زنان افغان و شعر در معناى آگاهى حضور

<p>شهرنوش پارسی&zwnj;پور - در جریان فستیوال &laquo;هنر به مثابه گناه&raquo; که دانشگاه براون در میانه ماه مارچ برگزار کرد و به هنر در خاورمیانه اختصاص داشت، شعر زنان افغان نیز عرضه شد. منتها عرضه این شعر&zwnj;ها نه به زبان مادرى، بلکه به زبان انگلیسى انجام گرفت. نام شاعران نیز پوشیده ماند، چرا که آن&zwnj;ها از وحشت طالبان نام خود را پنهان کرده بودند.</p> <!--break--> <p>روشن است که هیچیک از آن&zwnj;ها نیز نتواسته بودند در این فستیوال شرکت کنند. البته هنگامى که طالبان مدارس دخترانه را مى&zwnj;بندد و انگشتان دخترى که به مدرسه مى&zwnj;رود به وسیله برادرش قطع مى&zwnj;شود، روشن است که شاعران زن نیز باید چهره و نام خود را پنهان کنند. در نتیجه من در اینجا مجبورم اشعار این شاعران را به زبان انگلیسى براى شما بخوانم. اما به&zwnj;راستى اینجا پرسشى مطرح مى شود. چرا بخشى از مردمانى که در افغانستان زیبا زندگى مى&zwnj;کنند باید این همه ضد زن باشند؟ چرا باید آزادى زنان این همه وحشت برانگیزد؟</p> <p>&nbsp;</p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20120414_GozareshZendegiMa_Shahrnush_66.mp3"><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" alt="" /></a></p> <p>&nbsp;</p> <p>به یاد مراسم بزکشى مى افتم، که در مقطعى گویا به گوساله&zwnj;کشى یا کشى بدل شد. اگر به دقت در این مراسم بنگریم متوجه مى&zwnj;شویم که بز یا گوساله&zwnj;اى که جسدش به این سوى و آن سو کشیده مى&zwnj;شود، در حقیقت وجه زنانه هستى&zwnj;ست که در آغاز به یک حیوان تندیل شده و سپس در حالت حیوانى نیز تحمل نگشته و کشته مى&zwnj;شود. اکنون جنگ پس از این مرحله بر سر جسد اوست. چه کسى قادر است این جسد بى صاحب و بدبخت را تصاحب کند. افغانستان در این مراسم، تصاحب اصل کشته شده مادینه را به عنوان یک غنیمت به معرض نمایش مى&zwnj;گذارد.</p> <p><br /> <img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/parsishafg02.jpg" alt="" />&nbsp;</p> <p>از نظر ریشه&zwnj;شناسى بر این باورم که به زمان&zwnj;هاى بسیار پیشین و به مراسم گاو کشى میترا باید مراجعه کنیم. در مقطعى که قبایل ایرانى و هندى از یکدیگر جدا مى&zwnj;شوند، بخش هندى مراسم احترام و ستایش گاو آسمانى را حفظ کرده و به هندوستان سرازیر مى&zwnj;شود و بخش ایرانى با کشتن گاو آسمانى وارد دوران دیرپاى پدرسالارى مى&zwnj;شود. این جدا شدن دو قوم خویشاوند باید در همین افغانستان رخ داده باشد. اما به هرحال نتیجه نهایى چنین حادثه&zwnj;اى خرد شدن شخصیت زن در مجموعه قبایل ایرانى و حفظ ابعاد حضور زنان در هند است. <br /> &nbsp;</p> <p>مى&zwnj;دانیم که تمامى خدایان هندى داراى همسر هستند و زنان این خدایان که تجلى مادى خدایان نرینه تلقى مى&zwnj;شوند از اهمیت و احترام شگفت&zwnj;انگیزى برخوردارند. در مجموعه ایرانى اما به&zwnj;رغم آنکه فرشتگان و خدایوارگانى همانند آناهیتا، سپندار ارمئى&zwnj;تى و اشاوهیشتا باقى مى&zwnj;مانند، اما جهان شکلى نرینه&zwnj;خو پیدا مى&zwnj;کند. پس از اسلام اما اصل مادینه عملاً حذف مى&zwnj;شود. این حذف&zwnj;شدگى در افغانستان بیشتر از ایران قابل مشاهده است. شاید چون این منطقه مرزى تلقى مى&zwnj;شود، با توجه به اهمیت نیروى لشکرى در مرز&zwnj;ها، وجه زنانه را به کلى نابود کرده است و به جسد یک بز یا گوساله تقلیل داده. <br /> &nbsp;</p> <p>هرچه هست وضعیت زنان افغان قابل تحمل نیست. مردان ابداً قادر نیستند آزادى زنان را برتابند. حجاب غلیظ و دست و پاگیر زنان افغان رشد و تعالى این کشور را به خطر مى&zwnj;اندازد. اختراع و کشف میسر نمى&zwnj;شود مگر زمانى که زنان از آزادى حداقل نسبى برخوردار باشند. چون مى&zwnj;دانیم که سروش علم و دانش همیشه پیکره&zwnj;اى زنانه دارد. <br /> &nbsp;</p> <p>انسان باید حالت &laquo;خالى&raquo; را تجربه کند تا بتواند چیزى خلق و ابداع کند. هنگامى که زن را مى&zwnj;کشند خالى نیز ناپدید مى&zwnj;شود. اصولا هنگامى که کسى مى&zwnj;کشد شعر را از مجموعه زندگى&zwnj;اش حذف مى&zwnj;کند، و بى&zwnj;حس شعر هیچ کار علمى نیز نمى&zwnj;توان انجام داد. <br /> &nbsp;<img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/parsishafg03.jpg" alt="" /></p> <p>&nbsp;</p> <p>در چنین حال و هوایى&zwnj;ست که زنان افغان شعر مى&zwnj;سرایند. آنان در عمق تنهایى و بدون آنکه اجازه داشته باشند شعر خود را عرضه کنند در خلوت مطلق شعر مى&zwnj;گویند و این&zwnj;کار بسیار مشکلى&zwnj;ست. من در اینجا بدون گزینشى حساب&zwnj;شده کتاب را مى&zwnj;گشایم و شعرى را که در آن صفحه نگاریده شده برایتان مى&zwnj;خوانم. روشن است که نمى&zwnj;توان اصل درى آن را خواند، چرا که شاعر و شعر هردو پنهان&zwnj;اند: <br /> البته پیش از آنکه شعر را بخوانم از قطعه&zwnj;اى که زینب نوشته است استفاده مى&zwnj;کنم. کتاب عنوان خود را از این قطعه گرفته است: آسمان لانه پرستوهاست. <br /> &nbsp;</p> <p>زینب مى نویسد که در ایران و در یک خانواده مهاجر افغان به دنیا آمده است و خود را همیشه ایرانى مى&zwnj;دانسته. پدرش جوشکار بوده و پس از سقوط طالبان تصمیم به بازگشت به افغانستان گرفته&zwnj;اند. ماه&zwnj;هاى نخست بازگشت قابل تحمل بوده، کشیدن آب از چاه آلوده به کثافت و زندگى وحشى براى خودش جاذبه&zwnj;هایى داشته. اما بعد فقر و بیکارى بر خانواده غلبه کرده است. او اکنون مى&zwnj;کوشیده افغانى باشد، اما این کار بسیار مشکلى بوده است. پدر عاقبت براى کار کردن به ایران باز مى&zwnj;گردد و پیش از رفتن از دختر مى&zwnj;خواهد که هرطور شده به تحصیلات خود ادامه داده و پزشک بشود. زینب سرپناه درست و حسابى ندارد. در جست&zwnj;وجوى قطعه زمینى&zwnj;ست که به آن تعلق خاطر داشته باشد، و این زمین را هم ندارد. او اکنون خود را با پرستو هم&zwnj;هویت مى&zwnj;کند که لانه&zwnj;اش آسمان است. <br /> اینک به شعرى از پاکیزه توجه کنید:</p> <p class="rtecenter"><br /> To My Loved One<br /> I wish&hellip;<br /> I could be the hand to touch you all the time. <br /> I wish I could be your smiles to glow on your face<br /> All the time<br /> I wish I could be your soul to exist with you all the time، and I wish <br /> I could be your memory to cling to your brain<br /> All the time and I wish I could be your feeling to live in your heart<br /> All the time</p> <p class="rtecenter">I wish&hellip;<br /> I could be your body<br /> To be with you<br /> For the rest of your life. <br /> &nbsp;</p> <p>شعر بسیار زیبایى&zwnj;ست و انسان را به هیجان مى&zwnj;آورد تا بقیه اشعار این کتاب را بخواند. اکنون به شعرى از شکوفه توجه کنیم:</p> <p class="rtecenter"><br /> Let Me Grow Up<br /> Let me grow up<br /> Let me talk<br /> I have lots of words<br /> Let me Walk، so I may run and feel the earth<br /> I am a prisoner<br /> Let me see the world، share my pain with all<br /> Let me tell how<br /> I am a prisoner for long time<br /> I have wishes<br /> I have dream as a human being<br /> Let me reach the dreams، <br /> I lost in war<br /> More than dreams<br /> I lost my identity<br /> Where is it؟ How can I find it؟ <br /> I have been prisoner for a long time<br /> Let me see the world<br /> Why I must stay in a cage؟ <br /> The victim of so many rules. <br /> Let me come out from my cage<br /> See the garden of heaven<br /> I am for living، not for beating<br /> I am human before being an Afghan woman<br /> I have been prisoner for a long time<br /> Let me have my life. <br /> &nbsp;</p> <p>این اشعار بسیار زیبا هستند و انسان به&zwnj;راستى میل دارد اصل درى آن&zwnj;ها را بخواند. من شک ندارم که بخش اعظم مردان افغان دوشادوش زنان براى آزادى مى&zwnj;جنگند. اما متأسفانه باید باور داشت که اقلیتى در این میانه زنان را برنمى&zwnj;تابند. ریشه را باید در اساطیر جست&zwnj;وجو کرد و میدان&zwnj;هاى تاریخ را درنوردید. <br /> &nbsp;</p> <p>براى خواندن این اشعار زیبا مى&zwnj;توانید به سایت www. awwproject. org مراجعه کنید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در همین زمینه:</p> <p><a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/2271">::برنامه&zwnj;های رادیویی شهرنوش پارسی&zwnj;پور در رادیو زمانه::</a><br /> <a href="http://shahrnushparsipur.com/">::وب&zwnj;سایت شهرنوش پارسی&zwnj;پور::&emsp;</a></p>