کاخ سفید: بازنگری توافق صلح با طالبان، ابقای زلمی خلیل‌زاد

در سومین روز کاری جو بایدن در کاخ سفید، دو رویداد مهم در مورد افغانستان رخ داده است. در رویداد نخست، سی‌ان‌ان از قول منابع خود در دولت بایدن اعلام کرد که دولت جدید آمریکا با تمدید ماموریت زلمی خلیل‌زاد به عنوان فرستاده ویژه رییس‌جمهوری در گفت‌وگوهای صلح افغانستان موافقت خواهد کرد.

خلیل‌زاد در دو سال گذشته مدیریت گفت‌وگوهای افغانستان را برعهده داشته است و یک سال پیش و در فوریه ۲۰۲۰ بدون مشارکت دولت افغانستان با طالبان به توافق صلح دست یافته است.

بازنگری صلحی که هنوز یک‌ساله نشده

اما در رویدادی دیگر و بر اساس بیانیه کاخ سفید، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید روز جمعه ۲۲ ژانویه، در یک تماس تلفنی با حمدالله محب، همتای افغان خود گفت که آمریکا توافق‌نامه صلح سال گذشته با طالبان را بازنگری خواهد کرد.

بر اساس توافقنامه فوریه ۲۰۲۰ بین ایالات متحده و طالبان، نیروهای آمریکایی قرار است در ازای دریافت تضمین‌های لازم برای توقف اقدامات تروریستی طالبان، افغانستان را تا ماه مه ۲۰۲۱/ اردیبهشت ۱۴۰۰ ترک کنند.

هفته گذشته تعداد نیروهای آمریکایی در افغانستان به ۲۵۰۰ نفر کاهش یافت که کمترین میزان نیروهای آمریکایی از سال ۲۰۰۱ تاکنون است.

سالیوان به حمدالله محب گفته است که دولت جدید آمریکا بررسی خواهد کرد که «آیا طالبان به تعهدات خود برای قطع رابطه با گروه‌های تروریستی،‌ کاهش خشونت در افغانستان‌ ‌و شرکت در مذاکرات هدفمند با دولت افغانستان و دیگر طرف‌های ذی‌نفع پایبند بوده است.»

کاخ سفید گفت که در این تماس تلفنی موضع آمریکا برای حمایت از فرایند صلح با هدف دستیابی به آتش‌بس دائمی و توافقی پایدار و منصفانه میان دو طرف منازعه تشریح شده است.

افغانستان در ماه‌های اخیر شاهد موجی از ترورهای هدفمند بوده است و همین موضوع سبب شده تا این کشور بار دیگر به صدر اخبار جهانی بازگردد.

معامله آمریکا و طالبان چه بود؟

در این توافق نامه که در فوریه سال ۲۰۲۰ امضا شد، گفته شد که اگر طالبان با القاعده یا سایر شبه‌نظامیان در مناطق تحت کنترل خود قطع رابطه کند و به مذاکرات صلح ملی با دولت افغانستان بپردازد، ایالات متحده و متحدانش طی ۱۴ ماه تمام نیروهای خود را از این کشور خارج خواهند کرد.

اگرچه طالبان پس از این توافق تاریخی، حملات به نیروهای بین‌المللی را متوقف کرد، اما به مبارزه با دولت افغانستان ادامه داده است.

طالبان به عنوان شرط آغاز مذاکرات با دولت افغانستان، خواستار آزادی هزاران نفر از نیروهایش شد که در زندان به سر می‌بردند.

پس از اجابت بخشی از این درخواست‌ها و آزادی چندین هزار طالب، در سپتامبر ۲۰۲۰/ شهریور ۱۳۹۹ مذاکرات مستقیم در دوحه قطر میان دولت افغانستان و نمایندگان طالبان آغاز شد اما هنوز نتیجه‌ای حاصل نشده است.

۲۰ سال حضور در افغانستان

حضور آمریکا در افغانستان به سال ۲۰۰۱ و پس از حملات ۱۱ سپتامبر بازمی‌گردد. حضوری که به زودی ۲۰ ساله می‌شود. هدف از حمله به افغانستان کنار زدن طالبان از قدرت و نابودی القاعده افغانستان بود.

به‌رغم آنکه دو دهه پیش نابودی طالبان آسان به نظر‌می‌رسید، اما با گذشت زمان این جنبش دوباره به عنوان یک نیروی شورشی تجدید قوا کرد و تا سال ۲۰۱۸ در بیش از دو ‌سوم افغانستان فعال شد و حاکمیت فراگیر دولت رسمی را تهدید کرد.

همزمان با آغاز گفت‌وگوها با طالبان و دستیابی به توافق با آمریکا، ترور هدفمند روزنامه‌نگاران، فعالان مدنی، سیاستمداران و قاضیان زن سبب شده تا خشونت در افغانستان به سطح بی‌سابقه‌ای برسد. هنوز چشم‌اندازی از صلح و آرامش در این کشور جنگ‌زده وجود ندارد و باید دید بازنگری توافق صلح آمریکا با طالبان چه پیامدهایی خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: