اعلامیه «شبه‌استقلال» جمهوری‌خواهان سنا

مجلس سنای آمریکا که در کنترل جمهوری‌خواهان است، طی دو روز دو بار در برابر دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا ایستاد. سناتورها ابتدا به حمایت از عربستان در جنگ یمن «نه» گفتند و اختیار اعلام جنگ را به کنگره بازگرداندند. آنها روز بعد وضعیت اضطراری در مرز مکزیک را لغو کردند که ترامپ برای ساختن دیوار مرزی ــ یکی از اصلی‌ترین وعده‌های انتخاباتی‌اش ــ به آن متوسل شده بود. هرچند ترامپ بارها به دروغ‌گویی و نژادپرستی و فساد متهم شده، اما حمایت جمهوری‌خواهان در کنگره از او «بی‌دریغ» به نظر می‌رسید. آیا اتفاق جدیدی افتاده است؟ سرمقاله هیأت تحریریه روزنامه «نیویورک‌تایمز» که در زیر می‌آید، پاسخی به این پرسش است.

۱۲ سناتور جمهوری‌خواه پنج‌شنبه ۱۴ مارس در نمایش نادری از قدرت دست رد به سینه رئیس‌جمهوری‌شان زدند و هم‌صدا با دموکرات‌ها قطع‌نامه‌ای را تصویب کردند که وضعیت اضطراری اعلام‌شده از سوی دونالد ترامپ در مرز مکزیک را لغو کرد.

این مصوبه که پیشاپیش در مجلس نمایندگان با اکثریت دموکرات رأی آورده بود، نخستین وتوی ریاست‌جمهوری ترامپ را به دنبال خواهد داشت. و سپس به خاطر اینکه آرای کافی برای لغو این وتو وجود ندارد، مصوبه هم از بین خواهد رفت.

با این حال، ۵۹ رأی نه در برابر ۴۱ رأی آری در سنا با اکثریت جمهوری‌خواه اتفاق مهمی است. از منظر عملی، این اتفاق می‌تواند به تقویت پرونده‌های شکایت قانونی علیه اعلان بی‌معنای وضعیت اضطراری از سوی ترامپ بپردازد؛ یک وضعیت اضطراری قلابی با چنان میزانی از «سیاست‌بازی» که حتی خود ترامپ هم به غیرضروری‌بودن آن اعتراف کرد.

مهم‌تر اینکه ردکردن خواست رئیس‌جمهوری نشان می‌دهد که انزجار دامنه‌دار او از هنجارهای دموکراتیک ــ و از قانون اساسی ــ دست‌کم برای عده‌ای در حزب خود او نیز دیگر غیرقابل هضم شده است.

به همین خاطر سناتور جمهوری‌خواه، میت رامنی گفت: «این رأی‌ای برای قانون اساسی است؛ رأی‌ای برای توازن قوا که در مرکز قانون اساسی قرار دارد.»

پنج‌شنبه عصر، اندکی پس از رأی‌گیری ترامپ توئیت کرد: «وتو!»

به جز میت رامنی، سناتورهای جمهوری‌خواه دیگری همچون روی بلانت، سوزان کالینز،‌ مایک لی، لیزا مورکوسکی، مارکو روبیو و رند پاول در میان «نه‌گویان» بودند.

باید توجه کرد که این مخالفت با رئیس‌جمهوری درست یک روز پس از آن رخ داد که سنا با ۵۴ رأی موافق در برابر ۴۶ رأی مخالف به پایان‌دادن حمایت آمریکا از ماجراجویی نظامی وحشیانه و چهارساله عربستان سعودی در یمن ر‌أی داد. هفت سناتور جمهوری‌خواه از موضع حزب‌شان جدا شدند تا مسئولیت کنگره برای اعلام جنگ را نیز به این نهاد بازگردانند. انتظار می‌رود این مصوبه در مجلس نمایندگان نیز رأی بیاورد و سپس به دومین وتوی رئیس‌جمهوری بینجامد.

ترامپ در هر دو مورد با جمهوری‌خواهان به شکل خصوصی و عمومی لابی کرده بود تا از او حمایت کنند ــ حتی اگر شده تنها برای کاستن از شدت شکست. بر اساس گزارش‌ها، او به بعضی از اعضا وعده تأمین مالی پروژه‌های موردنظرشان را داده بود، هرچند همزمان به ارعاب‌های توئیتری‌اش ادامه می‌داد که گل سرسبدشان توئیت این پنج‌شنبه بود: «رأی سناتورهای جمهوری‌خواه به طرح امروز رأی به نانسی پلوسی، جرم و جنایت و دموکرات‌های حامی مرز باز است».

اما نه چماق برای جلوگیری از تحقیرشدن‌های پی‌در‌پی رئیس‌جمهوری کافی بود و نه هویچ.

جمهوری‌خواهان سنا خیلی برای نشان‌دادن مخالفت‌شان با ترامپ مشتاق نبودند. در روز‌های منتهی به رأی‌گیری پنج‌شنبه هم تمام تلاش‌شان را برای جلوگیری از تقابل آشکار با ترامپ کردند. سناتور لی برای اصلاح قانون وضعیت‌های اضطراری ملی طرحی ارائه داد. بر اساس طرح او قرار بود وضعیت‌های اضطراری در آینده پس از ۳۰ روز خود‌به‌خود لغو شوند، مگر کنگره تصمیم به تمدید آنها بگیرد. این ایده ارزش بحث و بررسی را داشت و نشان می‌داد قانون کنونی چه‌طور در معرض سوء استفاده قرار دارد.

اما سناتور لی در واقع به دنبال چانه‌زنی بود. معامله قرار بود این طور باشد: جمهوری‌خواهان به لغو وضعیت اضطراری رأی مخالف بدهند اما در عوض ترامپ قول حمایت زودهنگام از اصلاحات پیشنهادی او را بدهد؛ طرحی به لحاظ سیاسی خطرناک و به لحاظ اخلاقی بی‌مایه. قانون‌گذاران با توجه به غیرقابل‌اعتمادبودن ترامپ در حال دست زدن به قماری بزرگ بودند و بر سر این شرط می‌بستند که ترامپ پس از محوشدن تهدید قطعنامه لغو وضعیت اضطراری، از حمایت از اصلاحات مورد نظر لی دست برندارد.

پیام طرح مورد نظر لی هم چندان قاطع نبود: «ما این‌بار سوءاستفاده آشکار تو را فراموش می‌کنیم، اگر قول بدهی در آینده رفتار مناسبی داشته باشی».

اما انگار هیچ‌کدام از این‌ها مهم نبود: رئیس‌جمهوری آمریکا عصر چهارشنبه پیشنهاد لی را رد کرد. این سناتور جمهوری‌خواه هم به نوبه خود چند ساعت بعد اعلام کرد که از لغو وضعیت اضطراری حمایت خواهد کرد (درست همان‌طور که در رأی‌گیری بر سر یمن از قطع حمایت آمریکا از عربستان حمایت کرده بود).

حالا پرسش آشکار و مهم این است: آیا این رأی‌های مخالف «داده‌های پرت» هستند یا نشانه‌ای از بازاندیشی قانون‌گذاران جمهوری‌خواه در وفاداری کورکورانه‌شان به رئیس‌جمهوری؟

در هر حال، این هفته شاهد ظهور و بروزهایی آنی از استقلال ــ دست‌کم از سوی چندتایی نماینده جمهوری‌خواه ــ بود.

اما در مورد بقیه جمهوری‌خواهان: دیگر هر روز تصورش سخت‌تر و سخت‌تر می‌شود که چه سطحی از رفتارهای انزجارآمیز رئیس‌جمهوری باعث خواهد شد این خادمان جمهوری‌خواه برای دفاع از شرافت نهادشان به پا خیزند.

منبع: نیویورک‌تایمز

در همین زمینه: