اختلافات ترامپ و مکرون در سایه ایران به تفاهم تبدیل شد

رئیسان جمهوری آمریکا و فرانسه در حاشیه مراسمی که به مناسبت هفتاد و پنجمین سالگرد «روز دی» (عملیات ارتش آمریکا در جنگ جهانی دوم در خاک فرانسه) در نرماندی برگزار شد با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. رابطه رئیسان جمهوری آمریکا و فرانسه بر سر تجارت جهانی و توافق اقلیمی پرتنش است. ترامپ و مکرون اما درباره ضرورت از سرگیری مذاکرات با ایران با هم بر یک نظر بودند. به همین سبب برنامه هسته‌ای ایران و نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی دست کم در جمع خبرنگاران در کانون توجه ویژه ترامپ و مکرون قرار گرفت.

رئیسان جمهوری آمریکا و فرانسه پنجشنبه ۶ ژوئن/۱۶ خرداد به مدت نیم ساعت قبل از مراسم روز دی در نرماندی با یکدیگر گفت وگو کردند. دونالد ترامپ و امانوئل مکرون سپس در یک نشست خبری مشترک به پرسش‌های خبرنگاران پاسخ دادند. رئیس جمهوری آمریکا درباره اختلاف نظر ایالات متحده با فرانسه بر سر توافق هسته‌ای با ایران  گفت:

«من فکر نمی‌کنم که ما با هم درباره ایران اختلاف نظر داریم. فکر نمی‌کنم [رئیس جمهوری فرانسه] هم نمی‌خواهد سلاح هسته‌ای در ایران ببیند. من هم این را نمی‌خواهم. او نمی‌خواهد ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد. من هم نمی‌خواهم و آن‌ها سلاح هسته‌ای نخواهند داشت.»

دونالد ترامپ سپس یک بار دیگر ایران را به حمایت از تروریسم در خاورمیانه متهم کرد. رئیس جمهوری آمریکا گفت:

«ما ۱۴ منطقه را شناسایی کردیم که آن‌ها در آنجا می‌جنگیدند. از یمن تا سوریه و بسیاری جاهای دیگر. در همه این مکان‌ها ایران حضور داشت. اما الان دیگر این کار را نمی‌کنند. به عنوان یک ملت وضع بدی دارند. به عنوان یک ملت ورشکسته شده‌اند و من مایل نیستم آن‌ها یک ملت ورشکسته باشند. آن‌ها می‌توانند، ما می‌توانیم این وضع را به سرعت تغییر دهیم.»

ترامپ در ادامه سخنانش با اشاره به اثرگذاری تحریم‌ها بر اقتصاد ایران ادعا کرد که ایران خواهان گفت‌وگوست:

«من درک می‌کنم که آن‌ها می‌خواهند مذاکره کنند. مشکلی نیست. ما این کار را خواهیم کرد. مذاکره می‌کنیم. اما تنها چیزی که نباید داشته باشند سلاح هسته‌ای است. فکر می‌کنم رئیس جمهوری فرانسه هم با من موافق باشد.»

امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه سپس در جمع خبرنگاران گفت:

«فکر می‌کنم ما اهداف مشترکی درباره ایران داریم. ما می‌خواهیم چه کنیم؟ اول از همه می‌خواهیم مطمئن شویم که آن‌ها به سلاح هسته‌ای دسترسی پیدا نمی‌کنند.»

رئیس جمهوری فرانسه سپس تلویحاً با اشاره به بند غروب برجام که به ایران اجازه می‌دهد سطح غنی‌سازی اورانیوم را از سال ۲۰۲۵ به بعد با به‌کارگیری سانتریفیوژهای پیشرفته افزایش دهد گفت:

«ما می‌خواهیم از سال ۲۰۲۵ به بعد هم مطمئن شویم که ایران به سلاح هسته‌ای دسترسی پیدا نخواهد کرد. دوماً می‌خواهیم برنامه موشکی ایران را کاهش دهیم و سوماً می‌خواهیم فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را محدود کنیم. و ما یک هدف چهارم هم داریم: صلح در خاورمیانه. ما می‌خواهیم با هم به این هدف‌ها دست پیدا کنیم. این نکات اصلی است. باقی بحث‌های فنی است.»

مکرون سپس در ادامه سخنانش با تأکید بر ضرورت آغاز گفت‌وگوهای تازه با ایران گفت:

«من با پرزیدنت ترامپ موافقم که می‌بایست مذاکرات تازه‌ای برای رسیدن به این چهار هدف آغاز شود.»

دولت ژاپن پنج‌شنبه ۱۶ خرداد / ۶ ژوئن رسماً اعلام کرد که آبه شینزو، نخست‌وزیر این کشور چهارشنبه ۲۲ خرداد / ۱۲ ژوئن برای دیدار و گفت‌وگو با مقام‌های جمهوری اسلامی درباره تنش ایران و آمریکا به تهران سفر خواهد کرد. ماریا ادبار سخنگوی وزارت خارجه آلمان هم پنجشنبه ۶ ژوئن/۱۶ خرداد اعلام مرد که هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان در همانگی با فرانسه و بریتانیا برای گفت‌وگو درباره برجام به تهران سفر می‌کند.

چهارشنبه هفته گذشته (۸ خرداد) علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی گفت  برنامه هسته‌ای و موشکی جمهوری اسلامی یک مسأله ناموسی است و ایران با آمریکا درباره «مسائل ناموسی انقلاب» مذاکره نمی‌کند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در سفرش به سوئیس شرط‌های دوارده‌گانه برای گفت‌وگو با ایران را پس گرفت. وزارت خارجه ایران و حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی هم در پاسخ شرط گذاشتند که آمریکا ابتدا باید به «شرایط عادی» بازگردد سپس ممکن است مذاکره میسر باشد.

بیشتر بخوانید: