یک منبع در شهرداری تهران: منافع مالی دلیل اصرار بر برگزاری مراسم عزاداری محرم
محمد غلامابوالفضل- یکی از مدیران رده بالای شهرداری تهران به زمانه می‌گوید اصرار بر برگزار شدن مراسم عزاداری را باید از این زاویه دید که سالانه میلیاردها تومان میان هیأت‌های مذهبی تقسیم می‌شود.
محمد غلامابوالفضل
اظهارات حسن روحانی در مورد برگزاری عزاداری محرم حتی در مناطقی که از نظر شیوع کرونا در وضعیت قرمز هستند، واکنش‌ها و انتقادات بسیاری برانگیخته است. یکی از مدیران عالی رتبه شهرداری تهران که خواسته است هویتش مخفی بماند و سال‌ها در حوزه‌های فرهنگی فعالیت کرده، به زمانه می‌گوید اصرار بر برگزار شدن مراسم عزاداری را باید از این زاویه دید که هر ساله صدها میلیارد تومان توسط شهرداری‌ها، شوراهای شهر و ... در شهرهای مختلف میان هیأت‌های مذهبی، مساجد و ائمه جمعه و جماعات تقسیم می‌شود.
رئیس جمهوری ایران اما در حالی بر لزوم برگزاری عزاداری برای امام سوم شیعیان تأکید دارد که شیوع ویروس کرونا و مرگ و میر ناشی از آن وضعیت را در بسیاری از شهرهای بزرگ ایران حاد و بحرانی کرده است. به عنوان مثال شهر مشهد که مقبره امام هشتم شیعیان را در خود جای داده و هر ساله اصلی‌ترین کانون عزاداری در ماه محرم در ایران به حساب می‌آید و شیعیان بسیاری از سراسر کشور و کشورهای همجوار به این شهر سفر می‌کنند، در وضعیت بحرانی قرار گرفته تا جایی که ایرج حریرچی، معاون وزیر بهداشت در کنفرانس خبری خود در حاشیه سفر به شهر مشهد در روز جمعه سوم مرداد درباره وضعیت بحرانی این شهر گفته است:
«۲۰ درصد ابتلاهای جدید مربوط به مسافران است و اکیدا درخواست داریم مردم به مشهد سفر نکنند و در عید قربان نیز از قربانی کردن پرهیز و به جای گوشت، جیره خشک توزیع کنند.»
این اظهارات معاون وزیر بهداشت ایران نشان می‌دهد در صورت برگزاری عزاداری ماه محرم در این شهر، میزان بسیار بالایی از مبتلایان جدید به تمامی شهرهای ایران صادر خواهند شد. این در حالی‌ست که حسن روحانی در اظهارات روز شنبه خود بر «مانعة الجمع» نبودن رعایت نکات ایمنی و برگزاری عزاداری تأکید کرده و در این باره گفته است:
«ممکن است هر روزی بحثی مطرح شود و الان که به ماه محرم رسیدیم بحث عزاداری یا سلامت مطرح شود. خیر هر دو، هم عزاداری امام حسین و هم توجه به پروتکل‌های بهداشتی؛ اینها مانعة الجمع نیست. باید اینها را جمع کرد و در کنار هم قرار داد.»
در حالی که اداره اماکن نیروی انتظامی با توجه به وضعیت بحرانی شیوع ویروس کرونا در تهران برای یک هفته مراسم عروسی، عزا، همایش‌ها، آرایشگاه‌های زنانه، سالن‌های زیبایی، تالارهای پذیرایی و چایخانه‌ها، سینماها، مراکز فرهنگی و هنری و کتابخانه‌ها و باشگاه‌ها و استخرها را تعطیل کرده است، حسن روحانی بدون تشریح پروتکل‌های مد نظر خود برای حفظ سلامت عزاداران تنها به زدن ماسک در حین عزاداری و رعایت فاصله میان عزاداران اشاره کرده و در بخش دیگری از اظهارات خود گفته است:
«ماه رمضان تمام شد هیچ‌کس نبود که بگوید ماه رمضان باعث شیوع بیماری شد. شاید بعد از ماه رمضان تعطیلات و برگزاری عروسی عامل شیوع شده باشد، اما خود ماه رمضان و ایام عبادت و شب‌های احیا را هیچ‌کس حتی معاندان هم نتوانستند بگویند باعث شیوع بیماری شده است.»
این اظهارات رئیس جمهوری ایران در حالی بیان شده است که آماری پر از تناقض توسط دولت او از وضعیت کرونا ارائه می‌شود و حتی کسی از میزان مرگ و میر ناشی از بیماری کووید-۱۹ از زمان شروع تا به امروز اطلاع دقیقی ندارد.
از سوی دیگر جمهوری اسلامی در حالی بر عزاداری برای امام سوم شیعیان تأکید می‌کند که بسیاری از مناسک مهم‌تر از عزاداری ائمه مانند نماز و روزه در فقه شیعه، در صورت تهدید جان فرد مسلمان از واجب بودن ساقط شده و گاهی بر حرام بودن آن در صورت زیان بار بودن برای فرد تأکید می‌شود. به طور مثال اگر روزه باعث خطر جانی برای فرد مسلمان شود نه تنها واجب نیست که حتی گرفتن آن از نظر تمام فقهای شیعه حرام نیز هست.
حال با وجود اینکه اساس برگزاری تجمعات با ذات هر گونه پروتکل بهداشتی برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا در تضاد است و سازمان بهداشت جهانی نیز همواره بر پرهیز از برگزاری تجمعات تأکید می‌کند، این سوال که چرا مجموعه ارکان نظام جمهوری اسلامی بر انجام عزاداری‌های ماه محرم تأکید می‌کنند، برجسته می‌شود.
بی‌شک تریبون عظیمی که برگزاری مراسم عزاداری محرم در اختیار نظام جمهوری اسلامی قرار می‌دهد در شرایط فعلی که تمام «ارکان نظام» در بحران‌های گوناگون اقتصادی و سیاسی به سر می‌برند، فرصتی‌ست که جمهوری اسلامی نمی‌تواند از آن چشم‌پوشی کند.
یکی از مدیران رده بالای شهرداری تهران که خواسته است تا هویتش مخفی بماند و سال‌هاست در حوزه‌های فرهنگی فعالیت می‌کند، در این باره به زمانه می‌گوید:
«هر ساله صدها میلیارد تومان توسط شهرداری‌ها و شوراهای شهر در شهرهای مختلف میان هیأت‌های مذهبی، مساجد و ائمه جمعه و جماعات تقسیم می‌شود. هر کدام از هیأت‌ها و مساجد بسته به دامنه نفوذی که در نهادهای قدرت نظیر سپاه پاسداران و ائمه جمعه دارند، از سهم بیشتری برخوردار هستند. نحوه توزیع این منابع مالی هیچ ساز و کار قانونی و معینی ندارد و این پول‌ها معمولا از محل ماده ۱۷ قانون شهرداری‌ها که باید به افراد کم بضاعت و فقیر اختصاص پیدا کند، به هیأت‌ها و مساجد پرداخت می‌شود و همان‌طور که گفتم ملاک میزان پرداخت، دامنه نفوذ این هیأت‌ها در نهادهای قدرت است زیرا که اعضای شورای شهر و مدیران شهرداری‌ها به تأیید این نهادها برای انتخابات و منصوب شدن بر پست‌های مختلف نیاز دارند. از طرفی مخاطبان این هیأت‌ها و مساجد می‌توانند در تعیین سرنوشت انتخابات مختلف تعیین کننده باشند و از همه مهم‌تر این مراکز مهم‌ترین تریبون نظام برای بسط و گسترش ایدئولوژی حاکم است.»
این مدیر شهرداری تهران درباره دلیل عدم نظارت بر این هزینه‌ها که از جیب مردم اتفاق می‌افتد به زمانه می‌گوید:
«همان‌طور که می‌دانید محل درآمد شهرداری‌ها از عوارض و پول‌هایی‌ست که از مردم می‌گیرند. به عبارتی این بریز و بپاش‌ها از جیب مردم و به سود نهادهای قدرت است. حال ممکن است بپرسید چه کسی وظیفه نظارت بر مصوبات شوراها در خصوص پرداخت این پول‌ها را دارد؟ در جواب باید بگویم اصلی‌ترین نهاد ناظر بر مصوبات شوراها فرمانداری‌ها هستند که خود برای برگزاری انتخابات و بسیاری از رویدادها نیازمند کمک شهرداری‌ها هستند. از طرفی مجبور به تعامل با نهادهایی نظیر ائمه جمعه و سپاه پاسداران هم هستند که قدرت اصلی سیاسی در هر شهر به حساب می‌آیند.»
اما به گفته این مدیر شهرداری تهران ماجرا به همین جا ختم نمی‌شود. در پس پرده حمایت از هیأت‌های مذهبی و مساجد که اصلی‌ترین تریبون‌های پروپاگاندای جمهوری اسلامی به حساب می‌آیند، رانت‌های پیچیده و زد و بندهای گسترده‌ای برقرار است.
او در این رابطه می‌گوید:
«بسیاری از هیأت‌های مذهبی مانند هیأت‌های موسوم به رزمندگان که در تمامی شهرها شعبه‌های زیاد دارند و اعضای هیأت امنای آنها معمولا از فرماندهان سپاه و بسیج هستند عملا تبدیل به بنگاه‌های اقتصادی شده‌اند. بسیاری از آنها زمین‌های مرغوب شهر را با مصوبات شوراهای شهر تصاحب کرده و اقدام به تأسیس بنگاه‌های اقتصادی نظیر صندوق‌های قرض‌الحسنه، درمانگاه و حتی قنادی و فروشگاه‌های مختلف کرده و گاهی از چنان قدرتی برخوردار شده‌اند که بر چینش‌های مدیریتی، انتخابات و بسیاری از زد و بندهای اقتصادی و سیاسی شهرها تأثیر می‌گذارند. از طرفی اصلی‌ترین ابزار سرکوب مردم در اعتراضات -نظیر آبان ماه سال گذشته- همین هیأت‌های رزمندگان و مساجد و پایگاه‌های بسیج هستند.»
این منبع زمانه در پایان صحبت‌های خود در مورد تأکید حسن روحانی در سخنان اخیر خود بر برپایی عزاداری محرم هم می‌گوید:
«من بعید می‌دانم که این سخنان صرفا تصمیم روحانی یا حتی مجموعه دولت باشد. مجموعه نظام در یکی دو سال اخیر دچار بحران‌های اساسی و جدی است. نظام با توجه به مشکلاتی که در عرصه‌های بین‌المللی دارد، یک یک پایگاه‌های خود را از دست رفته می‌بیند. وقایع آبان ماه سال گذشته نشان داد پایگاه مردمی جمهوری اسلامی نیز به شدت لطمه دیده است. از سوی دیگر شیوع گسترده ویروس کرونا و بی‌کفایتی مجموعه نظام در کنترل این بیماری آسیب بسیار جدی به باورهای مردم زده و از همه مهم‌تر تمام تبلیغات مذهبی و شعارهای دینی نظام در این شش ماهه به چالش کشیده شده است. در این شرایط سخنان روحانی و تلاش او برای عادی جلوه دادن اوضاع و تلاشش برای برپایی مراسم محرم نشان از عزم جزم مجموعه جمهوری اسلامی برای حفظ آخرین سنگر ایدئولوژیک نظام دارد.»
هزینه‌های گزاف سال‌های اخیر برای رویدادهایی نظیر راهپیمایی اربعین که در ادامه عزاداری‌های محرم برگزار می‌شود، نشان می‌دهد که این موضوع تا چه میزان برای مجموعه نظام جمهوری اسلامی اهمیت دارد. اما از مجموع اظهارنظرهای مسئولان جمهوری اسلامی در روزهای اخیر می‌توان فهمید که مانند باقی اقدامات دستگاه‌های اجرایی در برخورد با شیوع بیماری کووید-۱۹، هیچ برنامه مدونی برای جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس کرونا در حین برگزاری مراسم محرم وجود نداشته و مسئولان نظام تنها به دنبال برگزاری این مراسم هستند.
جمهوری اسلامی که چهار دهه تمام توان خود را برای پروپاگاندای ایدئولوژی حاکم صرف کرده، حال با شیوع ویروس کرونا با چالشی بزرگ روبه‌رو شده است.
مبلغان این نظام سال‌ها بر سر منبرها و رسانه‌های یک‌سویه بر ویژگی‌های عقیدتی تشیع و ائمه تأکید کرده‌اند اما حالا تمام ادعاهای آنها به دست یک ویروس بر باد رفته است.
عزاداری محرم در این میان یکی از اصلی‌ترین سنگرهای ایدئولوژیک نظام جمهوری اسلامی است که باید دید آیا این بار هم مردم با جان خود هزینه آن را برای نظام خواهند پرداخت یا نه.
- در همین زمینه
نظرها
نظری وجود ندارد.