مرتضی محجوبی، روش‌ساز پیانوی ایرانی
<p>محمود خوشنام – جامعه ایران در دوران ناصری جز از راه‌های دیپلماتیک هیچگونه تماسی با مغرب‌زمین نداشت. از همین ‌روی هنر و فرهنگ، از جمله موسیقی ملی راه گذشته چند صد ساله‌ خود را آرام می‌پیمود.</p> <!--break--> <p>بگذریم از آنکه در همان گذشته چند صد ساله عناصری از فرهنگ‌های بیگانه چون ترک و تازی را در خود جذب کرده و عناصری از آن فرهنگ‌ها را در خود جریان داده بود. ولی فرهنگ مغرب زمین در آن‌سوی دیوار همچنان بی‌نفوذ مانده بود. سفرهای ناصر الدین شاه و اعزام کارآموزان به اروپا در این دیوار ستبر رخنه انداخت و بازگشت اینان از فرنگ جذبه‌های هنرهای اروپایی را در ایران پراکند.<br /> <a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/Barjastegan_23_Mortaza_Mahjoobi_khoshnam.mp3"><img align="middle" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" /></a></p> <p>دیدار از گروه‌های موسیقی نظام ناصرالدین شاه را به این اندیشه برد که گروه‌های مشابه‌ای در ایران ایجاد کند. مدرسه موزیک نظام بنیاد گرفت و کارشناسان و مستشاران موسیقی نظام همراه با سازهای اروپایی‌شان به اینسو رهسپار شدند.<br /> </p> <p>نخستین خط رابطه برقرار شده بود؛ خطی که می‌رفت به ابعادی گسترده تبدیل شود. ریتم‌های اروپایی چارچوب مایه‌های سنتی شد، دشتی و افشاری و چارگاه در قالب مارش و والس جای گرفت، ویلون به تقلید کمانچه نشست و استادان سنتور پایشان را روی پدال پیانو گذاشتند. <br /> در میان سازهای بیگانه ویلون و پیانو آمادگی بیشتری برای همزیستی با سازهای موسیقی ملی ایران داشتند. از آن میان پیانو به سبب بهای گرانش سازی اشرافی به شمار می‌آمد. محمد صادق خان، استاد سنتور نخستین بار پشت پیانو نشست و پس از آن غلامرضا خان مین‌باشیان به پیانو پرداخت. <br /> </p> <p>مرتضی محجوبی روش‌ساز پیانوی ایرانی شد و علاوه بر آن با آفرینش آهنگ بر غنای آهنگ‌سازی نیز افزود. برنامه این هفته برجستگان سنتی به این هنرمند نام‌آور اختصاص دارد. برای آشنایی با مرتضی محجوبی و دستاوردهای او برای موسیقی ملی ایران، می‌توانید برنامه رادیویی برجستگان سنتی را از طریق فایل صوتی بشنوید.<br /> </p> <p><strong>در همین زمینه:</strong><br /> <a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/4874">::مجموعه برنامه‌های برجستگان سنتی در رادیو زمانه:: </a><br /> </p>
محمود خوشنام – جامعه ایران در دوران ناصری جز از راه‌های دیپلماتیک هیچگونه تماسی با مغرب‌زمین نداشت. از همین روی هنر و فرهنگ، از جمله موسیقی ملی راه گذشته چند صد ساله خود را آرام می‌پیمود.
بگذریم از آنکه در همان گذشته چند صد ساله عناصری از فرهنگ‌های بیگانه چون ترک و تازی را در خود جذب کرده و عناصری از آن فرهنگ‌ها را در خود جریان داده بود. ولی فرهنگ مغرب زمین در آن‌سوی دیوار همچنان بی‌نفوذ مانده بود. سفرهای ناصر الدین شاه و اعزام کارآموزان به اروپا در این دیوار ستبر رخنه انداخت و بازگشت اینان از فرنگ جذبه‌های هنرهای اروپایی را در ایران پراکند.
دیدار از گروه‌های موسیقی نظام ناصرالدین شاه را به این اندیشه برد که گروه‌های مشابه‌ای در ایران ایجاد کند. مدرسه موزیک نظام بنیاد گرفت و کارشناسان و مستشاران موسیقی نظام همراه با سازهای اروپایی‌شان به اینسو رهسپار شدند.
نخستین خط رابطه برقرار شده بود؛ خطی که می‌رفت به ابعادی گسترده تبدیل شود. ریتم‌های اروپایی چارچوب مایه‌های سنتی شد، دشتی و افشاری و چارگاه در قالب مارش و والس جای گرفت، ویلون به تقلید کمانچه نشست و استادان سنتور پایشان را روی پدال پیانو گذاشتند.
در میان سازهای بیگانه ویلون و پیانو آمادگی بیشتری برای همزیستی با سازهای موسیقی ملی ایران داشتند. از آن میان پیانو به سبب بهای گرانش سازی اشرافی به شمار می‌آمد. محمد صادق خان، استاد سنتور نخستین بار پشت پیانو نشست و پس از آن غلامرضا خان مین‌باشیان به پیانو پرداخت.
مرتضی محجوبی روش‌ساز پیانوی ایرانی شد و علاوه بر آن با آفرینش آهنگ بر غنای آهنگ‌سازی نیز افزود. برنامه این هفته برجستگان سنتی به این هنرمند نام‌آور اختصاص دارد. برای آشنایی با مرتضی محجوبی و دستاوردهای او برای موسیقی ملی ایران، میتوانید برنامه رادیویی برجستگان سنتی را از طریق فایل صوتی بشنوید.
در همین زمینه:
::مجموعه برنامه‌های برجستگان سنتی در رادیو زمانه::
نظرها
کاربر مهمان
به درستی که کار استاد محجوبی در هموار کردن رنج این زحمت قدر کافی ندید و یاد نشد. کوک ساز مادر و پر ارزش پیانو در دستگاههای ایرانی کاری بس سترگ و در خور ستایش فراوان است.
حسین دهگان شیرازی
از آقای خوشنام ممنونم برای تلاش گرانقدری که در مورد معرفی استاد محجوبی کرده بودند. بدون کمترین اسائه ادب با ساحت گرامی استاد خوشنام باید عرض کنم که این کار تحقیقی یک مؤلفه ای را از قلم انداخته بود و آن همکاری بسیار تنکاتنگ مرضیه با مرتضی خان بوده که همه هنرمندان قدیمی از آن آگاهی کامل دارند. آقای خوشنام حتما استحضار دارند که ترانه های من از روز ازل، کاروان و یکی دو ترانه دیگر را که الان بدلیل کهولت از خاطر برده ام زنده یاد " مرتض جون" برای مرضیه ساخت و از از ردیف شماره گلهای رنگارنگ و گلهای جاویدان هم میتوانید باین واقعیت پی ببرید که اجرای مرضیه مقدم بوده و بعدها بنان آنها را با تنظیمهای ارکستره شده برای ارکستر بزرگ گلها بشکل تقریبا پلی فونیک خوانده اند. این را از این جهت اشاره کردم که " مرتض" به صدای مرضیه بسیار علاقمند بود و مرضیه هم از او مثل یک استاد بهره مند میشد. خداوند همه این رفتگان بزرگ هنر ما را غریق نور و رحمتش بفرماید. ارداتمند: حسین دهگان شیرازی
کاربر مهمان
چه خوب بود از نوه ی هنری مرتضی محجوبی که تنها ادامه دهنده ی راستین راه وی به گواه بزرگان موسیقی ایران است یعنی پویان آزاده نام برده می شد. ارادتمند فرازی
یک پیانیست
جهت اطلاع هنردوستان فرهیخته سرکا خانم فخری ملکپور متولد 1314 تنها شاگرد و بازمانده استاد محجوبی است که نوای سازش یاداور محجوبیست خدا عمری بلند به همراه سلامتی به ایشان عطا کند
حقیقت
استاد محجوبی چند شاگرد داشته اند که در میان آن ها و به گفته ی استاد محجوبی, خانم استاد آذر میدخت رکنی بهترین و تنها نوازنده ای بودند که سازش صدا و سبک پیانوی او را تداعی می کند.