ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

حتی خاکستری هم احساس آبی دارد

<p>پانته&zwnj;آ بهرامی- &laquo;ما بیرون زمان ایستاده&zwnj;ایم/ با دشنه تلخی بر گرده&zwnj;هایمان...&raquo;، این قطعه شعر شاملو را می&zwnj;توان نمایی از فیلم &laquo;حتی خاکستری هم احساس آبی دارد&raquo; اثر نگین شریف&zwnj;زاده دانست.</p> <p>فیلم با فضای قهوه&zwnj;ای خود و با چیده&zwnj;مانی از نشانه&zwnj;های طبیعی مثل ماه، درخت، پرنده، برگ و ترکیب آن با موسیقی نگار بوبان فضای بسیار غم&zwnj;انگیز و پرانتظار دوران ما را به تصویر می&zwnj;کشد. هرچند فیلم عاری از عناصر داستانی&zwnj;ست و فیلمساز به گونه آبستره و انتزاعی کار کرده است.</p> <!--break--> <p>&nbsp;</p> <p><strong>بازتابی از احساسات اجتماعی</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>قطعه &laquo;نوبت آخر&raquo; کار نگار بوبان نوازنده و خواننده ایرانی&zwnj;ست که یکی از اشعار شاملو را دستمایه کار خود قرار داده است، آذین&zwnj;بخش این فیلم یک نقاشی متحرک هشت دقیقه&zwnj;ای&zwnj;ست که در جشنواره سیار نیویورک در آوریل امسال به نمایش درآمد. جشنواره اختصاص به هنرهای نمایشی داشت. نگین شریف&zwnj;زاده درونمایه اثر را این&zwnj;گونه توضیح می&zwnj;دهد:</p> <p>&nbsp;</p> <p>&nbsp;<a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20120428_OK_PanteA_AnimationNegin.mp3"><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" alt="" /></a></p> <p>&nbsp;</p> <p><strong><img align="right" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/negshar03.jpg" alt="" />نگین شریف&zwnj;زاده</strong> - بازتابی از احساسات اجتماعی زمان است و در عین حال هم شاید یک زمان ویژه که شاملو آن موقع در نظر داشته و این شعر را گفته. ولی یک بی&zwnj;زمانی هم در آن نهفته است، حتی این شعر می&zwnj;تواند آیینه جامعه امروز معاصر ما باشد و یک حالت تعلیق متداوم و نابودی مستمری را در آن نشان می&zwnj;دهد. فکر می&zwnj;کنم اساساً اسم و نامگذاری فیلم از همین حس آمده است. مثل فیلم&zwnj;های دیگر ساختار روایتی مشخصی را دنبال نمی&zwnj;کند. فیلم تلفیقی&zwnj;ست از حکایت و انتزاع. یعنی جاهایی احساس می&zwnj;کنی که از عناصر و نشانه&zwnj;هایی استفاده شده که فکر می&zwnj;کنید حکایتی پشتش هست و در حالی که تلفیقی از حکایت و یک نوع حالت انتزاع را هم بیان می&zwnj;کند. شاید بیننده بتواند یک خط داستانی را خود در فیلم پیدا کند ولی این بستگی به حس بیننده دارد من فقط می&zwnj;خواستم بازتاب یک شرایط، یک حالت حسی را به بیننده منتقل کنم.</p> <p>&nbsp;</p> <p><img align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/negshar04.jpg" alt="" />در مورد طبیعت باید اعتراف کنم که فضای موسیقی و فضای شعر شاملو خیلی مرا به سمت طبیعت می&zwnj;کشاند و وقتی که کار می&zwnj;کردم، و طرح می&zwnj;زدم که چگونه شخصیت&zwnj;ها را بسازم، بعضی جا&zwnj;ها می&zwnj;دیدم تلفیق عناصر که در طبیعت پیدا می&zwnj;کنم همراه با کار دست&zwnj;ساز من (چه من از قلمرو مجسمه&zwnj;سازی می&zwnj;آیم) خیلی به فضاسازی من کمک می&zwnj;کند و احساس می&zwnj;کردم که فضاسازی مرا قوی&zwnj;تر می&zwnj;کند و آن حس را بهتر منتقل می&zwnj;کند. به خاطر همین بود که مستقیماً از عناصر طبیعی استفاده کردم. یعنی رفتم پارک برگ&zwnj;های مختلف جمع کردم و آوردم، تست گرفتم که ببینم کدام بهتر جواب می&zwnj;دهد. یا قسمتی بود که مجسمه درخت را ساختم. اصلاً شاخه&zwnj;هایش را در طبیعت پیدا کردم. مجسمه درخت که می&zwnj;بینید تلفیقی از شاخه&zwnj;های طبیعی با موم است. وقتی که باز برای هر کدام از فریم&zwnj;ها عکس گرفتم، دیدم که چقدر بهتر جواب می&zwnj;دهد تا اینکه بخواهم عنصر طبیعی را بگیرم، قالب بگیرم، مصنوعی&zwnj;اش را بسازم. دیدم این کار جواب نمی&zwnj;دهد: اینکه خود عنصر طبیعی مستقیماً در کار دخیل باشد، خیلی بهتر آن فضا را منتقل می&zwnj;کند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>زنی که تجربه زمان را به&zwnj;دوش می&zwnj;کشد</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>به&zwnj;جز شخصیت&zwnj;هایی که در قالب ماه، پرنده و درخت که عناصر طبیعی هستند و در این نقاشی متحرک دیده می&zwnj;شوند، چهره زن شخصیت قالب انسانی فیلم است. این چهره&zwnj;ها گاهی با قطره آبی خدشه&zwnj;دار می&zwnj;شود و گاهی با ماه به مراوده می&zwnj;پردازد و&zwnj;گاه در خلاء در نوسان است. نگین شریف&zwnj;زاده می&zwnj;گوید:</p> <p>&nbsp;</p> <blockquote> <p><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/negshar02.jpg" alt="" />نگین شریف&zwnj;زاده، هنرمند ایرانی مقیم نیویورک</p> </blockquote> <p><strong>نگین شریف&zwnj;زاده</strong> &ndash; یک جایی شاید خیلی جنبه شخصی برای من داشته و نگاه شخصی من روی این حس اجتماعی زمان بوده و شاید ناخودآگاه در قسمتی اتفاق افتاده که من اصلاً چهره زن را انتخاب کردم. فکر می&zwnj;کنم کلاً زن در هر اتفاق اجتماعی ـ سیاسی نقش کلیدیی دارد. یعنی هم می&zwnj;تواند خیلی قوی&zwnj;تر یک حرکت را جلو ببرد، هم می&zwnj;تواند آسیب&zwnj;پذیری بیشتری داشته باشد. شاید این دو جنبه و نقش کلیدی زن و اینکه خب خودم هم زنم باعث شد که من اصلاً با تصویر زن کار کنم. در قسمتی از ساخت فیلم خیلی ارتباط شخصی با شعر و موسیقی پیدا کردم و شاید قسمتی هم بازتابی از تجربه زندگی خودم بوده. نمی&zwnj;خواستم مستقیماً چهره خودم باشد. ولی چهره&zwnj;ای را انتخاب کردم که فکر کردم می&zwnj;تواند صورتی باشد که ته چهره&zwnj;ای از خودم دارد. ولی روند انتخاب پروسه آگاهانه&zwnj;ای نبود. موردی بود که بعداً به آن فکر کردم که چرا اصلاً من با چهره زن داستان فیلم را شروع کردم. پروسه انتخاب تصویر زن ارتباط شخصی خودم بود با موسیقی. نمی&zwnj;خواستم نقد مستقیمی روی زنان در جامعه ایران داشته باشم.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>عناصر دست&zwnj;ساز در نقاشی متحرک</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>نگین شریف&zwnj;زاده از قلمرو مجسمه&zwnj;سازی می&zwnj;آید و این تجربه نگین، نقاشی متحرک وی را از انیمیشن&zwnj;های متداول جدا می&zwnj;سازد. همه نشانه&zwnj;های فیلم نه به صورت نقاشی و یا با کامپیو&zwnj;تر، بلکه دست&zwnj;ساز است. خود او روند کار و جرقه اولیه کار را این گونه بیان می&zwnj;کند:</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>نگین شریف&zwnj;زاده -</strong> جرقه اصلی این کار آشنایی با نگار بوبان بود. من با نگار بوبان سال ۲۰۱۰ در نیویورک آشنا شدم. موقعی بود که نگار داشت آلبوم جدیدش را تدوین می&zwnj;کرد - به اسم &laquo;به&zwnj;هنگام&raquo;. من خیلی مجذوب فضای موسیقی نگار شدم. او نه تنها احترام خاصی دارد به موسیقی سنتی ایرانی، بلکه حتی بداهه&zwnj;نوازی&zwnj;هایی انجام می&zwnj;دهد که خیلی شبیه به فضای موسیقی جاز و بلوز است. من خیلی خوشم <img align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/negshar05.jpg" alt="" />آمد از تداخلی که در موسیقی نگار است و این آهنگ خاص را از این آلبوم انتخاب کردم. دلیل اصلی&zwnj;اش این است که خیلی توانستم با آن ارتباط برقرار کنم. یک فضای غم&zwnj;آلود اجتماعی را تصویر می&zwnj;کند. از داستان امروز اجتماع ایران صحبت می&zwnj;کند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>نگار شعر آهنگ &laquo;نوبت آخر&raquo; را از مجموعه شعر &laquo;شبانه&raquo; اثر احمد شاملو الهام گرفته است. مجموعه شبانه شاملو، و ابراهیم در گلستان. با نگار درباره ارتباطی که موسیقی&zwnj;اش با فضای شعر شاملو داشت، صحبت کردم و این به من کمک کرد تا بتوانم برای این فیلم تصویرسازی کنم. سابقه کاریم در هنرهای تجسمی و نمایشی است. دنبال راهی می&zwnj;گشتم که بتوانم یک زبان جدید برای گفتن یک داستان یا یک روایت پیدا کنم و فکر کردم که تلفیق مجسمه&zwnj;سازی با هنر نمایشی می&zwnj;تواند پاسخگو باشد. این بنای کار من برای نقاشی متحرک و یا انیمیشن بود. در نتیجه تمام عناصری را که در این فیلم می&zwnj;بینید، دستی ساختم. یعنی هرکدامشان حالت مجسمه&zwnj;ای دارند. یعنی از تکنیک کار مجسمه&zwnj;سازی استفاده کردم که این عناصر را بسازم، بعد آوردمشان توی بستر یک داستان. به شکل قدیمی و سنتی انیمیشن کار کردم. یعنی هر قسمتی از این فیلم هر فریم&zwnj;اش عکاسی شده. به این دلیل انیمیشن&zwnj;های قدیمی زمان و کار زیادی می&zwnj;برند. در ارتباط تنگاتنگ با نگار بودم هر قسمتی که طرح می&zwnj;زدم و کار می&zwnj;کردم، چون این کار در گفت&zwnj;وگو با موسیقی نگار بود، من آن را برای نگار می&zwnj;فرستم و ما روز&zwnj;ها باهم صحبت می&zwnj;کردیم. حتی ساختاری که خانم بوبان با آن این موسیقی را ساخته، روی اینکه من چه جوری عناصر را حرکت بدهم و داستان را جلو ببرم تأثیر داشت.</p> <p>&nbsp;</p> <p>سختی کار این بود که خیلی با فضای کار دیجیتال تفاوت داشت. یعنی در فضای دیجیتال شما خیلی راحت&zwnj;تر می&zwnj;توانید تدوین کنید. روند کار کوتاه&zwnj;تر است. می&zwnj;خواستم در فیلم اثر کار دست مشخص باشد. این فیلمی&zwnj;ست که با دست ساخته شده و جلو رفته. خیلی با فضای ساخت فیلم دوران کنونی ما فرق می&zwnj;کند. خود آن صورت&zwnj;ها یا آن عناصر درخت و یا آن پرنده، همه آن&zwnj;ها شخصیت&zwnj;های فیلم من هستند که دارند داستان را جلو می&zwnj;برند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>شخصیت&zwnj;ها را از روی فضای شعر انتخاب کردم. ولی نه به این مفهوم که همه عناصری را که در شعر <img align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/negshar06.jpg" alt="" />آماده بخواهم عیناً و یک به یک در فیلم بکار ببرم. تنها آنهایی را که برایم مهم بود، در فیلم به&zwnj;کار بردم. مثل ماه. فضای انتظاری که در شعر خیلی از آن صحبت می&zwnj;شود، این است که یک&zwnj;جایی اصلاً یک فضای خیلی سورئالی داریم که می&zwnj;گوید نه روز است و نه شب. یعنی اصلاً انگار هیچی نیست و فقط یک فضای خالی&zwnj;ست که انگار همه فقط منتظر هستند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>فکر کردم از چه وسیله&zwnj;ای می&zwnj;توانم استفاده کنم تا بتوانم فضاسازی کنم. تفکر به شعر مرا به سمت استفاده از نقاشی متحرک آورد، چه داستان آن قدر موضوع حسی است که فکر نمی&zwnj;کنم هیچ جوری در فضای دیجیتال قابل کار باشد و آن حس را منتقل کند. یعنی عناصر طبیعی مثل&zwnj;&zwnj; همان برگ و شاخه و چیزهایی که من از طبیعت مستقیم آوردم و قاطی کار دست&zwnj;ساز خودم کردم توانست فضای کار را برجسته کند. مدل این کار خیلی تجربی&zwnj;ست. یعنی این جوری نیست که من مثلاً در حالت سنتی ساخت انیمیشن طرح داستانی ثابتی داشته باشم و بعد حتماً بنا به آن طرح جلو بروم. در خیلی جا&zwnj;ها اصلاً حرکت شخصیت&zwnj;ها را عوض کردم. وقتی کل کار ساخته شد هارولد ماوس که تدوین&zwnj;گر است، تدوین دیجیتالی فیلم را به&zwnj;عهده گرفت تا بتوانم در این فضا عواملی را می&zwnj;خواستم و در فضای کاری دستی و مجسمه&zwnj;ای جواب نمی&zwnj;داد، عوض کنم.</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>حتی ماه نیز از این انتظار آسیب دیده</strong></p> <p>&nbsp;</p> <p>و سخن آخر را به اول فیلم اختصاص داده&zwnj;ام. در ابتدای فیلم ماهی متحرک به طرف چهره&zwnj; زنی می&zwnj;رود، ماهی که در انتظار است و در روند حرکتش خونین در انتظار است. درخت&zwnj;هایی که نشانه&zwnj;های ریشه&zwnj;های کهن از فرهنگی کهن است و چهره زنی که با نگاهش مرتب به آبیاری این ریشه&zwnj;ها می&zwnj;پردازد. نگین شریف&zwnj;زاده می&zwnj;گوید:</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>نگین شریف&zwnj;زاده</strong> - فضای کلامی شعر، برای من حس انتظار را تداعی کرد، این نومیدی و انتظار کاملاً برجسته بود. این انتظار برای هیچ مستمر شده که حتی ماه هم آسیب دیده و به گریه افتاده و اصلاً نمی&zwnj;تواند نقش طبیعی خودش را بازی کند. ماهی که در آسمان است و مثلاً در شب قرار است روشنایی دهد. یعنی اصلاً این&zwnj;قدر این نومیدی و این حالت انتظار مستمر شده که پدیده&zwnj;های طبیعی را هم درگیر خودش کرده. آن&zwnj;ها ناراحت&zwnj;اند، آسیب دیده&zwnj;اند، مجروح شده&zwnj;اند، گریه می&zwnj;کنند یا... برای من چنین حالتی داشت. <br /> &nbsp;</p> <p>&nbsp;</p> <p>به خاطر همین است که از ماه به آن شکل حرکت می&zwnj;کند. ماهی که در داستان من هست آن قدر آبستره و انتزاعی است که حال طبیعی خودش را ندارد. اصلاً حرکتش حرکت طبیعی ماه نیست. یعنی فکر می&zwnj;کنم که بیشتر دلم می&zwnj;خواست نشان دهم که این&zwnj;قدر این حالت انتظار مستمر شده که روی عملکرد پدیده&zwnj;های طبیعی هم اثر گذاشته. یعنی مثل شب و روز که آنقدر عادی شده که به آن&zwnj;ها فکر نمی&zwnj;کنیم. ولی آن&zwnj;قدر این حالت انتظار برای هیچ که با یک نومیدی همراه است، آن&zwnj;قدر این حس قوی و سنگین شده که حرکت و عملکرد پدیده&zwnj;های طبیعی را هم دچار مشکل کرده. یعنی آن&zwnj;ها هم آسیب دیده&zwnj;اند. یعنی فقط این آسیب روی روان انسان&zwnj;ها و زندگی اجتماعی انسان&zwnj;ها نبوده. اصلاً این آسیب روی کره زمین بوده و بر روی تمام پدیده&zwnj;های طبیعی اتفاق افتاده است.<br /> &nbsp;</p> <p>ایمیل گزارشگر:<br /> pantea. bahrami@yahoo. com</p> <p><br /> در همین زمینه:<br /> <a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/4925"> ::گزارش&zwnj;های پانته&zwnj;آ بهرامی درباره آثار نگین شریف&zwnj;زاده در رادیو زمانه::</a><br /> <a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/2813"> ::پانته&zwnj;آ بهرامی در رادیو زمانه::</a><br /> &nbsp;</p> <p>ویدئو: بخشی از انیمیشن&quot; حتی خاکستری هم احساس آبی دارد &quot;ساخته نگین شریف&zwnj;زاده</p>

پانته‌آ بهرامی- «ما بیرون زمان ایستاده‌ایم/ با دشنه تلخی بر گرده‌هایمان...»، این قطعه شعر شاملو را می‌توان نمایی از فیلم «حتی خاکستری هم احساس آبی دارد» اثر نگین شریف‌زاده دانست.

فیلم با فضای قهوه‌ای خود و با چیده‌مانی از نشانه‌های طبیعی مثل ماه، درخت، پرنده، برگ و ترکیب آن با موسیقی نگار بوبان فضای بسیار غم‌انگیز و پرانتظار دوران ما را به تصویر می‌کشد. هرچند فیلم عاری از عناصر داستانی‌ست و فیلمساز به گونه آبستره و انتزاعی کار کرده است.

بازتابی از احساسات اجتماعی

قطعه «نوبت آخر» کار نگار بوبان نوازنده و خواننده ایرانی‌ست که یکی از اشعار شاملو را دستمایه کار خود قرار داده است، آذین‌بخش این فیلم یک نقاشی متحرک هشت دقیقه‌ای‌ست که در جشنواره سیار نیویورک در آوریل امسال به نمایش درآمد. جشنواره اختصاص به هنرهای نمایشی داشت. نگین شریف‌زاده درونمایه اثر را این‌گونه توضیح می‌دهد:

نگین شریف‌زاده - بازتابی از احساسات اجتماعی زمان است و در عین حال هم شاید یک زمان ویژه که شاملو آن موقع در نظر داشته و این شعر را گفته. ولی یک بی‌زمانی هم در آن نهفته است، حتی این شعر می‌تواند آیینه جامعه امروز معاصر ما باشد و یک حالت تعلیق متداوم و نابودی مستمری را در آن نشان می‌دهد. فکر می‌کنم اساساً اسم و نامگذاری فیلم از همین حس آمده است. مثل فیلم‌های دیگر ساختار روایتی مشخصی را دنبال نمی‌کند. فیلم تلفیقی‌ست از حکایت و انتزاع. یعنی جاهایی احساس می‌کنی که از عناصر و نشانه‌هایی استفاده شده که فکر می‌کنید حکایتی پشتش هست و در حالی که تلفیقی از حکایت و یک نوع حالت انتزاع را هم بیان می‌کند. شاید بیننده بتواند یک خط داستانی را خود در فیلم پیدا کند ولی این بستگی به حس بیننده دارد من فقط می‌خواستم بازتاب یک شرایط، یک حالت حسی را به بیننده منتقل کنم.

در مورد طبیعت باید اعتراف کنم که فضای موسیقی و فضای شعر شاملو خیلی مرا به سمت طبیعت می‌کشاند و وقتی که کار می‌کردم، و طرح می‌زدم که چگونه شخصیت‌ها را بسازم، بعضی جا‌ها می‌دیدم تلفیق عناصر که در طبیعت پیدا می‌کنم همراه با کار دست‌ساز من (چه من از قلمرو مجسمه‌سازی می‌آیم) خیلی به فضاسازی من کمک می‌کند و احساس می‌کردم که فضاسازی مرا قوی‌تر می‌کند و آن حس را بهتر منتقل می‌کند. به خاطر همین بود که مستقیماً از عناصر طبیعی استفاده کردم. یعنی رفتم پارک برگ‌های مختلف جمع کردم و آوردم، تست گرفتم که ببینم کدام بهتر جواب می‌دهد. یا قسمتی بود که مجسمه درخت را ساختم. اصلاً شاخه‌هایش را در طبیعت پیدا کردم. مجسمه درخت که می‌بینید تلفیقی از شاخه‌های طبیعی با موم است. وقتی که باز برای هر کدام از فریم‌ها عکس گرفتم، دیدم که چقدر بهتر جواب می‌دهد تا اینکه بخواهم عنصر طبیعی را بگیرم، قالب بگیرم، مصنوعی‌اش را بسازم. دیدم این کار جواب نمی‌دهد: اینکه خود عنصر طبیعی مستقیماً در کار دخیل باشد، خیلی بهتر آن فضا را منتقل می‌کند.

زنی که تجربه زمان را به‌دوش می‌کشد

به‌جز شخصیت‌هایی که در قالب ماه، پرنده و درخت که عناصر طبیعی هستند و در این نقاشی متحرک دیده می‌شوند، چهره زن شخصیت قالب انسانی فیلم است. این چهره‌ها گاهی با قطره آبی خدشه‌دار می‌شود و گاهی با ماه به مراوده می‌پردازد و‌گاه در خلاء در نوسان است. نگین شریف‌زاده می‌گوید:

نگین شریف‌زاده، هنرمند ایرانی مقیم نیویورک

نگین شریف‌زاده – یک جایی شاید خیلی جنبه شخصی برای من داشته و نگاه شخصی من روی این حس اجتماعی زمان بوده و شاید ناخودآگاه در قسمتی اتفاق افتاده که من اصلاً چهره زن را انتخاب کردم. فکر می‌کنم کلاً زن در هر اتفاق اجتماعی ـ سیاسی نقش کلیدیی دارد. یعنی هم می‌تواند خیلی قوی‌تر یک حرکت را جلو ببرد، هم می‌تواند آسیب‌پذیری بیشتری داشته باشد. شاید این دو جنبه و نقش کلیدی زن و اینکه خب خودم هم زنم باعث شد که من اصلاً با تصویر زن کار کنم. در قسمتی از ساخت فیلم خیلی ارتباط شخصی با شعر و موسیقی پیدا کردم و شاید قسمتی هم بازتابی از تجربه زندگی خودم بوده. نمی‌خواستم مستقیماً چهره خودم باشد. ولی چهره‌ای را انتخاب کردم که فکر کردم می‌تواند صورتی باشد که ته چهره‌ای از خودم دارد. ولی روند انتخاب پروسه آگاهانه‌ای نبود. موردی بود که بعداً به آن فکر کردم که چرا اصلاً من با چهره زن داستان فیلم را شروع کردم. پروسه انتخاب تصویر زن ارتباط شخصی خودم بود با موسیقی. نمی‌خواستم نقد مستقیمی روی زنان در جامعه ایران داشته باشم.

