تشدید اختلاف ترکیه و اروپا بر سر سوریه و قبرس

ترکیه به خاطر عملیات نظامی در شمال سوریه و نیز ممانعت نظامی از عملیات اکتشاف گاز قبرس در دریای مدیترانه تحت فشار اروپا است. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه اما بر ادامه عملیات نظامی پس از اشغال عفرین تأکید کرده و نسبت به مسئله قبرس نیز عقب‌نشینی نکرده است.

اردوغان جمعه ۲۳ مارس / سوم فروردین در تماسی تلفنی با امانوئل مکرون، همتای فرانسوی خویش به بحث درباره عملیات نظامی در عفرین و اختلاف‌ها بر سر قبرس پرداخت.

به گزارش خبرگزاری «رویترز»، اردوغان در این مکالمه تلفنی نارضایتی خود را از ادعاهای مطرح‌شده درباره عملیات نظامی ارتش این کشور در عفرین ابراز کرده و گفته اتهام‌ها علیه آنکارا «بی‌اساس» است.

فرانسه یکی از جدی‌ترین منتقدان عملیات نظامی موسوم به «شاخه زیتون» در میان متحدان ترکیه بوده و نسبت به افزایش قربانیان غیرنظامی و آوارگی ده‌ها هزارتن هشدار داده است. فرانسه ماه گذشته خواهان توقف عملیات در عفرین و پیروی ترکیه از قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل برای آتش‌بس سراسری در سوریه شده بود.

به‌گفته سازمان بهداشت جهانی، وابسته به سازمان ملل متحد، حملات ترکیه به منطقه عفرین سوریه نزدیک به ۱۷۰ هزار نفر را آواره کرده است. هرچند ترکیه هدف‌قراردادن غیرنظامیان را تکذیب کرده، اما به گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه، دست‌کم ۲۸۹ غیرنظامی از جمله ۴۳ کودک کشته شده‌اند.

اردوغان جمعه نیز از تماس تلفنی با همتایان آمریکایی و روس خویش خبر داد و مدعی شد که به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه گفته است که عملیات نظامی در شمال سوریه را ادامه خواهد داد: «من به آنها گفتم ما از اینجا عقب نمی‌کشیم. ما حامی رنج‌دیدگان و ستم‌دیدگان هستیم.»

ستاد مرکزی ارتش ترکیه شنبه چهارم فروردین در بیانیه‌ای اعلام کرد که کنترل تمام منطقه عفرین را در دست گرفته است. نیروهای ترکیه همراه با شبه‌نظامیان «ارتش آزاد سوریه»،‌ پیاده‌نظام اصلی عملیات موسوم به «شاخه زیتون» یکشنبه گذشته کنترل شهر عفرین را در اختیار گرفته بودند.

هرچند اردوغان از ادامه عملیات به سمت منبج سخن می‌گوید، آمریکا احتمال عقب‌نشینی نیروهایش از این شهر را رد کرده است. هدر نوئرت، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده پنج‌شنبه در این باره گفته بود که «برای دولت ترکیه روشن کرده‌ایم که ما به عملیات‌مان در منبج ادامه خواهیم داد.» او تأکید کرد که هنوز گفت‌و‌گوها با آنکارا به پایان نرسیده است.

ترکیه «یگان‌های مدافع خلق» (ی پ گ) را گروهی تروریستی می‌داند درحالی‌که کشورهای دیگر این شاخه نظامی حزب «اتحاد دموکراتیک» کردهای شمال سوریه را تروریست نمی‌دانند. ی پ گ مهم‌ترین نیروی محلی هم‌پیمان ائتلاف بین‌المللی ضدداعش به رهبری آمریکا در سوریه است.

شنبه قرار است در چندین شهر اروپایی معترضان به عملیات نظامی ترکیه در عفرین راهپیمایی‌ کنند.

مسئله قبرس

اردوغان در گفتگو با مکرون همچنین گفته بود که باید حق ترک‌تباران قبرسی برای استفاده از منابع هیدروکربنی در مدیترانه شرقی محفوظ باقی بماند.

شرکت ایتالیایی «انی» فوریه برای عملیات اکتشاف و استخراج گاز وارد آب‌های قبرس در دریای مدیترانه شده بود تا در شش منطقه دست به حفاری بزند. اما ناوهای نظامی ارتش ترکیه مانع ورود ادامه مسیر این کشتی شدند.

مقام‌های ایتالیایی و قبرسی پنج‌شنبه پس از دیدار با یکدیگر بر ادامه این عملیات علی‌رغم مخالفت ترکیه تأکید کردند.

آنکارا گفته است از هر گونه عملیات حفاری گاز بدون جلب رضایت ترک‌تباران قبرس جلوگیری خواهد کرد.

ترکیه ۱۹۷۴ و پس از کودتای حامیان پیوستن قبرس به یونان، ارتش خود را در شمال این جزیره مستقر کرد. قبرس اکنون به دوبخش شمالی (ترک‌تبارها) و جنوبی (یونانی‌تبارها) تقسیم شده است.

دولت‌های ترکیه و قبرس از آن زمان رابطه دیپلماتیک ندارند.

دولت قبرس گفته است جلوگیری از حفاری گاز در آب‌هایش نقض حق حاکمیت ملی است و موفقیت این کار به نفع تمام شهروندان قبرسی خواهد بود.

شورای اروپایی اقدام ترکیه را محکوم کرده و آن را غیرقانونی دانسته است. ترکیه این انتقادها را رد کرده و اتحادیه اروپا و دولت قبرس را به نادیده‌گرفتن حقوق ترک‌تباران قبرسی متهم کرده است.

مقام‌های ارشد اتحادیه اروپا دوشنبه با اردوغان در وارنا در بلغارستان دیدار خواهند کرد.

در همین زمینه