هرمز فرهت و مفهوم «دستگاه» در موسیقی ایران

<p>محمود خوشنام - به یکی از فرهیخته&zwnj;ترین موسیقیدانان پیشرو در ایران می&zwnj;پردازیم: دکتر هرمز فرهت. او تحصیلاتش را در ایالات متحده آمریکا تا مرحله دکترای موسیقی&zwnj;شناسی پیش برده و رساله&zwnj;&zwnj;اش را هم درباره موسیقی دستگاهی ایران نوشته و مفهوم &laquo;دستگاه&raquo; در موسیقی ایران را از نظر علمی تبیین کرده است.</p> <!--break--> <p>&nbsp;</p> <p>به کوشش هرمز فرهت کرسی تاریخ و تئوری موسیقی ایران در دانشگاه کالیفرنیا به&zwnj;وجود آمد. او همچنین در سال&zwnj;های اقامتش در آمریکا مقالات علمی بسیاری در زمینه موسیقی ایران در مطبوعات انگلیسی زبان انتشار داد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>پس از بازگشت به ایران، فرهت به عنوان استاد در گروه موسیقی دانشگاه تهران آغاز به کار کرد و پس از مدتی هم به سرپرستی این گروه برگزیده شد.</p> <p>&nbsp;</p> <blockquote> <p><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/hormfarhkh02.jpg" style="width: 196px; height: 267px;" />پژوهش دکتر هرمز فرهت پیرامون مفهوم &laquo;دستگاه&raquo; در موسیقی ملی ایران</p> </blockquote> <p>فرهت در سال&zwnj;های اقامت در ایران از اعضای عالیرتبه شورای موسیقی رادیو تلویزیون و نیز از مشاوران فرهنگی جشن هنر شیراز بوده است. او پس از انقلاب برای ادای چند سخنرانی به آمریکا و ایرلند دعوت شد و در آخرین سفر، در شهرهای بلفاست و دوبلین در ایرلند به&zwnj;کار دانشگاهی مشغول گردید.<br /> هرمز فرهت موسیقی سنتی و شهری ایران را ارج می&zwnj;نهد و ارزش&zwnj;های انسانی و عرفانی آن را ستایش می&zwnj;کند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>او بر این نظر است که موسیقی ملی ایران ظریف و شکننده است و مصرف زیاد از حد به آن آسیب می&zwnj;زند و با توجه به تنگناهای کمی و کیفی که موسیقی ملی ایران با آن مواجه است، اجراهای مکرر، یکنواخت و ملال&zwnj;آورش می&zwnj;کند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>فرهت می&zwnj;گوید موسیقی ملی ایران را باید مانند یک گنجینه حفظ کرد و از دستکاری در امان نگه داشت. هم&zwnj;زمان می&zwnj;بایست برای رفع نیازهای موسیقیایی مردم، از همین گنجینه و با بهره&zwnj;گیری از شگردهای فنی بین&zwnj;المللی موسیقی تازه&zwnj;ای آفرید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>مجموعه آوازهای ایرانی بر روی هفت رباعی از خیام، کوارتت&zwnj;های شماره یک و دو، قطعاتی برای پیانو و راپسودی مازندران از آثار به&zwnj;یادمانی هرمز فرهت است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>فرهت پس از بازنشستگی نیز به طور آزاد با دانشگاه&zwnj;های ایرلند همکاری دارد. تکه&zwnj;هایی از راپسودی مازندران از او را هم می&zwnj;شنویم.</p> <p>&nbsp;</p> <p>این برنامه را می&zwnj;توانید از طریق فایل صوتی زیر بشنوید:</p> <p>&nbsp;</p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20121218_Pishroyan_12_MahmoudKhoshnam.mp3"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon_14.jpg" style="width: 273px; height: 31px;" /></a></p> <p>&nbsp;</p> <p>مجموعه &laquo;موسیقی پیشرو در ایران&raquo; از محمود خوشنام در رادیو زمانه:</p> <p>&nbsp;</p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=20661">درآمدی بر موسیقی پیشرو ایران</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=20983">جلوه&zwnj;&zwnj;های تازه در موسیقی ملی ایران</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=21071">امین&zwnj;الله حسین و موسیقی رمانتیک ملی</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=21408">روبیک گروگوریان و گردآوری ترانه&zwnj;های محلی</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=21748">ثمین باغچه&zwnj;بان و پیوندش با ادبیات ایران</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=22065">&nbsp;مرتضی حنانه و شهر مرجان</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=21622">حسین ناصحی، بنیانگذار صداخانه ملی ایران</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=22287">مرتضی حنانه و بازسازی ترانه&zwnj;های مورد پسند مردم</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=22512">هوشنگ استوار و &laquo;سوئیت ایرانی&raquo;</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=22765">حشمت سنجری و تابلوهای ایرانی&zwnj;اش</a></p> <p><a href="http://zamanehdev.redbee.nl/u/?p=22891">مصطفی کمال &zwnj;پورتراب و آموزش موسیقی در ایران</a></p>