خطر شیوع ویروس کرونا جان زندانیان را تهدید می‌کند

رئیس قوه قضاییه ایران در دستورالعملی، از اقداماتی خبر داد که قرار است برای حفظ سلامتی زندانیان در ایران در زمان شیوع ویروس کرونا انجام شود.

در روزهای اخیر گزارش‌های ضد و نقیضی از شیوع ویروس کرونا در برخی زندان‌های ایران به گوش می‌رسد. در همین راستا محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس که تست ابتلای خودش به کرونا، مثبت اعلام شده با انتشار مطلبی در حساب کاربری توئیتر خود از ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه خواست تا برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا در زندان، به زندانیان امنیتی و سیاسی مرخصی بدهند.

محمود صادقی روز سه‌شنبه شش اسفند ماه نوشت که درخواست اعطای مرخصی به زندانیان سیاسی و امنیتی را بر اساس تقاضای خانواده‌های این زندانیان و خطاب به ابراهیم رئیسی مطرح کرده است.

به نظر می‌رسد اشاره او به این درخواست و دادخواست خانواده‌های زندانیان سیاسی امضاکننده بیانیه ۱۴‌ باشد که البته خواهان اعطای مرخصی به همه زندانیان شده‌اند:

در دستورالعمل ابراهیم رئیسی اما تاکید شده است که «ورودی زندان‌ها باید در شرایط فعلی کشور حتی‌الامکان کاهش یافته و به جز مواردی که بازداشت متهمان ضرورت دارد، از صدور قرار منتهی به بازداشت اجتناب شود. ‌‌

او تاکید کرده که در مورد زندانیان واجد شرایط، بنا بر اعطای مرخصی ویژه قرار بگیرد.

به گفته رئیسی اما وضعیت تمامی زندانیان باید به صورت مستمر تحت رصد و مراقبت باشد:

«تیم‌های پزشکی در زندان‌ها مستقر و وضعیت زندانیان تحت کنترل و مراقبت مناسب بهداشتی قرار بگیرد.»

ناظران و کارشناسان در ایران در مورد احتمال شیوع ویروس کرونا از جمله در مدارس و دانشگاه‌ها، اماکن زیارتی، پادگان‌ها و زندان‌ها هشدار می‌دهند.

هنوز موردی از ابتلای زندانیان به ویروس کرونا در ایران گزارش نشده است.

محمود صادقی اما در توئیت خود با یادآوری اینکه تست ابتلای او به کرونا مثبت اعلام شده، نوشته است درخواستش از رئیس قوه قضاییه مبنی بر رسیدگی به وضعیت زندانیان سیاسی و امنیتی در حالی مطرح می‌شود که «چندان امیدی به ادامه حیات در این دنیا» ندارد.

او اما ساعاتی بعد در توئیتی دیگر نوشت:

«با امید به فضل خداوند بزرگ و وحدت و همکاری ملی و رعایت اصول بهداشتی بر ویروس کرونا غلبه خواهیم کرد.»

هم‌زمان با درخواست محمود صادقی از ابراهیم رئیسی برای رسیدگی به وضعیت زندانیان، انتشار یک فایل صوتی از سعید سلطان‌پور، درویش گنابادی محبوس در زندان مرکزی کرج درباره احتمال شیوع ویروس کرونا در این زندان، خبرساز شده است.

این درویش زندانی در فایل صوتی خود اعلام کرده که در ساعت ۷ صبح سه‌شنبه ۶ اسفند، بدون اطلاع قبلی توسط مأموران زندان، از بنده ویژه ندامتگاه مرکزی کرج به همراه ۷ درویش زندانی دیگر به سلولی در بند کارگری این زندان منتقل شده است.

او با نامناسب توصیف کردن وضعیت سلول جدید خود در بند کارگری، گفته است این سلول با ابعاد ۶ متری، فضای کافی برای نگهداری ۸ زندانی نداشته و حتی برای خوابیدن در این سلول مجبور است زانوی خود را خم کند.

علیرضا روشن، نویسنده و فعال حقوق درویشان گنابادی، درباره ایجاد محدودیت‌های جدید برای ۸ درویش محبوس در زندان مرکزی کرج که در پی احتمال شیوع ویروس کرونا به بند کارگری این زندان منتقل شده‌اند، به زمانه می‌گوید:

«با توجه به احتمال ورود ویروس کرونا به زندان‌ها، رئیس سازمان زندان‌ها و رئیس قوه قضاییه مسئول مستقیم حفاظت از جان زندانیان هستند. بر این اساس هنگامی که احتمال ورود این ویروس وجود دارد، این مسئولان باید با استفاده از آزادی‌های مشروط و همچنین اعطای مرخصی به زندانیان، هرچه سریع‌تر اجازه دهند تا آنها به خدمات پزشکی تخصصی دسترسی پیدا کرده و جانشان از خطرات احتمالی در امان بماند.»

روشن به این اصل که مسئولان زندان و مقامات قوه قضاییه بر اساس قانون موظف‌اند در زندان‌ها را در هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه همچون سیل و آتش‌سوزی و ... باز کنند، استناد می‌کند و می‌خواهد تا با توجه به شرایط اضطراری پیش‌آمده، هرچه سریع‌تر برای آزادی زندانیان اقدام شود.

این فعال حقوق درویشان گنابادی با اشاره به ابلاغیه وزارت بهداشت برای تخلیه سالن‌های یک و ۱۵ زندان مرکزی کرج و استفاده از این سالن‌ها به عنوان قرنطینه زندانیان مشکوک به ابتلا به ویروس کرونا می‌گوید:

«با توجه به ابلاغیه و دستورات وزارت بهداشت به سازمان زندان‌ها، در حال حاضر شخص رئیس قوه قضاییه نیز از موضوع اطلاع کامل دارد و باید هرچه زودتر نه تنها ورود و خروج پرسنل زندان و وکلای زندانیان به داخل زندان را ممنوع کند، بلکه او باید حتی شعبه‌های دادگستری را که محل تجمع و تردد بسیاری از شهروندان هستند نیز تعطیل اعلام کند.»

در همین راستا و با توجه به افزایش نگرانی‌ها در مورد احتمال ابتلای زندانیان به ویروس کرونا، شماری از افرادی که کس یا کسانی را در زندان‌های جمهوری اسلامی دارند، با انتشار دادخواستی از فعالان سیاسی و حقوق بشر، روزنامه‌نگاران و فعالان مدنی خواستند به این موضوع توجهی ویژه داشته باشند و به فراهم شدن شرایط برای آزادی (موقت) زندانیان کمک کنند:

اما با توجه به اخبار منتشر شده در مورد احتمال اپیدمی بیماری کرونا در سطح کشور، کانون وکلای دادگستری مرکز نیز به عنوان یکی از نهادهای مرتبط با زندانیان، روز یک‌شنبه در اطلاعیه‌ای از لغو جشن استقلال و برگزاری انتخابات هیأت مدیره این کانون خبر داد و اعلام کرد:

«با توجه به پاسخ کتبی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مبنی بر پر خطر بودن برگزاری انتخابات پیش رو، ناشی از شیوع و انتشار کووید ۱۹، جلسه هیات عمومی کانون مرکز به منظور رای‌گیری و انتخابات در روز ۸ اسفند برگزار نخواهد شد.

در این اطلاعیه همچنین به لغو مراسم جشن استقلال کانون وکلا با توجه به هشدارهای وزارت بهداشت مبنی بر احتمال شیوع ویروس کرونا اشاره شده است.

خطر شیوع ویروس کرونا در زندان‌های ایران در حالی‌ست که بنا بر اخبار منتشر شده از سوی زندانیان، بسیاری از زندان‌ها از دارا بودن حداقل‌های امکانات بهداشتی و رفاهی محرومند.

پس از بازداشت‌های گسترده در پی شکل‌گیری اعتراضات سراسری در آبان ‌ماه امسال و دستگیری هزاران شهروند معترض از سوی نهادهای امنیتی، مسئولان قضایی جمهوری اسلامی اوایل دی‌ ماه اعلام کردند این بازداشت‌های گسترده باعث شده است که در حال حاضر آمار زندانیان در سراسر کشور «بیش از دو برابر ظرفیت زندان‌ها» باشد.

با توجه به امکانات محدود برای نگهداری از زندانیان، روز دوشنبه ۵ اسفند ماه بیش از ۳۰۰ نفر از زندانیان محبوس در بندهای روان درمانی یک و دو زندان ارومیه در اعتراض به قطعی آب‌گرم در این زندان اقدام به اعتصاب غذای دسته جمعی کردند.