پول کثیف: انتخابات و عطش راه‌یابی به مجلس

از موضوعاتی که با نزدیک شدن به هر انتخاباتی در ایران داغ می‌شود، بحث تخلف در انتخابات به روش‌های گوناگون است. مسئله فساد مالی کاندیداها و ورود «پول‌های کثیف» در زمان تبلیغات انتخاباتی، یکی از بحث‌هایی است که دست‌کم از انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی به این‌سو، به معضل جدی برای برگزارکنندگان انتخابات، از جمله شورای نگهبان و وزارت کشور تبدیل شده است.

اصطلاح «پول کثیف» به «ورود هر نوع پول با منبع نامعلوم از لحاظ شرعی و قانونی» در ادبیات سیاسی جمهوری اسلامی گفته می‌شود.

اکنون بار دیگر در آستانه برگزاری دور اول انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در دوم اسفند، توجه‌ها نسبت به بکارگیری «پول‌های کثیف» در زمان تبلیغات انتخاباتی توسط کاندیداها برای بالا بردن میزان موفقت و ورود به مجلس بالا گرفته است. زمانه در پادکستی به صورت اختصاصی به بررسی موضوع «ورود پول‌های کثیف در انتخابات» پرداخته است. رضا دقتی، ناظر مستقل بین‌المللی در انتخابات‌، مهمان این برنامه است.

یکی دیگر از مشکلات بحث برانگیز که در هر انتخاباتی در ایران به چشم می‌خورد، «خرید و فروش رأی» به روش‌های مختلف توسط کاندیدها است. از ماه‌ها قبل و حتی قبل از شروع ثبت‌نام کاندیداهای انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی، بحث‌هایی پیرامون خرید و فروش رأی از جانب جناح‌های سیاسی مختلف و برخی مقام‌های جمهوری اسلامی و نیز اهمیت مقابله با آن مطرح شده است.

فصل هفتم آیین‌نامه «قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی» که توسط شورای نگهبان تدوین شده، به جرائم و تخلفات اختصاص دارد. بند ۱ این فصل (اصلاحی ۳​۳​۱۳۹۵) تنها موردی است که مشخصا به تخلفات مالی و خرید و فروش آراء، به صورت محدود پرداخته است:

«خرید و فروش رأی از قبیل هرگونه اقدام به خرید و فروش مستقیم و غیرمستقیم رأی، توزیع اقلام و لوازمی که برای دریافت‌کننده جنبه انتفاعی داشته باشد و همچنین کمک‏‌های نقدی و غیرنقدی به اشخاص، اماکن عمومی و مذهبی و هیئت‌‏ها و امور خیریه بعد از ثبت‏‌نام در انتخابات.»

اکنون که انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در جریان است، باید دید چه مواردی از تخلف در انتخابات، ورود پول‌های کثیف و خرید و فروش آراء که بحث آن از ماه‌های پیش از انتخابات آغاز شده بود، گزارش خواهد شد.