نخست وزیر کانادا: هواپیمای اوکراینی را موشک ایران ساقط کرد

جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا می‌گوید بنا به گزارش‌های نهادهای امنیتی کانادا و کشورهای دوست او اکنون متقاعد شده که به دلیل اصابت موشک زمین به هوای سامانه پدافند هوایی ایران هواپیمای اوکراینی در نزدیکی تهران سقوط کرده است.

تورودو بعد از ظهر پنجشنبه ۹ ژانویه/۱۹ دی (به وقت محلی) در یک نشست خبری در جمع خبرنگاران گفت کانادا اکنون به این جمعبند رسیده که هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۳۷ متعلق به خطوط هواپیمایی اوکراین به دلیل اصابت موشک سقوط کرده است:

"ما منابع مختلفی از جمله منابع امنیتی خودمان و منابع امنیتی متحدان مان در دست داریم که نشان می‌دهند که یک موشک زمین به هوای ایران به هواپیمای [اوکراین]. شلیک شده است. این ممکن است غیر عمدی بوده باشد."

نخست وزیر کانادا گفت که تمام کشورهایی که شهروندان‌شان سوار بر هواپیما بودند حق دارند در تحقیقات در مورد سقوط هواپیما درگیر شوند. ترودو افزود:

"این اطلاعات جدید نیاز برای تحقیقات کامل را تقویت می‌کند. کانادا مشغول همکاری با متحدانش است تا اطمینان حاصل کند که تحقیقاتی معتبر برای یافتن دلایل این سقوط مرگبار انجام شود. همان طور که دیروز گفتم، کانادایی‌ها پرسش هایی دارند و آنها سزاوار پاسخ‌اند."

منابع دولتی به خبرگزاری سی‌بی‌سی گفته‌اند که صبح روز پنجشنبه ۱۹ دی، نخست وزیر کانادا اطلاعاتی را از منابع آمریکایی دریافت کرده و در جلسه‌ای با تیم امنیتی خودش از جمله مقامات ارشد وزارت دفاع کانادا و دفتر "امنیت عمومی کانادا" دیدار کرده است.

تروودو در پاسخ به پرسش خبرنگاران که دقیقا چه شواهدی را در این مورد بررسی کرده است، حاضر به توضیح نشد.

اما دقایقی پس از پایان نشست خبری تورودو، روزنامه نیویورک تایمز ویدئویی را منتشر کرد و گفت که این ویدئو لحظه اصابت موشک به هواپیمای اوکراین را در آسمان تهران نشان می‌دهد.

نیویورک تایمز می‌گوید که خبرنگارانش ویدئوی اصابت موشک به هواپیمای اوکراینی را تأیید کرده اند. در ویدئو انفجار کوچکی در آسمان شب رخ می‌دهد. نیویورک تایمز می‌گوید این لحظه برخورد موشک با هواپیماست. اما هواپیما بلافاصله منفجر نمی‌شود. چند دقیقه پرواز می‌کند و سپس منفجر می‌شود و سقوط می‌کند.

تیم روزنامه‌نگاران تحقیقی سازمان "بلینگ کت" هم که تخصص در بررسی تصاویر دارند اعلام کرده‌اند که دارند ویدئوهایی را در رابطه با سقوط هواپیمای اوکراین در خاک ایران بررسی می‌کنند. آنها این ویدئو را در حساب توئیتر خود منتشر کرده‌اند:

گزارش تفصیلی خبرنگاران تحقیقی "بلینگ کت" را می‌توانید اینجا بخوانید.

نخست وزیر کانادا از طرف خودش و خانواده‌های قربانیان این هواپیما خواستار شفافیت و پاسخگویی از سوی ایران شد و گفت دولت او تا زمانی که به نتیجه نرسد، دست بر نخواهد داشت.

ترودو اعلام کرد که از زمان سقوط این هواپیما با چندین نفر از مقامات کشورهای دیگر در در تماس بوده - از جمله نخست وزیر هلند مارک روته و مقامات اوکراین.

کانادا و ایران از سال ۲۰۱۲ روابط رسمی دیپلماتیک ندارند.

جعبه سیاه هواپیما می‌تواند اطلاعات لازم را در اختیار تیم‌های مستقل پژوهشی بگذارد اما مشخص نیست که آیا ایران با دیگر کشورها در این زمینه همکاری خواهد کرد یا نه.

علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی ایران بعد از ظهر پنج‌شنبه ۱۹ دی برخورد هر گونه موشکی به هواپیمای اوکراینی را رد کرد و گفت:

«برخورد موشک به هواپیمای اوکراینی از لحاظ علمی غیرممکن و چنین شایعاتی، هیچ‌گونه منطقی ندارد. بین همه بخش‌های نظامی و غیرنظامی در ایران هماهنگی کامل وجود دارد و در همان زمان سقوط، ده‌ها هواپیمای ایرانی و خارجی در حال پرواز بر فضای امن ایران بودند و اگر کشوری امنیت نداشته باشد، مگر ممکن است که این تعداد پرواز بر فضای آن در حال انجام باشد.»

پیش از نشست خبری نخست وزیر کانادا، یک مقام دولتی آمریکا به رویترز گفته بود که ماهواره‌های آمریکایی اندکی قبل از سقوط هواپیما پرتاب دو موشک پدافند هوایی ایران را شناسایی کرده‌اند. به گزارش مقام‌های آمریکایی پس از پرتاب این موشک‌ها شواهدی از انفجار بر بدنه هواپیما دیده شده است. دو مقام امنیتی دیگر هم که با دیگر رسانه‌های آمریکایی گفت و گو کرده‌اند همین موضوع را تکرار کرده‌اند اما گفته‌اند که پژوهش‌های امنیتی آمریکا نشان می‌دهد که اصابت موشک تصادفی بوده و عمدی نبوده است.

هواپیمای مسافربری بوئینگ ۷۳۷ متعلق به خطوط هواپیمایی اوکراین با ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه بامداد روز گذشته، چهارشنبه ۱۸ دی، ساعاتی پس از حملات موشکی ایران به پایگاه‌های آمریکا در خاک عراق، شش دقیقه پس از بلند شدن از باند فرودگاه «امام خمینی» در محدوده شاهد شهر سقوط کرد و همه سرنشین‌های آن کشته شدند.

جمع‌‌آوری امضا برای یک دادخواست در جریان است که در آن امضا کنندگان ضمن ابراز همدردی با بازماندگان، از دولت ایران و کانادا خواسته‌اند پاسخی منسجم در مورد علت سقوط هواپیمای اوکراینی ارائه کنند.

در این دادخواست آمده است که چون بیشتر سرنشینان این هواپیما شهروندان ایران و کانادا بوده‌اند، هر دوی این کشورها باید در فرآیند تحقیقات در مورد علت این سقوط درگیر باشند:

قربانیان پرواز هواپیمای اوکراینی‎

بر  اساس اطلاعاتی که شرکت هواپیمایی اوکراین از مسافران منتشر کرده ۱۳ تن از کشته‌شدگان زیر ۱۰ سال بودند. دو تن از کشته‌شدگان در سال ۲۰۱۵ متولد شده بودند، یکی از آن‌ها در سال ۲۰۰۶ و یک تن هم در سال ۲۰۱۸ متولد شده بود.

بسیاری از قربانیان با هم خویشاوند بودند. نیمی از قربانیان در سال‌های دهه ۱۹۹۰ متولد شده بودند.

بسیاری از قربانیان این سانحه از ایرانیان مقیم خارج از کشور بودند که برای دیدار با خانواده به تهران سفر کرده بودند. دو زوج جوان هم که به تازگی با هم ازدواج کرده بودند در میان قربانیان حضور داشتند.

سعید خادم‌زاده طهماسبی مهندس ۳۵ ساله و دانشجوی دکترا در کالج امپریال لندن به تازگی با نیلوفر ابراهیمی، دانشجوی روانشناسی در لندن ازدواج کرده بود. آن‌ها برای برگزاری مراسم عروسی‌شان به تهران سفر کرده بودند.  کالج امپریال لندن در پیامی در توییتر از سعید خادم‌زاده طهماسبی به عنوان یک مهندس برجسته و یک محقق کوشا و فروتن یاد کرده است.

سام زکایی، مهندس ۴۲ ساله در شرکت بریتیش پترولیوم کار می‌کرد. بریتیش پترولیوم با انتشار بیانیه‌ای از او به عنوان یک همکار کوشا تجلیل کرده و درگذشت او را تسلیت گفته است.

محمد رضا خدازاده، ۴۰ ساله و پدر یک دختر خردسال نیز که در لندن صاحب یک شرکت خدماتی بود در تعطیلات کریسمس برای دیدار خانواده به تهران سفر کرده بود.

دانشگاه وسترن لندن نیز اعلام کرده است که سه دانشجوی دکتری و یک دانشجوی متقاضی تخصیل در مقطع دکتری در این پرواز جان خود را از دست دادند.

۶۲ نفر از شهروندان مقیم دوتابعیتی مقیم کانادا نیز در میان قربانیان این سانحه حضور داشتند. بسیاری از آن‌ها در کانادا تحصیل می‌کردند. دانشگاه آلبرتای کانادا اعلام کرده است که پدرام موسوی و مژگان دانشمند که هر دو استاد این دانشگاه بودند همراه با دو دختر خردسالشان دریا و دورینا در این پرواز جان خود را از دست دادند.

دانشگاه واترلو کانادا نیز اعلام کرده است که مرضیه فروتن و منصور اصفهانی، دانشجوی مقطع دکتری نیز در این پرواز حضور داشتند. هنوز از سرنوشت آن‌ها اطلاعی در دست نیست. فروتن در تلاش بود با آلگوریتم‌هایی راهی برای پیش‌بینی تغییرات اقلیمی بیابد.

پریسا اقبالیان  همسر حامد اسماعیلیون که همراه با دخترش برای دیدار با خانواده به تهران سفر کرده بود در این پرواز کشته شدند. آویشن قشنگ نیست، توکای آبی و دکتر داتیس از آثار اسماعیلیون است. او جایزه بنیاد گلشیری را نیز از آن خود کرده.

دانشگاه گلف کانادا اعلام کرده که میلاد قاسمی آریانی و غنیمت اژدری که هر دو در مقطع دکتری تحصیل می‌کردند در این پرواز جان خود را از دست دادند. اژدری در زمینه حقوق اقلیت‌های قومی تحقیق می‌کرد.

آرش پورضرابی و پونه گرجی هم که هر دو مهندس کامپبوتر از دانشگاه شریف بودند و به تازگی با هم ازدواج کرده بودند در این سانحه جان باختند.

در همین زمینه: