ماهر دسومی، معلم و فعال مدنی عرب، از بازداشت تا آزادی موقت با قرار وثیقه
فشار بر فعالان مدنی عرب و بازداشت آنها بعد از حمله به رژه نیروهای مسلح در اهواز در شهریور ماه ۹۷ و نیز بعد از سیل ویرانگر بهار ۹۸، افزایش پیدا کرد.
فرزاد صیفی‌کاران
ماهر دسومی، معلم و فعال مدنی عرب
در یک ساله گذشته، تعداد زیادی از فعالان مدنی عرب در استان خوزستان به دلایل مختلف از سوی نهادهای امنیتی بازداشت شدند و گزارش‌هایی نیز از اعدام برخی از این فعالان به اتهام‌های مختلف منتشر شد. فشار بر فعالان عرب و سرکوب آنها توسط نهادهای امنیتی پس از حمله تروریستی به رژه نیروهای مسلح در شهر اهواز به تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ شدت گرفت و در جریان سیل ویرانگر بهار ۹۸ به اوج خود رسید.
تاکنون آمار مشخص و دقیقی از تعداد و اسامی فعالان بازداشت شده عرب منتشر نشده است، اما بازداشت فعالان عرب با شدت عمل و خشونت بسیاری همراه بوده و همین امر هراس از هر گونه اطلاع‌رسانی در مورد آنها را در پی داشته است.
در جریان سیل اخیر در استان خوزستان، بسیاری از فعالان مدنی در فقدان امدادرسانی به موقع به مردم سیل‌زده از سوی دولت و نهادهای مربوط، به صورت مستقل درصدد سازماندهی امدادهای مردمی و کمک‌رسانی به سیل‌زدگان برآمدند. اما بسیاری از آنها، علی‌الخصوص فعالان عرب در اهواز، توسط نهادی امنیتی با اتهاماتی همچون «نشر اکاذیب»، «دخالت در کار نهادهای دولتی»، «شرکت در برگزاری اعتراضات خیابانی» و اتهاماتی دیگر از این دست بازداشت و زندانی شدند.
ماهر دسومی، یکی از همین فعالان مدنی عرب است که در جریان کمک‌رسانی به سیل‌زدگان در شهر اهواز و دلیل فعالیت‌های مدنی‌اش به همراه چند تن دیگر از فعالان مدنی عرب از جمله ناجی سواری، علی عبیداوی و احمد دغاقله بازداشت شد.
ماهر دسومی، نویسنده، پژوهشگر، از بنیان‌گذاران موسسه فرهنگی «جمعیه الهلال الثقافیه» و معلم یک مدرسه غیرانتفاعی در شهر کوچک شیبان واقع در شمال اهواز است.
ماهر دسومی متولد سال ۱۳۶۹ است و یک دختر دو ساله دارد. او فارغ‌التحصيل مهندسى نقشه‌بردارى و از اهالی کوی پاستوریزه اهواز است.
دسومی جزو کسانی بود که در جریان سیل اهواز برای کمک به مردم سیل‌زده کمیته‌های مردمی را سازماندهی کرد. او در تاریخ ۹ اردیبهشت ۹۸، هنگامی که در کلاس درس مشغول تدریس بود، توسط نیروهای امنیتی همراه با ضرب و شتم بازداشت شد.
یک منبع آگاه در گفت‌وگو با زمانه نحوه بازداشت ماهر دسومی را این‌گونه توضیح می‌دهد:
«حدود ساعت ۱۲:۳۰ توسط یکی از معلمان همکارش به ما خبر رسید که یک ماشین با شیشه‌های دودی به مدرسه آمد و ماهر را بازداشت کرد. او را از کلاس با بی‌احترامی و کتک بیرون کشیده بودند. مدیر مدرسه به ما گفت که او را با احترام برده‌اند اما بعد از چهار ماه که موفق شدیم بالاخره ماهر را ببینیم، به ما گفت که من را به زور و با کتک سوار ماشین کردند.»
به گفته این منبع آگاه، ماهر دسومی توسط وزارت اطلاعات بازداشت شد و در پرونده او اتهام «معاند نظام» ذکر شده است. این منبع می‌گوید اتهام اصلی ماهر دسومی و همکاران بازداشت شدهاش، فعالیت‌هایشان در موسسه فرهنگی الهلال است اما در پرونده هیچ اشاره‌ای به آن نشده است.
این منبع آگاه می‌گوید:
«یک سال بعد از بسته شدن موسسه الهلال، تک تک اعضای آن را بازداشت کردند.»
موسسه فرهنگی-هنری الهلال فعالیت‌های خود را در سال ۱۳۹۳ آغاز کرد و تا سال ۱۳۹۶ به کارش ادامه داد. از سال ۱۳۹۶ با فشار نیروهای امنیتی این موسسه ممنوع‌الفعالیت و بسته شد.
ماهر دسومی، ناجی سواری، علی عبیداوی و احمد دغاقله، از اعضای ارشد موسسه الهلال بودند که همگی در جریان سیل بهار ۹۸ بازداشت شدند.
موسسه الهلال یک موسسه مستقل بود که در زمینه مسائل فرهنگی، پژوهشی و تهیه و تولید محصولات فرهنگی همانند کتاب آموزش عربی، سی‌دی‌های آهنگ برای کودکان به زبان عربی، تهیه کتاب ادبیات زنان عرب در اهواز و دیگر محصولات فرهنگی فعالیت می‌کرد.
ماهر دسومی و دیگر فعالان بازداشت شده، مدتی طولانی بعد از بازداشت بدون امکان ملاقات با خانواده و وکلایشان به سر بردند. به گفته این منبع آگاه آنها نهم هر ماه به دادگاه انقلاب اهواز واقع در خیابان پهلوان در منطقه کیان‌پارس برده می‌شدند.
این منبع می‌گوید در پرونده ماهر دسومی به اسم قاضی رسیدگی کننده پرونده اشاره‌ای نشده است، اما بعدا شخصی به نام «کامبیز هاشمی» به عنوان قاضی ماهر دسومی به آنها معرفی می‌شود.
این منبع آگاه اظهار می‌دارد که آنها بعدا متوجه شدند «کامبیز هاشمی» اسم واقعی قاضی پرونده آقای دسومی نیست.
این منبع آگاه در گفت‌وگو با زمانه در مورد محل نگه‌داری و مدت بازداشت ماهر دسومی می‌گوید:
«به گفته خود ماهر، او به مدت سه یا چهار ماه در زندان مرکزی شیبان اهواز در اتاقی که هیچ چیز نداشته -از جمله دستشویی- حبس بوده. سپس در زندان شیبان به جای اینکه او را به بند زندانیان سیاسی منتقل کنند، به بند مجرمان فرستاده‌اند.»
این منبع آگاه می‌گوید که تا چندین ماه ماهر دسومی را بلاتکلیف نگه داشته بودند و به خانواده و وکیل او هیچ اطلاعی در مورد وضعیتش داده نمی‌شد و امکان ملاقات حضوری نداشتند. همچنین به آنها اجازه داده نمی‌شد که به پرونده ماهر دسومی دسترسی داشته باشند و آن را مورد بررسی قرار دهند
او همچنین به اذیت و آزار و شکنجه ماهر دسومی در طول مدت زندان اشاره می‌کند و می‌گوید در مدت بازداشت او را شکنجه کرده‌اند:
«ماهر به ما گفت بعد از بازداشت یک روز تمام او را کتک زده‌اند و به او گفته‌اند که بنویس! هر چه هست بنویس. او به آنها گفته که چیزی ندارد که بنویسد. همین کار را با دیگر دوستان بازداشت شدهاش هم کرده‌اند. آنها را هم شکنجه کرده‌اند و به تک‌تک آنها گفته‌اند که هر چه هست بنویسند.»
اکنون بعد از گذشت نزدیک به ۶ ماه بازداشت موقت، چهارشنبه دهم مهر ماه دادگاه با آزادی ماهر دسومی با قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی موافقت کرد و او روز شنبه ۱۳ مهر ماه تا پایان مراحل دادرسی آزاد شد.
پیش از این هم علی عبیدوای در تاریخ اول مهر با قرار وثیقه ۳۰۰ میلیون تومانی و ناجی سواری در تاریخ ۱۰ مهر ماه با قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی آزاد شدند.
احمد دغاقله، دیگر معلم و فعال مدنی بازداشت شده اما همچنان بلاتکلیف در زندان به سر می‌برد و از وضعیت او اطلاع دقیقی در دست نیست.
نظرها
نظری وجود ندارد.