آیا حمله ایران به مقر آمریکا در اربیل پیامی به اقلیم کردستان بود؟ ــ گفت‌وگو با هیوا عثمان
هیوا عثمان، روزنامه‌نگار کرد عراقی حمله به مقر آمریکا در پایتخت اقلیم کردستان عراق را زنگ خطری برای اقلیم می‌داند.
تنش‌های ایران و آمریکا روز به روز در حال افزایش است. در آخرین مورد، جمهوری اسلامی ایران بامداد چهارشنبه ۱۸ دی / ۸ ژانویه در واکنش به ترور «قاسم سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران دو پایگاه نظامی آمریکایی‌های در عین‌الأسد و اربیل پابتخت اقلیم کردستان عراق را موشک‌باران کرد. شماری از مقام‌های تهران گفتند این حمله آغاز «انتقام سخت» است و هدف نهایی آنها خروج نیروهای آمریکایی از عراق. پارلمان عراق یک‌شنبه ۱۵ دی / ۵ ژانویه در حالی به خروج نیروهای آمریکایی از این کشور رأی داد که احزاب کرد در رأی‌گیری شرکت نکردند.
مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات اقلیم کردستان و رئیس پیشین دولت محلی سه‌شنبه ۱۷ دی / ۷ ژانویه در پیامی توئیتری گفته بود که خاک اقلیم نباید به صحنه جنگ نیابتی ایران و آمریکا بدل شود. با این وجود، ساعاتی بعد ایران به پایگاه نیروهای آمریکایی در پایتخت اقلیم حمله کرد. چرا احزاب کُردی در رأی‌گیری پارلمان عراق شرکت نکردند؟ موضع دو حزب حاکم دموکرات و اتحادیه میهنی، احزاب اپوزیسیون و مردم عادی اقلیم در برابر تنش‌های ایران و آمریکا چیست؟ آیا خروج آمریکا از عراق برای اقلیم خطرناک خواهد بود؟ زمانه این پرسش‌ها را با هیوا عثمان، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر مسائل عراق در میان گذاشته است.
▪️به نظر شما چرا احزاب کُردی در جلسه رأی‌گیری پارلمان عراق برای اخراج نیروهای آمریکایی از این کشور شرکت نکردند؟
هیوا عثمان: قطعا تصمیم احزاب کُرد برای مشارکت نکردن صحیح بود، چرا که آن‌چه در پارلمان عراق اتفاق افتاد یک اقدام احساسی و هیجانی بود. هیچ برنامه‌ریزی مشخصی برای آن صورت نگرفته بود، یعنی با تهدید کردن و تعجیل انجام شد و صرفا از روی مقابله و لج‌بازی با آمریکا و برای به دست آوردن رضایت ایران بود. در حقیقت این اقدام پارلمان عراق از روی محاسبات سیاسی نبود، بیشتر به این دلیل بود می‌خواستند در آن لحظه خشمی که در میان‌شان وجود داشت را به این شیوه نشان دهند. به همین دلیل به نظرم خوب بود که کُردها بخشی از این اعتراض نشدند. از طرف دیگر جنبه تبلیغات رسانه‌ای داشت، می‌خواستند برای رسانه‌ها این کار را انجام دهند، برای راضی کردن افکار عمومی مردم خودشان.
▪️به نظر شما حکومت و مردم اقلیم کردستان از خروج نیروهای‌های آمریکایی از عراق نگران هستند؟
ـ: فعلا این نگرانی و ترس وجود ندارد، چرا که طرح اخراج نیروهای آمریکایی که در پارلمان تصویب شد، آن جدیتی که ادعا کرده‌اند را ندارد، چرا که خروج نیروهای آمریکایی به دلیل توافقاتی که در بین عراق و آمریکا وجود دارد باید یک دولت قانونی آن را به سرانجام برساند، دولتی که در حال حاضر وجود دارد دولتی است برای اجرای برخی امور و موقت است، توان قانونی این را ندارد که چنین تصمیماتی را اتخاذ کند. از سوی دیگر وضعیت سیاسی عراق بی‌ثبات است و نمی‌توان به تصویب این طرح چندان اعتماد کرد. اگر در آینده پارلمان جدید تشکیل شود و همین طرح خروج آمریکایی‌ها را در دستور کار قرار دهد، ممکن است به شیوه‌ای دیگر تصمیم‌گیری کند. به نظرم این بیشتر یک تصمیم تبلیغاتی برای رسانه‌ها بود تا یک تصمیم سیاسی.
▪️منظور شما از اینکه دولت عراق در حال حاضر یک دولت کامل و واقعی نیست که چنین طرحی را به تصویب برساند چیست؟
ـ: دولتی که در حال حاضر در عراق بر سر کار است، دولتی است برای انجام امور صرفا، دولت موقت است، چرا که عادل عبدالمهدی استعفا داده، به عربی به آن می‌گویند «حکومه تصریف الأعمال» یا به انگلیسی Caretaker government (دولت موقت)؛ و دولت موقت نمی‌تواند در مورد مسائل کلان و استراتژیک تصمیم‌گیری کند، باید یک دولت کامل این تصمیمات را اخذ کند. دولت حال حاضر عراق مشروعیت پارلمان را از دست داده چرا که پارلمان استعفای دولت را پذیرفته است. اما فعلا کارش انجام امور به صورت موفت است تا دولت دیگری تشکیل شود و نخست‌وزیر دیگری بر سر کار بیاید. این هم یکی دیگر از دلایلی است که درباره تصویب خروج خروج نیروهی آمریکایی در عراق که از عهده این دولت خارج است و این کار در حوزه اختیارات یک دولت قانونی و مشروع است نه دولت موقت.
▪️دیدگاه احزاب کُرد اقلیم کردستان در مورد حمله موشکی ایران به پایگاه‌های نظامی آمریکا در نزدیکی اربیل و عین‌الأسد چیست؟
ـ: قطعا احزاب کُرد از این موضوع ناخوشنود هستند. زیرا آن‌چه ما از بامداد گذشته (منظور ۷ ژانویه است، مصاحبه پبشتر انجام شده است) تا الان شاهدش بودیم، عملی بود که ناقض حاکمیت و تمامیت ارضی عراق است و همزمان یک زنگ خطر برای اقلیم کردستان است و پیامش برای مردم کردستان این است که ایران می‌تواند به وسیله موشک به هر جایی که می‌خواهد دست پیدا کند. این اتفاق به نحوی تکرار واقعه حمله ایران به مقر حزب دمکرات کردستان ایران است که دو سال پیش رخ داد.
▪️به صورت کلی فضای حاکم بر افکار عمومی در اقلیم کردستان چگونه است و مردم چه احساسی درباره تنش‌های موجود میان ایران و آمریکا دارند؟ زیرا به هر جهت دامنه بخشی از این تنش به اقلیم کردستان کشیده شده است.
ـ: به هر حال در مورد وضعیت حال حاضر ترس وجود دارد، ولی همزمان می‌دانند که این جنگ آنها نیست و امیدواریم که مردم کردستان درگیر این جنگ نشوند و از آن دور بمانند.
نظرها
کرماشانی
این نتیجۀ بی عملی و بی حسی مطلق حکومت اقلیم کوردستان است، در برابر کوردهای غیرسنی و به ویژه کوردهای شیعه. همانطور که میدانید کوردهای شیعه در عراق از خودمختاری برخوردار نیستند و درحقیقت رژیم ایران همیشه مانع از اعطای خودمختاری به کوردهای شیعه و پیوستن آنها به مناطق خودمختار کوردستان عراق بوده است. این در حالی است که کوردهای شیعه به ویژه در دوران صدام حسین در سطحی گسترده به مبارزه علیه رژیم صدام پرداختند و با وجود جمعیت نسبتاً کم شان، یک چهارم شهدای «انفال» کوردهای شیعه هستند. رژیم بارزانی در کوردستان عراق، هرگز حتی یک ساعت برنامه تلویزیونی برای کوردهای شیعه پخش نکرد و این در حالی بود که رژیم ایران این فرصت را مغتنم شمرده و با تأسیس شبکۀ الاشراق به زبان کوردی جنوبی (کلهوری-لکی-فیلی) برای این بخش از جمعیت کوردستان برنامه تلویزیونی پخش می کند و حتی برای آن جمعیت عظیم شهدای آنها در «انفال» در تهران هرساله کنگره برگزار می کند. این مناطق دومین منابه نفتی کوردستان را نیز دارا هستند و از موقعیت بسیار استراتژیکی در جغرافیای شیعه برخورداند. حکومت اقلیم بدون این کوردها هیچگونه توان دفاعی در برابر رژیم ایران ندارد و برعکس، در صورت نفوذ در این منطقه، از عمق استراتژیک مناسبی در برابر رژیم ایران برخوردار می شود. اما فعلاً این رژیم ایران است که دست بارزانی نادان و خائن را بریده و این دولتک ضعیف را با موشک ها و شبکه تلویزیونی و حسینیه هایش ترسانده است.