کرونا در برزیل: همه مسئول‌اند جز دولت راستگرا

در حالی‌که بر اثر سیاست‌های ژائیر بولسونارو، رئیس جمهوری برزیل، این کشور به یکی از آلوده‌ترین کشورها به ویروس جدید کرونا در جهان تبدیل شده است، بولسونارو مسئولیت چنین بحرانی را برعهده نمی‌گیرد و شهرداران، فرمانداران، وزارت بهداشت و رسانه‌ها را مسئول این وضعیت می‌داند.

بر اساس آخرین آمار، برزیل با ۳۷۶ هزار و ۶۶۹ نفر مبتلا به ویروس کووید ـ ۱۹ و ۲۳ هزار و ۵۲۲ مورد مرگ بر اثر ابتلا به این ویروس، پس از آمریکا بیشترین آمار مبتلایان به کووید ـ ۱۹ در جهان را دارد. تنها در ۲۴ ساعت گذشته، ۱۷۴ نفر به دلیل ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده‌اند.

بیماری کووید ـ ۱۹ در حالی در برزیل رو به گسترش نهاد که ژائیر بولسونارو، رئیس جمهوری این کشور ایجاد محدودیت‌ها به‌منظور مقابله با این بیماری را نادرست می‌خواند. او معتقد بود که تعطیلی اقتصاد پیامدهای بدتر و دردآورتری از شیوع کووید ـ ۱۹ دارد. با این حال سرپیچی فرمانداران از دستور او مبنی بر باز گذاشتن سالن‌های ورزشی اقتدار او را به چالش کشید.

با افزایش شمار مبتلایان به ویروس کووید ـ ۱۹ در برزیل در چند روز اخیر، آمریکا ورود مسافر از این کشور را ممنوع کرد. یکی از مشاوران بولسونارو انتشار این تصمیم را «عصبیت رسانه‌ها» دانست.

از آغاز شیوع این ویروس، رهبر برزیل از اذعان تأثیرات احتمالی اقدامات خود، به‌ویژه در تضعیف توصیه‌های مسئولان محلی مبنی بر ماندن در خانه، خودداری کرده است. یک استثناء نادر در اواسط ماه آوریل زمانی رخ داد که بولسونارو وزیر بهداشت جدید را منصوب کرد. او گفت: «بازگشایی فعالیت‌های تجاری خطری است که من آن را اجرا می‌کنم. اگر [شیوع] ویروس بدتر شد مسئولیت آن با من است.»

کمتر از دو هفته بعد، هنگامی که شمار فوت‌شدگان از پنج هزار نفر گذشته بود، بولسونارو به خبرنگاران گفت: «شما که نمی‌خواهید این تعداد را که به من ربطی ندارد، به حساب من بگذارید»

تقریباً یک ماه پس از آن، تعداد فوت‌شدگان در این کشور با جمعیت ۲۱۱ میلیون نفر، بیش از چهار برابر شد و همچنان در حال افزایش است.

دیوان عالی برزیل تشخیص داد که ایالت‌ها و شهرها صلاحیت اجرای اقدامات لازم و محدودسازی‌ها را دارند. بولسونارو در ۱۸ اردیبهشت / ۷ مه با گروهی از وزیران و رهبران تجارت به دیوان عالی رجوع کرد و خواستار کاهش محدودیت‌های محلی شد.

او گفت: «بعضی از ایالت‌ها از اقدامات محدودکننده خود بسیار فراتر رفته‌اند و ما با پیامدهای آن روبه‌رو خواهیم شد.» او افزود میلیون‌ها برزیلی بر اثر این تصمیم‌ها درآمد خود را از دست داده‌اند. بولسونارو بارها در این رابطه از برخی از مسئولان محلی به‌طور مستقیم نام برد.

وقتی فرمانداران به حکم بعدی بولسونارو مبنی بر مجاز بودن فعالیت سالن‌های ورزشی، آرایشگاه‌ها و سالن‌های زیبایی عمل کردند، او آن‌ها را به تضعیف حاکمیت قانون متهم کرد و اقدام آن‌ها را «ظهور اقتدارگرایی نامطلوب» در برزیل نامید.

شنبه شب گذشته، بولسونارو در پایتخت برزیل در خیابان ظاهر شد. ویدئویی که او در فیس‌بوک خود منتشر کرد نشان می‌داد که هوادارانش بدون رعایت فاصله فیزیکی لازم از نزدیک با او عکس می‌گیرند و او را با نام مستعارش «اسطوره» صدا می‌کنند در حالی که کسان دیگری که در قرنطینه خانه خود مشرف به محل بودند، در بالکن‌های خود به اعتراض گلدان و قابلمه به دیوار می‌کوبیدند.

نظرسنجی شرکت XP/Ip Espe در ۱۷-۱۸ مه نشان می‌دهد که ۵۸ درصد از افراد مورد پرسش عملکرد بولسونارو در مقابله با ویروس کووید ـ ۱۹ را بد یا بسیار بد می‌دانند و تنها ۲۱ درصد آن را خوب یا عالی ارزیابی می‌کنند. این نظرسنجی حاشیه خطای ۳,۲ درصدی داشت.

در حال حاضر فشار در بیمارستان‌های تحت تأمین مالی دولت برزیل در ایالت‌های مختلف به دلیل شیوع کووید ـ ۱۹ آن‌ها را به آستانه فروپاشی کشانده است و مانع معالجه برخی از بیماران می‌شود.

میگوئل لاگو، مدیر اجرایی مؤسسه مطالعات سیاست‌های بهداشتی برزیل، که به مقامات بهداشت عمومی مشاوره می‌دهد، گفت برزیل «برای مقابله با این بحران کاملاً ناتوان است زیرا به این بحران باید با هدایت کامل، پیام‌های روشن، ثبات سیاسی و اتحاد پاسخ داده شود، اما چنین نیست. در اصل، آن‌چه می‌بینیم عدم جدیت و صلاحیت کامل است.»

رئیس‌جمهوری راستگرا وزیر بهداشت خود، لوئیز هنریکه ماندتا را به دلیل حمایت از محدودیت‌های اعمال‌شده توسط فرمانداران برکنار کرد. وزیر دوم بولسونارو، نلسون تیچ نیز پس از عدم توافق آشکار با او در مورد استفاده از کلروکین، داروی ضد مالاریا که اغلب توسط دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا مورد حمایت قرار گرفته بود و سازمان جهانی بهداشت آن را خطرناک دانست، استعفا داد. بولسونارو در دوره ریاست جمهوری ۱۷ ماهه خود، اغلب ترامپ و آمریکا را تحسین کرده است.

هفته‌ها بعد از تمجید از کلروکین، بولسونارو اعتراف کرد که هیچ مدرک علمی از اثربخشی آن وجود ندارد. برزیل از ماه آوریل وزیر بهداشت موقت دارد: ژنرالی بدون تجربه در زمینه بهداشت.

روز یکشنبه در پایتخت، طرفداران بولسونارو تظاهرات کوچک دیگری را مقابل کاخ ریاست جمهوری برگزار کردند. بولسونارو به آن‌ها پیوست و بار دیگر کودکان را در آغوش کشید.

او ویدئویی از طریق بالگرد از این تظاهرات منتشر کرد که نشان می‌داد در یک شهر ۳ میلیون نفری حدود یک‌هزار نفر در آن حضور داشتند. یکی از شعارهای در دست مردم این بود: «تعطیل کردن بیش از ویروسِ چینی می‌کُشد».

در همان روز، ترامپ ورود شهروندان برزیل به آمریکا را ممنوع اعلام کرد. این در حالی است که آمریکا برای ورود شهروندان روسیه که دارای سومین تعداد مبتلایان به ویروس کووید ـ ۱۹ در جهان است، محدودیتی تعیین نکرده است.

فیلیپ مارتینز، مشاور ویژه بولسونارو در امور بین‌الملل، در توئیتر این ممنوعیت را نتیجه طبیعی جمعیت زیاد برزیل دانست و نوشت: «هیچ مسئله خاصی علیه برزیل وجود ندارد. عصبیت رسانه‌ها را نادیده بگیرید.» بولسونارو نوشته مارتینز را در رسانه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشت اما خود اظهار نظری نکرد.

بولسونارو پس از ترک محل اقامت ریاست جمهوری در صبح دوشنبه، حاضر به پاسخگویی به سئوالات خبرنگاران نشد و تنها با خونسردی گفت «مطبوعات جهانی چپ هستند».

پس از سوار شدن بولسونارو در خودرو، طرفداران او به سمت خبرنگاران هجوم آوردند و آن‌ها را «زباله» و «کمونیست» خطاب کردند. بعداً رسانه‌های اصلی «گلوبو» و «فولا دی اس پائولو» اعلام كردند كه به دلیل نگرانی از امنیت خبرنگاران كنفرانس‌های خبری غیررسمی بولسونارو در خارج از محل زندگی او متوقف می‌شوند.

بیشتر بخوانید: