خودمختاری محدود، سهم فلسطینی‌ها از «معامله قرن»

دو منبع آگاه به روزنامه واشنگتن پست اعلام کردند «طرح صلح خاورمیانه» موسوم به «طرح معامله قرن» به فلسطینی‌ها خودمختاری محدود و مشروط اعطا خواهد کرد. به گفته آن‌ها، این طرح قرار است مرزهای اسرائیل و کرانه باختری رود اردن را تغییر دهد و ضمن به‌رسمیت شناختن کنترل اسرائیل بر مناطقی که از سال ۱۹۶۷ تاکنون اشغال کرده است، بخش وسیعی از شهرک‌های یهودی‌نشین را نیز به خاک اسرائیل ملحق کند.

روزنامه واشنگتن پست روز سه‌شنبه ۲۸ ژانویه/ ۸ بهمن از اعطای خودمختاری مشروط به فلسطین در «طرح صلح خاورمیانه» موسوم به «طرح معامله قرن» خبر داد.

بر این اساس، دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا روز دوشنبه ۲۷ ژانویه/ ۷ بهمن جزئیات این طرح را در جلسه‌ای خصوصی با حضور بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و بنی گانتس، رقیب او در انتخابات آینده اسرائیل شرح داده است. دو منبع آگاه بخشی از جزئیات این طرح را برای روزنامه واشنگتن پست فاش کرده‌اند. بنا بر گفته‌های این دو منبع، طرح «صلح» تغییرات قابل توجهی را در نقشه کرانه باختری رود اردن اعمال کرده و همچنین به مقامات فلسطین مسیری را برای خودمختاری مشروط پیشنهاد می‌کند.

دونالد ترامپ سه‌شنبه اعلام کرد جزئیات «طرح صلح خاورمیانه» را به‌زودی منتشر خواهد کرد. رئیس‌جمهوری ایالات متحده دوشنبه در استقبال از نتانیاهو در کاخ سفید به مناقشات تاریخی فلسطین و اسرائیل اشاره کرد و گفت: «در دنیای تجارت وقتی پای یک توافق مشکل پیش می‌آید همه به شوخی می‌گویند این از کنارآمدن اسرائیل و فلسطین هم سخت‌تر است. باید ببینیم چه پیش‌ می‌آید. طرحی که ما داریم برای همه قابل فهم و منطقی‌ست».

ترامپ پیش‌بینی کرد که احتمالاً بی‌بی (بنیامین نتانیاهو) و رقیب او این طرح را «بسیار می‌پسندند» و معامله مورد نظر «بالاخره حمایت فلسطینی‌ها را نیز خواهد داشت». اما تایید کرد که «با سخاوتمندی» انتظارات اسرائیل، متحد نزدیک کاخ سفید را در این طرح برآورده کرده است.

به نوشته واشنگتن پست بنیامین نتانیاهو و گانتس هر دو از طرح ترامپ استقبال کرده‌اند. جلسه خصوصی ترامپ برای معرفی معامله قرن بدون حضور مقامات فلسطین برگزار شد.

جزئیات «طرح صلح خاورمیانه» دونالد ترامپ

منابع آگاه که مایل به فاش شدن نامشان نبودند به واشنگتن پست گفتند: این طرح قرار است مرزهای اسرائیل و کرانه باختری رود اردن را تغییر دهد و بخش وسیعی از شهرک‌های یهودی‌نشین را به خاک اسرائیل ملحق کند. به گفته آن‌ها کنترل اسرائیل بر مناطقی که از سال ۱۹۶۷ تاکنون اشغال کرده است نیز حفظ خواهد شد.

مناقشه تاریخی اسرائیل و فلسطین به تاسیس اسرائیل در سال ۱۹۴۸ باز می‌گردد. فلسطینیان بسیاری آن زمان وادار به ترک خانه‌ها و زمین اجدادی‌شان شدند. آنها از آن روز با نام «روز نکبت» یاد می‌کنند.

طرح ۵۰ صفحه‌ای معامله قرن قرار است به فلسطین در کرانه باختری و شرق بیت‌المقدس خودمختاری محدود و مشروط بدهد. از جمله این شروط این است که «رهبران فلسطین ابزارهای جدید سیاسی را به‌کار گیرند، از خشونت دست بکشند و با اسرائیل مذاکره کنند». اگر این شروط محقق شود خودمختاری فلسطین در یک بازه زمانی سه ساله افزایش پیدا خواهد کرد.

