انتخابات شورایاری‌های تهران به‌شکل الکترونیک برگزار شد
با وجود برخی مخالفت‌ها، پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌های شهر تهران به‌شکل تمام الکترونیک برگزار شد. اختلاف بر سر الکترونیکی شدن انتخابات و کاهش نقش شورای نگهبان است.
پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌های تهران به‌شکل تمام الکترونیک برگزار شد. برخی از اصولگرایان با این انتخابات مخالف بودند و از استقبال کم مردم سخن گفتند. مسئولان دولتی از استقبال «بیش از نیم میلیون نفر» خبر دادند. اختلاف بر سر الکترونیکی شدن انتخابات و کاهش نقش شورای نگهبان است.
پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌های شهر تهران از ساعت ۸ صبح جمعه ۴ مرداد با رقابت ۱۲ هزار و ۳۰ نفر در ۳۵۲ محله تهران و یک هزار و ۷۰۰ شعبه اخذ رأی آغاز شد و با دو بار تمدید در ساعت ۲۰ به پایان رسید. این انتخابات قرار بود تا ساعت ۱۶ جمعه ادامه یابد اما شهرداری تهران آن را دو بار و هر بار به‌مدت دو ساعت تمدید کرد.
شورایاری‌ها نهادهایی محلی هستند که در دهه ۱۳۸۰ در ایران شکل گرفتند. وظیفه این نهادها انجام برخی امور از قبیل پیگیری مطالبات مردمی، امور خیریه، حل مشکلات شهری و... برای کمک به شوراهای محل در شهرهای ایران است.
شورایاری‌ها افزون بر آشنایی با قوانین و مصوبات شورای شهر، می‌بایست بانک اطلاعات محله را تشکیل بدهند و امکانات را شناسایی کنند و جمعیت ساکن منطقه را بشناسند که چه توانمندی‌ها و چه مشکلاتی دارند.
در حالی‌که حجت نظری، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران، شمار رأی‌دهندگان در پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌های تهران را «بیش از نیم میلیون نفر» اعلام کرد، خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، در خبر کوتاهی با عنوان «صف‌های نانوایی شلوغ‌تر از صف‌های انتخابات شورایاری‌ها»، نوشت: «با توجه به عملکرد ضعیف مدیریت شهری اصلاح‌طلبان در پی حدود دو سال گذشته و عدم توجه شورای شهر و شهرداری تهران به مشکلات شهروندان در محلات و مناطق و همچنین بایکوت کردن شورایاری‌ها در دو سال گذشته؛ شهروندان استقبال کمی از این انتخابات داشته‌‌اند. (...) این عدم استقبال شهروندان به این انتخابات نشان از گلایه و انتقاد از مدیریت شهری دارد.»
پیش از این، در هفته گذشته ناصر سراج، رئیس سازمان بازرسی کل کشور نیز در نامه‌ای به سران سه قوه، نهاد شورایاری را تلویحاً غیرقانونی خواند و نوشت: «انتخابات عمومی یک امر سیاسی است و باید از سوی قانون پیش‌بینی شده و شروط انتخاب‌کنندگان، انتخاب‌شوندگان و شیوه برگزاری انتخابات را نیز باید قانون تعیین کند.»
این مخالفت‌های اصولگرایان از یک سو به دسته‌بندی‌های سیاسی در شورای شهر تهران که در دست اصلاح‌طلبان و طرفداران دولت است مربوط می‌شود و از سوی دیگر به تمام‌الکترونیک بودن این انتخابات.
تمامی فرآیندهای انتخابات پنجمین دوره انتخابات شورایاری‌های تهران از روز آغاز به‌شکل تمام‌الکترونیک برگزار شد و اطلاع‌رسانی به کاندیداها نیز براساس سامانه پیامکی انجام شد و کل فرآیند احراز صلاحیت‌ها نیز غیرحضوری و غیرکاغذی بود. برگزاری انتخابات به این شکل در جمهوری اسلامی سابقه ندارد.
مخالفان این انتخابات در میانه‌ی برگزاری آن از وقوع تخلف در انتخابات خبر دادند. مشرق‌نیوز، از وب‌سایت‌های اصولگرایان محافظه‌کار، در خبری تیتر زد: «اذعان رئیس ستاد هماهنگی شورایاری‌ها به تخلفات انتخاباتی در این دوره». این وبسایت به‌نقل از آرش میلانی، رئیس ستاد هماهنگی شورایاری‌ها نوشت: «به هر حال هر انتخابی با این گستردگی تخلفاتی را دارد که البته این تخلفات از طریق هیئت نظارت مرتباً به ستاد هماهنگی شورایاری‌ها گزارش می‌شود.» ساعاتی بعد آرش میلانی در گفت‌وگو با خبرگزاری دولتی ایرنا وقوع تخلفات در این انتخابات را تکذیب کرد.
موضوع انتخابات و نحوه برگزاری آن در ایران همواره محور بحث‌های داغی بوده است. از ثبت‌نام کاندیداها تا بررسی صلاحیت و نظارت استصوابی، آن‌چه که بیشتر از همه به چشم می‌آید حضور بازیگر قدرتمندی به نام شورای نگهبان است. در این میان همه جنبه‌های اجرایی نیز به مرور تحت تأثیر قدرت‌گیری این نهاد نظارتی قرار گرفته است. تا آن‌جا که هرگاه صحبت از مدرن‌سازی شیوه‌های اجرایی انتخابات پیش آمده است، در نهایت شورای نگهبان موفق به عملی ساختن نظرات خود و پیش‌گیری از تغییر روش سنتی انتخابات در ایران بوده است.
شورای نگهبان همواره خواهان شمارش دستی و سنتی آرا بوده و نسبت به صحت کارکرد نرم‌افزارها و سخت‌افزارها، و ساز و کار فنی و عملیاتی این شیوه ابراز تردید می‌کند.
سیامک ره‌پیک، عضو حقوقدان شورای نگهبان اردیبهشت سال جاری گفت: «اصل الکترونیکی شدن انتخابات برای هیچ کس قابل مخالفت نیست اما همیشه با دوستانی که در حوزه اجرا بودند بحثمان این بوده که باید درباره مسائل مختلف توافق شود به نحوی که هم اجرا بتواند کار خود را انجام دهد و هم شورای نگهبان وظیفه قانونی و نظارت خود را انجام دهد.اگر آن شرایط مبنی بر اینکه نظارت شورای نگهبان را مخدوش نکند، امنیت انتخابات رعایت شود و همچنین مشارکت وجود داشته و به مشارکت و صحت انتخابات و شرایط دیگر خدشه‌ای وارد نشود، شورای نگهبان با الکترونیکی شدن انتخابات موافق است.»
ره پیک با بیان اینکه «در موضوع صندوق رأی بحث‌هایی وجود دارد»، گفت: «در حدی که توافق نسبت به این موضوع (الکترونیکی شدن انتخابات) صورت می‌گیرد قابل اجرا خواهد بود، اما اگر نسبت به موضوعی در یک مرحله توافق صورت نگرفت، طبیعتاً آن مرحله قابل اجرا نخواهد بود.»
الیاس حضرتی، نماینده اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی بعد از ظهر روز جمعه با حضور در ستاد نظارت بر انتخابات شورایاری‌ها گفت احتمالاً انتخابات مجلس یازدهم که قرار است اسفندماه سال جاری برگزار شود، به شیوه انتخابات شورایاری‌ها به‌شکل الکترونیک برگزار خواهد شد. حضرتی همچنین گفت پس از انتخابات مجلس گام بعدی در این زمینه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ خواهد بود.
بحث الکترونیکی شدن انتخابات در ایران از سال ۱۳۷۱ و دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی مطرح است. در ششمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، وزارت کشور این شیوه را اجرا کرد اما نتیجه کار شمارش آرا با چند روز تأخیر بود.
یکی از اهداف انتخابات الکترونیکی صرفه‌جویی در وقت مردم و همچنین کاهش هزینه‌های اجرایی سازمان‌های دولتی است. روش‌های اتخاذ رای به صورت سنتی دارای معایب زیادی هستند. صرف وقت زیاد برای شمارش آرا، هزینه‌های کلان تشکیل حوزه‌های رای‌گیری، هدر رفتن منابع انسانی در این حوزه‌ها و به ویژه امکان دستکاری در صندوق‌ها و آرای ماخوذه، مهم‌ترین اشکالات این سیستم عنوان می‌شوند.
الکترونیکی شدن انتخابات در ایران مستلزم برطرف شدن ضعف زیرساخت‌های سخت افزاری، استاندارد تجهیزات، کدهای لازم مربوط به هویت رای دهنده و هویت کاندیدا و اطمینان از آلوده نبودن رایانه‌ها به بدافزار است. یک مشکل دیگر سرعت اینترنت و فراگیری آن، امنیت سایبری، آشنایی رای‌دهندگان و مسئولان حوزه‌های رای‌گیری است.
موضوع سلامت انتخابات در ایران بارها زیر سئوال رفته است. این مسئله به‌ویژه در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۸ مورد چالش قرار گرفت که با اعلام محمود احمدی‌نژاد به‌عنوان پیروز انتخابات، منجر به اعتراضات گسترده اجتماعی شد که ماه‌ها ادامه داشت.
بیشتر بخوانید:
نظرها
نظری وجود ندارد.