ادبیات معاصر گرجستان در نمایشگاه کتاب فرانکفورت

از ادبیات معاصر گرجستان چه می‌دانیم؟ نمایشگاه کتاب فرانکفورت فرصتی است برای آشنایی با ادبیات کشوری که از زمان مادها تاکنون با فلات ایران در پیوند است.

هفتادمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب فرانکفورت از چهارشنبه ۱۰ اکتبر / ۱۸ مهر با حضور فرانک والتر اشتاین‌مایر رئیس‌جمهور آلمان آغاز به کار کرد و تا یکشنبه ۱۴ اکتبر / ۲۲ مهر نیز ادامه خواهد داشت. این نمایشگاه که از سال ۱۹۸۸ هر سال میزبان یک کشور است، در سال جاری با شعار «گرجستان، ساخته شخصیت‌ها» به ادبیات معاصر گرجستان توجه ویژه‌ دارد. ۷۰ نویسنده گرجستانی در نمایشگاه فرانکفورت شرکت دارند و در ماه‌های آینده در ۳۴ شهر آلمان، اتریش و سوئیس در مراسم مختلف به کتابخوانی خواهند پرداخت.

روابط ایران و گرجستان به طور رسمی در ۱۵ مه ۱۹۹۲ بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی برقرار شد. اما دو کشور از دوران مادها با هم در ارتباط‌اند. در دوران هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، صفویان، افشاریان و قاجاریان گرجستان به ضمیمه ایران نیز درآمده بود.

گرجستان اکنون حلقه واسطی بین کشورهای اتحادیه اروپا با آسیاست، بین دریای سیاه و دریای خزر واقع شده و از این‌رو برای اروپا نیز اهمیت ویژه دارد. جریان اصلی در ادبیات معاصر گرجستان تاریخ پرفراز و نشیب این خطه است: از دوران تزارها تا اتحاد جماهیر شوروی و استقلال در سال ۱۹۹۱.

نینو هراتیچویلی، یکی از نویسندگان گرجستانی در سخنانی که در افتتاحیه نمایشگاه کتاب فرانکفورت ایراد کرد، گفت:

«گرجستان داستان‌های زیادی برای روایت کردن دارد. این داستان‌ها پر از تراژدی و حوادث ظالمانه‌اند، اما از طنز و مطایبه هم بی‌بهره نمانده‌اند. چرا که در قرن‌های گذشته زندگی در گرجستان چنین بوده: سرشار از تراژدی و طنز و این زیستن‌ها در ادبیات گرجستان هم بازتاب یافته است.»

زال اندرونیکاشویلی، پژوهشگر ادبی که در «مرکز ادبیات و پژوهش فرهنگی» در برلین کار می‌کند، به خبرگزاری آلمان گفته است:

«ادبیات معاصر گرجستان موضوعات دشواری را درونمایه خود قرار داده اما با این‌حال، ادبیات غمگین و افسرده‌ای نیست. فرهنگ گرجستانی، فرهنگ شادی‌های بی‌پایه است، در این معنا که شادیم هرچند که دلیلی برای شاد بودن وجود ندارد.»

این پژوهشگر در ادامه می‌گوید تاکنون نویسندگان گرجستانی به اسطوره و تاریخ پناه آورده بودند صرفاً به این سبب که بتوانند به کارشان ادامه دهند. اما اکنون به رویدادهای معاصر هم علاقمند شده‌اند.

در نمایشگاه کتاب فرانکفورت ۱۵۰ عنوان کتاب از مجموعه ادبیات معاصر گرجستان به زبان آلمانی ترجمه شده. از این نظر گرجستان در مقایسه با کشورهای دیگر در آلمان پیشتاز است.

به گفته اندرونیکاشویلی بازار کتاب در گرجستان بزرگ نیست اما رو به رشد است و کتاب هم در این کشور خوانندگان پرشماری دارد.

جواتسا جوباوا ، رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان گرجستان یکی از دلایل رشد سریع کتابفروشی در گرجستان را روش‌های بازاریابی در این کشور دانسته است: ناشران گرجستانی کتاب‌هایشان را از طریق تلفن به خوانندگان عرضه می‌کنند.

بر اساس آمارهایی که دولت گرجستان منتشر کرده بیشتر کتاب‌هایی که از طریق بازاریابان تلفنی فروخته می‌شوند، مجموعه داستان‌های کوتاه و کتاب‌های ترجمه شده از ادبیات غرب‌اند.

بیشتر بخوانید: