظاهر الصلاح برای تزیین حکومت های خود آنها...و فرونشاندن موقت خشم ضعیفان... والسلام

• bijan

  ۲۷ آبان ۱۳۹۶

  اصلاح طلبان هنوزطالب دخالت نهاد دین در حکومت اند و محمد خاتمی و میرحسین موسوی و....به همین قانون اساسی بی معنا دل بسته اند و میراث خمینی را پاس میدارند !!بعضی پس از گذشت 40 سال تجربه حکومت دینی و آثار مخرب آن در توهم بی پایان به سر می برند !!