بهره‌برداری از میدان گازی مدیترانه رابطه ترکیه و اتحادیه اروپا را بحرانی کرد

وزیران خارجه اتحادیه اروپا در نشست دوشنبه ۱۵ ژوئیه خود در بروکسل مقرر کردند که مبادلات و ارتباطات بانکی و مالی اتحادیه اروپا با ترکیه محدود شود. هدف از اعمال سیاست‌های تحریمی علیه ترکیه این است که این کشور آب‌های سرزمینی قبرس در دریای مدیترانه را به رسمیت بشناسد و از اکتشاف و بهره‌برداری میدان‌های گاز در این بخش از دریای مدیترانه صرف‌نظر کند.

شرکت نوبل انرژی آمریکا هشت سال قبل برای اولین بار در آب‌های مدیترانه قبرس به یک میدان گازی با هفت تریلیون فوت مکعب گاز دست یافت. ترکیه، همسایه شمالی قبرس این بخش از آب‌های مدیترانه را جزو آب‌های سرزمینی خود می‌دادند و می‌گوید قبرس حق بهره‌‌برداری از این میدان گازی را ندارد. قبرس برخلاف ترکیه جزو اتحادیه اروپاست و بنابراین میدان گازی و نفتی در دریای مدیترانه هم جزو قلمرو اتحادیه اروپا به شمار می‌آید.

به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت خارجه ترکیه سه‌شنبه ۱۶ ژوئیه/۲۵ خرداد با انتشار بیانیه‌ای در واکنش به تصمیم وزیران خارجه اتحادیه اروپا اعلام کرد همین‌که در بیانیه وزیران خارجه اتحادیه اروپا از ترکیه‌تبارهای قبرس نام برده نشده، نمایانگر جانبداری اتحادیه اروپا از قبرس است. وزارت خارجه ترکیه تصمیم اتحادیه اروپا را یک تصمیم یکسر سیاسی و یک‌طرفه خوانده است.

اتحادیه اروپا همچنین معاهده جامع درباره مرزهای هوایی با ترکیه را به تعلیق درآورد و قرار شد که شورای اروپا هم مذاکراتش با این کشور را تا اطلاع ثانوی تعلیق کند. علاوه بر این کمک مالی اتحادیه اروپا به ترکیه که می‌بایست زمینه‌ساز رشد و توسعه این کشور برای الحاق به اتحادیه باشد نیز تا سال ۲۰۲۰ به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد. سرمایه‌گذاری شرکت‌های اروپایی در ترکیه هم که معمولاً از طریق بانک سرمایه‌گذاری اروپا تعیین اعتبار می‌شود فعلاً به تعویق می‌افتد.

در این بحران دیرینه که اکنون یک بار دیگر جلوه‌گر شده، اختلاف ترکیه و اتحادیه اروپا فقط بر سر استخراج منابع گازی و نفتی مدیترانه نیست. ترکیه آب‌های سرزمینی شمال قبرس را جزو آب‌های سرزمینی خود می‌داند.

ترکیه دو کشتی حفاری به این منطقه اعزام کرده است. دولت قبرس اما با چند شرکت‌ نفتی از جمله انی، توتال و اکسان موبیل قراردادهای حفاری و استخراج گاز در میدان گازی شمال مدیترانه منعقد کرده است.

قبرس از سال ۱۹۷۴ تاکنون به دو بخش شمالی و جنوبی تجزیه شده است. در آن زمان کودتاچیان یونان قصد داشتند قبرس را ضمیمه این کشور کنند. ترکیه اما بخش شمالی قبرس را اشغال کرد و مانع از الحاق قبرس به یونان شد. ترکیه در قبرس ۳۵ هزار نیوی نظامی مستقر کرده است. قبرس شمالی را فقط ترکیه به رسمیت شناخته است.

آلمان به ترکیه تسلیحاتی که بیشتر در نیروی دریایی به کار گرفته می‌شود صادر می‌کند. وزارت دفاع آلمان ارزش این معامله تسلیحاتی را حدود ۱۸۴ میلیون یورو برآورد کرده است. فراکسیون چپ‌های آلمان در بوندستاگ (پارلمان) خواهان توقف صدور تسلیحات به ترکیه شده است. در یک درگیری نظامی احتمالی زیردریایی‌های آلمان که در اختیار ارتش ترکیه قرار دارد، علیه قبرس به عنوان یک کشور عضو اتحادیه به کار گرفته می‌شود.