دولت کارگران زیرپله‌ای را به حال خود رها کرد

اقتصاد غیررسمی در ایران تحت تأثیر بیماری کووید ۱۹ قرار گرفته‌ است. همه کارگرانی که در بخش به اصطلاح «زیرپله‌ای» اقتصاد ایران لقمه نانی برای خود و خانواده‌شان فراهم می‌آوردند، از جمله کارگران ساختمانی به حال خود رها شده‌اند. تعهد دولت به این شهروندان در حد پرداخت یارانه مختصر مرحمتی است. سازمان تأمین اجتماعی هم توانایی مالی حمایت از این اقشار را ندارد.

خبرگزاری کار ایران (ایلنا) سه‌شنبه ۱۹ فروردین اعلام کرد که بر اساس اطلاعاتی که گرد آورده، در اثر همه‌گیری کووید ۱۹ در ایران دست‌کم نیمی از کارگران ساختمانی بیکار شدند. تعداد دقیق کارگران ساختمانی مشخص نیست. همین‌قدر معلوم است که اولاً این گروه از کارگران همراه با همه گروه‌هایی که در حیطه اقتصاد غیررسمی یا به اصطلاح زیرپله‌ای کار می‌کنند جزو آسیب‌پذیرترین گروه‌های کارگری به شمار می‌آیند و دوماً فقط ۴۰ درصد آن‌ها شامل بیمه بیکاری می‌شوند. همان‌ها هم معلوم نیست که بتوانند با توجه به بحران مالی سازمان تأمین اجتماعی به این زودی‌ها دستشان به جایی برسد.

با همه‌گیری ویروس کرونا جدید در ایران بسیاری از کارگرانی که از کار بیکار شده‌اند، از جمله کارگران ساختمانی که اصولاً نیمی از سال را کار می‌کنند به پایگاه بیمه بیکاری مراجعه کرده‌اند. به گفته حاتم شاکرمی، معاون تنظیم روابط کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اسامی آن‌ها در اختیار سازمان تأمین اجتماعی گذاشته شده اما معلوم نیست چه تعداد از این کارگران که شمار آن‌ها «چند ده‌هزار نفر» اعلام شده از مزایای بیمه بیکاری برخوردار می‌شوند. حاتم شاکرمی در مصاحبه با ایلنا گفت:

«قطعاً بخشی از این تعداد، مشمول دریافت بیمه بیکاری نخواهند شد چراکه از ابتدا نیز مقرر شده بود که کارگران کارگاه‌هایی مشمول این طرح شوند که در موضوع کرونا آسیب دیدند و مشاغل خود را از دست دادند.»

دولت روحانی ۱۰ میلیارد دلار به حمایت از کسب و کارها و واحدهای تولیدی در بحران کرونا اختصاص داده است. روز گذشته سرانجام بعد از دو هفته، علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی با درخواست روحانی برای تخصیص یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی به بحران کرونا موافقت کرد. پرداخت بدهی دولت به سازمان تأمین اجتماعی از محل این اعتبارها اما در دستور کار قرار ندارد.

بدهی دولت به سازمان تامین اجتماعی تا بهمن سال گذشته حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده بود که ۲۵ برابر بیشتر از مبلغ پیش‌بینی شده در بودجه برای همسان‌سازی حقوق‌ها است.  زندگی و مرگ طبقه کارگر ایران به سازمان تأمین اجتماعی وابسته است. در این میان دولت برای حمایت از واحدهای تولیدی آن‌ها را از پرداخت سه ماه حق بیمه کارگران معاف کرده است. معافیت واحدهای تولیدی به این معناست که بحران سازمان تأمین اجتماعی ژرف‌تر می‌شود.

هیات مدیره کانون بازنشستگان تامین اجتماعی کشور اعلام کرده که این سازمان در پایان فروردین، احتمالاً حداقل ۶ هزار میلیارد تومان کسری بودجه خواهد داشت. در چنین شرایطی، یک کارگر بیکارشده که این بخت را دارد که مشمول بیمه بیکاری باشد، در عمل می‌بایست چندین ماه منتظر بماند تا مبلغ اندکی دستش را بگیرد. کارگران ساختمانی، کارگران فصلی، کارگران خدماتی منازل و شرکت‌ها و همه گروه‌هایی که در حیطه اقتصاد غیررسمی یا زیرپله‌ای کار می‌کنند، اصولاً از هرگونه پوششی، جز یارانه مرحمتی دولت روحانی محروم‌اند.

روز گذشته روحانی اعلام کرد خانواده‌های یارانه‌بگیر می‌توانند یک میلیون تومان (کمتر از ۶۰ دلار) وام بگیرند. اقساط آن هم از محل یارانه‌ها برداشت می‌شود البته با بهره ۱۲ درصد.

بیشتر بخوانید: