مصطفی کمال ‌پورتراب و آموزش موسیقی در ایران

<p>محمود خوشنام &ndash; بسیاری از موسیقیدانان پیشرو که در هنرستان موسیقی درس می&zwnj;دادند، در آوردن دانش موسیقی به ایران و گسترش آن نقش مهمی ایفا کردند. مصطفی کمال پورتراب یکی از آموزگاران موسیقی پیشرو در ایران است.</p> <!--break--> <p>&nbsp;</p> <p>او که در کودکی فلوت می&zwnj;نواخت و گوش حساسی هم داشت در هنرستان موسیقی زیر نظر استادان چک ساز &laquo;فاگوت&raquo; را فراگرفت. فاگوت از سازهای بادی&zwnj;ست و در کشورهای انگلیسی&zwnj;زبان آن را &laquo;باسون&raquo; می&zwnj;خوانند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در شهریور ۱۳۲۰ که ایران اشغال شد، وقفه&zwnj;ای در آموزش موسیقی در ایران پدید آمد. در آن سال استادان چک ایران را ترک کردند و مصطفی کمال پورتراب هم ناگزیر به ساز ویلون روی آورد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>کمال پورتراب در ارکستر هنرستان به نواختن ویلون و ویلون آلتو (ویولا) پرداخت. با این&zwnj;حال او بیش از آنکه به نوازندگی علاقه داشته باشد، به تئوری موسیقی علاقمند بود. برای همین به تدریج بر دانش موسیقی&zwnj;اش افزود و به یک پژوهشگر در زمینه &laquo;موسیقی علمی&raquo; تبدیل شد.</p> <p>&nbsp;</p> <blockquote> <p><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/moskpkh02.jpg" style="width: 196px; height: 279px;" />&laquo;دانستنی&zwnj;های علمی موسیقی&raquo;، یکی از آثار پژوهشی مصطفی کمال پورتراب</p> </blockquote> <p>به پیشنهاد پورتراب در هنرستان عالی موسیقی رشته &laquo;آهنگسازی&raquo; به&zwnj;وجود آمد و او خودش از نخستین دانشجویان این رشته بود. پس از ۹ سال تحصیل در رشته آهنگسازی، پایان&zwnj;نامه&zwnj;&zwnj;اش را در قالب یک سمفونی عرضه کرد که نخستین آفریده جدی اوست.</p> <p>&nbsp;</p> <p>او در دانشگاه سوربن در رشته موسیقی&zwnj;شناسی به ادامه تحصیل پرداخت.</p> <p>&nbsp;</p> <p>پورتراب با موسیقی ملی ایران هم به&zwnj;خوبی آشنایی دارد و ردیف&zwnj;های موسیقی سنتی را با ویلون نواخته است. او مدتی هم سرپرستی ارکستر شماره چهار و ارکستر بانوان را بر عهده داشت. در سال ۱۳۵۰ به ریاست هنرستان موسیقی ملی برگزیده شد و دوره عالی آهنگسازی را نیز در این هنرستان بنیان نهاد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>پورتراب پس از انقلاب نیز به کارش ادامه داد و شاگردان بسیار پرورش داد. او در آستانه&nbsp; نودسالگی همچنان در کار پژوهش موسیقی است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>هرچند که آفریده&zwnj;های پورتراب از تکنیک بین&zwnj;المللی برخوردار است، اما هویت ملی دارد. او اعتقاد دارد که گنجینه موسیقی ملی می&zwnj;تواند منبع الهام آهنگسازان باشد، ولی هرگونه دست بردن در متن آن را زیانبخش می&zwnj;داند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>این برنامه را می&zwnj;توانید از طریق قایل صوتی زیر بشنوید:</p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20111215_Pishroyan_11_MahmoudKhoshnam.mp3"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" style="width: 273px; height: 31px;" /></a></p> <p>&nbsp;</p> <p>مجموعه &laquo;موسیقی پیشرو در ایران&raquo; از محمود خوشنام در رادیو زمانه:</p> <p>&nbsp;</p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=20661">درآمدی بر موسیقی پیشرو ایران</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=20983">جلوه&zwnj;&zwnj;های تازه در موسیقی ملی ایران</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=21071">امین&zwnj;الله حسین و موسیقی رمانتیک ملی</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=21408">روبیک گروگوریان و گردآوری ترانه&zwnj;های محلی</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=21748">ثمین باغچه&zwnj;بان و پیوندش با ادبیات ایران</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=22065">&nbsp;مرتضی حنانه و شهر مرجان</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=21622">حسین ناصحی، بنیانگذار صداخانه ملی ایران</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=22287">مرتضی حنانه و بازسازی ترانه&zwnj;های مورد پسند مردم</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=22512">هوشنگ استوار و &laquo;سوئیت ایرانی&raquo;</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=22765">حشمت سنجری و تابلوهای ایرانی&zwnj;اش</a></p>