چهار افسانه در سیاست خارجی جمهوری اسلامی

<p align="right" style="margin-left:36.0pt;"><span dir="RTL">مجید محمدی - کسانی که نمی&zwnj;دانند فرایند تصمیم&zwnj;گیری و اجرای سیاست&zwnj;های جمهوری اسلامی در عرصه&zwnj; روابط میان دولت&zwnj;ها چگونه صورت می&zwnj;گیرد، نکاتی را به جمهوری اسلامی نسبت می&zwnj;دهند که اصولا تخیل و توهم خود آنهاست. </span></p> <!--break--> <p align="right" style="margin-left:36.0pt;">&nbsp;</p> <p align="right" style="margin-left:36.0pt;"><span dir="RTL">&nbsp;</span><span dir="RTL">همین افراد ممکن است مدعای خامنه&zwnj;ای در باب &quot;صریح، صادقانه و قاطعانه&quot; سخن گفتن در سیاست خارجی و &quot;عزت، حکمت و مصلحت&quot; به عنوان مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی را باور کنند.</span></p> <p align="right" style="margin-left:36.0pt;">&nbsp;</p> <p align="right" style="margin-left:36.0pt;"><span dir="RTL">البته دیپلماتیک نبودن رفتار جمهوری اسلامی (&quot;دیپلمات نیستم&quot;) و خلاف عرف روابط بین&zwnj;الملل عمل کردن (&quot;انقلابی&zwnj;ام&quot; به تعبیر خامنه&zwnj;ای) جمهوری اسلامی را می&zwnj;توان از آنها پذیرفت. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">استخوان&zwnj;بندی سیاست خارجی جمهوری اسلامی دشمنی با دمکراسی و آزادی، قلدری در منطقه، و فراهم کردن نیروهای هم&zwnj;پیمان عملیاتی با پرداخت دلارهای نفتی است. بقیه، انبوهی از شعار و تصمیماتی است که تحت شرایط خاص و بر اساس جلسات اتفاقی در بیت رهبر و ملاقات&zwnj;های سران نظامی و امنیتی در محافل مذهبی و هیئت&zwnj;ها گرفته می&zwnj;شود. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">مجریان این سیاست&zwnj;ها نیز اکثرا از روحانیون و آقازاده&zwnj;های نزدیک به دفتر رهبر هستند و هیچ یک بر اساس شایستگی به این مقام نرسیده&zwnj;اند. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">در این شرایط، با دشواری می&zwnj;توان سیاست&zwnj;های خردمندانه یا واکنش&zwnj;هایی معقول به تصمیمات یا پیشنهادهای دیگر دولت&zwnj;ها را به جمهوری اسلامی نسبت داد. در ذیل چهار افسانه را که برخی ناظران غربی یا مقامات جمهوری اسلامی به سیاست خارجی جمهوری اسلامی نسبت داده&zwnj;اند، توضیح می&zwnj;دهم. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><strong><span dir="RTL">نقش غرب در روی کار آمدن تندروها</span></strong></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">گفته می&zwnj;شود &laquo;واکنش&zwnj;های خصمانه آمريکا و غرب به آنچه که از نظر رهبران ايران سياستی ميانه&zwnj;رو تلقی می&zwnj;شد در نهايت باعث شد که تندروها در سياست داخلی ايران برتری پيدا کرده و زمينه برای قدرت &zwnj;جناح احمدی&zwnj;نژاد فراهم شود.&raquo; </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <blockquote> <p align="right"><span dir="RTL"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/sarkub.jpg" style="width: 180px; height: 131px; float: right;" /></span><span dir="RTL">سرکوب مخالفان و نقض حقوق بین&zwnj;الملل از ابتدا جزء پروتکل&zwnj;های اعلام شده جمهوری اسلامی بوده است. آنها حقوق بین&zwnj;الملل را با صراحت، قاطعیت، اما غیرصادقانه نقض می&zwnj;کنند.</span></p> </blockquote> <p align="right"><span dir="RTL">اگر مقامات جمهوری اسلامی منتظر رفتار دیگران هستند تا واکنش نشان دهند چرا از رفتارهای معقول سیاستمداران غربی مثل استعفا در صورت رسوایی یا عدم کارایی پیروی نمی&zwnj;کنند؟ آنچه در این اظهارنظر فراموش شده، آن است که سیاست داخلی در ایران سازوکارهایی مستقل از عرف روابط بین&zwnj;الملل دارد.</span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">&zwnj;سیاست خارجی در ایران از یک سو دنباله&zwnj;ی سیاست داخلی و از سوی دیگر توجیه کننده یا زمینه&zwnj;ساز اقدامات و تصمیمات در سیاست داخلی (مثل سرکوب افراد با متهم کردن آنها به وابستگی به خارج) است. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">سرکوب مخالفان و نقض حقوق بین&zwnj;الملل از ابتدا جزء پروتکل&zwnj;های اعلام شده&zwnj; جمهوری اسلامی بوده است. آنها حقوق بین&zwnj;الملل را با صراحت و قاطعیت، اما غیر صادقانه نقض می&zwnj;کنند. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><strong><span dir="RTL">مبارزه با امپریالیسم</span></strong></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">امپریالیسم، غولی بی شاخ و دم است. ضد امپریالیست&zwnj;ها هیچگاه تعریف روشنی از این تعبیر به دست نداده و منظورشان را روشن نساخته&zwnj;اند. از مولفه&zwnj;هایی که تصریحا یا ضمنا در مطالب ضد امپریالیستی آمده نمی&zwnj;توان غول بی شاخ و دمی به نام امپریالیسم ساخت. امپریالیسم بدون اعمال سلطه محقق نمی&zwnj;شود، اما قدرت نظامی برتر ملاکی کافی برای این نیست که کشوری را امپریالیست بنامیم. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">بنابر آنچه از فحوای سخنان و مواضع ضد امپریالیست&zwnj;ها بر می&zwnj;آید، کاربرد قدرت نظامی در خارج از چارچوب حقوق بین&zwnj;الملل، داشتن پایگاه نظامی در دیگر کشورها بدون رضایت آنها، و قدرت اقتصادی و فرهنگی نامتوازن و متعاقب آن سلطه و گسترش&zwnj;طلبی است که یک کشور را به قدرتی امپریالیستی (با توجه به مراتب این امر) تبدیل می&zwnj;کند. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">به همین دلیل امپریالیسم به ایالات متحده محدود نمی&zwnj;شود. قدرت&zwnj;هایی که اعمال امپریالیستی دارند در همه&zwnj; نقاط دنیا به چشم می&zwnj;خورند؛ از جمله در منطقه&zwnj; خاورمیانه. برخی از کشورها نسبت به کشورهای دیگر قدرت بیشتری دارند و بنا براین قدرت بیشتری برای اِعمال در اختیار دارند. امروز هیچ کشور اشغال شده&zwnj;ای وجود ندارد اما کشورها در مناطق مختلف در چارچوب روابط خاصی عمل می&zwnj;کنند.</span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <blockquote> <p align="right"><span dir="RTL"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/dollar.jpg" style="width: 180px; height: 93px; float: right;" /></span><span dir="RTL">استخوان&zwnj;بندی سیاست خارجی جمهوری اسلامی، دشمنی با دمکراسی و آزادی، قلدری در منطقه و فراهم کردن نیروهای هم&zwnj;پیمان عملیاتی با پرداخت دلارهای نفتی است.</span></p> </blockquote> <p align="right"><span dir="RTL">&nbsp;به عنوان مثال عربستان سعودی در حوزه&zwnj; شبه جزیره&zwnj;ی عرب دارای قدرت اقتصادی و نظامی برتر است و طبعا دولت&zwnj;های دیگر این منطقه به قطب نمای آن می&zwnj;نگرند. در این مناطق برخی کشورها ضعیف&zwnj;ترند اما آیا همه&zwnj; آنها که ضعیف&zwnj;ترند تحت فشار قوی&zwnj;ترها هستند؟ مردم نروژ یا سوئد کجا از اعمال قدرت فرانسوی&zwnj;ها یا امریکایی&zwnj;ها یا بریتانیایی&zwnj;ها شکایت کرده&zwnj;اند؟</span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">امپریالیسم با برخی از معانی ذکر شده متعلق بود به قرن هجدهم تا نیمه&zwnj;های قرن بیستم. از همین جهت مبارزه&zwnj; جمهوری اسلامی در سیاست خارجی خود با امپریالیسم اصولا تهی و بی&zwnj;معناست. مبارزه با استکبار یا دشمن در جمهوری اسلامی صرفا ابزاری برای سرکوب مخالفان داخلی و آتش افروزی در منطقه است. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><strong><span dir="RTL">کمک به ملل محروم</span></strong></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">عنوان فوق در عرف جمهوری اسلامی یعنی لبیک گفتن به دراز شدن دست دیکتاتورها و گروه&zwnj;های اسلامگرا به سوی جمهوری اسلامی. حتی یک کشور یا جنبش دمکراتیک نیست که جمهوری اسلامی به آن کمکی کرده باشد. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">پس از سقوط اتحاد جماهیر شوروی و از کف رفتن حامی جدی حکومت&zwnj;های دیکتاتوری در عالم، مقامات جمهوری اسلامی خلایی را مشاهده کردند که تصور می&zwnj;کردند با پر کردن آن می&zwnj;توان مدعای مدیریت جهانی خود و مقابله با ایالات متحده و غرب را دنبال کنند. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">این کار با نفت بشکه&zwnj;ای ۱۵ تا ۲۵ دلار در دوران ریاست جمهوری رفسنجانی و خاتمی و ضرورت پرداختن به کمبودها و خسارات دوران جنگ امکان&zwnj;پذیر نبود. البته روسیه و چین نیز از کسب و کار حمایت از دیکتاتورها کاملا کناره نگرفته&zwnj;&zwnj;اند (مثل حمایت از رژیم بشار اسد در سوریه در اوج جنایاتش علیه بشریت).</span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">با روی کار آمدن دولت احمدی&zwnj;نژاد هم زمینه&zwnj; ایدئولوژیک (نظامی&zwnj;گرایی)، هم شاکله&zwnj;ی قشر حکم (نظامیان و امنیتی&zwnj;ها) و هم قیمت نفت (بالای ۵۰ دلار تا حدود ۱۴۰ دلار در بشکه) برای آن سیاست که از روز اول در ذهن مقامات رژیم جای داشت فراهم شد. در دهه&zwnj; ۸۰ و بعد از آن، حمایت از دیکتاتوری&zwnj;های شکننده به بخشی از سیاست خارجی جمهوری اسلامی تبدیل شد. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <blockquote> <p align="right"><span dir="RTL"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/iran_syria_stop_killing_839712788.jpg" style="width: 180px; height: 137px; float: right;" />حمایت نظامی مثل حمایت نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی از رژیم بشار اسد در سوریه تا آن حد جدی و راهبردی است که اسد از سوی ایران دولت&zwnj;های غربی را تهدید می&zwnj;کند.</span></p> </blockquote> <p align="right"><span dir="RTL">این حمایت در سه بعد انجام می&zwnj;شود: اقتصادی، نظامی/امنیتی و تبلیغاتی. حمایت اقتصادی مثل موافقت اصولی با وام ۴۰۰ میلیون دلاری به رژیم الکساندر لوکاشنکو در بلاروس یا وام شش میلیارد دلاری به رژیم بشار اسد در سوریه، یا وام&zwnj;هایی که در افریقا یا آمریکای لاتین داده شده عمدتا در جهت تقویت رژیم&zwnj;های دیکتاتوری، خرید هم&zwnj;پیمان علیه ایالات متحده یا دور زدن تحریم&zwnj;ها بوده است. وام&zwnj;های خارجی جمهوری اسلامی به هیچ وجه توجیه اقتصادی نداشته&zwnj;اند. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">در شرایط تحریم نفتی سوریه از سوی اروپا، دولت جمهوری اسلامی به خرید نفت سوریه اقدام کرد (۵۸۶ هزار و ۴۰۰ بشکه، تابناک، ۲ آذر ۱۳۹۰) تا این رژیم از لحاظ منابع مالی دچار مشکل نشود. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">همچنین جمهوری اسلامی با پیش فروش آینده نفت در تلاش است منابع درخواست شده توسط دیکتاتورها را تامین کند. فروش نفتی که در آینده استخراج می&zwnj;شود در بازار بورس و فروش آن به کارکنان وزارت نفت تحت عنوان اوراق سلف نفتی یکی از این اقدامات است. (الف، ۱ آذر ۱۳۹۰) </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">حمایت نظامی مثل </span><span dir="RTL">حمایت نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی از رژیم بشار اسد در سوریه تا آن حد جدی و راهبردی است که اسد از سوی ایران دولت&zwnj;های غربی را تهدید می&zwnj;کند. حمایت تبلیغاتی مثل راه&zwnj;اندازی ده&zwnj;ها شبکه&zwnj;رادیویی و تلویزیونی به زبان&zwnj;های دیگر توسط رادیو تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی هدفی غیر از تبلیغات علیه دشمنان فرضی و مخالفان و حمایت از همپیمانان این رژیم را دنبال نمی&zwnj;کند. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">به دلیل مخالفت بنیادی مقامات جمهوری اسلامی با دمکراسی، این رژیم سه برنامه&zwnj; موازی را در سیاست خارجی خویش دنبال می&zwnj;کند: </span><span dir="RTL">۱</span><span dir="RTL">) حمایت از دیکتاتورها و دیکتاتوری&zwnj;ها در سطح جهان، </span><span dir="RTL">۲</span><span dir="RTL">) حمایت از گروه&zwnj;های فاشیستی و ضد دمکراتیک در کشورهای غربی و عربی، و </span><span dir="RTL">۳</span><span dir="RTL">) حمایت از گروه&zwnj;های تروریستی که هدفی غیر از تشکیل حکومت&zwnj;های دیکتاتوری در سر نمی&zwnj;پرورانند. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">در عکس&zwnj;العمل به این سیاست&zwnj;هاست که پرچم جمهوری اسلامی در سوریه و بحرین به آتش کشیده می&zwnj;شود همان کاری که سال&zwnj;هاست دستگاه تبلیغاتی جمهوری اسلامی با پرچم ایالات متحده می&zwnj;کند.</span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><strong><span dir="RTL">استقلال و عدم&zwnj;تعهد</span></strong></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">حتی پس از پایان جنگ سرد، جهان همچنان دو قطبی است. وتوی قطعنامه&zwnj; پیشنهادی اتحادیه&zwnj; عرب مبنی بر لزوم کناره گیری اسد در شورای امنیت توسط روسیه و چین و حمایت&zwnj;های این دو از دولت&zwnj;های اقتدارگرای جمهوری اسلامی، سودان، کوبا، کره&zwnj; شمالی و لیبی (پیش از سقوط) بیانگر این نکته است که جهان بعد از دو دهه که از سقوط اتحاد جماهیر شوروی و بلوک شرق می&zwnj;گذرد همچنان جهانی دو قطبی است. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <blockquote> <p align="right"><span dir="RTL"><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/putin.jpg" style="width: 180px; height: 138px; float: right;" />روسیه هزاران نفر را در جمهوری&zwnj;های مسلمان&zwnj;نشین خود به قتل می&zwnj;رساند و احمدی&zwnj;نژاد و خامنه&zwnj;ای، پوتین را در آغوش می&zwnj;کشند، اما کشته شدن یک زن مسلمان به دست یک نژادپرست در آلمان، ماه&zwnj;ها در رسانه&zwnj;های ایران خوراک تبلیغات ضدغربی می&zwnj;شود.</span></p> </blockquote> <p align="right"><span dir="RTL">اما قطب&zwnj; بندی جدید مبتنی بر امپراتوری&zwnj;ها و ابر قدرت&zwnj;ها نیست، بلکه مبتنی است بر تقابل دمکراسی و لیبرالیسم سیاسی با اقتدارگرایی و تمامیت&zwnj;خواهی. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">دیکتاتوری&zwnj;های چین و روسیه لیبرالیسم اقتصادی (مافیایی و ظاهری) را پذیرفته و آن را با فساد در خدمت خود قرار داده&zwnj;اند اما لیبرالیسم سیاسی و آزادی&zwnj;های ناشی از آن اموری نیست که کمونیست&zwnj;های چینی و تزاریست&zwnj;های روسی با آنها کنار بیایند. </span></p> <p>&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">قطب اقتدارگرایی و استبداد اقمار خود را نیز یافته و در کنار آنها عمل می&zwnj;کند. رژیم&zwnj;های بشار اسد، علی خامنه&zwnj;ای، رائول کاسترو، کیم جونگ اون و عمر بشیر و ده&zwnj;ها دیکتاتور دیگر در روز مبادا که معترضان به سراغ آنها می&zwnj;آیند؛ رو به قبله&zwnj; چین و روسیه دارند. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">در مقابل صدایی از این کشورها علیه سرکوب&zwnj;ها و جنایات روسیه و چین علیه مخالفان بیرون نمی&zwnj;آید. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">روسیه هزاران نفر را در جمهوری&zwnj;های مسلمان نشین خود به قتل می&zwnj;رساند و احمدی&zwnj;نژاد و خامنه&zwnj;ای پوتین را در آغوش می&zwnj;کشند؛ اما کشته شدن یک زن مسلمان به دست یک نژاد پرست در آلمان ماه&zwnj;ها در رسانه&zwnj;های ایران خوراک تبلیغات ضد غربی می&zwnj;شود. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">لیبرال دمکراسی نیز البته مرکز و اقمار خاص خود را دارد. اروپا، آمریکای شمالی، استرالیا و ژاپن در مرکز این قطب هستند و کشورهایی در امریکای لاتین، آفریقا، آسیای جنوب شرقی و غرب آسیا (مثل ترکیه) با این قطب هم&zwnj;پیمان هستند. </span></p> <p align="right">&nbsp;</p> <p align="right"><span dir="RTL">برخی کشورهای آمریکای لاتین که قواعد دمکراسی را پذیرفته&zwnj;اند در حال گذار به لیبرالیسم سیاسی و برخی در حال تعلیق میان لیبرالیسم سیاسی و دمکراسی&zwnj;های سوسیالیستی هستند و برخی نیز همچنان دیکتاتوری&zwnj;های ظاهرا سوسیالیستی و دمکرات&zwnj;اند. </span></p>