حفظ برجام: آلمان برای شرکت‌ها دفتر مشاوره ایران تأسیس کرد

شرکت‌های اروپایی پس از خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای تهران با اعضای گروه ۱+۵ در حال خروج از بازار ایران هستند و شرکت هواپیماسازی «ایرباس» آخرین نمونه از این دست است. در این شرایط دولت آلمان برای دادن مشاوره به شرکت‌های نگران از تأثیر بازگشت تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران، یک دفتر ویژه تأسیس کرده است.

وزارت اقتصاد آلمان جمعه ۱۵ ژوئن / ۲۵ خرداد اعلام کرد که یک «مرکز تماس ایران» برای برقراری امکان طرح پرسش‌های شرکت‌ها راجع به فعالیت اقتصادی در ایران تأسیس کرده است.

این وزارت در بیانیه‌اش اعلام کرد که لغو تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران بر اساس «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) بر سر جای خود باقی است و تضمین‌های اعتباری صادراتی که برلین پشتیبان آنها است، همچنان در دسترس قرار دارند.

سفیر ایالات متحده در آلمان پیش‌تر گفته بود که شرکت‌های آلمانی باید «فوراً» سطح فعالیت‌های تجاری خود در ایران را کاهش دهند.

سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا ۲۶ اردیبهشت/ ۱۶ مه در اجلاس صوفیه توافق کرده بودند که با وجود خروج آمریکا از برجام، به تعهدات خود در توافق هسته‌ای با ایران عمل کنند.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده یک ماه پیش دستور خروج از «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران را صادر کرد.

رهبران اروپایی در کنار چین و روسیه برای حفظ برجام اعلام آمادگی کرده‌اند. اتحادیه اروپا راهکارهایی نیز برای مقابله با تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران پیش‌بینی کرده است. از جمله این راهکارهای احتمالی بازگرداندن قانون «مقررات مقابله‌ای» است که در نوامبر ۱۹۹۶ در جریان مناقشه بر سر تحریم ایران، کوبا و لیبی به تصویب پارلمان اروپا رسید. این قانون رعایت تحریم‌های آمریکا علیه ایران را برای شرکت‌های اروپایی ممنوع می‌کند.

تهران هشدار داده که در صورت دست‌نیافتن به تضمین‌های عملی، خروج از توافق هسته‌ای و از سرگیری غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم را مدنظر قرار خواهد داد. علی خامنه‌ای، رهبر ایران نیز برای باقی‌ماندن در برجام چندین شرط، از جمله تضمین فروش نفت ایران را در برابر اروپا قرار داده است.

ایرباس، آخرین نمونه از خروج شرکت‌های اروپایی از ایران

با وجود تلاش‌های دولت‌های اروپایی، شرکت‌های بزرگ این قاره در حال خروج از بازار ایران هستند.

گیوم فاوری، مدیرعامل بخش هواپیماهای تجاری شرکت هواپیماسازی فرانسوی «ایرباس» به روزنامه آلمانی چاپ شنبه «هامبورگر آبندبلات» گفت که بر اثر بازگشت تحریم‌های هسته‌ای ایالات متحده علیه ایران، ادامه همکاری‌اش با ایران از شانس چندانی برخوردار نیست. به گفته او، «بعید است بتوانیم ۹۷ هواپیمای باقی‌مانده قرارداد ایران را تحویل دهیم.»

ایران پس از امضای توافق هسته‌ای (برجام) با قدرت‌های ۱+۵ و رفع تحریم‌ از صنعت هوایی این کشور از جمله با ایرباس و بوئینگ قرارداد امضا کرد. ایرباس از ۱۰۰ هواپیمایی که قرار بود به ایران تحویل دهد، تا کنون تنها سه هواپیما در سال گذشته میلادی تحویل تهران داده است.

دوشنبه ۲۰ مارس سال جاری /۳۰اسفند ۹۶ ایران سومین فروند از هواپیماهای مسافریری ایرباس از نوع  A۳۳۰  را تحویل گرفت.

از آنجا که در هواپیماهای ساخت شرکت‌های اروپایی قطعات آمریکایی وجود دارند، تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران در مورد این شرکت‌ها نیز صادق خواهد بود.

شرکت هواپیمایی بوئینگ نیز چهارشنبه ۶ ژوئن/ ۱۶ خرداد اعلام کرد که به دلیل بازگشت از رابطه تجاری ایران کناره‌گیری می‌کند و هیچیک از ۸۰ فروند هواپیمایی را که ایران خریده، تحویل این کشور نخواهد داد.

بوئینگ در ۲۰۱۶ قراردادی برای فروش ۸۰ فروند هواپیما به ارزش ۱۷ میلیارد دلار با ایران ایر منعقد کرده بود. تهران هشدار داده که لغو این قرارداد را در مجامع بین‌المللی پیگیری قضائی خواهد کرد.

در این میان شرکت «ای‌تی‌آر» هنوز به قرارداد خود پایبند مانده است. اصغر فخریه کاشان، مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور قراردادهای بین‌المللی اردیبهشت گفته بود که این شرکت تا ماه اوت و پیش از آغاز مجدد تحریم‌ها چندین فروند هواپیما به ایران تحویل دهد.

ایران از ای‌تی‌آر ۲۰ فروند هواپیما خریداری کرده و هشت فروند از آنها را تحویل گرفته است. این هواپیماها برد زیادی ندارند و در پروازهای داخلی از آنها استفاده خواهد شد.

با قوت‌گرفتن احتمال لغو قرارداد ایران با شرکت‌های هواپیماسازی غربی، تهران برای خرید هواپیما نیز به سراغ مسکو رفت. در نمایشگاه اوراسیا ۲۰۱۸ در ترکیه شرکت‌های هواپیمایی «آسمان» و «ایران ایرتور» با وزارت صنعت، معدن و تجارت روسیه دو قرارداد جداگانه برای خرید در مجموع ۴۰ فروند هواپیمای سوخو ۱۰۰ را به امضاء رساندند.

در همین زمینه