انتخابات آزاد مجازی و دغدغه تمرین دموکراسی

طی ۴۲ سال حاکمیت جمهوری اسلامی، دوازده دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شده است و سیزدهمین دوره آن با آغاز قرن جدید شمسی در سال ۱۴۰۰ برگزار خواهد شد. انتخابات همواره زیر سایه نظارت استصوابی شورای نگهبان محل اعتراض و عامل بازدارنده برای حضور نیروهای مختلف، علی‌الخصوص زنان برای شرکت در انتخابات بوده است. از این‌رو انتخابات در ایران هیچ‌گاه بر اساس معیارهای دمکراسی امروزی، یک انتخابات آزاد و دمکراتیک نبوده است.

با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰، گروهی از کنشگران مدنی و سیاسی نیز با راه اندازی کمپینی به نام «انتخابات آزادِ موازی و مجازیِ الکترونیک ریاست جمهوری» و با استناد به ماده ۲۱ اعلامیه جهانی حقوق بشر مبنی بر «حق همگان برای مشارکت در اداره امور کشور» را راه اندازی کردند.

بر اساس آنچه در بیانیه کمپین انتخابات آزاد موازی آمده، هدف و مضمون سیاسی این پروژه، «تحریم فعال انتخابات ریاست جمهوری مهندسی شده احتمالی سال ۱۴۰۰ از سوی جمهوری اسلامی» و «استفاده از تکنولوژی و فن آوری‌های مدرن و ‌مدیریت غیر متمرکز سیبرنتیکی و خودگردانی سیاسی» برای گشودن راهی به سوی برگزاری انتخاباتی آزاد، با مشارکت تمامی گروه‌ها و بر اساس معیارهای دمکراتیک است.

زمانه برای آشنایی بیشتر با کمپین انتخابات آزاد موازی و مجازی، با شهلا انتصاری، از امضاکنندگان بیانیه درخواست استعفای رهبر موسوم به بیانیه ۱۴ نفر و یکی از کاندیداهای این انتخابات گفت‌وگو کرده است.

■ گفت‌وگوی زمانه با شهلا انتصاری را بشنوید:

شهلا انتصاری به زمانه می‌گوید زن‌ها چون «رجال سیاسی» محسوب نمی‌شدند، همواره امکان کاندیداتوری نداشتند و عملا نصفی از جمعیت جامعه ـ زنان ـ را از نامزد شدن در انتخابات ریاست جمهوری حذف کرده و نقش آنها را به انتخاب کننده تقلیل داده‌اند. او می‌گوید از سوی دیگر با روی کار آمدن جمهوری اسلامی، مقوله‌ای تحت عنوان نظارت استصوابی حتی مردان به عنوان رجال سیاسی را هم غربال می‌کند و فقط به تعداد مشخصی امکان حضور در انتخابات را می‌دهد. لذا پروژه انتخابات موازی و مجازیِ الکترونیکی بنا نهاده شد تا همه افراد با حقوق برابر امکان مشارکت به عنوان کاندیدا در انتخابات ریاست جمهوری را داشته باشند.

با نزدیک شدن به زمان برگزاری انتخابات ۱۴۰۰ احزاب و نهادهای مختلف در درون حاکمیت، موضوع شرکت زنان به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری را مطرح می‌کنند. در یکی از تازه‌ترین واکنش‌ها، محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس ضمن اشاره به این که «رجال سیاسی» جنبه جنسیتی ندارد و به صورت کلی در قانون تعریف شده، گفت «ممنوعیتی برای حضور بانوان در انتخابات ریاست جمهوری وجود ندارد.» اما واقعیت این است که تاکنون هیچ زنی نتوانسته از صد شورای نگهبان برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری عبور کند.

شهلا انتصاری به زمانه می‌گوید برگزاری انتخابات موازی و مجازی به معنی رقابت با انتخاباتی که جمهوری اسلامی برگزار می‌کند نیست، بلکه آنها می‌کوشند معیارهای برگزاری یک انتخابات سالم و دمکراتیک را مطرح کنند. به باور انتصاری انتخابات موازی و مجازی تمرین دمکراسی در دوران گذار است.

در همین زمینه: