«آوای تبعید» ویژه شاعران ایرانی لس‌آنجلس: در کشاکش با درد بازگشت و انطباق‌پذیری

یازدهمین شماره ماهنامه «آوای تبعید» که به کوشش اسد سیف در خارج از ایران منتشر می‌شود به یکی از جریان‌های شعری مهم در ادبیات تبعید و مهاجرت ایران اختصاص دارد: شعر شاعران ایرانی ساکن «لس‌آنجلس» که بسیاری از آنان زیر سقف «دفترهای شنبه» گرد آمده بودند و آثار خود را در فصل‌نامه‌های ادبی خارج از ایران به ویژه «بررسی کتاب» منتشر می‌کردند.

لس‌آنجلس با کتابفروشی‌ها و ناشران معتبری مانند شرکت کتاب، نشر کتاب و انتشارات تصویر در محله وست‌وود یکی از کانون‌های مهم نشر ادبیات تبعید در فاصله بین سال‌های ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۰ به شمار می‌آمد. انتشار فصل‌نامه «بررسی کتاب» به عنوان یکی از پایدارترین فصل‌نامه‌های ادبی در خارج از ایران (زیر نظر مجید روشنگر) و «دفترهای شنبه» و همچنین انتشار ماهنامه «ایران‌شناسی» به سردبیری دکتر جلال متینی و وجود کتابخانه سعدی در این شهر سبب رونق ادبیات فارسی، برگزاری شب‌های شعر و داستان‌خوانی در ایالت کالیفرنیا شده بود. اکنون نشریه «آوای تبعید» شماره‌ای را به شاعران مهاجر و تبعیدی ساکن لس‌آنجلس اختصاص داده است. مجید نفیسی، از شاعران زبده ایران مطالب این شماره «آوای تبعید» را تهیه کرده است – اشعاری از:

نادر نادرپور، منصور خاکسار، نوشین امانی، مرتضی میرآفتابی، آذرین صادق، بنفشه سوده، پرتو نوری علا، حمیدرضا رحیمی، خلیل خلباسی، ر .رخشانی، سیروس بینا، شایان افشار، شعله ولپی، شیدا محمدی،عادل بیابانگرد جوان، عباس صفاری، علیرضا طبیب‌زاده،فریبا صدیقیم، فریدا صبا، فضلالله روحانی، فلورا شباویز، لیلا فرجامی، ماندانا زندیان، مجید نفیسی، مریم رئیس‌دانا، ملیحه تیره‌گل، منصوره هاشمی، منوچهر کهن،نظام رکنی، نورالدین زرین‌کلک و یاشار احد صارمی.

۲۲ تن از این شاعران  عضو جرگه ادبی «دفترهای شنبه» بودند که در سال ۱۳۷۶ شکل گرفت و در سال ۹۱ هم به فعالیت خود پایان داد. مجید نفیسی در مقدمه «آوای تبعید» می‌نویسد:

«من بر یک پرسش تکیه می‌کنم: آیا این شاعران هنوز خواب بازگشت به میهن خود را می‌بینند یا به نوعی به پذیرش میهن خوانده‌ی خود رسیده‌اند؟ هیچیک از این دو گرایش از لحاظ ادبی بر دیگری رجحان ندارد.»

و در ادامه با اشاره به «درد بازگشت» و «انطباق‌پذیری» به عنوان دو مضمون در شعر شاعران ایرانی مقیم لس‌آنجلس به نتیجه زیر می‌رسد:

«نادرپور شاعری است که هیچگاه به پذیرش لس‌آنجلس تن در نمی‌دهد. نزدیک به او، منصور خاکسار قرار دارد که با وجود این که یکی از دفترهای شعرش را «لس‌آنجلسی‌ها" نامیده، اما از این شهر همچنان جدا می‌ماند.»

نادر نادرپور که وزن شعر نیمایی را غنا بخشید، ۲۹ بهمن ۱۳۷۸ در لس‌آنجلس درگذشت. منصور خاکسار یک دهه بعد در ۲۷ اسفند ۱۳۸۸ در منطقه‌ «ارواین» لس‌آنجلس به زندگی‌ خود پایان داد. هر دو از اعضای کانون نویسندگان ایران بودند.

نخستین شماره «آوای تبعید» در خرداد ۹۶ در ۳۵۰ صفحه منتشر شد. هر شماره «آوای تبعید» به موضوعی اختصاص دارد و آن موضوع ویژه را سردبیر مهمانی به عهده می‌گیرد. دست‌اندرکاران «آوای تبعید» اعلام کرده‌اند که قصد دارند صداهای گوناگون را بازتاب دهند. شماره پیشین «آوای تبعید» به داستان‌نویسی خارج از کشور اختصاص داشت.

بیشتر بخوانید: