بیش از ۶۰ درصد استان آذربایجان غربی در محدوده خطر زلزله

بر اساس نقشه پهنه‌بندی زلزله در ایران، بیش از ۶۰ درصد استان آذربایجان غربی در محدوده خطر زلزله قرار دارد و سالانه ۸۰ زمین لرزه در این استان رخ می‌دهد.

آمارهای موجود نشان می‌دهند هر سال از ۴۳ حادثه و بلای طبیعی در دنیا، ۳۴ حادثه در ایران رخ می‌دهد که محل وقوع ۲۶ حادثه از این حوادث استان آذربایجان غربی است.

خبرگزاری مهر در گزارشی به این موضوع پرداخته و نوشته است آمارها به خوبی نشان می‌دهند ایران در منطقه‌ای حادثه‌خیز واقع شده و ضرورت ایمن‌سازی بیش از پیش باید مورد توجه قرار گیرد.

بر اساس این گزارش ۱۰ شهر و ۷۲۷ روستای استان آذربایجان غربی روی خط زلزله قرار گرفته‌اند: «آذربایجان غربی به دلیل شرایط جغرافیایی خاص آن، سالانه با انواع بلایای طبیعی از جمله سیل، زلزله، تندباد، خشکسالی و ... دست وپنجه نرم می‌کند. این در حالی است که در سال‌های اخیر موارد ایمنی در برابر حوادث در این استان چندان مورد توجه نبوده است.»

موضوعی که نویسنده گزارش مهر به آن پرداخته اما مختص استان آذربایجان غربی نیست و در اغلب نقاط ایران قابل مشاهده است. در تهران، پایتخت، سازه‌های بلندمرتبه بدون در نظر گرفته شدن شرایط ویژه سر به آسمان کشیده‌اند، خیابان‌ها ظرفیت شرایط بحرانی را ندارد، زیرساخت‌ها با توجه به افزایش جمعیت بازسازی و نوسازی نشده‌اند و ....

در کنار این شرایط سخت‌افزاری، در حوزه نرم‌افزاری نیز کمتر کار زیربنایی شده است و خلاء آموزش جدی‌ترین مشکلی است که در موقع بروز بحران آشکار می‌شود. بسته شدن خیابان‌ها در هجوم ماشین‌های سرگردان و هجوم به پمپ بنزین‌ها مصداق‌هایی از وجود این خلاء هستند.

از سوی دیگر اما استفاده از مصالح بی‌کیفیت برای پایین آوردن هزینه اتمام کار ساختمان‌ها از دیگر مشکلات موجود است.

خبرنگار محلی خبرگزاری مهر هم به این مشکل در استان آذربایجان غربی اشاره کرده و از نبود واحدهای تولیدی کافی برای تولید مصالح مورد نیاز استان خبر داده است.

در گزارش مهر همچنین به نبود برنامه‌ریزی مناسب و اصولی برای مدیریت بحران اشاره شده که احتمالا خسارت‌های هنگفت مالی و جانی را در برابر وقوع هر گونه بلایای طبیعی افزایش می‌دهد.

بر اساس این گزارش در حال حاضر ۷۲۷ روستا با جمعیت حدود ۲۰۰ هزار نفر و ۱۰ شهر آذربایجان غربی بر روی خط زلزله قرار دارند و با توجه به زلزله‌های اخیر در ایران، زنگ هشدار جدی برای این استان هم به صدا در آمده است.

در همین زمینه امیرعباس جعفری، مدیرکل مدیریت بحران استان آذربایجان غربی درباره برنامه‌های کاهش آسیب بلایای طبیعی در این استان به مهر گفته است: «آذربایجان غربی یکی از استان‌های زلزله‌خیز کشور به شمار می‌رود. در این راستا بحث ایمن‌سازی استان در طی سال‌های اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است.»

جعفری اما در عین حال گفته است اظهار نظر در خصوص تعداد گسل‌ها و زمان فعال شدن آنها و پیش‌بینی وقوع زمین‌لرزه‌ها در استان آذربایجان غربی نیازمند بحث‌های کارشناسی دقیق است.

مدیرکل مدیریت بحران استان آذربایجان غربی:

«تاکنون در هیچ جای دنیا وقوع زمین‌لرزه را از ماه‌ها، هفته‌ها و روزهای قبل پیش‌بینی دقیق نکرده‌اند. در این راستا با توجه به شرایط جغرافیایی و حادثه‌خیز بودن منطقه، موارد ایمنی باید در تمام طول سال مورد توجه همه دستگاه‌های اجرایی و مسئولان امر باشد.»

از سوی دیگر اما شبکه لرزه‌نگاری در پنج شهر استان آذربایجان غربی راه‌اندازی شده است: «برای کاهش حجم خسارات زلزله و ایمنی در برابر بلایای طبیعی در حال حاضر شبکه لرزه‌نگاری در پنج شهر استان آذربایجان غربی راه اندازی شده است. ایجاد مرکز تحقیقات و مطالعات، توسعه صنعت بیمه و آموزش و فرهنگ‌سازی در جامعه از دیگر اقدامات در سال‌های اخیر برای کاهش و مقابله با بلایای طبیعی در استان است.»

بیشترین آسیب متوجه روستاهاست

هنگام وقوه حوادث و بلایای طبیعی، بیشترین آسیب متوجه روستاهاست. پایین بودن کیفیت مصالح ساختمانی در مناطق روستایی که محصول فقر عمومی و رسیدگی نکردن مناسب دولت به این مناطق است، مهم‌ترین عوامل بالا بودن آمار و مرگ و میر حاصل از بلایای طبیعی در روستاهاست.

مدیرکل مدیریت بحران استان آذربایجان غربی گفته است: «هم‌اکنون ۳۰ درصد از جمعیت آذربایجان غربی در روستاها زندگی می‌کنند. در ۱۰ سال گذشته هم ۷۰ هزار واحد روستایی که ۳۰ درصد از واحدهای روستایی را شامل می‌شوند، مقاوم‌سازی شده‌اند.»

جعفری از اهالی روستاهای آذربایجان غربی خواسته است با همکاری در مقاوم‎سازی خانه‎‌های خود، زمینه کاهش خسارات در زمان وقوع حوادث را فراهم کنند.

او همچنین از بیمه کردن تمامی روستاهای آذربایجان غربی خبر داده و گفته است پیش‌بینی می‌شود تا عید سال ۹۷ تمامی روستاهای آذربایجان غربی تحت پوشش بیمه قرار گیرند.

به گفته مدیرکل مدیریت بحران استان آذربایجان غربی، هم اکنون هماهنگی لازم میان نیروها و دستگاه‌های عضو مدیریت بحران در این استان به وجود آمده ضمن برگزاری دوره‌های آموزشی، مانورهای آماده‌سازی هم در طول سال برگزار می‌شود.

جعفری همچنین آماری از شمار کشته شدگان بلایای طبیعی در استان آذربایجان غربی در سال ۹۶ خبر داده و پفته است: «در اثر بلایای طبیعی هفت نفر جان خود را از دست دادند. از این تعداد چهار نفر در اثر ریزش بهمن و سه نفر دیگر در اثر صاعقه و سیل جان خود را از دست دادند.»