پیش‌بینی می‌شود طرح‌ فوق که توسط جرد کوشنر، مشاور و داماد دونالد ترامپ نوشته شده است، موضوعات مهمی را که به شکست طرح‌های صلح قبلی منجر شدند، پوشش دهد: از جمله ادعا بر سر مالکیت اراضی و اداره مکان‌های مقدس در بیت‌المقدس.

به گفته یکی از منابع آگاه، «برای فلسطینی‌ها در این طرح چیز‌هایی وجود دارد که مدت‌های طولانی منتظر آن بودند». منبع دیگر اما گفت فلسطینی‌ها یک دولت فلسطینی کاملا مستقل و مجزا می‌خواهند و به نظر می‌رسد خودمختاری محدود بسیار کمتر از مطالبه آن‌هاست. اما با توجه به گسترش شهرک‌های یهودی نشین، اقتصاد مستقل فلسطین و افق مبهم سیاسی این کشور برای نسل جوان اما باید «واقعیت را همانطور که هست قبول کرد».

او اضافه کرد اگر فلسطینی‌ها برخی از معیارهای مشخص امنیتی و سیاسی را رعایت کنند می‌توانند به یک حکومت مستقل برسند.

در عین حال منابع دیگری که سخنان کوشنر را درباره این طرح شنیده‌اند، می‌گویند: «طرح کوشنر بر این اساس است که فلسطینی‌ها برای مذاکره با اسرائیل در موضع ضعیفی‌ قرار دارند و شرایط آن‌ها بدتر خواهد شد. به همین منظور او به فلسطینی‌ها پیشنهاد می‌کند پیش از آنکه شاهد از بین رفتن سهم‌شان باشند برای بخشی از سهم خود مذاکره کنند».

کاخ سفید از اظهارنظر درباره گزارش واشنگتن پست خودداری کرده است.

«معامله قرن»: راهی برای برون‌رفت از بحران؟

همزمان با خبر رونمایی از «معامله قرن» ترامپ و نتانیاهو،  هر دو در صحنه سیاسی داخلی با بحران روبه‌رو هستند و بسیاری از کارشناسان معرفی این طرح را در زمان کنونی را «معنی‌دار» می‌دانند. رئیس‌جمهوری ایالات متحده در آستانه استیضاح قرار دارد. او به اتهام فشار به دولت اوکراین برای پیشبرد تحقیقات قضایی در مورد فرزند جو بایدن، نامزد پیشتاز دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری با دو اتهام «سوء استفاده از اختیارات» و «ممانعت از پیشبرد تحقیقات» روبه‌رو شده است. هفته گذشته سنای آمریکا روند برگزاری استیضاح ترامپ را مشخص کرد.

نخست‌وزیر اسرائیل نیز که در کمتر از یک سال برای سومین بار وارد رقابت‌های انتخابات پارلمانی می‌شود، در سه پرونده به فساد مالی متهم شده است. او متهم است که هدایای غیرقانونی از میلیاردرهای خارجی برای خود و همسرش گرفته، با مِنی موزِس، مالک روزنامه «یدیعوت آخرونوت» برای پوشش خبری مثبت و فشار بر روزنامه رقیب آن «اسرائیل هیوم» تبانی کرده و یک شرکت مخابراتی دولتی را که مدت‌ها تنها شرکت مخابراتی اسرائیل بود، به شائول آلوویچ، مالک پایگاه خبری والانیوز فروخته و با دادن تسهیلات به او، وب‌سایت والانیوز خبرهای مثبتی از نتانیاهو منتشر کرده است. آویخای مندل‌بلیت، دادستان اسرائیل، ۳۰ آبان / ۲۱ نوامبر برای نتانیاهو در ارتباط با سه پرونده کیفرخواست صادر کرد.

دونالد ترامپ ادعا می‌کند طرح «معامله قرن» حمایت کشورهای عربی را نیز با خود دارد و رهبران این کشورها به این طرح به‌عنوان «یک آغاز بزرگ» نگاه می‌کنند. با این وجود تاکنون هیچ کشورعربی به صورت رسمی ا زاین طرح حمایت نکرده است

محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگران فلسطین روز سه‌شنبه با کمیته سازمان آزادی‌بخش فلسطین جلسه فوق‌العاده‌ برگزار کرد. مقامات فلسطین می‌گویند اگر این طرح به نفع اسرائیل باشد و دست‌ نتانیاهو را برای الحاق اراضی فلسطین به اسرائیل باز بگذارد، توافق امنیتی اسلو (۱۹۹۳) میان اسرائیل و فلسطین را لغو خواهند کرد. برخی از گروه‌های فلسطینی نیز روز سه‌شنبه را «روز خشم» اعلام کرده و  برای اعتراض  فراخوان دادند.

در همین زمینه: