ارتباط ناشناخته. ارتباط بدون سانسور. ارتباط برقرار نمی‌شود. سایت اصلی احتمالاً زیر سانسور است. ارتباط با سایت (های) موازی برقرار شد. ارتباط برقرار نمی‌شود. ارتباط اینترنت خود را امتحان کنید. احتمال دارد اینترنت به طور سراسری قطع شده باشد. ادامه مطلب

وضعیت معلق کارگران شرکت پتروشیمی اصفهان

<p dir="RTL">پانته&zwnj;آ بهرامی - با تعطیلی شرکت پتروشیمی اصفهان در تیرماه امسال، حدود هفتصدنفر از کارگران و کارکنان آن به خیل بیکاران کشور اضافه شدند.</p> <!--break--> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20120915_PanteA_MajidTamdjidi.mp3"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon.jpg" style="width: 273px; height: 31px;" /></a></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">دلیل اصلی تعطیلی این واحد پتروشیمی، افزایش حجم بدهی&zwnj; آن به پالایشگاه نفت اصفهان بابت خرید خوراک مایع بود. شرکت پتروشیمی اصفهان از سوی وزارت نفت تأسیس شد و پنج سال بعد در سال ۱۳۷۱ به بهره&zwnj;وری کامل رسید. تولیدات آن نیز آروماتیک بود و مواد اولیه برای شرکت&zwnj;هایی تولید می&zwnj;کرد که کارشان تولید شوینده&zwnj;&zwnj;های مختلف، نرم&zwnj;کننده&zwnj;های پلاستیکی، رنگسازی و حتی صنایع نظامی است.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">به گزارش وب&zwnj;سایت رجانیوز، بهروز ریخته&zwnj;گرانی، سهامدار عمده این شرکت است که پیش از این هم اقدام به خرید شرکت بورسیه لاستیک دنا از تقی گنجی و سپس فروش آن کرده بود.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">وی با ایجاد دو شرکت &laquo;دوبی نتلینگ&raquo; و &laquo;فونیکس&raquo; در امارات متحده عربی اقدام به صادرات محصولات و فروش تولیدات پتروشیمی اصفهان به ارزش تقریبی ۱۷۰ میلیارد تومان کرده، اما این مبلغ وارد کشور نشده است. علاوه بر آن پتروشیمی اصفهان حدود ۷۶ میلیارد تومان به شرکت یک میلیاردتومانی برج سازان آپادانا داده که هیچ ارتباطی صنفی و کاری با آن ندارد و تاکنون هم این مبلغ به این شرکت پس داده نشده است.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">سئوال اینجاست: چرا سهامدار عمده اقدام به تسویه حساب یا پرداخت بخشی از بدهی&zwnj;هایش به پالایشگاه اصفهان نمی&zwnj;کند؟</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>خصوصی&zwnj;سازی پتروشیمی اصفهان</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">مجید تمجیدی، پژوهشگر کار و کارگری در مورد روند خصوصی&zwnj;سازی پتروشیمی در ایران می&zwnj;گوید: &laquo;در مجموع بنا بر فرمان علی خامنه&zwnj;ای به دلیل اصل ۴۴ قانون اساسی قرار بود اکثر شرکت&zwnj;های دولتی را خصوصی کنند. بخشی از این خصوصی&zwnj;سازی در سال ۷۸ انجام گرفت، ولی خصوصی&zwnj;سازی کامل سال ۸۹ صورت پذیرفت و الان هم تعطیلی بخش اعظم پتروشیمی اصفهان در سال جاری ۹۱ صورت گرفت؛ یعنی فقط خصوصی&zwnj;سازیش، حدود ۱۸ ماه عمر داشت و پالایشگاه اصفهان هم شرکت خصوصی است و پتروشیمی اکنون یک بدهی کلان به پالایشگاه اصفهان دارد که رقم دقیق آن ۲۴۲ میلیارد تومان است. از آنجا که نمی&zwnj;توانند این بدهی را بازپرداخت کنند، پالایشگاه اصفهان خودداری کرده که به آن&zwnj;ها خوراک دهد و به همین دلیل بسته شد.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>در مورد اینکه چه تعداد کارگر در آنجا مشغول به کار بودند، اطلاعاتی در دست هست؟ وضعیت کارگران پیش از خصوصی&zwnj;سازی و پس از آن چگونه بوده است و آیا کارگران قراردادی داشته&zwnj;اند یا خیر؟</strong></p> <blockquote> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/eteraz.karegaran.jpg" style="width: 180px; height: 122px; float: right;" /></p> <p dir="RTL">در اطلاعیه&zwnj;ای که کارکنان به عنوان یک اطلاعیه اعتراضی داده&zwnj;اند، عنوان شده است ۷۰۰ خانوار بیکار شده&zwnj;اند. ولی با توجه به تولیدی که این&zwnj;ها دارند، یعنی ۳۰ هزار تن، می&zwnj;توان حدس زد که به طور مستقیم چند هزار کارگر به این شرکت وابسته&zwnj;اند و می&zwnj;شود از ده&zwnj;ها هزار کارگری صحبت کرد که به طور غیرمستقیم با شرکت&zwnj;های پیمانکاری آن&zwnj;ها کار می&zwnj;کنند. ولی به&zwnj;هرحال ما داریم از سرنوشت شاید چند ده هزار نفر صحبت می&zwnj;کنیم، وقتی این کارگران را با خانواده&zwnj;هاشان حساب کنیم.</p> </blockquote> <p dir="RTL">رقم دقیقی از چنین شرکت&zwnj;هایی در دست نیست. به ویژه آنکه معمولاً خود فعالان کارگری در چنین شرکت&zwnj;هایی مثل صنعت نفت، ذوب آهن یا پالایشگاه&zwnj;ها و یا ایران خودرو در مورد این کارخانه&zwnj;ها اطلاعات می&zwnj;دهند. اطلاعات رسمی کمتر بیرون داده می&zwnj;شود. فعالانی هستند که به طور مرتب اطلاعات داده&zwnj;اند. در ارتباط با پتروشیمی این کارخانه با چند صد کارگر شروع کرد. در آن اطلاعاتی که رسماً داده&zwnj;اند، کارکنان آن در حدود ۴۸۰ نفر است. در اطلاعیه&zwnj;ای که کارکنان به عنوان یک اطلاعیه اعتراضی داده&zwnj;اند، عنوان شده است ۷۰۰ خانوار بیکار شده&zwnj;اند. ولی با توجه به تولیدی که این&zwnj;ها دارند، یعنی ۳۰ هزار تن، می&zwnj;توان حدس زد که به طور مستقیم چند هزار کارگر به این شرکت وابسته&zwnj;اند و می&zwnj;شود از ده&zwnj;ها هزار کارگری صحبت کرد که به طور غیرمستقیم با شرکت&zwnj;های پیمانکاری آن&zwnj;ها کار می&zwnj;کنند. ولی به&zwnj;هرحال ما داریم از سرنوشت شاید چند ده هزار نفر صحبت می&zwnj;کنیم، وقتی این کارگران را با خانواده&zwnj;هاشان حساب کنیم.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">به هر حال پتروشیمی اصفهان اکنون تعطیل شده است و کارکنان آن اعتراض کرده&zwnj;اند و بخشی از آنها رفته&zwnj;اند جلوی وزارت نفت و یک نامه اعتراضی به وزیر نفت نوشته&zwnj;اند. باید توجه داشت پتروشیمی با نساجی برای حکومت فرق می&zwnj;کند. چه دولت مدام تبلیغ کرده که پتروشیمی جزو صنایع آینده&zwnj;ساز است، جزو حوزه&zwnj;های تولیدی استراتژیک است و به نوعی خود دولت و وزارت نفت در تلاش هستند که بتوانند پالایشگاه اصفهان را قانع کنند که به آنها خوراک بدهد. مدیر پتروشیمی اصفهان عنوان کرده که الان مذاکراتی در جریان است که بتوانند مفاد موافقت&zwnj;نامه&zwnj;ای را امضا کنند که پتروشیمی اصفهان تعطیل نشود. این شرکت از تیرماه سال جاری تعطیل است و چندماه است که کارگران آن با مشکل روبه&zwnj;رو هستند. ولی در کل به نظر می&zwnj;رسد دولت و وزارت نفت نمی&zwnj;خواهند این شرکت تعطیل شود. ولی عناصر کلیدی سیاسی هم هستند که نه فقط در پالایشگاه اصفهان بلکه بیرون از آن به دلیل منافع شخصی یا مالی معینی که دارند، تلاش می&zwnj;کنند تا این شرکت تعطیل شود و بخشاً بتواند با پالایشگاه اصفهان تسویه حساب کند.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>شما از ۴۸۰ کارگر در اطلاعیه رسمی صحبت کردید. آیا روشن هست که این کارکنان جزو بخش اداری هستند یا کارگران پتروشیمی&zwnj;اند؟ آیا بعد از تعطیلی پتروشیمی اعتراضی از طرف کارگران و کارکنانی که آنجا بودند صورت گرفت و آیا این اعتراض&zwnj;ها ادامه دارد؟</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">اساسا در ایران شرکت&zwnj;ها وقتی کارکنان رسمی&zwnj;شان را اعلام می&zwnj;کنند، بخش اعظمی از آن&zwnj;ها کارمندان عالیرتبه یا مدیران هستند و تعداد کارگران را مثلاً در یک شرکت بزرگ یکدفعه می&zwnj;زنند ۵۰ یا صدتا. این به این معناست که بخش اعظمی از کارگران با قرارداد موقت کار می&zwnj;کنند یا تحت استخدام شرکت&zwnj;های پیمانکاری هستند. یا بخشی از آنها از سوی شرکت&zwnj;هایی هستند که نیروی انسانی را برای این&zwnj;ها تأمین می&zwnj;کنند و به طور مستقیم تحت استخدام رسمی این شرکت&zwnj;ها نیستند. به همین خاطر اگر بخواهم به طور مشخص به سئوال شما جواب دهم باید بگویم بخش اعظمی از آن&zwnj;ها که رسماً اعلام می&zwnj;شوند اساساً کارگر نیستند.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <blockquote> <p dir="RTL"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/etesab.jpg" style="width: 180px; height: 120px; float: right;" /></p> <p dir="RTL">پتروشیمی اصفهان به طور سنتی جزو پتروشیمی&zwnj;هایی است که سنت مبارزاتی در آن ضعیف است و این برمی&zwnj;گردد به اینکه بخش زیادی از کارکنان آن از کسانی بودند که از جنگ برگشته بودند. بعد از آتش بس، وقتی این کارخانه راه&zwnj;اندازی شد، بخشی از جانبازان جنگی را استخدام کرد.</p> </blockquote> <p dir="RTL">تا آنجا که به فعالان کارگری برمی&zwnj;گردد، از&zwnj;&zwnj; همان فردای تعطیلی، کارگران اعتراض داشتند ولی نوع اعتراض&zwnj;شان این بود که به دولت فشار بیاورند که از تعطیلی جلوگیری شود؛ ولی آن بخشی که فکر می&zwnj;کردند فقط این کافی نیست، تماس&zwnj;هایی هم با فعالان پتروشیمی&zwnj;های دیگر گرفته&zwnj;اند که بتوانند اعتراض&zwnj;هایی را سازمان دهند که هنوز به اعتراض&zwnj;های گسترده منجر نشده است. یک نامه اعتراضی توسط کارکنان به وزارت نفت نوشته شده که آن&zwnj;ها را قانع کنند تا پادرمیانی کنند که اعتراض نشود. پتروشیمی اصفهان به طور سنتی جزو پتروشیمی&zwnj;هایی است که سنت مبارزاتی در آن ضعیف است و این برمی&zwnj;گردد به اینکه بخش زیادی از کارکنان آن از کسانی بودند که از جنگ برگشته بودند. بعد از آتش بس، وقتی این کارخانه راه&zwnj;اندازی شد، بخشی از جانبازان جنگی را استخدام کرد.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">این کارگران خودشان به دولت توهم داشتند و تا موقعی که خصوصی نشده بود، کمتر اعتراض می&zwnj;کردند و وقتی به&zwnj;خصوص در سال ۸۹ کاملاً خصوصی شد، کمی اعتراض در آنجا شروع شد، ولی به اندازه پتروشیمی&zwnj;هایی مثل بندرخمینی یا تبریز نیست. به نظر می&zwnj;رسد اگر این تعطیلی ادامه پیدا کند، اعتراض&zwnj;های کارگری گسترده&zwnj;تر از فقط نوشتن یک نامه اعتراضی شود و تا آنجا که من متوجه شده&zwnj;ام، زمزمه&zwnj;هایی هست که بتوانند اعترا&zwnj;ض&zwnj;ها و تظاهراتی را در شهر اصفهان انجام دهند.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>به طور کلی ما بیمه بیکاری برای کارگران در ایران نداریم، ولی در مورد این کارگرانی که اخراج شده&zwnj;اند آیا چنین چیزی قابل تصور است؟</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">یک بیمه بیکاری اندکی هست که براساس یک جدول سابقه پرداخت محاسبه می&zwnj;شود و بخشی از آن هم این است که شما حق بیمه پرداخت کرده باشید و بعد براساس آن میانگین ۹۰ روز آخر کارتان را حساب می&zwnj;کنند؛ آن هم معادل حدود نصف حقوق یعنی ۵۵ درصد است. حالا اگر به فرض بچه یا متکلف داشته باشید، به هر نفر و حداکثر تا چهار نفر ده درصد اضافه می&zwnj;کنند.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">به طور کلی ولی یک قانون دارد که کمتر از حداقل دستمزد که ۳۸۹ هزار تومان است نباشد و حداکثر هم ۸۰ درصد از متوسط حقوق ۹۰ روز آخر کارتان نباشد. اگر به مجموعه این&zwnj;ها نگاه کنیم، حتی به کسانی که بیمه طولانی پرداخت کرده&zwnj;اند، می بینیم مبلغ خیلی کمی شامل&zwnj;شان می&zwnj;شود. بخش اعظمی از کارگران متأسفانه به ویژه آنهایی که قرارداد موقت دارند، اساساً بیمه پرداخت نکرده&zwnj;اند یا سابقه پرداخت بیمه&zwnj;شان طولانی نیست. پس از طریق بیمه بیکاری پول قابل توجه&zwnj;ای به آنان تعلق نمی&zwnj;گیرد. با بیکاری آنان، اگر خسارت اخراج به آن&zwnj;ها تعلق نگیرد که ظاهراً مدیران و مسئولان این شرکت گفته&zwnj;اند که نقدینگی ندارند که حتی حقوق کارگری که از لحاظ قانون کار به آن&zwnj;ها تعلق می&zwnj;گیرد را بدهند، در عمل کارگران با عوارض خیلی زیادی بر اثر تعطیلی روبه&zwnj;رو خواهند شد.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>پس بنابراین مسئله بیمه متعلق به کارگرهایی است که کارگر دائم هستند و نه کارگران موقت؟</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">یا کارگرهایی که موقت هستند ولی بنا به نوع استخدامشان یا کارفرما&zwnj;هاشان و یا خودشان توانسته&zwnj;اند پول بیمه را پرداخت کنند که عمدتاً در میان کارگران موقت تعداد کمتری این کار را کرده&zwnj;اند و خیلی وقت&zwnj;ها شرکت&zwnj;ها به خاطر اینکه قراردادهای ۲۰ روزه، یکماه یا دو سه ماهه با این&zwnj;ها می&zwnj;بندند، این حق بیمه را به طور کامل پرداخت نمی&zwnj;کنند. خیلی وقت&zwnj;ها بین قراردادهای این&zwnj;ها هم وقفه می&zwnj;افتد و پولی که آخر دستشان می&zwnj;آید، حتی اگر بیمه بیکاری هم به آن&zwnj;ها تعلق بگیرد، پول اندکی است و از حداقل دستمزد آنها بسیار کمتر می&zwnj;شود.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>چقدر عوامل مختلف مثل تحریم&zwnj;ها یا سوء مدیریت در تعطیلی اینگونه کارخانه&zwnj;ها مثل پتروشیمی اصفهان تاثیر دارد؟</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <blockquote> <p dir="RTL"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/tatili.jpg" style="width: 180px; height: 135px; float: right;" /></p> <p dir="RTL">بین قدرتمندان ایرانی دست&zwnj;های آشکار و پنهانی هست که علاقه چندانی به این ندارند که الزاماً شرکت&zwnj;ها تولید کنند و فکر می&zwnj;کنند که خیلی وقت&zwnj;ها می&zwnj;توانند با راه انداختن مراکز تجاری و وارد کردن همین کالا&zwnj;ها به سودهای هنگفتی برسند.</p> </blockquote> <p dir="RTL">خود شرکت پالایشگاه اصفهان با کمبود نقدینگی و مشکل مالی شدیدی روبه&zwnj;رو است. در انبارهای پتروشیمی اصفهان بخشی از کالا&zwnj;های تولیدی آن خوابیده و به فروش نمی&zwnj;رود و مشکل مالی دارد، اما بر اثر تشدید تحریم&zwnj;های اقتصادی وضع خیلی از شرکت&zwnj;ها بد&zwnj;تر شده است.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">این بدهی پتروشیمی به پالایشگاه پدیده&zwnj;ای نیست که همین اواخر اتفاق افتاده باشد. اساساً این حجم از بدهی مال سالیان درازی است که انباشت شده و حالا پالایشگاه اصفهان نسبت به آن عکس&zwnj;العمل نشان می&zwnj;دهد. بخشی از آن از شرایط بحرانی اقتصادی است که وجود داشته و براثر تحریم&zwnj;ها تشدید شده و این نکته&zwnj;ای که مدیر تولید این پالایشگاه هم عنوان کرده این است که بین قدرتمندان ایرانی دست&zwnj;های آشکار و پنهانی هست که علاقه چندانی به این ندارند که الزاماً شرکت&zwnj;ها تولید کنند و فکر می&zwnj;کنند که خیلی وقت&zwnj;ها می&zwnj;توانند با راه انداختن مراکز تجاری و وارد کردن همین کالا&zwnj;ها به سودهای هنگفتی برسند. در کل در جمهوری اسلامی، عناصر مهمی از سیاستگذاران هستند یا در قوه مجریه و در مجلس هستند و مهم&zwnj;تر از آن در رابطه با جناح اصولگرا هستند که نفوذ دارند و تأثیر می&zwnj;گذارند.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL"><strong>شما چندبار به این نکته اشاره کردید که عناصری وجود دارند که برایشان از زاویه سودزایی بهتر است که پتروشیمی تعطیل شود تا این مواد را از کشورهای دیگر به صورت ارزان وارد کنند. تا چه حد در این مورد مدارک مستند وجود دارد؟ یعنی این ادعا را چگونه می&zwnj;توان ثابت کرد؟</strong></p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p>وقتی کشوری یک سیاست کلان اقتصادی می&zwnj;گذارد و یک بودجه دولتی دارد، به&zwnj;خصوص کشوری مثل ایران که سال&zwnj;ها منبع درآمد نفتی داشته است، سیاست&zwnj;های درازمدتش را فقط براساس اینکه الان در مقطع فعلی چقدر سود تولید از یک کالا می&zwnj;برد یا راه&zwnj;اندازی یکسری صنایع بزرگ یا سرمایه&zwnj;گذاری روی صنایع به قول خودشان آینده&zwnj;ساز، تعیین نمی&zwnj;کند.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <blockquote> <p>وقتی کشوری یک سیاست کلان اقتصادی می&zwnj;گذارد و یک بودجه دولتی دارد، به&zwnj;خصوص کشوری مثل ایران که سال&zwnj;ها منبع درآمد نفتی داشته است، سیاست&zwnj;های درازمدتش را فقط براساس اینکه الان در مقطع فعلی چقدر سود تولید از یک کالا می&zwnj;برد یا راه&zwnj;اندازی یکسری صنایع بزرگ یا سرمایه&zwnj;گذاری روی صنایع به قول خودشان آینده&zwnj;ساز، تعیین نمی&zwnj;کند.</p> </blockquote> <p dir="RTL">در جمهوری اسلامی اساساً این سیاست به&zwnj;خصوص در اواسط دهه ۷۰ غایب بوده و حمایتی از بخش تولید انجام نشده است. کسانی هستند که از لحاظ بحث&zwnj;های اقتصادی می&zwnj;گویند به&zwnj;هرحال ما این موضوع را به یک رقابت آزاد بگذاریم. اگر این شرکت&zwnj;ها توانستند با کالاهای خارجی رقابت می&zwnj;کنند و اگر نتوانستند، ورشکست می&zwnj;شوند و بیرون می&zwnj;روند.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">یک نشانه آن نیز این است که الان بخش اعظمی از کالاهایی که در بازار ایران وجود دارد، نه فقط در بازاری که مصرف کننده به طور مستقیم می&zwnj;خرد، بلکه کالاهایی که حتی شرکت&zwnj;ها تأمین می&zwnj;کنند، وارداتی است. با خیلی از کشور&zwnj;ها وقتی ما مقایسه می&zwnj;کنیم، می&zwnj;بینیم یکسری از کشور&zwnj;ها از لحاظ اقتصادی خواسته&zwnj;اند که کشورشان را به مرکز تولید کالا تبدیل کنند. مثلاً کشور چین وقتی سال&zwnj;ها پیش یک سیاست اقتصادی داشت، یک استراتژی درازمدت اقتصادی هم داشت. یعنی سرمایه&zwnj;گذاری&zwnj;های پایه&zwnj;ای&zwnj;تر می&zwnj;خواهد. از لحاظ راه&zwnj;سازی، از لحاظ راه&zwnj;های آبی، از لحاظ تکنولوژی، از لحاظ سرمایه&zwnj;گذاری برای تأمین نیروی انسانی متخصص.</p> <p dir="RTL">&nbsp;</p> <p dir="RTL">به همه این&zwnj;ها که نگاه می&zwnj;کنیم، مشاهده می&zwnj;کنیم که در جمهوری اسلامی این عوامل غایب هستند. به طور مشخص رقبا الان با صاحبان سرمایه خصوصی روبه&zwnj;رو هستند. درست است که بخشی از آن صندوق بازنشستگی است، بخشی شرکتی مثلاً خودروسازی است که آنجا سرمایه دارند و اشخاص حقیقی - حقوقی هستند که در مجموع حدود ۳۰ درصد این شرکت را دارند و در رقابت مالی بین این&zwnj;ها آنکه به مرکز قدرت نزدیک&zwnj;تر است، سعی می&zwnj;کند از اهرم&zwnj;های دولتی استفاده کند و بتواند خودش کالا وارد کند و این فقط در رابطه با کالای پتروشیمی نیست. در رابطه با کالاهای زیادی در ایران است. به&zwnj;خصوص الان آن جناحی که به جناح اصولگرا مشهور شده، افراد خیلی مختلفی هستند که انحصار زیادی در ورود کالا به کشور دارند<span dir="LTR">.</span></p>

پانته‌آ بهرامی - با تعطیلی شرکت پتروشیمی اصفهان در تیرماه امسال، حدود هفتصدنفر از کارگران و کارکنان آن به خیل بیکاران کشور اضافه شدند.

دلیل اصلی تعطیلی این واحد پتروشیمی، افزایش حجم بدهی‌ آن به پالایشگاه نفت اصفهان بابت خرید خوراک مایع بود. شرکت پتروشیمی اصفهان از سوی وزارت نفت تأسیس شد و پنج سال بعد در سال ۱۳۷۱ به بهره‌وری کامل رسید. تولیدات آن نیز آروماتیک بود و مواد اولیه برای شرکت‌هایی تولید می‌کرد که کارشان تولید شوینده‌‌های مختلف، نرم‌کننده‌های پلاستیکی، رنگسازی و حتی صنایع نظامی است.

به گزارش وب‌سایت رجانیوز، بهروز ریخته‌گرانی، سهامدار عمده این شرکت است که پیش از این هم اقدام به خرید شرکت بورسیه لاستیک دنا از تقی گنجی و سپس فروش آن کرده بود.

وی با ایجاد دو شرکت «دوبی نتلینگ» و «فونیکس» در امارات متحده عربی اقدام به صادرات محصولات و فروش تولیدات پتروشیمی اصفهان به ارزش تقریبی ۱۷۰ میلیارد تومان کرده، اما این مبلغ وارد کشور نشده است. علاوه بر آن پتروشیمی اصفهان حدود ۷۶ میلیارد تومان به شرکت یک میلیاردتومانی برج سازان آپادانا داده که هیچ ارتباطی صنفی و کاری با آن ندارد و تاکنون هم این مبلغ به این شرکت پس داده نشده است.

سئوال اینجاست: چرا سهامدار عمده اقدام به تسویه حساب یا پرداخت بخشی از بدهی‌هایش به پالایشگاه اصفهان نمی‌کند؟

خصوصی‌سازی پتروشیمی اصفهان

مجید تمجیدی، پژوهشگر کار و کارگری در مورد روند خصوصی‌سازی پتروشیمی در ایران می‌گوید: «در مجموع بنا بر فرمان علی خامنه‌ای به دلیل اصل ۴۴ قانون اساسی قرار بود اکثر شرکت‌های دولتی را خصوصی کنند. بخشی از این خصوصی‌سازی در سال ۷۸ انجام گرفت، ولی خصوصی‌سازی کامل سال ۸۹ صورت پذیرفت و الان هم تعطیلی بخش اعظم پتروشیمی اصفهان در سال جاری ۹۱ صورت گرفت؛ یعنی فقط خصوصی‌سازیش، حدود ۱۸ ماه عمر داشت و پالایشگاه اصفهان هم شرکت خصوصی است و پتروشیمی اکنون یک بدهی کلان به پالایشگاه اصفهان دارد که رقم دقیق آن ۲۴۲ میلیارد تومان است. از آنجا که نمی‌توانند این بدهی را بازپرداخت کنند، پالایشگاه اصفهان خودداری کرده که به آن‌ها خوراک دهد و به همین دلیل بسته شد.

در مورد اینکه چه تعداد کارگر در آنجا مشغول به کار بودند، اطلاعاتی در دست هست؟ وضعیت کارگران پیش از خصوصی‌سازی و پس از آن چگونه بوده است و آیا کارگران قراردادی داشته‌اند یا خیر؟

رقم دقیقی از چنین شرکت‌هایی در دست نیست. به ویژه آنکه معمولاً خود فعالان کارگری در چنین شرکت‌هایی مثل صنعت نفت، ذوب آهن یا پالایشگاه‌ها و یا ایران خودرو در مورد این کارخانه‌ها اطلاعات می‌دهند. اطلاعات رسمی کمتر بیرون داده می‌شود. فعالانی هستند که به طور مرتب اطلاعات داده‌اند. در ارتباط با پتروشیمی این کارخانه با چند صد کارگر شروع کرد. در آن اطلاعاتی که رسماً داده‌اند، کارکنان آن در حدود ۴۸۰ نفر است. در اطلاعیه‌ای که کارکنان به عنوان یک اطلاعیه اعتراضی داده‌اند، عنوان شده است ۷۰۰ خانوار بیکار شده‌اند. ولی با توجه به تولیدی که این‌ها دارند، یعنی ۳۰ هزار تن، می‌توان حدس زد که به طور مستقیم چند هزار کارگر به این شرکت وابسته‌اند و می‌شود از ده‌ها هزار کارگری صحبت کرد که به طور غیرمستقیم با شرکت‌های پیمانکاری آن‌ها کار می‌کنند. ولی به‌هرحال ما داریم از سرنوشت شاید چند ده هزار نفر صحبت می‌کنیم، وقتی این کارگران را با خانواده‌هاشان حساب کنیم.

به هر حال پتروشیمی اصفهان اکنون تعطیل شده است و کارکنان آن اعتراض کرده‌اند و بخشی از آنها رفته‌اند جلوی وزارت نفت و یک نامه اعتراضی به وزیر نفت نوشته‌اند. باید توجه داشت پتروشیمی با نساجی برای حکومت فرق می‌کند. چه دولت مدام تبلیغ کرده که پتروشیمی جزو صنایع آینده‌ساز است، جزو حوزه‌های تولیدی استراتژیک است و به نوعی خود دولت و وزارت نفت در تلاش هستند که بتوانند پالایشگاه اصفهان را قانع کنند که به آنها خوراک بدهد. مدیر پتروشیمی اصفهان عنوان کرده که الان مذاکراتی در جریان است که بتوانند مفاد موافقت‌نامه‌ای را امضا کنند که پتروشیمی اصفهان تعطیل نشود. این شرکت از تیرماه سال جاری تعطیل است و چندماه است که کارگران آن با مشکل روبه‌رو هستند. ولی در کل به نظر می‌رسد دولت و وزارت نفت نمی‌خواهند این شرکت تعطیل شود. ولی عناصر کلیدی سیاسی هم هستند که نه فقط در پالایشگاه اصفهان بلکه بیرون از آن به دلیل منافع شخصی یا مالی معینی که دارند، تلاش می‌کنند تا این شرکت تعطیل شود و بخشاً بتواند با پالایشگاه اصفهان تسویه حساب کند.

شما از ۴۸۰ کارگر در اطلاعیه رسمی صحبت کردید. آیا روشن هست که این کارکنان جزو بخش اداری هستند یا کارگران پتروشیمی‌اند؟ آیا بعد از تعطیلی پتروشیمی اعتراضی از طرف کارگران و کارکنانی که آنجا بودند صورت گرفت و آیا این اعتراض‌ها ادامه دارد؟

اساسا در ایران شرکت‌ها وقتی کارکنان رسمی‌شان را اعلام می‌کنند، بخش اعظمی از آن‌ها کارمندان عالیرتبه یا مدیران هستند و تعداد کارگران را مثلاً در یک شرکت بزرگ یکدفعه می‌زنند ۵۰ یا صدتا. این به این معناست که بخش اعظمی از کارگران با قرارداد موقت کار می‌کنند یا تحت استخدام شرکت‌های پیمانکاری هستند. یا بخشی از آنها از سوی شرکت‌هایی هستند که نیروی انسانی را برای این‌ها تأمین می‌کنند و به طور مستقیم تحت استخدام رسمی این شرکت‌ها نیستند. به همین خاطر اگر بخواهم به طور مشخص به سئوال شما جواب دهم باید بگویم بخش اعظمی از آن‌ها که رسماً اعلام می‌شوند اساساً کارگر نیستند.

تا آنجا که به فعالان کارگری برمی‌گردد، از‌‌ همان فردای تعطیلی، کارگران اعتراض داشتند ولی نوع اعتراض‌شان این بود که به دولت فشار بیاورند که از تعطیلی جلوگیری شود؛ ولی آن بخشی که فکر می‌کردند فقط این کافی نیست، تماس‌هایی هم با فعالان پتروشیمی‌های دیگر گرفته‌اند که بتوانند اعتراض‌هایی را سازمان دهند که هنوز به اعتراض‌های گسترده منجر نشده است. یک نامه اعتراضی توسط کارکنان به وزارت نفت نوشته شده که آن‌ها را قانع کنند تا پادرمیانی کنند که اعتراض نشود. پتروشیمی اصفهان به طور سنتی جزو پتروشیمی‌هایی است که سنت مبارزاتی در آن ضعیف است و این برمی‌گردد به اینکه بخش زیادی از کارکنان آن از کسانی بودند که از جنگ برگشته بودند. بعد از آتش بس، وقتی این کارخانه راه‌اندازی شد، بخشی از جانبازان جنگی را استخدام کرد.

این کارگران خودشان به دولت توهم داشتند و تا موقعی که خصوصی نشده بود، کمتر اعتراض می‌کردند و وقتی به‌خصوص در سال ۸۹ کاملاً خصوصی شد، کمی اعتراض در آنجا شروع شد، ولی به اندازه پتروشیمی‌هایی مثل بندرخمینی یا تبریز نیست. به نظر می‌رسد اگر این تعطیلی ادامه پیدا کند، اعتراض‌های کارگری گسترده‌تر از فقط نوشتن یک نامه اعتراضی شود و تا آنجا که من متوجه شده‌ام، زمزمه‌هایی هست که بتوانند اعترا‌ض‌ها و تظاهراتی را در شهر اصفهان انجام دهند.

به طور کلی ما بیمه بیکاری برای کارگران در ایران نداریم، ولی در مورد این کارگرانی که اخراج شده‌اند آیا چنین چیزی قابل تصور است؟

یک بیمه بیکاری اندکی هست که براساس یک جدول سابقه پرداخت محاسبه می‌شود و بخشی از آن هم این است که شما حق بیمه پرداخت کرده باشید و بعد براساس آن میانگین ۹۰ روز آخر کارتان را حساب می‌کنند؛ آن هم معادل حدود نصف حقوق یعنی ۵۵ درصد است. حالا اگر به فرض بچه یا متکلف داشته باشید، به هر نفر و حداکثر تا چهار نفر ده درصد اضافه می‌کنند.

به طور کلی ولی یک قانون دارد که کمتر از حداقل دستمزد که ۳۸۹ هزار تومان است نباشد و حداکثر هم ۸۰ درصد از متوسط حقوق ۹۰ روز آخر کارتان نباشد. اگر به مجموعه این‌ها نگاه کنیم، حتی به کسانی که بیمه طولانی پرداخت کرده‌اند، می بینیم مبلغ خیلی کمی شامل‌شان می‌شود. بخش اعظمی از کارگران متأسفانه به ویژه آنهایی که قرارداد موقت دارند، اساساً بیمه پرداخت نکرده‌اند یا سابقه پرداخت بیمه‌شان طولانی نیست. پس از طریق بیمه بیکاری پول قابل توجه‌ای به آنان تعلق نمی‌گیرد. با بیکاری آنان، اگر خسارت اخراج به آن‌ها تعلق نگیرد که ظاهراً مدیران و مسئولان این شرکت گفته‌اند که نقدینگی ندارند که حتی حقوق کارگری که از لحاظ قانون کار به آن‌ها تعلق می‌گیرد را بدهند، در عمل کارگران با عوارض خیلی زیادی بر اثر تعطیلی روبه‌رو خواهند شد.

پس بنابراین مسئله بیمه متعلق به کارگرهایی است که کارگر دائم هستند و نه کارگران موقت؟

یا کارگرهایی که موقت هستند ولی بنا به نوع استخدامشان یا کارفرما‌هاشان و یا خودشان توانسته‌اند پول بیمه را پرداخت کنند که عمدتاً در میان کارگران موقت تعداد کمتری این کار را کرده‌اند و خیلی وقت‌ها شرکت‌ها به خاطر اینکه قراردادهای ۲۰ روزه، یکماه یا دو سه ماهه با این‌ها می‌بندند، این حق بیمه را به طور کامل پرداخت نمی‌کنند. خیلی وقت‌ها بین قراردادهای این‌ها هم وقفه می‌افتد و پولی که آخر دستشان می‌آید، حتی اگر بیمه بیکاری هم به آن‌ها تعلق بگیرد، پول اندکی است و از حداقل دستمزد آنها بسیار کمتر می‌شود.

چقدر عوامل مختلف مثل تحریم‌ها یا سوء مدیریت در تعطیلی اینگونه کارخانه‌ها مثل پتروشیمی اصفهان تاثیر دارد؟

خود شرکت پالایشگاه اصفهان با کمبود نقدینگی و مشکل مالی شدیدی روبه‌رو است. در انبارهای پتروشیمی اصفهان بخشی از کالا‌های تولیدی آن خوابیده و به فروش نمی‌رود و مشکل مالی دارد، اما بر اثر تشدید تحریم‌های اقتصادی وضع خیلی از شرکت‌ها بد‌تر شده است.

این بدهی پتروشیمی به پالایشگاه پدیده‌ای نیست که همین اواخر اتفاق افتاده باشد. اساساً این حجم از بدهی مال سالیان درازی است که انباشت شده و حالا پالایشگاه اصفهان نسبت به آن عکس‌العمل نشان می‌دهد. بخشی از آن از شرایط بحرانی اقتصادی است که وجود داشته و براثر تحریم‌ها تشدید شده و این نکته‌ای که مدیر تولید این پالایشگاه هم عنوان کرده این است که بین قدرتمندان ایرانی دست‌های آشکار و پنهانی هست که علاقه چندانی به این ندارند که الزاماً شرکت‌ها تولید کنند و فکر می‌کنند که خیلی وقت‌ها می‌توانند با راه انداختن مراکز تجاری و وارد کردن همین کالا‌ها به سودهای هنگفتی برسند. در کل در جمهوری اسلامی، عناصر مهمی از سیاستگذاران هستند یا در قوه مجریه و در مجلس هستند و مهم‌تر از آن در رابطه با جناح اصولگرا هستند که نفوذ دارند و تأثیر می‌گذارند.

شما چندبار به این نکته اشاره کردید که عناصری وجود دارند که برایشان از زاویه سودزایی بهتر است که پتروشیمی تعطیل شود تا این مواد را از کشورهای دیگر به صورت ارزان وارد کنند. تا چه حد در این مورد مدارک مستند وجود دارد؟ یعنی این ادعا را چگونه می‌توان ثابت کرد؟

وقتی کشوری یک سیاست کلان اقتصادی می‌گذارد و یک بودجه دولتی دارد، به‌خصوص کشوری مثل ایران که سال‌ها منبع درآمد نفتی داشته است، سیاست‌های درازمدتش را فقط براساس اینکه الان در مقطع فعلی چقدر سود تولید از یک کالا می‌برد یا راه‌اندازی یکسری صنایع بزرگ یا سرمایه‌گذاری روی صنایع به قول خودشان آینده‌ساز، تعیین نمی‌کند.

وقتی کشوری یک سیاست کلان اقتصادی می‌گذارد و یک بودجه دولتی دارد، به‌خصوص کشوری مثل ایران که سال‌ها منبع درآمد نفتی داشته است، سیاست‌های درازمدتش را فقط براساس اینکه الان در مقطع فعلی چقدر سود تولید از یک کالا می‌برد یا راه‌اندازی یکسری صنایع بزرگ یا سرمایه‌گذاری روی صنایع به قول خودشان آینده‌ساز، تعیین نمی‌کند.

در جمهوری اسلامی اساساً این سیاست به‌خصوص در اواسط دهه ۷۰ غایب بوده و حمایتی از بخش تولید انجام نشده است. کسانی هستند که از لحاظ بحث‌های اقتصادی می‌گویند به‌هرحال ما این موضوع را به یک رقابت آزاد بگذاریم. اگر این شرکت‌ها توانستند با کالاهای خارجی رقابت می‌کنند و اگر نتوانستند، ورشکست می‌شوند و بیرون می‌روند.

یک نشانه آن نیز این است که الان بخش اعظمی از کالاهایی که در بازار ایران وجود دارد، نه فقط در بازاری که مصرف کننده به طور مستقیم می‌خرد، بلکه کالاهایی که حتی شرکت‌ها تأمین می‌کنند، وارداتی است. با خیلی از کشور‌ها وقتی ما مقایسه می‌کنیم، می‌بینیم یکسری از کشور‌ها از لحاظ اقتصادی خواسته‌اند که کشورشان را به مرکز تولید کالا تبدیل کنند. مثلاً کشور چین وقتی سال‌ها پیش یک سیاست اقتصادی داشت، یک استراتژی درازمدت اقتصادی هم داشت. یعنی سرمایه‌گذاری‌های پایه‌ای‌تر می‌خواهد. از لحاظ راه‌سازی، از لحاظ راه‌های آبی، از لحاظ تکنولوژی، از لحاظ سرمایه‌گذاری برای تأمین نیروی انسانی متخصص.

به همه این‌ها که نگاه می‌کنیم، مشاهده می‌کنیم که در جمهوری اسلامی این عوامل غایب هستند. به طور مشخص رقبا الان با صاحبان سرمایه خصوصی روبه‌رو هستند. درست است که بخشی از آن صندوق بازنشستگی است، بخشی شرکتی مثلاً خودروسازی است که آنجا سرمایه دارند و اشخاص حقیقی - حقوقی هستند که در مجموع حدود ۳۰ درصد این شرکت را دارند و در رقابت مالی بین این‌ها آنکه به مرکز قدرت نزدیک‌تر است، سعی می‌کند از اهرم‌های دولتی استفاده کند و بتواند خودش کالا وارد کند و این فقط در رابطه با کالای پتروشیمی نیست. در رابطه با کالاهای زیادی در ایران است. به‌خصوص الان آن جناحی که به جناح اصولگرا مشهور شده، افراد خیلی مختلفی هستند که انحصار زیادی در ورود کالا به کشور دارند.

این مطلب را پسندیدید؟ کمک مالی شما به ما این امکان را خواهد داد که از این نوع مطالب بیشتر منتشر کنیم.

آیا مایل هستید ما را در تحقیق و نوشتن تعداد بیشتری از این‌گونه مطالب یاری کنید؟

.در حال حاضر امکان دریافت کمک مخاطبان ساکن ایران وجود ندارد

توضیح بیشتر در مورد اینکه چطور از ما حمایت کنید

نظر بدهید

در پرکردن فرم خطایی صورت گرفته

نظرها

نظری وجود ندارد.