اقدام ارشاد اسلامی برای حذف تئاتر خارجی از صحنه‌

نمایشنامه‌های خارجی معمولاً پخته‌تر و کامل‌‌تر و برای اجرا در روی صحنه آماده‌تر از نمایشنامه‌هایی‌اند که نویسنده‌های ایرانی می‌نویسند. وزارت ارشاد اسلامی شرایط تازه‌‌ای برای اخذ مجوز نمایشنامه‌های خارجی تصویب کرد: اعمال سانسور، این‌بار در پوشش سنجش اصالت ترجمه اما در عمل برای زدون صحنه‌ها از تئاتر خارجی.

هزینه تولید تئاتر در تهران تا ۵۱۲ میلیون تومان برآورد شده. کمتر هنرمند تئاتری حاضر است خطر کند و نمایش‌هایی را روی صحنه ببرد که امکان توقیف آن‌ها وجود دارد – نمایش‌هایی مانند «تانگوی تخم مرغ داغ» (نوشته اکبر رادی) به کارگردانی هادی مرزبان یا «خشکسالی و دروغ» به کارگردانی محمد یعقوبی و با بازی باران کوثری یا نمایش «شاخ نبات» بر اساس موش و گربه عبید زاکانی و به کارگردانی مهدی شمسایی. نمایشنامه‌های خارجی در چنین شرایطی هم بهتر مجوز می‌گیرند و هم‌اینکه معمولاً اجرای آن‌ها هم ساده‌تر است. وزارت ارشاد اسلامی اما از اقبال نمایشنامه‌های خارجی چندان خشنود نیست. معاونت فرهنگی و هنری وزارت ارشاد اسلامی اعلام کرده است که باید نمایشنامه‌های ایرانی با نگاه ویژه به مسائل «هویتی» مورد توجه قرار گیرد.

خبرگزاری مهر چهارشنبه ۱۷ آبان گزارش داد که شورای مرکزی نظارت و ارزشیابی اداره کل هنرهای نمایشی‌ شرایط تازه‌ای برای اخذ مجوز نمایشنامه‌های خارجی معین کرده است.

بر اساس این مصوبه نمایشنامه‌های ترجمه شده با ارزیابی سابقه مترجم و جایگاه و اصالت اثر، ارزیابی و تصویب خواهد شد. روش تشخیص ارزیابی هم بر سه محور استوار است:

الف) سابقه مترجم که در این کار و حرفه با آثار چاپ شده و یا اجرا شده شناخته شده باشد.

ب )  تشخیص اصالت اثر ارائه شده و مطابقت و تائید ترجمه توسط امور بین‌الملل اداره کل هنرهای نمایشی

ج ) معرفی مترجم و یا اثر نمایشی توسط مراجع علمی و دانشگاهی و یا اصناف هنری و ادبی

ایران به معاهده جهانی کپی‌رایت نپیوسته و به همین سبب معمولاً از آثار پرخواننده چندین ترجمه وجود دارد. شورای نظارت و ارزشیابی اداره کل هنرهای نمایشی اعلام کرده که تأیید اصالت یک ترجمه از بین چندین ترجمه از یک نمایش صرفاً به عهده کارشناسان اداره هنرهای نمایشی است: زمینه تازه‌ای برای اعمال سانسور و تبعیض بین مترجمان مورد وثوق و سایر مترجمان.

پیش از این برخی از هنرمندان تئاتر ایران در گفت‌وگو با رسانه‌های داخلی هشدار داده بودند که حذف نمایشنامه‌های خارجی به تئاتر ایران آسیب می‌رساند و هنرمندان تئاتر را از استانداردهای جهانی دور می‌کند.

تئاتر شهر به عنوان بزرگ‌ترین تماشاخانه تهران در ۳۰ شب، حداکثر ۳۰۰ میلیون تومان  فروش دارد. هنرمندان تئاتر نه تنها به کمدی‌های مردم‌پسند روی آورده‌اند، بلکه حتی همین کمدی‌ها هم دیگر نمی‌توانند پای تماشاگران را به تماشاخانه‌ها باز کنند. انتظار می‌رود با سختگیری بیشتر نسبت به صدور مجوز برای نمایشنامه‌های خارجی، بحران تماشاگر عمیق‌تر و صحنه‌های تئاتر ایران کم‌مایه‌تر شود.

بیشتر بخوانید: