پرومته: بازگشت ریدلی اسکات به دنیای بیگانه
<p>مجتبا یوسفی‌پور - از این هفته نمایش عمومی فیلم «پرومته» تازه‌ترین ساخته ریدلی اسکات، فیلمساز سر‌شناس بریتانیایی به طور گسترده در سینماهای جهان آغاز شد. در اکران این هفته می‌پردازیم به معرفی این فیلم.</p> <!--break--> <p>در «پرومته» ریدلی اسکات بعد از سه دهه بار دیگر به فضای فیلم‌های علمی تخیلی «بیگانه» بازگشته است و با استفاده از امکانات سینمای سه‌بعدی قصد دارد بار دیگر تماشاگرانش را شگفت‌زده کند. داستان فیلم در اصل پیش‌درآمدی بر مجموعه فیلم‌های «بیگانه» است، هرچند اسکات سعی کرده تا آن را به شکل اثری مستقل بسازد.</p> <p> </p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20120605_Farhangi_EkranCinema_M_Yousefipour.mp3"><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" alt="" /></a></p> <p> </p> <p>داستان در اواخر قرن بیست‌ویکم اتفاق می‌افتد. الیزابت و چارلی، دو باستان‌شناس هستند که در کشفیات تمدن‌های باستانی نقشه‌ای یافته‌اند که ظاهراً نشان از ریشه‌نژاد بشری بر روی زمین دارد. سفینه فضایی پرومته با سرنشینانش راهی سفری فضایی به‌سوی یک تمدن پیشرفته فضایی می‌شود تا از راز این داستان پرده بردارد، اما سرنشینان سفینه به جای یافتن منشأ بشریت، با خطری روبرو می‌شوند که می‌تواند نسل انسان را از روی زمین منقرض کند.</p> <p> </p> <p><img align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/resmp02.jpeg" alt="" />ایده اولیه ساخت فیلم «پرومته» از اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی به عنوان پنجمین قسمت از سری فیلم‌های «بیگانه» مطرح شد. اسکات که علاقمند بود بار دیگر به فضای فیلم‌های علمی - تخیلی بازگردد به همراه جیمز کامرون، دیگر کارگردان مطرح در این ژانر و سازنده یکی از فیلم‌های «بیگانه» شروع به کار بر روی این پروژه و ایده‌پردازی کردند. در سال ۲۰۰۳ با مطرح شدن ایده ساخت فیلم «بیگانه در برابر غارتگر» پروژه به حالت تعلیق درآمد و کامرون از پروژه کناره گرفت. اسکات در ارتباط با این وقفه سی ساله برای بازگشت به ژانر فیلم‌های علمی تخیلی می‌گوید: «از آنجایی که من دو فیلم علمی تخیلی موفق ساخته بودم، همیشه این پیشنهاد مطرح می‌شد که بار دیگر به این ژانر روی بیاورم. همیشه از من می‌پرسیدند چرا یک فیلم مشابه دیگر نمی‌سازی؟ دلیلش این نبوده که من نمی‌خواسته‌ام، بلکه هیچوقت چیزی که ارزش کار کردن را داشته باشد پیدا نکردم. چیزی که من را دوباره جلب کرد این بود که به این نتیجه رسیدم یک فیلم تازه لازم نیست‌‌ همان چیزی باشد که همه انتظار دارند و به نظر می‌آید. اینجا بود که دوباره به این فکر کردیم که می‌شود کار تازه‌ای کرد. برای پرورش دادن این ایده در ابتدا لازم بود کمی سرمایه‌گذاری کنیم. اول برای اینکه بفهمیم فیلم نهایی چگونه خواهد بود پیش از آنکه بخواهیم سرمایه‌ای بزرگ را صرف آن بکنیم و بعد از آن سپردن کار به نویسنده‌‌ها برای نوشتن. وقتی این دو به هم می‌رسند آنوقت نیاز به تامین سرمایه است و شروع کار.» <br /> </p> <p><img align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/resmp03.jpg" alt="" />در سال ۲۰۰۹ اسکات بار دیگر به سراغ این پروژه رفت و اولین نسخه فیلمنامه به عنوان پیش‌درآمدی بر داستان قسمت اول «بیگانه» توسط جان اسپیتس نوشته شد. اسکات که علاقمند بود تا داستانی متفاوت را دستمایه کار خود قرار دهد، بازنویسی فیلمنامه را به دیمون لیندلوف، فیلمنامه‌نویسی که کارهایی چون «کابو‌ها و بیگانگان» و مجموعه تلویزیونی «لاست» را در کارنامه خود دارد سپرد. لینلدوف که به عنوان تهیه‌کننده نیز فعالیت می‌کند، یکی از تهیه‌کنندگان ارشد فیلم نیز هست. لیندلوف روند بازنویسی فیلمنامه و رفتن به سوی داستانی تازه را اینگونه توضیح می‌دهد: «جان اسپیتس نسخه اول فیلمنامه را نوشته بود و من فکر می‌کنم فیلمنامه خیلی خوبی بود. ریدلی هم همین عقیده را داشت. ریدلی فیلمنامه را برای من ارسال کرد و گفت من می‌خواهم یک فیلم اصیل بسازم. من یک بار «بیگانه» را ساخته‌ام و بازخورد خوبی هم داشته و مایل نیستم دوباره آن را تکرار کنم. او گفت در این فیلمنامه ایده‌های خوبی وجود دارد، فکر می‌کنی بشود از آن‌ها استفاده کرد و جلو‌تر رفت و در عین حال به طرفداران فیلم «بیگانه» هم بی‌اعتناء نبود و گوشه‌چشمی به آن فیلم داشت؟ این فیلم به فیلم «بیگانه» ربط دارد اما مستقل از آنهاست. من گفتم هرچه تو بخواهی انجام می‌دهم.»</p> <p> </p> <p><img align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/resmp04.jpg" alt="" />سرانجام از سال ۲۰۱۰ فیلم به مرحله تولید وارد شد و با بودجه‌ای حدود ۱۳۰ میلیون دلار، فیلمبرداری آن از ماه مارس ۲۰۱۱ آغاز شد. اگرچه فیلم مملو از جلوه‌های ویژه است، اما اسکات ترجیح داد تا فیلم را به جای استودیو در صحنه‌های واقعی در کشورهایی چون انگلستان، اسکاتلند و اسپانیا و تماماً با دوربین‌های ویژه سه‌بعدی فیلمبرداری کند. او درباره دلیل عدم استفاده‌اش از جلوه‌های ویژه کامپیوتری و روی آوردن به تکنیک‌های قدیمی ساخت دکور سر صحنه را اینگونه توضیح می‌دهد: «این شیوه کار کردن است. برای اینکه در کار با جلوه‌های کامپیوتری بازیگر در یک فضای سبز و یا آبی قرار می‌گیرد و بعد کارگردان برای او توضیح می‌دهد که چه چیزی در اطرافش قرار دارد و او باید همه چیز را حدس بزند. این روش کار کردن من نیست. کاری که من می‌کنم این است که صحنه‌ها را تا آنجایی که بشود واقعی می‌سازم و بعد جلوه‌های ویژه کامپیوتری را برای تکمیل آن استفاده می‌کنم. همچنین من فکر می‌کنم این روش بسیار ارزان‌تر هم هست. این خیلی اقتصادی‌تر است که دکور‌ها را بسازید تا اینکه بخواهید بعد از فیلمبرداری همه چیز را دیجیتالی به آن اضافه کنید.» <br /> </p> <p>اسکات این‌بار نیز همچون فیلم «بیگانه» قهرمان اصلی فیلمش را زنان قرار داده است. اما بر خلاف آن فیلم در اینجا دو بازیگر زن نقش‌های اصلی را بازی می‌کنند. نومی راپاسه، بازیگر سوئدی که با بازی در فیلم «دختری با خالکوبی اژد‌ها» به شهرت جهانی رسید به همراه چارلیز ترون، بازیگر برنده اسکار نقش‌های اصلی فیلم را در کنار مایکل فاسبندر و گای پیرس بازی کرده‌اند. <br /> </p> <p><img align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/resmp05.jpg" alt="" />گفته شده است اسکات تأکید زیادی داشته که داستان فیلم به هیچ‌وجه پیش از اکران آن لو نرود، برای