حفر قبرهای جدید در خاوران؛ تلاش برای پاک کردن سند یک جنایت تاریخی
جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران با انتشار اطلاعیه‌ای از حضور شماری از خانواده‌های اعدام شدگان ۶۷ در محل گورستان خاوران خبر داده و اعلام کرده که دست‌کم ۱۰ قبر جدید در این گورستان حفر شده که دو فرد درگذشته هم در این قبرها دفن شده‌اند.
به دنبال انتشار خبر ایجاد قبرهای جدید در گورستان دسته‌جمعی خاوران، جمعی از فرزندان اعدام‌شدگان دهه ۶۰ در بیانیه‌ای مشترک به این اقدام که با دستور سازمان بهشت زهرای تهران انجام شده، اعتراض کردند.
در این بیانیه آمده است:
«این اولین بار نیست که حکومت جمهوری اسلامی تلاش می‌کند بقایای جنایاتش در سال‌های دهه ۶۰ و قتل عام تابستان ۱۳۶۷ را بپوشاند و به فراموشی تاریخ بسپارد.»
امضاکنندگان بیانیه گفته‌اند:
«خاوران نه تنها جغرافیای ما، بلکه تاریخ مشترک تمام حذف‌شدگان و مبارزان راه عدالت و آزادی است.»
آنان از مردم ایران خواسته‌اند تا نسبت به این تعرض به اجساد خاک شده در خاوران خاموش نمانند.
در روزهای اخیر تصاویری از ایجاد قبرهای جدید در گورستان دسته‌جمعی خاوران منتشر شده است. برخی از بازماندگان اعدام‌شدگان سال ۱۳۶۷ این اقدام را تلاش حکومت ایران برای از بین بردن بقایای محل دفن زندانیان سیاسی اعدام‌شده قلمداد کرده‌اند. قبرهای جدید حفر شده متعلق به شهروندان بهایی درگذشته است. جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران به این اقدام واکنش نشان داده است.
سیمین فهندژ، سخنگوی جامعه بهاییان ایران در دفتر سازمان ملل در ژنو با انتشار یک توئیت در حساب کاربری خود در توئیتر، اعلام کرده حفر قبرهای جدید بر گورستان دسته جمعی خاوران با دستور سازمان بهشت زهرا در تهران انجام شده است.
او نوشته است:
«بهاییان تهران از دفن مردگان‌شان در زمین گورستان خاوران که دست‌کم برای ۵۰ سال آینده جا دارد، منع شده‌اند. نمایندگان بهشت زهرا می‌خواهند مجبورشان کنند عزیزان خود را در محل گورهای دسته‌جمعی خاوران دفن کنند. بهائیان برای هم متوفیان احترام قائلند. بگذارید عزیزانشان با عزت دفن شوند.»
فرزندان اعدام‌شدگان دهه ۶۰ اما در پایان بیانیه خود ضمن محکوم کردن تغییرات اعمال شده در گورستان خاوران از جامعه بهاییان خواسته‌اند به تعرض به اجساد، خاطرات و تاریخ اعدامیان دهه ۶۰ که خواسته نیروهای امنیتی است، تن ندهند.
علاوه بر این واکنش، جامعه دفاع از حقوق بشر در ایران هم با انتشار اطلاعیه‌ای از حضور شماری از خانواده‌های اعدام شدگان ۶۷ در محل گورستان خاوران خبر داده و اعلام کرده که دست‌کم ۱۰ قبر جدید در این گورستان حفر شده که دو فرد درگذشته هم در این قبرها دفن شده‌اند.
این نهاد حقوق بشری در ادامه درباره نحوه برخورد مأموران امنیتی با خانواده جان‌باختگان تابستان ۶۷ نوشته:
«مأموران امنیتی به خانواده‌ها هشدار دادند که گل نگذارند و زود بروند. یک فرد لباس شخصی هم مدت کوتاهی حضور داشت. خانواده‌ها قبلاً گل‌ها را بین بوته‌های خشک می‌گذاشتند، ولی مأموران اخیراً تمامی بوته‌های خشک را جمع و در گوشه‌ای آتش زده‌اند؛ زمین را هم صاف و برای دفن آماده کرده‌اند.»
از سوی دیگر، وبسایت بیداران که اخبار مربوط به دادخواهی برای اعدام‌های سیاسی در دهه ۶۰ در ایران را پوشش می‌دهد با انتشار گزارشی اعلام کرده:
«آیا این ترفند جدید رژیم است که در سی و چند سال گذشته گاه به تزویر و گاه به زور سرنیزه کمر به نابودی این خاوران بسته؟ آن‌هم در شرایطی که به خاطر خطر کرونا تجمع خانواده‌ها در خاوران با محدودیت مواجه است.»
گردانندگان این وبسایت در ادامه پرسیده‌اند:
«این چهار گور در این گورستان «غیررسمی» و «لعنت شده» حامل چه پیام و رخدادی است؟»
در طول دهه ۱۳۶۰ شمسی و به‌ویژه در تابستان سال ۱۳۶۷، بیش از پنج هزار تن از زندانیان سیاسی در زندان‌های اوین و گوهردشت در تهران و زندان‌های مشهد، شیراز، اهواز و برخی دیگر از شهرهای ایران به دار آویخته شدند.
حکومت جمهوری اسلامی هیچ‌گاه به‌طور رسمی نه تنها مسئولیت این کشتار بزرگ را نپذیرفت بلکه همچنان از افشای محل دفن قربانیان خودداری می‌کند. بازماندگان و خانواده‌های این اعدام‌شدگان می‌گویند صدها تن از این زندانیان سیاسی به‌صورت دسته جمعی در گورستان خاوران، منطقه‌ای در شرق تهران دفن شده‌اند.
سیمین فهندژ، در گفت‌و‌گو با هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران گفته:
«سال‌ها قبل بخشی از آرامستان خاوران توسط حکومت برای دفن اموات بهائیان در نظر گرفته شده بود. علیرغم اینکه پیشنهاد خرید زمین مذکور از سوی جامعه بهایی نیز ارائه شد با این حال مسئولان جمهوری اسلامی با این موضوع مخالفت کرده و بابت دفن هریک از اموات به صورت جداگانه وجه قبور توسط بهائیان تهران پرداخت می‌شد.»
به گفته او اخیرا نمایندگانی از سوی بهشت زهرای تهران، بهاییان را مجبور می‌کنند اموات خود را در محل گورهای دسته‌جمعی خاوران یا در لابلای قبور سابق بهائیان که گنجایش یک قبر را نیز ندارد دفن کنند.
تلاش حکومت ایران برای تخریب گورستان جمعی خاوران، به‌عنوان سندی برای اثبات اعدام‌ها در دهه ۶۰، پیش از این هم مسبوق به سابقه بوده است.
منابع حقوق بشری در سال‌های گذشته از تخریب بخشی از گورستان خاوران و تبدیل آن به پارک خبر داده بودند. همچنین شرکت گاز در چند نوبت اقدام به حفر کانال در نزدیکی این گورستان کرده است.
نظرها
نظری وجود ندارد.