ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

روزگار زنان کرسی‌نشین در مجلس ایران

<div dir="RTL">نعیمه دوستدار - زنان از نخستین دوره در مجلس شورای اسلامی حضور داشته&zwnj;اند، اما اگر تعداد آنان را یکی از نشانه&zwnj;های مشارکت&zwnj;شان در امور سیاسی به ویژه در مجلس بدانیم، نمره قابل قبولی نمی&zwnj;گیرند. در اولین دوره مجلس شورای اسلامی، چهار زن به مجلس راه پیدا کردند. مجلس پنجم رکورددار تعداد زنان نماینده بود که در آن ۱۴زن بر صندلی&zwnj;های نمایندگی نشستند، اما مجلس هشتم با هشت نماینده زن، نقطه اوج کاهش تعداد زنان در مجلس بوده است وحالا هم با کاهش سه درصدی داوطلبان نمایندگی و تحریم انتخابات از سوی بسیاری از گروه&zwnj;های سیاسی، معلوم نیست چند زن به مجلس راه پیدا کنند. این در حالی است که برخی از زنان طیف اصول&zwnj;گرا هم نسبت به این روند نزولی ابراز نگرانی کرده&zwnj;اند و حتی مریم بهروزی، دبیرکل جامعه زینب، چندماه پیش از طرحی خبر داد تا بر مبنای آن تعداد زنان نماینده افزایش پیدا کند. لاله افتخاری، نماینده مجلس هشتم هم از اهمیت بیشتر شدن تعداد زنان در مجلس برای پیگیری مطالبات آن&zwnj;ها سخن گفته است.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در کنار این روند روبه کاهش که نشانه&zwnj;هایی از بی&zwnj;اعتمادی زنان و بی&zwnj;انگیزگی آن&zwnj;ها در مشارکت سیاسی و حضور در مجلس دارد، کیفیت حضور آن&zwnj;ها بیش از هر چیز مورد بحث است. زنان در دوره&zwnj;های مختلف مجلس ایران چگونه حضوری داشته&zwnj;اند و نقش آن&zwnj;ها در پیگیری مطالبات&zwnj; زنان چه بوده است؟</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL"><b>نمایندگان برخی زنان</b></div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL"><img width="200" height="136" vspace="4" hspace="4" border="4" align="left" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/womeninmajlis.jpg" />این حقیقت را نمی&zwnj;شود انکار کرد که نمایندگان زن مجلس ایران، در هیچ دوره&zwnj;ای نماینده تمام زنان این کشور نبوده&zwnj;اند. در واقع، بر اساس قانون که التزام به ولایت فقیه را شرط ورود به مجلس می&zwnj;داند و بر پایبندی به اصول ایدئولوژیک تاکید می&zwnj;کند، در عمل تنها زنان مذهبی حق ورود به مجلس را دارند. این حقیقت، در کنار این واقعیت که در 30 سال گذشته، زنان راه پیدا کرده به مجلس، همیشه وابستگی&zwnj;های جناحی خاصی داشته&zwnj;اند یا از نسبت&zwnj;های فامیلی برای ورود به مجلس استفاده کرده&zwnj;اند، نشان&zwnj;دهنده این است که راه ورود زنان مستقل به مجلس در عمل بسته بوده و تلاش&zwnj;هایی که گاه زنان مستقل بدون وابستگی جناحی یا خانوادگی برای ورود به مجلس کرده&zwnj;اند، در &zwnj;&zwnj;نهایت بسیار محدود مانده است. زنان معمولی جامعه، هرگز خود را محرم این گروه احساس نکرده&zwnj;اند و نقشی برای خود قائل نشده&zwnj;اند. به این ترتیب، در بیشتر موارد خواست عمومی زنان جامعه به خواست&zwnj;های جناحی تقلیل پیدا کرده یا در مجموعه اقدامات عمومی مجلس گم شده است.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">به عنوان یک الگوی کلی، زنان نماینده در تمام دوره&zwnj;های مجلس تلاش کرده&zwnj;اند قوانین را به نفع زنان تغییر دهند. البته تفسیر این&zwnj;که کدام قوانین به نفع زنان است، موضوعی است که با توجه به وابستگی&zwnj;های جناحی و خاستگاه فرهنگی و ایدئولوژیک زنان نماینده، تفسیر متفاوتی داشته است. به همین دلیل است که در دوره&zwnj;های مختلف مجلس، بر حسب این که نمایندگان زن وابسته به چه طیفی بوده&zwnj;اند، قوانین مربوط به زنان گاه مناقشه&zwnj;برانگیز و دردسرساز شده&zwnj;اند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL"><b>تمرین کرسی&zwnj;نشینی</b></div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL">مجلس اول، در دوران بحران سیاسی کشور تشکیل شد. تعدد بحران&zwnj;ها و فراگیری&zwnj;شان باعث شد مسائل زنان حتی برای خود زنان نماینده هم اولویتی نداشته باشد. با این حال، در اواخر دور اول، مریم بهروزی، با توجه به شرایط جامعه، طرح حضانت فرزندان را برای زنانی که همسران&zwnj;شان شهید شده یا فوت کرده بودند، مطرح کرد و هرچند سایر نمایندگان زن از آن پشتیبانی کردند، با دشواری&zwnj;های زیاد تصویب شد. اعظم طالقانی هم چندین طرح برای بهتر کردن وضعیت زنان به مجلس ارائه کرد که همه به خاطر مغایرت با قانون اساسی و شرع رد شدند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <blockquote> <div dir="RTL"> <div dir="RTL">نمایندگان زن مجلس ایران، در هیچ دوره&zwnj;ای نماینده تمام زنان این کشور نبوده&zwnj;اند. در واقع، بر اساس قانون که التزام به ولایت فقیه را شرط ورود به مجلس می&zwnj;داند و بر پایبندی به اصول ایدئولوژیک تاکید می&zwnj;کند، در عمل، تنها زنان مذهبی حق ورود به مجلس را دارند&nbsp;</div> </div> </blockquote> <div dir="RTL">در دور دوم مجلس، طرح بیمه زنان بی&zwnj;سرپرست مطرح شد که &zwnj;آن هم به دلیل کارشکنی&zwnj;ها تصویب نشد. مریم بهروزی در گفت&zwnj;و&zwnj;گویی با خبرگزاری ایلنا، درباره مشکلات زنان در ارائه این طرح&zwnj;ها می&zwnj;گوید: &quot;هزینه&zwnj;بر بودن و ایجاد بار مالی برای دولت، باعث می&zwnj;شد در شرایط آن زمان جامعه بعضی&zwnj;ها تصویب این قوانین را به صلاح ندانند.&quot;</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">او همچنین به فضای ذهنی و روانی برخی از مردان جامعه و نمایندگان مجلس اشاره می&zwnj;کند و می&zwnj;گوید: &quot;برخی از نمایندگان مرد در بحث درباره طرح بیمه زنان بی&zwnj;سرپرست در صحن علنی و از پشت تریبون مجلس می&zwnj;گفتند به جای طرح حمایت از زنان بیوه، بهتر است تعدد زوجات آزاد شود تا زنی بی&zwnj;سرپرست و بیوه باقی نماند.&quot;</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">طرح بازنشستگی زنان با&nbsp;&nbsp;۲۰ سال&nbsp;‪ سابقه از طرح&zwnj;های دیگری بود که در دوره اول و دوم تصویب شد.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در سومین دوره مجلس،۳۴&zwnj; طرح&nbsp;&nbsp;‪ در مورد زنان، کودکان و خانواده بررسی شد و ۲۷مورد به تصویب رسید. تعدادی از طرح&zwnj;ها هم رد یا مسترد شد یا این که مسکوت ماند. این قوانین بیشتر قوانینی بودند که حقوق و مزایا، بیمه و... شهدا و اسرا را به خانواده آن&zwnj;ها هم منتقل می&zwnj;کرد.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در مجلس چهارم، تعداد زنان به ۹نفر رسید. طرح کمیسیون زنان از این مجلس و به وسیله نفیسه فیاض&zwnj;بخش مطرح شد، اما نمایندگان آن دوره که از جناح معروف به راست بودند با آن مخالفت کردند. دلیل مخالفت هم این بود که نباید مسئله زنان را از بقیه جدا کرد. کمیسیون زنان و خانواده، سرانجام در مجلس پنجم تشکیل شد، اما در مجلس ششم در کمیسیون اجتماعی مجلس ادغام و در مجالس هفتم و هشتم به فراکسیون زنان تبدیل شد.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در مجلس پنجم، ۵۱ طرح و لایحه درباره زنان، خانواده و کودکان به مجلس تقدیم شد که ۳۷مورد به تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان رسید. تشکیل کمیسیون ویژه امور زنان و خانواده و الحاق یک تبصره به قانون خدمت نیمه وقت بانوان و قانون اختصاص تعدادی از دادگاه&zwnj;های موجود به دادگاه خانواده از قوانین این دوره مجلس بود. طرح به روز کردن مهریه هم در این دوره به تصویب نهایی رسید.