برگزاری نخستین انتخابات پارلمانی عراق پس از داعش، در سایه تمهیدات شدید امنیتی

برای انتخاب ۳۲۹ نماینده پارلمان عراق، مردم این کشور، از صبح شنبه ۱۲ مه/ ۲۲ اردیبهشت، پای صندوق‌های رأی رفته‌اند. این نخستین انتخابات پس از شکست داعش، و چهارمین انتخابات از زمان سقوط رژیم صدام در سال ۲۰۰۳ است.

بیش از ۷۰۰۰ نامزد، شامل ۲۶۰۰ نامزد زن، از ۸۷ حزب با یکدیگر برای ورود به پارلمان رقابت می‌کنند.

از ۳۲۹ کرسی پارلمان، ۸۳ کرسی به زنان و ۹ کرسی به اقلیت‌ها اختصاص یافته است.

قرار است بیش از ۲۴ میلیون و ۵۰۰ هزار عراقی در ۸۱۴۸ حوزه، آرا خود را به صندوق بریزند.

مطابق قانون اساسی عراق، نخست‌وزیر از میان شیعیان، رئیس‌جمهوری که مقامی تشریفاتی است، از میان سنی‌ها، و رئیس پارلمان، از میان کردها انتخاب می‌شود.

رقابت اصلی میان ائتلاف نصر به رهبری حیدر عبادی، نخست‌وزیر عراق، ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی، نخست‌وزیر سابق این کشور، و ائتلاف فتح به رهبری هادی عامری، فرمانده سپاه بدر و از نردیکان قاسم سلیمانی است.  نخست‌وزیر آینده عراق، از میان یکی از همین جریان‌های رقیب شیعه انتخاب خواهد شد.

در کنار این سه ائتلاف شیعه، دو جریان شیعه دیگر نیز در انتخابات حاضر هستند: ائتلاف حکیم به ریاست عمار حکیم، و ائتلاف سائرون (متشکل از هواداران مقتصدی صدر، روحانی شیعه منتقد ایران و چند فراکسیون لائیک از جمله حزب کمونیستم عراق).

نیروهای حشد شعبی و شبه‌نظامیان نزدیک به ایران، در ابتدا از ائتلاف تازه‌تاسیس حیدر عبادی، ائتلاف نصر، حمایت کرده‌ بودند. اما این حمایت یک روز بیشتر دوام نیاورند و آنها مستقلاً با پرچم ائتلاف فتح وارد کارزار انتخابات شدند. آنها مدعی‌اند دست بعضی از افراد فهرست نخست‌وزیر آلوده به فساد است.

اکنون حیدر عبادی نه فقط باید رقیب و سلف بزرگ خویش، نوری مالکی را  در رقابت پشت سر بگذارد، بلکه باید از پس این رقبای تازه از راه رسیده نیز برآید؛ رقبایی که حضورشان در صحنه رقابت می‌تواند ترکیب مجلس را به کلی تغییر دهد. ۱۵ سال پیش که حکومت صدام سقوط کرد، همه این رقبا زیر پرچم حزب دعوت اسلامی در یک صف متحد بودند.

سنی‌ها نیز، که حدود ۴۰ درصد از جمعیت عراق را تشکیل می‌دهند، با چند فهرست مختلف در انتخابات شرکت کرده‌اند. مهمترین جریان سنی حاضر در انتخابات، ائتلاف وطنیه است که در رأس آن ایاد علاوی، نخست‌وزیر شیعه سابق عراق، و سلیم الجبوری، سخنگوی پارلمان عراق، قرار دارند.

بسیاری از جریان‌ها و گروه‌های سنی بدواً خواستار تعویق انتخابات بودند. استدلال آنها این بود که بسیاری از رأی‌دهندگان سنی‌مذهب به خاطر جنگ آواره شده‌اند. و زمان کافی برای تهیه مدارک و به‌روزرسانی اطلاعات شخصی‌شان برای شرکت در انتخابات را نخواهند داشت. سنی‌ها به طور کلی از شیوه تفسیم قدرت در عراق ناراضی‌اند، و احساس می‌کند که از زمان سقوط صدام، از سوی حاکمان شیعه‌  به‌حاشیه‌رانده شده‌اند.

کردها  نیز به شکلی نامسنجم و نیز با چند فهرست مختلف (حزب گوران، حزب دموکراسی و عدالت، کومل و حزب دموکرات کردستان) در انتخابات شرکت کرده‌اند.

پس از اعلام نتایج انتخابات، احزاب  و ائنلاف‌های پیروز ۹۰ روز برای تشکیل دولت فرصت خواهند داشت.

مسائل اقتصادی (به‌ویژه کاهش وابستگی به نفت)، بازسازی بخش‌های شمالی کشور که در جنگ با داعش ویران شده‌اند، و حفظ امنیت و ثبات، مهمترین چالش‌‌های پیش‌روی دولت آینده عراق است.

حیدر عبادی، اگرچه با اتهام فساد و مسائل ناشی از همه‌پرسی کردستان دست و پنجه نرم می‌کند، اما به دلیل موفقیت در برچیدن حکومت اسلامی(داعش) از شانس زیادی برای پیروزی در انتخابات برخوردار است. او احتمالاً تنها کسی است که در شرایط حساس کنونی که تنش میان ایران و آمریکا بالا گرفته، می‌تواند با حفظ تعادل و موازنه قوا، مانع از تبدیل شدن عراق به میدان جنگ میان این دو کشور بشود.

داعش تهدید کرده حملاتی را به  دفاتر و  حوزه‌های رأی‌گیری ترتیب دهد و از این بابت، انتخابات در سایه اقدامات و تمهیدات شدید امنیتی برگزار می‌شود. در بغداد و در چند شهر بزرگ دیگر، مقررات منع رفت و آمد وضع شده است. همچنین، مرزهای کشور بسته شده، و پروازهای شرکت‌های هوایی به مدت ۲۴ ساعت به حالت تعلیق درآمده است.

بیشتر بخوانید: