نتایج انتخابات اروپا: جهش سبزها، رشد لیبرال‌ها، قدرت‌نمایی راست افراطی، و افول احزاب سنتی

نتایج اولیه انتخابات اروپا تصویری از پارلمان اروپا در پنج سال آینده را ارائه می‌کند: سیاستگذاران آینده سبزتر و حساس‌تر به تغییرات اقلیمی و محیط زیست خواهند بود؛ راست افراطی و منتقدان اتحادیه اروپا نقش پررنگتری در پارلمان بازی خواهند کرد، اما همزمان لیبرال‌های طرفدار بازار آزاد و حامی ادغام در اتحادیه متحد و بزرگتر شده اند. در مقابل، احزاب سنتی اروپایی که در دو گروه راست میانه و چپ میانه حضور دارند اکثریت در پارلمان را از دست دادند. گروه‌بندی‌ها در پارلمان جدید ممکن است تغییر کند، اما به وضوح می‌توان چند دستگی و گذار از سیاست متعارف اروپایی را در این پارلمان پیش‌بینی کرد.

نتایج نهایی پارلمان اروپا هنوز مشخص نشده است. اما نتایج کنونی تصویر دقیقی از ترکیب نهایی پارلمان اروپا به دست می‌دهد. مهمترین دستاوردها و شکست‌ها در این انتخابات به شرح زیر است:

▪️میزان مشارکت در سرتاسر اروپا با حدود ۵۰,۵ درصد رکوردی تاریخی زد. آخرین بار در سال ۱۹۹۴ مشارکت بالای ۵۰ درصد بوده است، بنابراین اروپا بعد از ۲۰ سال کاهش تدریجیِ مشارکتِ رای‌دهندگان، خیزشی دوباره را تجربه کرده است. بیشترین افزایش مشارکت در مجارستان، رومانی و اسپانیا بوده است.

▪️ائتلاف بزرگ چپ و راست میانه اکثریت ۴۰ ساله خود را از دست می‌دهد. بر اساس نتایج اولیه، حزب مردم اروپا با گرایش راست میانه و سوسیالیست‌ها و دموکرات‌ها با گرایش چپ میانه تنها ۴۴ درصد کل کرسی‌ها را از آن خود کردند. گروه راست میانه حزب مردم اروپا (EPP) توانست ۱۷۹ کرسی به دست بیاورد که ۴۲ کرسی از پارلمان قبل کمتر است. گروه سوسیال دموکرات (S&D) نیز با از دست دادن ۴۱ کرسی، ۱۵۰ نماینده در پارلمان خواهد داشت. راست میانه در اتریش عملکرد خوبی داشت، و سوسیالیست‌ها در اسپانیا، پرتغال و به شیوه‌ای غیرمترقبه در هلند در صدر بودند. با وجود شکست احزاب میانه باید به خاطر داشت که هنوز احزاب متعهد به تقویت اتحادیه اروپا حدود دو سوم کرسی‌های پارلمان را دارند.

▪️گروه لیبرال‌های پارلمان (ALDE) نیز به لطف امانوئل مکرون در میان بزرگترین برندگان یکشنبه شب بودند. ائتلاف «رنسانس» مکرون همراه با سایر نمایندگان لیبرال نیروهایشان را روی هم گذاشته اند تا اتحاد لیبرال‌ها و دموکرات‌های اروپا را تقویت کنند. گروه ALDE در ۲۰۱۴ تنها ۶۷ نماینده در پارلمان اروپا داشت، اما اکنون در مجموع ۱۰۵ کرسی را از آن خود کرده است. این در حالی است که نتایج ملی برای مکرون رضایت‌بخش نبود. نتایج اولیه نشان می‌دهد که حزب او از حزب جبهه ملی مرین لوپن عقب ماند.

▪️سبزها هیچ‌گاه در تاریخ انتخابات اروپا از این میزان حمایت برخوردار نبوده اند. آنها با آوردن ۲۰ نماینده دیگر به پارلمان، حدود ۷۰ کرسی را از آن خود کردند. عملکرد سبزهای آلمان از همه قوی‌تر بوده است. حزب سبز آلمان دو برابر میزان رای خود در ۲۰۱۴ را به دست آورد، در سطح ملی با ۲۲ درصد دومین حزب پرطرفدار شد و جای حزب سوسیال دموکرات SPD را گرفت.

▪️گروه راست افراطی اروپای ملل و آزادی حدوداً ۵۷ کرسی را به دست آورده است، در حالی که تنها ۳۰ نماینده در پارلمان داشتند. جهش راست افراطی نیز به لطف موفقیت خیره‌کننده لیگ متئو سالوینی در ایتالیا بوده است. البته پیش‌بینی‌ها قبل از انتخابات نشان می‌داد که گروه راست افراطی اروپای ملل و آزادی ۷۰ کرسی به دست بیاورد، اما باید نتایج نهایی و چینش آینده این گروه را زیر نظر گرفت. گمانه‌زنی می‌شود که حزب راست افراطی مجارستان به رهبری ویکتور اوربان که به پیروزی آسانی در این کشور دست پیدا کرد حزب راست میانه را رها کند و به راست افراطی بپیوندد. اما گروه دیگری نیز هست که احزاب راست افراطی در آن عضویت دارند: حزب آزادی و دموکراسی مستقیم. این گروه نیز که شامل نمایندگان حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان نیز هست ۵۶ کرسی به دست آورده است. اگر به مجموع رای‌های دو حزب منتقد اروپا نگاه کنیم، آنها توانسته اند ۳۳ کرسی بیشتر از انتخابات گذشته به دست بیاورند.

آخرین نمودار نتایج انتخابات پارلمان اروپا را در زیر می‌بینید:

در ادامه نگاهی به وضعیت احزاب ملی در برخی از کشورهای مهم و تاثیرگذار اروپایی، از جمله آلمان، فرانسه، انگلیس، ایتالیا و مجارستان خواهیم داشت:

آلمان: سبزها تاریخ‌ساز شدند

مشارکت آلمانی‌ها در انتخابات اروپا رشد ۱۱ درصدی داشته است و به ۵۹ درصد رسید.

اما احزاب میانه چپ و راست آلمان هر دو با کاهش آرا مواجه شدند. کاهش آرای حزب چپ میانه سوسیال‌دموکرات قابل‌توجه‌تر بوده است (کاهش ۱۲ درصدی آرا نسبت به سال ۲۰۱۴). این حزب از دومین حزب بزرگ آلمان به مقام سوم سقوط کرد و جای خود را به حزب سبز داد. حزب سبز رشدی دو برابری را تجربه کرد و با کسب بیش از ۲۰ درصد آرا شب خوشی را پشت سر گذاشت.

دویچه وله در یادداشتی تاثیر سقوط سوسیال‌دموکرات‌ها بر ائتلاف دولت آلمان را مهم ارزیابی کرده و احتمال وقوع انتخابات زودرس را دور از انتظار نمی‎بیند. در هر حال اقندار حزب مرکل با سقوط حزب سوسیال دموکرات بیش از پیش زیر سوال خواهد رفت.

دیوید مک‌آلیستر سیاستمدار دموکرات مسیحی و از اعضای گروه «حزب مردم اروپا» می‌گوید که جهش سبزها در آلمان نشان می‌دهد که محافظه‌کاران و سوسیال‌دموکرات‌ها باید بیشتر برای تغییرات اقلیمی کاری می‌کردند.

او گفت: «باید دلیلی باشد که چرا دموکرات‌های مسیحی و به خصوص سوسیال‌دموکرات‌ها درصد زیادی را از دست دادند و سبزها درصد زیادی به دست آوردند. ما در کمپین در مورد اقتصاد، درباره امنیت، پایداری، و مسائل مهم حرف می‌زدیم. اما ظاهراً مسئله تغییرات جوی و اقلیمی در آلمان مسئله اول است.»

با وجود کاهش آرای حزب راست میانه دموکرات مسیحی آلمان، این حزب به همراه حزب برگزیت بریتانیا بزرگترین احزاب ملی حاضر در پارلمان اروپا هستند.

فرانسه: راست افراطی فرمان را به دست گرفت

نتایج انتخابات فرانسه شگفت‌آور نبود اما نومیدی طرفداران اتحادیه را به همراه داشت. حزب مارین لوپن رهبر راست‌گرای فرانسه در صدر فهرست احزاب فرانسوی حاضر در پارلمان اروپا قرار گرفت. لوپن گفت نتایج این انتخابات «شکاف جدید ملی‌گرایان و طرفداران جهانی‌سازی در فرانسه و ورای آن را نشان می‌دهد.» حزب جبهه ملی او تقریباً ۲۴ درصد آرا را به دست آورد که کمی کمتر از میزان آرای آن در سال ۲۰۱۴ بود، اما در هر حال بالاتر از گروه رنسانس امانوئل مکرون (با ۲۲,۵ درصد) قرار گرفت.

تلاش‌های امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فرانسه برای جلب توجه مردم به رنسانسی که وعده داده بود موثر واقع نشد. البته او مدتهاست که به خاطر جنبش ادامه‌دار جلیقه‌زردها و سایر منتقدانش در وضعیت شکننده‌ای قرار دارد.

بعد از اعلام نتایج اولیه مکرون در بیانیه ای گفت که باخت حزبش به مرین لوپن «تا حدی مایوس‌کننده» بوده است.

جوردن باردلا از حزب جبهه ملی در واکنش گفته است: «مردم فرانسه امشب به روشنی رئیس‌جمهور را تنبیه کردند، و به او درس دادند... امشب او و سیاست‌هایش رد شدند.» او افزود: «آن اتحادیه اروپا که رئیس‌جمهوری مدافعش است امشب بر زمین خورد.»

بریتانیا: رای‌دهندگان مایوس حزب برگزیت را برگزیدند

حزب برگزیت در صدر قرار گرفت. لیبرال دموکرات‌ها جهش داشتند، حزب محافظه‌کارِ ترزا می شکست سختی خورد و حزب کارگر افول کرد، سبزها اما رشد داشته اند.

نایجل فاراژ هشدار داده است که اگر بریتانیا اتحادیه اروپا را تا آخر اکتبر ترک نکند، احزاب اصلی شکست‌های بزرگتری را در پای صندوق‌های رای تجربه خواهند کرد.

او که کرسی خود در پارلمان را تحت نام حزب جدیدالتاسیس برگزیت حفظ کرده است گفت: «هیچگاه پیش از این در سیاست بریتانیا یک حزب جدید که تنها شش هفته پیش تشکیل شده، به صدر انتخابات ملی دست نیافته بود.»

و توضیح داد: «دلیل آن نیز روشن است: ما برای ترک (اتحادیه) در همه‌پرسی رای دادیم، قرار بود تا ۲۹ مارس این کار را بکنیم، اما نکردیم. پیامی عظیم در اینجا است: احزاب کارگر و محافظه‌کار امشب می‌توانند درس بزرگی بگیرند، گرچه فکر نمی‌کنم آنها واقعاً بخواهند»

او همچنین گفت که نمایندگانش که متشکل از اهالی کسب و کار هستند می‌خواهند بخشی از تیم مذاکره‌کننده برای برگزیت باشند. فاراژ گفت: «می‌خواهیم مسئولیت بپذیریم، امیدوارم دولت بشنود.»

جرمی کوربین رهبر حزب کارگر پس از اعلام نتایج اولیه انتخابات درخواست یک انتخابات عمومی دیگر و یا یک رفراندوم دوم را در توئیتر خود مطرح کرد. او نوشت: «در حالی که محافظه‌کاران دارند از هم می‌پاشند و قادر به اداره حکومت نیستند، و پارلمان نیز به بن‌بست خورده است، این مسئله باید به مردم بازگردد، یا از طریق یک انتخابات عمومی و یا از طریق رای (مستقیم) مردم.»

ایتالیا: متئو سالوینی می‌گوید اروپای جدید متولد شد

حزب ضد مهاجر لیگ سالوینی بیش از ۳۳ درصد از آرای ایتالیا را از آن خود کرد تا اقتدار دولت را دوام ببخشد، به خصوص اینکه حزب «جنبش پنج ستاره» که در ائتلاف با سالوینی بود از سوی حزب دموکراتیک چپ میانه شکست خورد.

سالوینی در میلان گفت: «اروپایی جدید متولد شده است. خوشحالم که لیگ در این رنسانس جدید اروپایی شرکت می‌کند... من خواستار شتاب بخشیدن به برنامه دولت هستم.»

سالوینی عکسی از خودش را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرد. در این عکس کاغذی به دست گرفته که بر روی آن نوشته شده: حزب اول در ایتالیا؛ متشکرم.

نتایج اولیه انتخابات اروپا در ایتالیا نشان می‌دهد که حزب لیگ از زمان تشکیل دولت در سال گذشته نیز محبوبیت بیشتری دارد. در سال ۲۰۱۴ این حزب تنها ۶ درصد آرای انتخابات اروپا را کسب کرده بود.

سالوینی یکشنبه شب به رادیوی محلی ایتالیا گفت که با مارین لوپن، رهبر حزب راست افراطی جبهه ملی در فرانسه، و نخست‌وزیر مجارستان ویکتور اوربان صحبت کرده است. احزاب راست افراطی در هر سه کشور بهترین نتایج را به دست آوردند. هدف این صحبت‌ها تشکیل اتحاد قدرتمندی در پارلمان جدید اروپا است.

مجارستان: اوربان می‌خواهد بعد از پیروزی بزرگ‌اش اروپا را تغییر دهد

در مجارستان حزب راست افراطی و ضد مهاجر ویکتور اوربان ۵۲ درصد آرای ملی را به دست آورد (۱۳ کرسی از ۲۱ کرسی کشور) و پیروزی بزرگی را در خانه تجربه کرد، اما این حزب ممکن است در پارلمان اروپای آینده خود را تنهاتر احساس کند. برخی از احزاب راست افراطی اروپایی برخلاف پیش‌بینی‌ها رشد ملایمی داشته اند و بدتر از آنچه تصور می‌شد عمل کرده اند.

با این حال اوربان ادعا کرد که انتخابات اروپا دستاوردهای ملی‌گرایانه داشته است. او گفت: «ما کوچک هستیم اما تغییر اروپا را می‌خواهیم.» اوربان همچنین انتخابات اروپا را «شروع عصر جدید ضد مهاجرت» توصیف کرد.

وزیر خارجه مجارستان نیز گفت که «وضع موجود به پایان رسید... تا امروز بعد از انتخابات اروپا پازل کاملاً ساده بود، راست میانه و سوسیالیست‌ها با همدیگر رای‌هایشان را می‌شمردند و یک اکثریت آسوده را تشکیل می‌دادند... حالا هیچ‌کس نمی‌تواند بگید که ترکیب نهایی اکثریت به چه شکلی خواهد بود.»

تصویر نهایی پارلمان اروپا: چنددستگی بیشتر، ضرورت اصلاحات

رای‌دهندگان اروپایی احساسات خود را بیان کردند، اما نه با یک صدای واحد.

تنها پیام روشن برای بروکسل این بود که اروپا برای بقا باید به اصلاحات تن دهد. اما شکل این اصلاحات در نبردهای درونی پارلمان در آینده نزدیک روشن خواهد شد.

نتایج اولیه نشان می‌دهد که خیزش بزرگ پوپولیست‌های اروپایی که از چند سال پیش آغاز شد، مهار شده است. با وجود دستاوردهای جنبش پوپولیستی و راست افراطی در ایتالیا، فرانسه و مجارستان، عملکرد آنها در سایر کشورها پایین‌تر از حد انتظار بوده است.

میلیون‌ها اروپایی در عوض به سمت احزاب سبز و لیبرال تمایل پیدا کردند. جنبش‌های محیط زیستی یک سال اخیر از جمله اعتصاب‌های دانش‌آموزی «جمعه برای آینده»، و تحصن‌ها و اعتصابات «شورش انقراض» در قدرت گرفتن سبزها بی‌تاثیر نبوده است. نکته جالب اینجاست که تاثیر گرتا تانبرگ سوئدی که آغازگر جنبش «جمعه برای آینده» بود، در سوئد چندان محسوس نبوده و حزب سبز رشدی را تجربه نکرده است. البته باید «تاثیر گرتا» را در اولویت قرار گرفتن سیاست‌های سبز همه احزاب سیاسی سوئد نیز زیر نظر گرفت.

خلاصه اینکه سیاست اروپا احتمالاً با چنددستگی بیشتر ادامه خواهد یافت. نتایج انتخابات نشان‌دهنده مشکلات آینده اروپا برای ایجاد تفاهم و اجماع است و از چنددستگی نه تنها میان ملت‌های اروپایی بلکه درون این ملت‌ها خبر می‌دهد.

در همین زمینه: