بیکاری ۱۴۰ هزار کارگر بنگاه‌های اقتصادی ایران را تهدید می‌کند

با افزایش بحران اقتصادی در ایران، صدها واحد تولیدی با مشکل روبرو شده‌اند. هزاران کارگر این واحدها با این خطر روبرو هستند که شغل خود را از دست بدهند و به صف طویل بیکاران بپیوندند.

به گفته‌ مدیرکل حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، یک هزار و ۲۶۲ بنگاه اقتصادی ایران «مشکل‌دار» هستند. کریم باوری تعداد کارگران این بنگاه‌ها را ۱۴۰ هزار تن اعلام کرده است.

کریم باوری مدیرکل حمایت از مشاغل وزارت کار، دوشنبه ۲۳ مرداد، با ارائه این آمار ادعا کرد که با فعالیت کارگروه‌های تسهیل و رفع موانع تولید در استان‌ها موانع تولید بخشی از کارخانه‌ها برطرف و امنیت شغلی کارگران آن‌ها تضمین شده است.

باوری در گفت‌و‌گو با خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) در کنار ارائه این آمار اعلام کرده است که از اسفند سال ۹۷ تا کنون تعداد واحدهای مشکل‌دار از ۱۳۵۱ به ۱۲۶۲ بنگاه کاهش یافته و این تاثیر کار کارگروه‌های تسهیل و رفع موانع تولید در استان‌ها است که در سال ۹۷ بیش از دو هزار جلسه برای بررسی وضعیت بنگاه‌ها تشکیل داده‌اند.

چندی پیش یک معاون طرح و برنامه وزارت صنعت تعداد واحدهای نیمه‌تعطیل را دو هزار واحد تولیدی اعلام کرد.

مدیرکل حمایت از مشاغل وزارت کار البته از تعداد کارگاه‌های «مشکل‌دار» که در این بازه زمانی با توقف کامل تولید روبرو و یا تعطیل شده‌ و کارگرانشان بطور دسته‌جمعی اخراج شده‌اند، سخنی نگفته است.

او در این باره نیز سکوت کرده است که از سرگیری تولید در واحدهای به گفته‌ی او مشکل دار اغلب با اخراج دسته‌جمعی بخشی از کارگران و در مواردی واداشتن کارگران باقیمانده به کار با مبلغی کمتر از حداقل دستمزد صورت می‌گیرد. در این میان کارخانه پلی‌اکریل اصفهان هم که راه‌اندازی شده به گفته‌ی مدیرانش در سال ۹۷ به کارگراند تنها ماهی ۳۰۰ هزار تومان در ماه دستمزد داده است.

رکود اقتصادی، کاهش ارزش ریال، کمبود سرمایه در گردش و اثرات تحریم‌ها بر تهیه مواد اولیه بسیاری بخشی از واحدهای تولیدی را با مشکل ادامه فعالیت روبرو کرده و به توقف فعالیت بسیاری از پروژه‌های دولتی منجر شده است. سرمایه‌داران بخش خصوصی در مواردی نیز واحدهای تولیدی را به بهانه موارد فوق تعطیل و مکان آن را تغییر کاربری می‌دهند.

چه کارخانه‌هایی با مشکل روبرو شده‌اند؟

از ابتدای سال جاری تعدادی از کارخانه‌ها تعطیل و کارگران آن‌ها بیکار شده‌اند.

کمبود نقدینگی در واحدهای خودروسازی به رکود تولید در واحدهای قطعه‌سازی و اخراج دست‌کم ۲۰۰ هزار کارگر قطعه‌ساز شده است. رئیس انجمن قطعه‌سازان علت اخراج کارگران را عدم پرداخت مطالبات این کارگاه‌ها از سوی شرکت‌های خودروسازی موجب بروز مشکل مالی و کاهش تولید عنوان کرده‌اند.

۳۰ تا ۴۰ درصد واحدهای تولید کفش دست‌دوز تعطیل شده‌اند و در صورت تداوم روند فعلی بخش بیشتری از این واحدها تعطیل و کارگرانشان بیکار خواهند شد. به گفته‌ی رسول شجری، مسئول اتحادیه کفاشان دست‌دوز تهران گفته است تمام تولیدکنندگان کفش در سراسر کشور با مشکل تهیه مواد اولیه روبرو هستند. بیش از ۱۰۰ هزار تن بطور مستقیم در این صنعت کار می‌کنند.

کارخانه کمباین‌سازی تبریز در آستانه تعطیلی است. تعداد کارگران این واحد در پی واگذاری به بخش خصوصی از ۷۰۰ به ۳۵ تن کاهش یافته است. پیگیری‌های کارگران برای راه‌اندازی دوباره خط تولید در این کارخانه بدون نتیجه مانده است.

بسیاری از واحدهای تولیدی اصفهان با مشکل روبرو هستند و تعدادی از آن‌ها تعطیل شده‌اند. استاندار اصفهان اواخر فروردین سال جاری تعداد کارخانه‌های تعطیل شده این استان را ۳۰۰ واحد اعلام کرد. به گفته‌ی عباس رضایی استاندار اصفهان این واحدها ورشکسته شده و به بانک‌ها واگذار شده و کارگرانشان بیکار هستند.

کارخانه پلی‌اکریل اصفهان به گفته‌ی مدیرانش راه‌اندازی شده اما کارگران در سال ۹۷ با دستمزد ۳۰۰ هزار تومان در ماه کار کرده‌اند.

خبرگزاری کار ایران (ایلنا) دوشنبه ۲۳ اردیبهشت در گزارشی از افزایش بیکاری در استان لرستان خبر داد و نوشت که تعطیلی و نیمه‌تعطیلی کارخانه‌های بزرگ لرستان، از جمله پارسیلون خرم‌آباد، فارسیت دورود، صدر فولاد لرستان، سامان کاشی بروجرد، ماشین‌سازی لرستان و کاشی جم بروجرد عامل این افزایش است.

رکود اقتصادی و کاهش چشمگیر فعالیت در بخش ساخت و ساز دامان کارخانه‌های آسفالت‌سازی را هم گرفته است. جلیل طباطبایی رئیس انجمن آسفالت اعلام کرد که از ۶۵ کارخانه آسفالت ایران تنها کمتر از ۱۰ عدد فعال هستند و مابقی بیش از دو سال گذشته فعالیت نداشته‌اند.

طباطبایی گفت که هم‌اکنون حدود ۲۰ هزار تن به‌طور مستقیم در این صنعت شاغلند و بطور متوسط سالانه ۷ کارخانه با توقف تولید مواجه می‌شوند: «اگر روند تعطیلی کارخانه‌ها با همین روند پیش برود سال آینده ۱۵ هزار نفر از شاغلان این صنعت قطعا کار خود را از دست خواهند داد.»

در برخی از واحدهایی که در آن‌ها تولید صورت می‌گیرد ابتدای سال مصادف است با بیکاری دسته‌جمعی بخشی از کارگران که به بهانه پایان قرارداد و یا به شکل مرخصی اجباری و با هدف کاستن از هزینه‌های تولید صورت می‌گیرد. به این روال، در ابتدای سال جاری کارگران پتروشیمی بندر ماهشهر، کارگران صنایع غذایی کیوان زیر مجموعه شرکت‌های هلدینگ داروگر، کارگران تولی‌پرس و بسته‌بندی البرز، فولاد شایگان و... اخراج دسته‌جمعی شدند.

در همین زمینه: