مجلس یازدهم: یک سال تلاش برای بیشتر به حاشیه راندن زنان

نزدیک به یک سال از روی کار آمدن مجلس یازدهم که اکثریت آن در دست جناح اصولگرا، جریان تندرو و نزدیک به هسته اصلی حاکمیت در ایران است، می‌گذرد. مجلس یازدهم تاکنون در عمل هیچ حمایتی از زنان و مطالبات آنها انجام نداده، اما در عوض خواستار «تحکیم بنیان خانواده» است، امری که در جمهوری اسلامی مساوی‌ست با خانه‌نشینی زنان و به حاشیه راندن آنها از فعالیت‌های مختلف اجتماعی و سیاسی.

زهره لاجوردی، نماینده تهران در مجلس یازدهم و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس، نماینده خط فکری‌ای را نمایندگی می‌کند که «زن را در داخل خانواده و حامل اصلی تحکیم بنیان خانواده» می‌دانند و نه تنها موافق «کودک همسری» است، بلکه معتقد است «از آنجایی که اسلام به حقوق زن اهمیت داده، دیگر جایی برای اینکه ما بخواهیم از غربی‌ها تبعیت کنیم وجود ندارد»، از این‌رو هر گونه دستاوردهای برابری‌خواهانه حقوق زنان در دنیای امروز را مغایر با اصول اسلامی می‌داند.

از دیگر دغدغه‌های مجلس یازدهم ایجاد خانواده پنج فرزندی است و در همین راستا می‌کوشد طرحی به نام «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» را بدون در نظر گرفتن شرایط مادی، روانی و برخورداری از امکانات مناسب، مردم را فرزندآوری بیشتر ترغیب کند.

لایحه «حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت» نیز بالاخره پس از هشت سال کشمکش و انتظار، ۱۴ دی‌ماه سال جاری توسط دولت حسن روحانی تصویب شد، و برای این‌که وجاهت قانونی پیدا کند ۲۵ دی‌ماه جهت بررسی به مجلس شورای اسلامی فرستاده شد. اما این لایحه نه تنها تاکنون در مجلس اعلام وصول نشده است، بلکه به گفته الهام آزاد، عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی این لایحه به احتمال زیاد در سال ۱۴۰۰ بررسی خواهد شد.

آن‌چه در یک سال گذشته مجلس یازدهم پیش گرفته، در راستای به حاشیه راندن هرچه بیشتر زنان است. اما چرا مجلس شورای اسلامی زنان را هدف قرار داده و سعی دارد از طریق ارائه طرح‌های مختلف دستاوردهای زنان از بین ببرد و آنها را به حاشیه براند؟ چه موانع ساختاری‌ای باعث شده که حضور زنان در مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده از لحاظ تاریخی تا این حد پایین بماند؟ آیا لایحه «حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت» می‌تواند از زنان در برابر خشونت حمایت کند؟ چرا گروهی از زنان با سیاست‌های مردسالارانه جمهوری اسلامی همراهی می‌کنند؟

زمانه برای بررسی این موضوع با زهرا تیزرو مدرس روانشناسی مطالعات زنان در دانشگاه شرق لندن گفت‌وگو کرده است.

■ گفت‌وگوی زمانه با زهرا تیزرو را بشنوید:

زهرا تیزرو به زمانه می‌گوید یک تک صدایی در ایران وجود دارد، علی‌الخصوص در مجلس شورای اسلامی که در دست اصول‌گرایان است و حتی نمایندگان زن هم تفکر آنها با مردان تفاوت چندانی ندارد. زهرا تیزرو یکی از دلایل مخالفت فعالین حقوق زن درباره لایحه «حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت» را حذف موادی از این لایحه خصوصا در مورد خشونت خانگی می‌داند. او معتقد است تعریف جامعی از خشونت خانگی در این لایحه ارائه نشده است.

زهرا تیزرو معتقد به چند صدایی است و تاکید می‌کند شنیدن همه صداها برای جامعه متکثری مانند ایران اصلی اساسی به شمار می‌آید. او می‌گوید اگر قانونی مانند منع خشونت و حمایت از زنان قرار است تصویب و به اجرا گذاشته شود، نیازمند اجماع و شنیدن صدای همه گروه‌های مختلف زنان است، چرا که مهندسی اجتماعی و تحمیل قوانین از بالا به پایین جوابگو نیست.