همین از تمامی بازیگرانش خواست تا در قرارداد خود تعهد به عدم لو دادن داستان را قید کنند. فیلمنامه برای بازیگران ارسال نشد و آن‌ها تنها در شرایط خاص و در دفتر خود اسکات می‌توانستند فیلمنامه را بخوانند. در یک مورد استثناء، فیلمنامه به همراه یک محافظ برای یکی از بازیگران فرستاده شد تا در حضور نماینده اسکات توسط بازیگر خوانده شده و بازگشت داده شود. <br /> </p> <p>همچنین اسکات برای طراحی فضای اواخر قرن بیست‌ویکم گروهی از دانشمندان را استخدام کرد تا بر اساس نظرهای آنان دکور‌ها و ابزار طراحی شوند. <br /> </p> <p>اما «پرومته» در برخورد با منتقدان نظرات متفاوتی دریافت کرده است، هرچند در مجموع بیشتر منتقدان آن را پسندیده‌اند. رابی کالین، منتقد «تلگراف» با دادن چهار ستاره به فیلم ضمن تعریف از ساختار فیلم تاکید می‌کند فیلم در اندازه ساخته‌های قبلی اسکات چون «بیگانه» و یا «بلید رانر» نیست. جاناتان کروکر، منتقد «توتال فیلم» نیز با دادن چهارستاره به فیلم، ضمن تعریف از بازی فاسبیندر چون کالین «پرومته» را فیلمی ضعیف‌تر از «بیگانه» می‌داند. پی‌تر برادشاو، منتقد «گاردین» با دادن سه ستاره به فیلم آن را عظیم‌تر و استادانه‌تر از فیلم «بیگانه» توصیف می‌کند، اما با این حال اعتقاد دارد تازه‌ترین ساخته اسکات جذابیت آن فیلم را ندارد. در نقطه مقابل یان ناتان منتقد مجله «امپایر» با دادن سه ستاره به فیلم و تعریف از بازی فاسبندر، عمده‌ترین مشکلات فیلم را عدم تعلیق کافی، استفاده از شخصیت‌های تکراری و فیلمنامه ضعیف آن می‌داند.</p> <p> </p> <p>«پرومته» با زمان ۱۲۴ دقیقه محصول سال ۲۰۱۲ کشور آمریکا است.</p> <p> </p> <p><strong>مشخصات فیلم</strong><br /> </p> <p>پرومته<br /> Prometheus<br /> نویسنده: جان اسپیتس، دیمون لیندلوف<br /> Jon Spaihts, Damon Lindelof<br /> کارگردان: ریدلی اسکات<br /> Ridley Scott<br /> بازیگران: نومی راپاسه، چارلیز ترون، مایکل فاسبندر، گای پیرس، ادریس البا<br /> Noomi Rapace, Charliz Theron, Michael Fassbender, Guy Pears, Idris Elba</p> <p> </p> <p>ویدئو: پیش‌پرده «پرومته» ساخته ریدلی اسکات <br /> </p>
مجتبا یوسفیپور - از این هفته نمایش عمومی فیلم «پرومته» تازهترین ساخته ریدلی اسکات، فیلمساز سرشناس بریتانیایی به طور گسترده در سینماهای جهان آغاز شد. در اکران این هفته میپردازیم به معرفی این فیلم.
در «پرومته» ریدلی اسکات بعد از سه دهه بار دیگر به فضای فیلمهای علمی تخیلی «بیگانه» بازگشته است و با استفاده از امکانات سینمای سهبعدی قصد دارد بار دیگر تماشاگرانش را شگفتزده کند. داستان فیلم در اصل پیشدرآمدی بر مجموعه فیلمهای «بیگانه» است، هرچند اسکات سعی کرده تا آن را به شکل اثری مستقل بسازد.
داستان در اواخر قرن بیستویکم اتفاق میافتد. الیزابت و چارلی، دو باستانشناس هستند که در کشفیات تمدنهای باستانی نقشهای یافتهاند که ظاهراً نشان از ریشهنژاد بشری بر روی زمین دارد. سفینه فضایی پرومته با سرنشینانش راهی سفری فضایی بهسوی یک تمدن پیشرفته فضایی میشود تا از راز این داستان پرده بردارد، اما سرنشینان سفینه به جای یافتن منشأ بشریت، با خطری روبرو میشوند که میتواند نسل انسان را از روی زمین منقرض کند.
ایده اولیه ساخت فیلم «پرومته» از اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی به عنوان پنجمین قسمت از سری فیلمهای «بیگانه» مطرح شد. اسکات که علاقمند بود بار دیگر به فضای فیلمهای علمی - تخیلی بازگردد به همراه جیمز کامرون، دیگر کارگردان مطرح در این ژانر و سازنده یکی از فیلمهای «بیگانه» شروع به کار بر روی این پروژه و ایدهپردازی کردند. در سال ۲۰۰۳ با مطرح شدن ایده ساخت فیلم «بیگانه در برابر غارتگر» پروژه به حالت تعلیق درآمد و کامرون از پروژه کناره گرفت. اسکات در ارتباط با این وقفه سی ساله برای بازگشت به ژانر فیلمهای علمی تخیلی میگوید: «از آنجایی که من دو فیلم علمی تخیلی موفق ساخته بودم، همیشه این پیشنهاد مطرح میشد که بار دیگر به این ژانر روی بیاورم. همیشه از من میپرسیدند چرا یک فیلم مشابه دیگر نمیسازی؟ دلیلش این نبوده که من نمیخواستهام، بلکه هیچوقت چیزی که ارزش کار کردن را داشته باشد پیدا نکردم. چیزی که من را دوباره جلب کرد این بود که به این نتیجه رسیدم یک فیلم تازه لازم نیست همان چیزی باشد که همه انتظار دارند و به نظر میآید. اینجا بود که دوباره به این فکر کردیم که میشود کار تازهای کرد. برای پرورش دادن این ایده در ابتدا لازم بود کمی سرمایهگذاری کنیم. اول برای اینکه بفهمیم فیلم نهایی چگونه خواهد بود پیش از آنکه بخواهیم سرمایهای بزرگ را صرف آن بکنیم و بعد از آن سپردن کار به نویسندهها برای نوشتن. وقتی این دو به هم میرسند آنوقت نیاز به تامین سرمایه است و شروع کار.»
در سال ۲۰۰۹ اسکات بار دیگر به سراغ این پروژه رفت و اولین نسخه فیلمنامه به عنوان پیشدرآمدی بر داستان قسمت اول «بیگانه» توسط جان اسپیتس نوشته شد. اسکات که علاقمند بود تا داستانی متفاوت را دستمایه کار خود قرار دهد، بازنویسی فیلمنامه را به دیمون لیندلوف، فیلمنامهنویسی که کارهایی چون «کابوها و بیگانگان» و مجموعه تلویزیونی «لاست» را در کارنامه خود دارد سپرد. لینلدوف که به عنوان تهیهکننده نیز فعالیت میکند، یکی از تهیهکنندگان ارشد فیلم نیز هست. لیندلوف روند بازنویسی فیلمنامه و رفتن به سوی داستانی تازه را اینگونه توضیح میدهد: «جان اسپیتس نسخه اول فیلمنامه را نوشته بود و من فکر میکنم فیلمنامه خیلی خوبی بود. ریدلی هم همین عقیده را داشت. ریدلی فیلمنامه را برای من ارسال کرد و گفت من میخواهم یک فیلم اصیل بسازم. من یک بار «بیگانه» را ساختهام و بازخورد خوبی هم داشته و مایل نیستم دوباره آن را تکرار کنم. او گفت در این فیلمنامه ایدههای خوبی وجود دارد، فکر میکنی بشود از آنها استفاده کرد و جلوتر رفت و در عین حال به طرفداران فیلم «بیگانه» هم بیاعتناء نبود و گوشهچشمی به آن فیلم داشت؟ این فیلم به فیلم «بیگانه» ربط دارد اما مستقل از آنهاست. من گفتم هرچه تو بخواهی انجام میدهم.»
سرانجام از سال ۲۰۱۰ فیلم به مرحله تولید وارد شد و با بودجهای حدود ۱۳۰ میلیون دلار، فیلمبرداری آن از ماه مارس ۲۰۱۱ آغاز شد. اگرچه فیلم مملو از جلوههای ویژه است، اما اسکات ترجیح داد تا فیلم را به جای استودیو در صحنههای واقعی در کشورهایی چون انگلستان، اسکاتلند و اسپانیا و تماماً با دوربینهای ویژه سهبعدی فیلمبرداری کند. او درباره دلیل عدم استفادهاش از جلوههای ویژه کامپیوتری و روی آوردن به تکنیکهای قدیمی ساخت دکور سر صحنه را اینگونه توضیح میدهد: «این شیوه کار کردن است. برای اینکه در کار با جلوههای کامپیوتری بازیگر در یک فضای سبز و یا آبی قرار میگیرد و بعد کارگردان برای او توضیح میدهد که چه چیزی در اطرافش قرار دارد و او باید همه چیز را حدس بزند. این روش کار کردن من نیست. کاری که من میکنم این است که صحنهها را تا آنجایی که بشود واقعی میسازم و بعد جلوههای ویژه کامپیوتری را برای تکمیل آن استفاده میکنم. همچنین من فکر میکنم این روش بسیار ارزانتر هم هست. این خیلی اقتصادیتر است که دکورها را بسازید تا اینکه بخواهید بعد از فیلمبرداری همه چیز را دیجیتالی به آن اضافه کنید.»
اسکات اینبار نیز همچون فیلم «بیگانه» قهرمان اصلی فیلمش را زنان قرار داده است. اما بر خلاف آن فیلم در اینجا دو بازیگر زن نقشهای اصلی را بازی میکنند. نومی راپاسه، بازیگر سوئدی که با بازی در فیلم «دختری با خالکوبی اژدها» به شهرت جهانی رسید به همراه چارلیز ترون، بازیگر برنده اسکار نقشهای اصلی فیلم را در کنار مایکل فاسبندر و گای پیرس بازی کردهاند.
گفته شده است اسکات تأکید زیادی داشته که داستان فیلم به هیچوجه پیش از اکران آن لو نرود، برای همین از تمامی بازیگرانش خواست تا در قرارداد خود تعهد به عدم لو دادن داستان را قید کنند. فیلمنامه برای بازیگران ارسال نشد و آنها تنها در شرایط خاص و در دفتر خود اسکات میتوانستند فیلمنامه را بخوانند. در یک مورد استثناء، فیلمنامه به همراه یک محافظ برای یکی از بازیگران فرستاده شد تا در حضور نماینده اسکات توسط بازیگر خوانده شده و بازگشت داده شود.
همچنین اسکات برای طراحی فضای اواخر قرن بیستویکم گروهی از دانشمندان را استخدام کرد تا بر اساس نظرهای آنان دکورها و ابزار طراحی شوند.
اما «پرومته» در برخورد با منتقدان نظرات متفاوتی دریافت کرده است، هرچند در مجموع بیشتر منتقدان آن را پسندیدهاند. رابی کالین، منتقد «تلگراف» با دادن چهار ستاره به فیلم ضمن تعریف از ساختار فیلم تاکید میکند فیلم در اندازه ساختههای قبلی اسکات چون «بیگانه» و یا «بلید رانر» نیست. جاناتان کروکر، منتقد «توتال فیلم» نیز با دادن چهارستاره به فیلم، ضمن تعریف از بازی فاسبیندر چون کالین «پرومته» را فیلمی ضعیفتر از «بیگانه» میداند. پیتر برادشاو، منتقد «گاردین» با دادن سه ستاره به فیلم آن را عظیمتر و استادانهتر از فیلم «بیگانه» توصیف میکند، اما با این حال اعتقاد دارد تازهترین ساخته اسکات جذابیت آن فیلم را ندارد. در نقطه مقابل یان ناتان منتقد مجله «امپایر» با دادن سه ستاره به فیلم و تعریف از بازی فاسبندر، عمدهترین مشکلات فیلم را عدم تعلیق کافی، استفاده از شخصیتهای تکراری و فیلمنامه ضعیف آن میداند.
«پرومته» با زمان ۱۲۴ دقیقه محصول سال ۲۰۱۲ کشور آمریکا است.
مشخصات فیلم
پرومته
Prometheus
نویسنده: جان اسپیتس، دیمون لیندلوف
Jon Spaihts, Damon Lindelof
کارگردان: ریدلی اسکات
Ridley Scott
بازیگران: نومی راپاسه، چارلیز ترون، مایکل فاسبندر، گای پیرس، ادریس البا
Noomi Rapace, Charliz Theron, Michael Fassbender, Guy Pears, Idris Elba
ویدئو: پیشپرده «پرومته» ساخته ریدلی اسکات
نظرها
نظری وجود ندارد.