۳۰ روزنامه‌نگار ایرانی در زندان‌های حکومت اسلامی
<p>ایرج ادیب‌زاده - روز گذشته سوم ماه مه ۲۰۱۲ میلادی، روز جهانی آزادی مطبوعات و آزادی بیان بود.</p> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">کمیته حمایت از روزنامه‏‌نگاران در نیویورک، ایران را در فهرست ده کشور نخست سرکوبگر مطبوعات و آزادی بیان در رده چهارم، بعد از اریتره، کره شمالی و سوریه قرار داده است.</div> <div dir="RTL"> </div> <!--break--> <div dir="RTL">سازمان گزارشگران بدون مرز که مرکز آن در پاریس است، با چاپ عکس رهبران کشورهایی که در آنها آزادی مطبوعات وجود ندارد، ازجمله علی خامنه‌‏ای، به امنیت روزنامه‏‌نگاران در جهان اشاره کرده است.</div> <div dir="RTL"> <a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/iraj_03_05_2012_rouze_jahani_matbouat_rMoini.mp3"><img width="273" height="31" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon.jpg" alt="" /></a></div> <div dir="RTL">به همین بهانه با رضا معینی، مسئول بخش فارسی سازمان گزارشگران بدون مرز گفت‌وگویی کرده‌ایم.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>روز آزادی مطبوعات و آزادی بیان برای شما که هر روز رویدادهای مربوط به این مسئله را دنبال می‏‌کنید، چه معنایی دارد؟</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>رضا معینی</b>: این روز برای من به شکل مشخص چند خاطره را یادآوری می‏‌کند: اول اینکه سازمان گزارشگران بدون مرز تنها سازمانی بود که در اوایل دهه ۹۰ میلادی اختصاص چنین روزی را به عنوان روز جهانی آزادی مطبوعات و آزادی بیان پیشنهاد کرد و بعد از سوی یونسکو و سازمان ملل این پیشنهاد پذیرفته شد. بنابراین به نوعی روز ماست.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">از سوی دیگر، متأسفانه باید بگویم روزی است که مجموعه‏ خاطرات ما از کشته‏‌شده‏‌ها و همه‏ کسانی را که در راه آزادی بیان و اطلاع‏‌رسانی جان باخته‏‌اند تجدید می‏‌کند. روز ارجگذاری ماست به مجموعه‏‌ی قلم به‏‌دستانی که با تباهی و درد در سراسر جهان مبارزه می‏‌کنند.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">از این رو، مجموعه کار ما نشان دادن اهمیت این روز است. ما برای سوم ماه مه سال ۲۰۱۲ به مسائلی که اخیراً در جهان، در این رابطه گذشته است، پرداخته‌‏ایم. آنچه برای ما مهم است، مسئله امنیت روزنامه‌‏نگاران است. این امنیت باید حفظ بشود. زندگی روزنامه‏‌نگار یک زندگی عادی نیست و از جان باختن روزنامه‏‌نگار هم باید ممانعت به عمل بیاید و به نوعی ممنوع شود.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>اطلاعیه امسال سازمان گزارشگران بدون مرز هم به همین امنیت روزنامه‏‌نگاران در جهان اختصاص داشته است. چرا امسال روی این مسئله بیشتر تاکید شده است تا سانسور و زندانی شدن روزنامه‌‏نگاران و دیگر مسائل؟ </b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">از اول سال میلادی جدید تا امروز، یعنی آغاز پنجمین ماه سال، در هر پنج روز، یک خبرنگار یا یک فعال اطلاع‌‏رسانی به قتل رسیده است. بیشترین این قتل‏‌ها در مناطقی که درگیری‏‌های نظامی در جریان بوده، مثلاً در سومالی و سوریه اتفاق افتاده است. در عمل مسئله امنیت روزنامه‌نگاران از این زاویه اهمیت می‌یابد که اگر بخواهیم تعداد تهاجم به روزنامه‏‌نگاران و تعداد روزنامه‏‌نگاران زندانی را که به نوعی مورد خشونت قرار گرفته‌اند مبنا قرار دهیم، متوجه می‌شویم که این موضوع دارد به یک مسئله اصلی تبدیل می‏‌شود؛ این‏که آیا جهان بدون اطلاع‏‌رسانی می‏‌تواند ادامه یابد، مسئله اصلی جهان است و در این رابطه، حفظ جان روزنامه‏‌نگاران و در اصل فعالان اطلاع‏‌رسانی که شامل وب‏‌نگاران و شهروند- روزنامه‌‏نگاران هم می‏‌شود یک نکته بسیار مهم است.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>اطلاعیه‏‌های سازمان گزارشگران بدون مرز در ماه‏های اخیر و حتی می‌‏توان گفت در چندسال اخیر، به طور پیوسته نشان‌دهنده دل‏‌نگرانی این سازمان از زندانی شدن روزنامه‏‌نگاران و سرکوب آن‏ها است. آیا در مورد روزنامه‌‏نگاران زندانی ایران، اقدام دیگری هم از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز صورت گرفته است؟</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">در این رابطه، مسئله اصلی ما ارائه گزارش درباره وضعیت مشخص این روزنامه‌‏نگاران در زندان‏‌ها بوده است. امروز همانگونه که در این اطلاعیه تاکید کرده‏‌ایم، در ایران ۳۰ روزنامه‏‌نگار زندانی وجود دارد که این مجموعه بین شش تا ۱۵ سال محکوم به زندان شده‏‌اند. مجموعه‌‏ای که ما از آن صحبت می‏‌کنیم، بیش از ۳۰۰ روزنامه‏‌نگار و وب‏‌نگار را در بر می‏‌گیرد که بعد از انتخابات مورد مناقشه آقای محمود احمدی‌‏نژاد، یعنی از ۲۲ خرداد ۱۳۸۸ تا پایان سال ۱۳۹۰ (آغاز سال ۲۰۱۲) زندانی شده‌‏اند. تعدادی از آن‏ها محکومیت‏‌های سنگین گرفته‏‌اند و به قید وثیقه آزاد شده‏‌اند.</div> <div dir="RTL"> </div> <blockquote> <div dir="RTL"><img width="180" height="164" align="right" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/moini.jpg" alt="" />رضا معینی</div> </blockquote> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">این محکومیت‏‌های سنگین به عنوان تهدید همیشگی علیه روزنامه‏‌نگاران، برای امنیت شغلی و امنیت حتی جانی آن‏ها عمل می‏کند. چون بخشی از آن‏ها همواره آماده‌‏اند که به زندان برگردند. در همین یک ماه گذشته حدود پنج روزنامه‏‌نگار که قبلاً محکوم شده بودند، به زندان بازگشتند.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">بنابراین کار ما ارائه‏ این مجموعه‏ گزارش‏‌هاست. در کنار گزارش‌‏دهی به نهادهای بین‌‏المللی، ساختن افکار عمومی و گفتن اینکه این وضعیت نمی‏‌تواند تداوم بیابد، کار دیگر ماست.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>... بعد هم یاری رساندن به روزنامه‌‏نگاران ایرانی‏‌ای که مجبور به مهاجرت شده‏‌اند. اینطور نیست؟</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">بدون شک. در اساسنامه‏ ما بند یا ماده‌‏ای برای این‏ کار نیست، اما به هر صورت وظیفه‌‏ای است که ما انجام می‏‌دهیم. به‏‌ویژه در رابطه با کشورهایی که مشکلات خاصی برای آن‏ها به‏‌وجود می‏‌آید. به روزنامه‏‌نگاران ایرانی که از سال ۱۳۸۸ به بعد هم‏چنان به خارج از ایران مهاجرت می‏‌کنند و هم‏چنین به روزنامه‌نگاران خارج شده از سوریه و یا روزنامه‏‌نگاران سومالیایی یا اریتره‏‌ای که مشکلات خاصی دارند، کمک می‌کنیم.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>از همین فرصت استفاده می‏‌کنم و چون در فرانسه هستیم، سئوالی را در پیوند با مناظره یا مشاجره‏ تلویزیونی بین دو نامزد ریاست جمهوری فرانسه، نیکلای سارکوزی و فرانسو هولاند در روز چهارشنبه دوم ماه مه مطرح می‏‌کنم. این مناظره به مدت دو و نیم ساعت جریان داشت. بعد هم واکنش‏‌های طرفداران آنها را به دنبال داشت که راست‏‌ها سارکوزی را برنده اعلام کردند و چپ‏‌ها هولاند را. شما وضعیت انتخابات این دوره ریاست جمهوری فرانسه را چطور دیدید</b>؟