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL"><b>کرسی&zwnj;نشینان جنجالی</b></div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL"><img width="200" height="133" vspace="4" hspace="4" border="4" align="left" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/sixthparl.jpg" />مجلس ششم اما با همه مجلس&zwnj;ها متفاوت بود. زنان مجلس ششم که به جناح اصلاح&zwnj;طلب تعلق داشتند، بیش از همه خبرساز شدند. حضور چهره&zwnj;های متفاوت با پوشش متفاوت، نمایندگان این دوره را از بقیه متمایز کرد. موضع&zwnj;گیری زنان مجلس ششم به ویژه درباره طرح&zwnj;ها و لوایح مرتبط با زنان متفاوت بود. الحاق ایران به کنوانسیون رفع تبعیض زنان، مهم&zwnj;ترین مصوبه فراکسیون زنان مجلس ششم بود که با مخالفت جدی مراجع تقلید مواجه شد. هرچند در &zwnj;&zwnj;نهایت بعد از فعل و انفعالاتی ماده واحده این لایحه به تصویب مجلس رسید، اما زمانی که این مصوبه برای رسیدگی به شورای نگهبان رفت، این نهاد، آن را با اصل۹ قانون اساسی و ضروریات اسلام مانند ارث، قصاص، دیه، طلاق، شهادت، سن بلوغ، حجاب و تعدد زوجات در تعارض دانست و آن را رد کرد.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">بازبینی&zwnj; قانون&zwnj; ممنوعیت اعزام&zwnj; دانشجویان&zwnj; دختر به&zwnj; خارج&zwnj; از کشور، طرح دیگری بود که شورای&zwnj; نگهبان&zwnj; آن را به&zwnj; دلیل&zwnj; ذکر نشدن&zwnj; عبارت&zwnj; اذن&zwnj; ولی&zwnj; قانونی، غیر شرعی&zwnj; دانست&zwnj; و به&zwnj; مجلس&zwnj; پس&zwnj; فرستاد. اصلاح قانون طلاق، قانون عسر و حرج، افزایش سن حضانت کودکان، اهدای جنین، پرداخت نفقه و اجرت&zwnj;المثل به زنان، برابری دیه زن و مرد، تابعیت زنان، طرح&zwnj;های سقط&zwnj; درمانی، سن رشد دختران و آموزش اجباری پیش از ازدواج از دیگر مصوبات فراکسیون زنان در مجلس ششم بود.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL"><b>دوران حاشیه&zwnj;نشینی</b></div> <div dir="RTL"><b><br /> </b></div> <blockquote> <div dir="RTL"> <div dir="RTL">زنان در مجلس هفتم و مجلس هشتم به وضوح گرایش&zwnj;های مردسالارانه داشته&zwnj;اند. نمایندگان این دوره حتی بررسی و تصویب لایحه حمایت از خانواده را تحول بزرگی در حوزه زنان و خانواده می&zwnj;دانند. عملکرد آن&zwnj;ها نشان می&zwnj;دهد که هیچ&zwnj;کدام دربرابر نابرابری&zwnj;های جنسیتی اقدامی نکرده&zwnj;اند و حتی از طرح&zwnj;هایی مانند تعدد زوجات حمایت کرده&zwnj;اند.&nbsp;</div> </div> </blockquote> <div dir="RTL">در مجلس هفتم هم ۱۲&zwnj;نماینده زن به جناح محافظه&zwnj;کار تعلق داشتند. با این&zwnj;که&zwnj; می&zwnj;توانستند مانند مجلس چهارم و پنجم با هم فراکسیون قوی&zwnj;تری داشته باشند، ولی در عمل در چهار سال حضورشان در مجلس، فراکسیون زنان چندان فعال نبود. لایحه مناقشه&zwnj;برانگیز حمایت از خانواده که در کنار دیگر مسائل، به مرد&zwnj;ها اجازه می&zwnj;داد بدون رضایت همسر اول&zwnj;شان، ازدواج مجدد داشته باشند، در مجلس هفتم، در واقع از سوی دولت، قوه قضاییه و دفتر ریاست جمهوری ارائه شد.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">در آخرین دوره مجلس، فراکسیون زنان با هشت عضو، همواره بسیار مورد انتقاد بوده است. بیشترین انتقاد، به دوره&zwnj;ای برمی&zwnj;گردد که مجلس هشتم در حال تصویب لایحه حمایت از خانواده بود. موادی از این لایحه که مربوط به ثبت ازدواج موقت، شرایط ازدواج مجدد و مالیات بر مهریه می&zwnj;شدند، اعتراض&zwnj;ها را به عملکرد زنان برانگیخت. علاوه بر آن، قوانینی مانند ارث زن از اموال همسر و عدم انتقال تابعیت زنان ایرانی به فرزندان حاصل از ازدواج با مردان خارجی، از قوانینی هستند که در مجلس هشتم به تصویب رسیده است.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL"><b>زنان، نماینده مردان</b></div> <div dir="RTL"><b>&nbsp;</b></div> <div dir="RTL"><img width="180" height="113" vspace="4" hspace="4" border="4" align="left" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/11-10-30-913141.jpg" />زنان در مجلس هفتم و مجلس هشتم به وضوح گرایش&zwnj;های مردسالارانه داشته&zwnj;اند. نمایندگان این دوره حتی بررسی و تصویب لایحه حمایت از خانواده را تحول بزرگی در حوزه زنان و خانواده می&zwnj;دانند. عملکرد آن&zwnj;ها نشان می&zwnj;دهد هیچ&zwnj;کدام دربرابر نابرابری&zwnj;های جنسیتی اقدامی نکرده&zwnj;اند و حتی از طرح&zwnj;هایی مانند تعدد زوجات حمایت کرده&zwnj;اند. حمایت این نمایندگان از طرح&zwnj;های مربوط به جداسازی و تفکیک جنسیتی آشکار بوده است.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">دایره انتقاد به زنان مجلس هشتم آن&zwnj;قدر وسیع است که مریم بهروزی، دبیرکل جامعه زینب که خود نیز جزو محافظه&zwnj;کاران به شمار می&zwnj;رود، در گفت&zwnj;وگویی درباره عملکرد آ&zwnj;ن&zwnj;ها گفته &zwnj;است: &quot;حضور زنان در مجلس به حضوری تزئینی و دکوری تبدیل شده و متاسفانه زنان مجلس هیچ تلاشی برای تغییر وضعیت زنان جامعه انجام نداده&zwnj;اند. آن&zwnj;ها تنها برای خالی نبودن عریضه وارد مجلس شده&zwnj;اند و گروه&zwnj;های سیاسی نیز به دلیل سوءاستفاده از رای زنان، تلاش دارند از ورود زنانی به مجلس حمایت کنند که بعد&zwnj;ها نظر مستقلی از خود نداشته و تابع باشند. باید زنانی توانمند در کمیسیون&zwnj;های مختلف مجلس حضور داشته و مسایل روز زن ایرانی را پیگیری کرده و توان اقناع و بررسی داشته باشند، نه این&zwnj;که در تصویب آرا نگاه&zwnj;شان به دیگران باشد و از خود استقلال رای نداشته باشند.&quot;</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">واکنش آن&zwnj;ها به این انتقاد&zwnj;ها هم اغلب تدافعی بوده است. آنها با تکیه بر پای&zwnj;بندی به شرع، رفتارهای منفعلانه خود را توجیه کرده&zwnj;اند. در واکنشی، طیبه صفایی، نماینده تهران که رئیس فراکسیون بانوان مجلس هشتم هم بوده است، در گفت&zwnj;وگو با روزنامه جام جم درباره انفعال زنان نماینده می&zwnj;گوید: &quot;خانم شانی دارد و شاخص ما مثل آقایان بودن نیست. جامعه ما برخورد&zwnj;ها و منش&zwnj;های ویژه خاص خود را می&zwnj;طلبد و خانمی که هیاهو راه بیندازد و سر و صدا کند یا بیشتر تمایل داشته باشد جلوی دوربین قرار بگیرد، شاید در بعد آن مسائل و شاخصه&zwnj;های فرهنگی ما، روش مناسبی را انتخاب نکرده باشد.&quot;</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">این نماینده مجلس ایران، اثربخشی زنان را در کمیسیون&zwnj;های دیگر، همچنین در فراکسیون زنان تعریف می&zwnj;کند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">فاطمه رهبر، عضو دیگر کمیسیون زنان مجلس هشتم هم عملکرد این دوره را در حوزه زنان بی&zwnj;سابقه و مثبت می&zwnj;داند و به خصوص تصویب قانون افزایش سهم&zwnj;الارث زوجه از زوج را که در اصل، طرح مربوط به مجلس هفتم بود و در مجلس فعلی تصویب شد، نقطه درخشان عملکرد زنان مجلس معرفی می&zwnj;کند. دیگر نمایندگان این دوره هم &zwnj;گاه با حرارت و حساسیت، از قوانین ضد زن بیشتر از مردان هم&zwnj;کرسی&zwnj;شان دفاع کرده&zwnj;اند و &zwnj;گاه بر لزوم خشن&zwnj;تر شدن قوانین تاکید&zwnj; کرده&zwnj;اند.</div> <div dir="RTL">&nbsp;</div> <div dir="RTL">مجلس به عنوان مهم&zwnj;ترین کانون تصمیم&zwnj;گیری و مشارکت سیاسی در صورت حضور مستقیم نمایندگان ملت، شاید بهترین فضا برای پیگیری حقوق مردم باشد، اما این اتفاق در حالی قابل تحقق است که بر پایه دموکراسی بنا نهاده شده باشد و تامین حقوق اساسی مردم رکن تصمیم&zwnj;گیری&zwnj;های آن باشد. در چنین مجلسی، حضور نمایندگان زن، به عنوان نیمی از پیکره اجتماع، مهم و اثرگذار خواهد بود. به نظر می&zwnj;رسد مطالبات واقعی زنان ایران، هنوز با آن&zwnj;چه در ذهن نمایندگان&zwnj;شان می&zwnj;گذرد فاصله دارد.&nbsp;</div>

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

  • کاربر مهمان

    چه زن و چه مرد هر دو جنس حامی قوانین حاکم هستند. خانه از پای بست ویران است.

  • کاربر مهمان

    سلام به فضای مجاطی که بدون دیدن و شناختن میتوان نوشت، و من جز بفارسی نمینویسم، و اگر همه آنچیزهایی که میدانم و میخوانم برایش دیدگاه بنویسم، باید سنگ خارا را گواه بگیرم و به باد وباران و برف بشنوانم

  • کاربر مهمان

    مگر نماینده های رن به مجلس می روند که فقط به حقوق زنان بپردازند؟مگر نماینده مردم(زن و مرد) نیستند؟! لابد نمایندگان مرد هم نباید نسبت به وضعیت زنان جامعه(نصف جمعیت مردم) حساس باشند؟ دست بردارید از این زنانه - مردانه کردن امور.که اگر اینطور شود دودش اول به چشم خودتان می رود چون هرگز نصف مجلس را زنان تشکیل نخواهند داد.نه به این زودیها. در ضمن مگر مردان به زنان رای نمی دهند یا زنان با وجود کاندیدهای زن به مردان رای نمی دهند؟ اصلا این زنهای چادری که بیشتر نگران ضایع شدن حقوق مردان در خانواده هستند تا زنان، چه منفعتی برای زنان داشته اند که حالا تعدادشان زیادتر هم بشود؟؟

  • ایمان

    "بازبینی‌ قانون‌ ممنوعیت اعزام‌ دانشجویان‌ دختر به‌ خارج‌ از کشور، طرح دیگری بود که شورای‌ نگهبان‌ آن را به‌ دلیل‌ ذکر نشدن‌ عبارت‌ اذن‌ ولی‌ قانونی، غیر شرعی‌ دانست‌ و به‌ مجلس‌ پس‌ فرستاد." با سلام گزارش خوبی بود اما جهت اطلاع عرض کنم که این اشکال شورای نگهبان پس از اصلاح صوری مرتفع و قانون تصویب نهایی شد هر چند در اعمال آن هنوز سلیقه ای برخورد می شود. "یک مطلع"