عناصر دست‌ساز در نقاشی متحرک

نگین شریف‌زاده از قلمرو مجسمه‌سازی می‌آید و این تجربه نگین، نقاشی متحرک وی را از انیمیشن‌های متداول جدا می‌سازد. همه نشانه‌های فیلم نه به صورت نقاشی و یا با کامپیو‌تر، بلکه دست‌ساز است. خود او روند کار و جرقه اولیه کار را این گونه بیان می‌کند:

نگین شریف‌زاده - جرقه اصلی این کار آشنایی با نگار بوبان بود. من با نگار بوبان سال ۲۰۱۰ در نیویورک آشنا شدم. موقعی بود که نگار داشت آلبوم جدیدش را تدوین می‌کرد - به اسم «به‌هنگام». من خیلی مجذوب فضای موسیقی نگار شدم. او نه تنها احترام خاصی دارد به موسیقی سنتی ایرانی، بلکه حتی بداهه‌نوازی‌هایی انجام می‌دهد که خیلی شبیه به فضای موسیقی جاز و بلوز است. من خیلی خوشم آمد از تداخلی که در موسیقی نگار است و این آهنگ خاص را از این آلبوم انتخاب کردم. دلیل اصلی‌اش این است که خیلی توانستم با آن ارتباط برقرار کنم. یک فضای غم‌آلود اجتماعی را تصویر می‌کند. از داستان امروز اجتماع ایران صحبت می‌کند.

نگار شعر آهنگ «نوبت آخر» را از مجموعه شعر «شبانه» اثر احمد شاملو الهام گرفته است. مجموعه شبانه شاملو، و ابراهیم در گلستان. با نگار درباره ارتباطی که موسیقی‌اش با فضای شعر شاملو داشت، صحبت کردم و این به من کمک کرد تا بتوانم برای این فیلم تصویرسازی کنم. سابقه کاریم در هنرهای تجسمی و نمایشی است. دنبال راهی می‌گشتم که بتوانم یک زبان جدید برای گفتن یک داستان یا یک روایت پیدا کنم و فکر کردم که تلفیق مجسمه‌سازی با هنر نمایشی می‌تواند پاسخگو باشد. این بنای کار من برای نقاشی متحرک و یا انیمیشن بود. در نتیجه تمام عناصری را که در این فیلم می‌بینید، دستی ساختم. یعنی هرکدامشان حالت مجسمه‌ای دارند. یعنی از تکنیک کار مجسمه‌سازی استفاده کردم که این عناصر را بسازم، بعد آوردمشان توی بستر یک داستان. به شکل قدیمی و سنتی انیمیشن کار کردم. یعنی هر قسمتی از این فیلم هر فریم‌اش عکاسی شده. به این دلیل انیمیشن‌های قدیمی زمان و کار زیادی می‌برند. در ارتباط تنگاتنگ با نگار بودم هر قسمتی که طرح می‌زدم و کار می‌کردم، چون این کار در گفت‌وگو با موسیقی نگار بود، من آن را برای نگار می‌فرستم و ما روز‌ها باهم صحبت می‌کردیم. حتی ساختاری که خانم بوبان با آن این موسیقی را ساخته، روی اینکه من چه جوری عناصر را حرکت بدهم و داستان را جلو ببرم تأثیر داشت.

سختی کار این بود که خیلی با فضای کار دیجیتال تفاوت داشت. یعنی در فضای دیجیتال شما خیلی راحت‌تر می‌توانید تدوین کنید. روند کار کوتاه‌تر است. می‌خواستم در فیلم اثر کار دست مشخص باشد. این فیلمی‌ست که با دست ساخته شده و جلو رفته. خیلی با فضای ساخت فیلم دوران کنونی ما فرق می‌کند. خود آن صورت‌ها یا آن عناصر درخت و یا آن پرنده، همه آن‌ها شخصیت‌های فیلم من هستند که دارند داستان را جلو می‌برند.

شخصیت‌ها را از روی فضای شعر انتخاب کردم. ولی نه به این مفهوم که همه عناصری را که در شعر آماده بخواهم عیناً و یک به یک در فیلم بکار ببرم. تنها آنهایی را که برایم مهم بود، در فیلم به‌کار بردم. مثل ماه. فضای انتظاری که در شعر خیلی از آن صحبت می‌شود، این است که یک‌جایی اصلاً یک فضای خیلی سورئالی داریم که می‌گوید نه روز است و نه شب. یعنی اصلاً انگار هیچی نیست و فقط یک فضای خالی‌ست که انگار همه فقط منتظر هستند.

فکر کردم از چه وسیله‌ای می‌توانم استفاده کنم تا بتوانم فضاسازی کنم. تفکر به شعر مرا به سمت استفاده از نقاشی متحرک آورد، چه داستان آن قدر موضوع حسی است که فکر نمی‌کنم هیچ جوری در فضای دیجیتال قابل کار باشد و آن حس را منتقل کند. یعنی عناصر طبیعی مثل‌‌ همان برگ و شاخه و چیزهایی که من از طبیعت مستقیم آوردم و قاطی کار دست‌ساز خودم کردم توانست فضای کار را برجسته کند. مدل این کار خیلی تجربی‌ست. یعنی این جوری نیست که من مثلاً در حالت سنتی ساخت انیمیشن طرح داستانی ثابتی داشته باشم و بعد حتماً بنا به آن طرح جلو بروم. در خیلی جا‌ها اصلاً حرکت شخصیت‌ها را عوض کردم. وقتی کل کار ساخته شد هارولد ماوس که تدوین‌گر است، تدوین دیجیتالی فیلم را به‌عهده گرفت تا بتوانم در این فضا عواملی را می‌خواستم و در فضای کاری دستی و مجسمه‌ای جواب نمی‌داد، عوض کنم.

حتی ماه نیز از این انتظار آسیب دیده

و سخن آخر را به اول فیلم اختصاص داده‌ام. در ابتدای فیلم ماهی متحرک به طرف چهره‌ زنی می‌رود، ماهی که در انتظار است و در روند حرکتش خونین در انتظار است. درخت‌هایی که نشانه‌های ریشه‌های کهن از فرهنگی کهن است و چهره زنی که با نگاهش مرتب به آبیاری این ریشه‌ها می‌پردازد. نگین شریف‌زاده می‌گوید:

نگین شریف‌زاده - فضای کلامی شعر، برای من حس انتظار را تداعی کرد، این نومیدی و انتظار کاملاً برجسته بود. این انتظار برای هیچ مستمر شده که حتی ماه هم آسیب دیده و به گریه افتاده و اصلاً نمی‌تواند نقش طبیعی خودش را بازی کند. ماهی که در آسمان است و مثلاً در شب قرار است روشنایی دهد. یعنی اصلاً این‌قدر این نومیدی و این حالت انتظار مستمر شده که پدیده‌های طبیعی را هم درگیر خودش کرده. آن‌ها ناراحت‌اند، آسیب دیده‌اند، مجروح شده‌اند، گریه می‌کنند یا... برای من چنین حالتی داشت.
 

به خاطر همین است که از ماه به آن شکل حرکت می‌کند. ماهی که در داستان من هست آن قدر آبستره و انتزاعی است که حال طبیعی خودش را ندارد. اصلاً حرکتش حرکت طبیعی ماه نیست. یعنی فکر می‌کنم که بیشتر دلم می‌خواست نشان دهم که این‌قدر این حالت انتظار مستمر شده که روی عملکرد پدیده‌های طبیعی هم اثر گذاشته. یعنی مثل شب و روز که آنقدر عادی شده که به آن‌ها فکر نمی‌کنیم. ولی آن‌قدر این حالت انتظار برای هیچ که با یک نومیدی همراه است، آن‌قدر این حس قوی و سنگین شده که حرکت و عملکرد پدیده‌های طبیعی را هم دچار مشکل کرده. یعنی آن‌ها هم آسیب دیده‌اند. یعنی فقط این آسیب روی روان انسان‌ها و زندگی اجتماعی انسان‌ها نبوده. اصلاً این آسیب روی کره زمین بوده و بر روی تمام پدیده‌های طبیعی اتفاق افتاده است.
 

ایمیل گزارشگر:
pantea. bahrami@yahoo. com

ویدئو: بخشی از انیمیشن" حتی خاکستری هم احساس آبی دارد "ساخته نگین شریف‌زاده

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

نظری وجود ندارد.