</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">علی‌رغم درخواست سازمان گزارشگران بدون مرز از همه نامزدهای این انتخابات مبنی بر اینکه به مسئله‏ آزادی بیان و آزادی رسانه‏‌ها توجه کنند و آن را به یک بحث تبدیل کنند، متأسفانه مسئله‏ آزادی مطبوعات و وضعیت مطبوعات به شکل کلی، نه تنها مورد بحث زیادی قرار نگرفت، بلکه یکی از کمرنگ‏‌ترین مباحثی بود که به آن پرداخته شد و موضوعی بود که درواقع کنار گذاشته شد.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">ما بدون اینکه بخواهیم وارد مسئله‏ سیاسی بشویم که کدام نامزد یا کدام نماینده چه‏‌کار خواهند کرد (چون کار ما هم نیست)، آنچه برای‏مان مهم بود و روی آنهم تاکید داشتیم، این شعار سازمان گزارشگران بدون مرز بود که «بدون دانستن، انتخاب ناممکن است». یعنی ما نمی‏‌توانیم بدون دانستن انتخاب کنیم، در هیچ‏ کجای جهان، انتخابات بدون آزادی مطبوعات، بدون آزادی بیان و آزادی کامل، انتخابات نیست.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">در این رابطه، در فرانسه مشکلات زیادی نداشتیم. ما دوتا اطلاعیه منتشر کردیم و مثل هر کشور دیگری حالت مونیتورینگ خودمان را داریم، نگاه می‏‌کنیم، ضایعات را می‏‌شماریم و طرح می‏‌کنیم. به‏‌جز چند موردی که پیش آمده بود، اقدام خاص دیگری نکردیم، اما طیف گسترده‏ مطبوعات با گرایش‌های مختلف، آزاد بودند و در این رابطه فعالیت کردند.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">جالب است که یکی از همکاران ما از ایران از من سئوال می‌کرد که طی این مدت چند روزنامه تعطیل شده‌‏اند، که من پاسخ دادم خوشبختانه هنوز به آنجا نرسیده‏‌ایم و امیدوارم این کشورها هیچ‌وقت هم به آنجا نرسند که علی‌رغم آن‏که دمکراسی‏‌ها متأسفانه در حال عقب‏‌نشینی هستند، روزنامه‏‌ای برای این کار تعطیل بشود.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">ما در عمل اقدامات برخی از نامزدها را در حملات‏‌شان به روزنامه‏‌ها و مطبوعات محکوم کردیم؛ چه در یک اطلاعیه و چه طی نامه‏‌های خصوصی‏‌ای که برای‏شان فرستاده‏‌ایم.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL"><b>قطعاً نمی‏‌شود این جریان‏‌ها را با آنچه در جمهوری اسلامی می‏‌گذرد، مقایسه کرد. اینطور نیست؟</b></div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">ما در همین اطلاعیه‏‌ای هم که منتشر کرده‌‏ایم، به‏‌طور مشخص در این زمینه صحبت کرده‌ایم. نه تنها در فرانسه، بلکه در خیلی از جاهای دیگر، حتی در کشورهایی مثل پاکستان، علی‌رغم اینکه یکی از کشورهای پرمرگ برای روزنامه‏‌نگاران به شمار می‌آید و یا در افغانستان و در کردستان عراق که نزدیک ما و دولت‏‌های جوانی هم هستند، آزادی مطبوعات به مراتب بیشتر و بهتر از ایران است. یعنی قابل مقایسه نیست. حتی نمی‌‏توان شرایط ازبکستان را با وضعیت کردستان عراق یکی دانست. بدون شک قابل مقایسه نیست.</div> <div dir="RTL"> </div> <div dir="RTL">همانطور که گفتم، برای یک انتخاب، نخستین چیز دانستن است. بدون دانستن، یعنی با نابینا بودن و نادیدن، نمی‏توان کسی و چیزی را انتخاب کرد. هر انتخابی که بخواهد صورت بگیرد، ضامنش، آزادی بیان و مطبوعات است.</div> <p> </p>
ایرج ادیب‌زاده - روز گذشته سوم ماه مه ۲۰۱۲ میلادی، روز جهانی آزادی مطبوعات و آزادی بیان بود.
نظرها
نظری وجود ندارد.