ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

مالی، جایی که میراث بشری می‌سوزد

<p>بیژن روحانی - مالی، سرزمینی داغ در غرب آفریقا با یادگارهای مهمی برای میراث فرهنگی جهان. آرامگاه&zwnj;های اسلامی و دست&zwnj;نوشته&zwnj;ها و نسخه&zwnj;های خطی این کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است، اما این مانع از تخریب و غارت و سوزاندن آن&zwnj;ها به دست گروه&zwnj;های مسلح نیست.</p> <!--break--> <p>در چند ماه اخیر شبه&zwnj;نظامیان مسلمان در این منطقه با یکدیگر به نبرد پرداخته&zwnj;اند. اما در میان این نبردهای سنگین که بعد از یک کودتای نظامی در مالی آغاز شده، میراث اسلامی این منطقه نیز به شدت آسیب دیده و بخش مهمی از آن از میان رفته است. سازمان جهانی یونسکو و دیگر نهادهای بین&zwnj;المللی که در خصوص حفاظت آثار فرهنگی فعالیت می&zwnj;کنند چندین بار در خصوص وضعیت بحرانی آثار تاریخی در این کشور هشدار داده&zwnj;اند. اما گروه&zwnj;های مسلح بدون هیچ هراسی آرامگا&zwnj;ه&zwnj;های پانصد ساله در شهر تیمبوکتو را به آتش کشیده و تخریب کرده&zwnj;&zwnj;اند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20120610_Heritage_Mali_Rouhani_Link.mp3"><img align="middle" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" alt="" /></a></p> <p>&nbsp;</p> <p>شهر تیمبوکتو که آثار تاریخی آن در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت هستند، یکی از غنی&zwnj;ترین مجمو&zwnj;عه&zwnj;های دانش اسلامی را در خود دارد. این شهر که بنای آن را به سده&zwnj; پنجم هجری یا دوازدهم میلادی نسبت می&zwnj;دهند، مرکز تلاقی فرهنگ&zwnj;های مختلف از جمله فرهنگ عربی و شمال آفریقا با فرهنگ آفریقای سیاه بوده و همچنین نقش مهمی در تجارت حتی با اروپا داشته است.</p> <p>&nbsp;</p> <p><img align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/bijsan02.jpg" alt="" />شهر تیمبوکتو در سده&zwnj;های پانزدهم و شانزدهم میلادی مرکز بسیار مهم تولید و گسترش فکر و دانش و همچنین علوم مذهبی در قاره آفریقا بوده است. از دوران طلایی و شکوفایی شهر تیمبوکتو مسجد&zwnj;ها، مدرسه&zwnj;ها و آرامگاه&zwnj;های مهمی از جمله مسجد سنغور یا سنکور، مسجد سید یحیی و ده&zwnj;ها مسجد و مدرسه دیگر با معماری ویژه&zwnj;ی این منطقه بر جای مانده&zwnj; است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>به غیر از این آثار معماری، این شهر محل نگهداری برخی از با ارزش&zwnj;ترین نسخه&zwnj;های دست&zwnj;نویس با قدمت چند صد ساله است. تخمین زده می&zwnj;شود بین ششصد هزار تا یک میلیون نسخه&zwnj; خطی در مجموعه&zwnj;های شخصی و یا عمومی این شهر نگهداری می&zwnj;شود. نسخه&zwnj;هایی که در مورد دانش&zwnj;هایی همچون ستاره&zwnj;شناسی، ریاضی، کشاورزی و برخی متون مذهبی است. آرامگاه&zwnj;های اسلامی این شهر نیز بسیار مورد توجه مردم محلی است و جزو مکان&zwnj;های زیارتی به حساب می&zwnj;آید. گفته می&zwnj;شود حدود ۳۳۳ نفر از بزرگان و عالمان دینی در این شهر دفن هستند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>اما اکنون این میراث گران&zwnj;بها در معرض خطر شدید است. در ماه مارس سال&zwnj; جاری میلادی در مالی یک کودتای نظامی رخ داد. حالا دو گروه مسلح به نام&zwnj;های &laquo;حرکت آزدیبخش ازواد&raquo; و همچنین گروه &laquo;انصارالدین&raquo; کنترل بخش&zwnj;های شمالی این کشور را در دست گرفته&zwnj;&zwnj;اند. گروه اسلامی انصارالدین یکی از شاخه&zwnj;های &laquo;القاعده&raquo; در قاره آفریقاست. این گروه در روز چهارم ماه مه امسال به یک زیارتگاه اسلامی به نام &laquo;سیدی محمود بن عمار&raquo; حمله کردند، آنجا را ویران کرده و سپس به آتش کشیدند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>به اعتقاد این گروه&zwnj;های اسلامی که اکنون کنترل این نواحی را در دست دارند، زیارت کردن این آرامگاه&zwnj;ها و <img align="right" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/bijsan03.jpg" alt="" />حاجت خواستن از آن&zwnj;ها با اصول اسلامی در تضاد است. از همین رو تعدادی از بناهای زیارتی در این منطقه مورد حمله قرار گرفته و نسخه&zwnj;های خطی بی&zwnj;همتای آن&zwnj;ها نیز از بین رفته است. این گروه&zwnj;های مسلح همچنین تأکید کرده&zwnj;اند اگر مردم محلی همچنان به زیارت کردن این آرامگاه&zwnj;ها ادامه دهند، آن&zwnj;&zwnj;ها سایر این مکان&zwnj;ها را نیز نابود خواهند کرد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>از سوی دیگر با به وجود آمدن فضای هرج و مرج و جنگ داخلی، فرصت مناسبی برای سرقت و قاچاق نسخه&zwnj;های خطی نیز فراهم شده و گروه&zwnj;های تبهکار برای دزدیدن و انتقال غیرقانونی آثار از فرصت استفاده می&zwnj;کنند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>برخی از دست&zwnj;نوشته&zwnj;های بی&zwnj;نظیر تیمبوکتو شامل شرح عقاید و تفکرات عالمان مختلف این منطقه است که نشان&zwnj;دهنده&zwnj; تبادلات فکری و فرهنگی آن&zwnj;ها با مناطق همجوار و حتا با فرهنگ و تمدن غربی است. اما اکنون این شیوه&zwnj; دین&zwnj;داری که در سده&zwnj;های گذشته در این منطقه رواج داشته مورد پسند برخی گروه&zwnj;های مسلح مسلمان که در این منطقه نبرد می&zwnj;کنند نیست. اکنون بسیاری از کسانی که این آثار را در مجموعه&zwnj;های شخصی خود طی چندین سده نگهداری کرده&zwnj;اند، با دیدن این اوضاع بسیار هراسان شده و برخی از آن&zwnj;ها این دست&zwnj;نوشته&zwnj;های کمیاب را در زمین دفن کرده و یا با خود به شهرهای دیگر می&zwnj;برند. قاچاقچیان مواد مخدر نیز از کشورهای اطراف به&zwnj;خصوص از لیبی به مالی رخنه کرده و با پرداخت پول به مردم منطقه سعی در خریدن این نسخه&zwnj;های خطی دارند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><img align="left" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/bijsan04.jpg" alt="" />در ماه&zwnj;های اخیر چندین بار مدیرکل یونسکو نسبت به ویرانی این آثار هشدارهای جدی داده است. اما به گفته&zwnj; مقامات سازمان یونسکو وضعیت در مالی به&zwnj;گونه&zwnj;ای است که هیچ نهاد یا شخصی از خارج برای کمک به حفاظت از این آثار نمی&zwnj;تواند وارد منطقه شود. حفظ این میراث در خطر، اکنون بر عهده جامعه محلی است که آنان نیز میان درگیری&zwnj;های گروه&zwnj;های مسلح گیر افتاده&zwnj;اند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در یک حمله دیگر، گروه&zwnj;های مسلح سعی کردند به یک آرامگاه هرمی شکل و خشتی به نام آسکیا وارد شوند، اما با مقاومت مردم محلی حمله آن&zwnj;ها برای نابودی این محل بی&zwnj;نتیجه ماند. این آرامگاه هرمی شکل نیز جزو فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسیده است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>فرانچسکو باندارین، فرستاده ویژه سازمان یونسکو به مالی که توانست در ماه گذشته از پایتخت مالی بازدید کند، وضعیت میراث فرهنگی در این کشور را &laquo;بسیار بسیار نگران&zwnj;کننده&raquo; توصیف کرده است. آقای باندارین که مشاهداتش را در یک نشست مطبوعاتی در اختیار رسانه&zwnj;های مختلف گذاشته، تاکید کرده است گروه&zwnj;های نزدیک به القاعده نه تنها برخی آرامگاه&zwnj;ها را از میان برده&zwnj;اند بلکه اکنون تهدیدی جدی برای صدها هزار نسخه&zwnj;ی دست&zwnj;نویس در این منطقه هستند. یونسکو و دیگر نهادهای میراث فرهنگی تاکنون نتوانسته&zwnj;&zwnj;اند هیچ ارتباطی با این گروه&zwnj;های مسلح برقرار کرده و آن&zwnj;ها را مجاب به آسیب نرساندن به آثار فرهنگی کنند. <br /> &nbsp;</p> <p>در همین زمینه:</p> <p><a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/2815">::بیژن روحانی در رادیو زمانه::</a></p>

بیژن روحانی - مالی، سرزمینی داغ در غرب آفریقا با یادگارهای مهمی برای میراث فرهنگی جهان. آرامگاه‌های اسلامی و دست‌نوشته‌ها و نسخه‌های خطی این کشور در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است، اما این مانع از تخریب و غارت و سوزاندن آن‌ها به دست گروه‌های مسلح نیست.

در چند ماه اخیر شبه‌نظامیان مسلمان در این منطقه با یکدیگر به نبرد پرداخته‌اند. اما در میان این نبردهای سنگین که بعد از یک کودتای نظامی در مالی آغاز شده، میراث اسلامی این منطقه نیز به شدت آسیب دیده و بخش مهمی از آن از میان رفته است. سازمان جهانی یونسکو و دیگر نهادهای بین‌المللی که در خصوص حفاظت آثار فرهنگی فعالیت می‌کنند چندین بار در خصوص وضعیت بحرانی آثار تاریخی در این کشور هشدار داده‌اند. اما گروه‌های مسلح بدون هیچ هراسی آرامگا‌ه‌های پانصد ساله در شهر تیمبوکتو را به آتش کشیده و تخریب کرده‌‌اند.

شهر تیمبوکتو که آثار تاریخی آن در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت هستند، یکی از غنی‌ترین مجمو‌عه‌های دانش اسلامی را در خود دارد. این شهر که بنای آن را به سده‌ پنجم هجری یا دوازدهم میلادی نسبت می‌دهند، مرکز تلاقی فرهنگ‌های مختلف از جمله فرهنگ عربی و شمال آفریقا با فرهنگ آفریقای سیاه بوده و همچنین نقش مهمی در تجارت حتی با اروپا داشته است.

شهر تیمبوکتو در سده‌های پانزدهم و شانزدهم میلادی مرکز بسیار مهم تولید و گسترش فکر و دانش و همچنین علوم مذهبی در قاره آفریقا بوده است. از دوران طلایی و شکوفایی شهر تیمبوکتو مسجد‌ها، مدرسه‌ها و آرامگاه‌های مهمی از جمله مسجد سنغور یا سنکور، مسجد سید یحیی و ده‌ها مسجد و مدرسه دیگر با معماری ویژه‌ی این منطقه بر جای مانده‌ است.

به غیر از این آثار معماری، این شهر محل نگهداری برخی از با ارزش‌ترین نسخه‌های دست‌نویس با قدمت چند صد ساله است. تخمین زده می‌شود بین ششصد هزار تا یک میلیون نسخه‌ خطی در مجموعه‌های شخصی و یا عمومی این شهر نگهداری می‌شود. نسخه‌هایی که در مورد دانش‌هایی همچون ستاره‌شناسی، ریاضی، کشاورزی و برخی متون مذهبی است. آرامگاه‌های اسلامی این شهر نیز بسیار مورد توجه مردم محلی است و جزو مکان‌های زیارتی به حساب می‌آید. گفته می‌شود حدود ۳۳۳ نفر از بزرگان و عالمان دینی در این شهر دفن هستند.

اما اکنون این میراث گران‌بها در معرض خطر شدید است. در ماه مارس سال‌ جاری میلادی در مالی یک کودتای نظامی رخ داد. حالا دو گروه مسلح به نام‌های «حرکت آزدیبخش ازواد» و همچنین گروه «انصارالدین» کنترل بخش‌های شمالی این کشور را در دست گرفته‌‌اند. گروه اسلامی انصارالدین یکی از شاخه‌های «القاعده» در قاره آفریقاست. این گروه در روز چهارم ماه مه امسال به یک زیارتگاه اسلامی به نام «سیدی محمود بن عمار» حمله کردند، آنجا را ویران کرده و سپس به آتش کشیدند.

به اعتقاد این گروه‌های اسلامی که اکنون کنترل این نواحی را در دست دارند، زیارت کردن این آرامگاه‌ها و حاجت خواستن از آن‌ها با اصول اسلامی در تضاد است. از همین رو تعدادی از بناهای زیارتی در این منطقه مورد حمله قرار گرفته و نسخه‌های خطی بی‌همتای آن‌ها نیز از بین رفته است. این گروه‌های مسلح همچنین تأکید کرده‌اند اگر مردم محلی همچنان به زیارت کردن این آرامگاه‌ها ادامه دهند، آن‌‌ها سایر این مکان‌ها را نیز نابود خواهند کرد.

از سوی دیگر با به وجود آمدن فضای هرج و مرج و جنگ داخلی، فرصت مناسبی برای سرقت و قاچاق نسخه‌های خطی نیز فراهم شده و گروه‌های تبهکار برای دزدیدن و انتقال غیرقانونی آثار از فرصت استفاده می‌کنند.

برخی از دست‌نوشته‌های بی‌نظیر تیمبوکتو شامل شرح عقاید و تفکرات عالمان مختلف این منطقه است که نشان‌دهنده‌ تبادلات فکری و فرهنگی آن‌ها با مناطق همجوار و حتا با فرهنگ و تمدن غربی است. اما اکنون این شیوه‌ دین‌داری که در سده‌های گذشته در این منطقه رواج داشته مورد پسند برخی گروه‌های مسلح مسلمان که در این منطقه نبرد می‌کنند نیست. اکنون بسیاری از کسانی که این آثار را در مجموعه‌های شخصی خود طی چندین سده نگهداری کرده‌اند، با دیدن این اوضاع بسیار هراسان شده و برخی از آن‌ها این دست‌نوشته‌های کمیاب را در زمین دفن کرده و یا با خود به شهرهای دیگر می‌برند. قاچاقچیان مواد مخدر نیز از کشورهای اطراف به‌خصوص از لیبی به مالی رخنه کرده و با پرداخت پول به مردم منطقه سعی در خریدن این نسخه‌های خطی دارند.

در ماه‌های اخیر چندین بار مدیرکل یونسکو نسبت به ویرانی این آثار هشدارهای جدی داده است. اما به گفته‌ مقامات سازمان یونسکو وضعیت در مالی به‌گونه‌ای است که هیچ نهاد یا شخصی از خارج برای کمک به حفاظت از این آثار نمی‌تواند وارد منطقه شود. حفظ این میراث در خطر، اکنون بر عهده جامعه محلی است که آنان نیز میان درگیری‌های گروه‌های مسلح گیر افتاده‌اند.

در یک حمله دیگر، گروه‌های مسلح سعی کردند به یک آرامگاه هرمی شکل و خشتی به نام آسکیا وارد شوند، اما با مقاومت مردم محلی حمله آن‌ها برای نابودی این محل بی‌نتیجه ماند. این آرامگاه هرمی شکل نیز جزو فهرست میراث جهانی سازمان یونسکو به ثبت رسیده است.

فرانچسکو باندارین، فرستاده ویژه سازمان یونسکو به مالی که توانست در ماه گذشته از پایتخت مالی بازدید کند، وضعیت میراث فرهنگی در این کشور را «بسیار بسیار نگران‌کننده» توصیف کرده است. آقای باندارین که مشاهداتش را در یک نشست مطبوعاتی در اختیار رسانه‌های مختلف گذاشته، تاکید کرده است گروه‌های نزدیک به القاعده نه تنها برخی آرامگاه‌ها را از میان برده‌اند بلکه اکنون تهدیدی جدی برای صدها هزار نسخه‌ی دست‌نویس در این منطقه هستند. یونسکو و دیگر نهادهای میراث فرهنگی تاکنون نتوانسته‌‌اند هیچ ارتباطی با این گروه‌های مسلح برقرار کرده و آن‌ها را مجاب به آسیب نرساندن به آثار فرهنگی کنند.
 

در همین زمینه:

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

نظری وجود ندارد.