۱,۵ میلیون فرصت شغلی در بحران کرونا از بین رفت
شیوع ویروس جدید کرونا ۲ میلیون نفر را از بازار به بیرون رانده است. از این تعداد بالغ بر ۱میلیون و ۲۰۰ هزار نفر زن‌اند. نرخ مشارکت اقتصادی نیز به ۴۱ درصد رسیده است.
تعطیلی کسب و کارها - بیکاری - کرونا (عکس از ATTA KENARE / AFP)
نرخ رسمی بیکاری در ایران کاهش یافته اما در مقایسه با یک سال قبل دو میلیون نفر از بازار کار خارج شده‌اند. شیوع کرونا موج بیکاری و خروج اجباری از بازار کار را مضاعف کرده است. براساس اعلام مرکز آمار، یک و نیم میلیون نفر از جمعیت شاغلان کشور شغل خود را از دست داده‌اند و دو میلیون نفر از بازار کار خارج شده‌اند. از این تعداد بالغ بر یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر زن هستند. ۶۱,۸ درصد جمعیت فعال مردان و تنها ۱۲,۲ درصد جمعیت فعال زنان در حال حاضر شاغل‌اند. ۷۱,۹ درصد زنان و ۲۴,۷ درصد مردان بیکار نیز تحصیلات عالی دارند.
مرکز آمار ایران در گزارش خود از وضعیت نیروی کار در بهار ۹۹ که نخستین گزارش رسمی از تاثیر شیوع کووید۱۹ بر بازار کار محسوب می‌شود، از کاهش ۳,۷ درصدی نرخ مشارکت اقتصادی در فصل گذشته خبر داده است. این نرخ به طرز کم‌سابقه‌ای به ۴۱ درصد رسیده و افت ۱,۱ درصدی نرخ بیکاری را که طبق اعلام مرکز آمار به ۹,۸ درصد رسیده، و تطابق این رقم با واقعیت بازار کار ایران را زیر سوال می‌برد. این درحالی‌ست که یک نماینده مجلس ماه گذشته اعلام کرد: نرخ بیکاری در برخی شهرها به ۳۵ درصد رسیده است.
طبق گزارش رسمی مرکز آمار در حال حاضر تنها ۲۲ میلیون و ۹۶۳ هزار نفر در ایران شاغل‌اند که در مقایسه با بهار ۹۸، یک میلیون و ۵۰۰هزار نفر کمتر است. برهمین اساس نسبت اشتغال جمعیت ۱۵ ساله و بیشتر در بهار امسال با افت ۲,۹ درصدی نسبت به بهار گذشته به ۳۶,۹ درصد (۶۱.۸ درصد در مردان و ۱۲.۲ درصد در زنان) رسیده است.
به‌علاوه در بهار ۹۹ از کل جمعیت فعال کشور حدود ۲ میلیون نفر کاسته شده و ۱۴,۸ درصد از افراد شاغل و ۳۷,۲ درصد از افراد جویای کار همزمان با شیوع کووید۱۹ از بازار کار خارج شده‌اند.
بیکاران بیشتر شدند، نرخ بیکاری کمتر
گزارش مرکز آمار بیانگر کاهش نرخ بیکاری در مقایسه با نرخ بیکاری زمستان سال قبل است. اما مقایسه جزئیات این گزارش‌ها نشان می‌دهد که جمعیت شاغلان یک میلیون و ۳۱۰ هزار نفر در سه ماه نخست امسال کمتر شده است.
کاهش نرخ بیکاری همزمان با افزایش جمعیت بیکاران و همچنین کاهش جمعیت فعال اقتصادی است. مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی چندی قبل در گزارش از «تحلیل شاخص‌های بازار کار در فصل زمستان ۱۳۹۸» نرخ واقعی بیکاری را سه درصد بزرگتر از رقم اعلام شده برآورد کرده و نوشت: ۲۷,۹ درصد از بیکاران زمستان ۱۳۹۷ در یکسال بعد «به دلیل دلسرد شدن از یافتن شغل از بازار کار خارج شده‌اند».
شیوع کرونا به تبعیض‌های جنسیتی بازار کار دامن زده است
تفکیک جنسیتی شاغلان حاکی از آن است که در مدت یک سال از جمعیت ۴ میلیون و ۴۷۴هزار و ۴۳۶ نفری زنان شاغل، ۶۸۴ هزار و ۷۷۳ نفر، یعنی ۲,۴ درصد، و از جمعیت ۱۹ میلیون و ۹۸۷ هزار ۴۹۲ نفری مردان شاغل، ۸۱۴هزار و ۵۰۹ نفر معادل با ۳,۳ درصد شغل خود را از دست داده‌اند. ارقامی که نشان می‌دهند تا چه اندازه دسترسی زنان به بازارکار نابرابر است و افرون برآن، شیوع کرونا که با نسبت نزدیکی جمعیت زنان و مردان شاغل را تحت تاثیر قرار داده، وضع زنان را در بازار کار بدتر کرده است.
حضور زنان در همه بخش‌ها (از جمله کشاورزی و صنعت که اشتغال مردان در آن‌ها ثابت مانده یا رشد داشته) کمتر شده و تنها در بخش خدمات، افزایش ۳,۷ درصدی داشته است. باید درنظر داشت که بسیاری از مشاغل این بخش به طور مستقیم و غیر مستقیم با نقش‌های جنسیتی گره خورده‌اند.
گزارش مرکز آمار ایران همچنین نشان می‌دهد از دو میلیون و ۷۶۰ هزار نفری که از بهار ۹۸ به جمعیت غیرفعال اضافه شده‌اند، یک میلیون و ۷۲ هزار نفر را زنان تشکیل می‌دهند. ۳۶ درصد کل جمعیت بیکاران، فارغ‌التحصیلان آموزش عالی هستند. ۷۱,۹ درصد زنان بیکار و ۲۴,۷ درصد مردان بیکار نیز تحصیلات عالی دارند. این رقم سال گذشته برای زنان ۶۵ درصد و برای مردان ۲۹,۲ درصد بوده. بر این اساس از بهار گذشته زنان تحصیلکرده برعکس مردان تحصیلکرده بیکارتر شده‌اند.
نرخ بیکاری لرستان؛ ۲۱ درصد
لرستان بالاترین نرخ بیکاری را دارد. نرخ بیکاری در این استان به ۲۱ درصد رسیده است. پس از آن چهارمحال و بختیاری با نرخ ۱۹,۱ درصد قرار دارد. کرمانشاه (۱۳,۸)، سیستان و بلوچستان (۱۳,۱)، هرمزگان (۱۲,۵) و خوزستان (۱۲,۴) درصد از دیگر استان‌های با نرخ بیکاری بالا هستند.
در گزارش نرخ فلاکت هم استان لرستان در رتبه نخست قرار داشت. کردستان، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان از دیگر استان های با شاخص فلاکت بالا بودند.
با توجه به آمارهای رسمی به‌نظر می‌رسد نرخ مشارکت اقتصادی بیش از شاخص‌های دیگر گویای تاثیرات ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا بر بازار کار است. نرخ مشارکت کشوری نسبت به بهار گذشته ۳,۷ درصد کمتر شده است. کمترین میزان مشارکت در بازار کار ایران در فصل بهار در استان سیستان و بلوچستان ثبت شده که با افت چشمگیر ۶,۶ درصدی به ۳۳,۴ درصد رسیده است. در بهار ۹۸ تنها سه استان نرخ مشارکت کمتر از ۴۰ درصد داشتند اما امسال ۱۱ استان این وضعیت را تجربه کرده‌اند. نگاه کلی نشان می‌دهد بازار کار در استان‌های سیستان و بلوچستان، فارس، اردبیل، ایلام، خراسان شمالی و جنوبی، گیلان، یزد و اصفهان آسیب بیشتری از کرونا دیده، به طوری که نرخ مشارکت بیش از ۵ درصد در این استان‌ها کاهش پیدا کرده است.
در همین زمینه:
نظرها
نظری وجود ندارد.