سازمان محیط زیست در مورد مرگ گورخر آفریقایی: آنقدر تعداد باغ‌وحش‌ها زیاد است که نمی‌توانیم نظارت کنیم
مرگ گورخر آفریقایی بار دیگر وضع اسفناک حیوانات باغ‌وحش در ایران را به مرکز توجه‌ها رسانده است. هم سازمان محیط زیست و هم مسئولان باغ‌وحش صفادشت، گمرک را مسئول تلف شدن گورخر آفریقایی می‌دانند ولی آیا سازمان محیط زیست نباید بر وضعیت حیوانات باغ‌وحش نظارت داشته باشد؟
محمد نصرتی، رئیس گروه پستانداران در دفتر حیات وحش و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت که باغ‌وحش‌ها مجوز فعالیتشان را از سازمان محیط زیست دریافت می‌کنند ولی آنقدر تعدادشان زیاد است که نمی‌توان بر همه کارهایشان نظارت کرد.
این تازه‌ترین واکنش سازمان محیط زیست به تلف‌شدن گورخر آفریقایی است. سه رأس گورخر آفریقایی شامل یک گورخر نر و دو گورخر ماده هفته گذشته از هلند به ایران منتقل شدند. هدف زاد و ولد آنها در مرکز نگهداری حیات وحش صفادشت استان تهران بود. گورخرها را چند روز در گمرک در شرایط اسف‌بار نگه داشتند و سپس در شرایط نامناسب حمل و نقل کردند و آنها را بالاخره ۱۲ اردیبهشت به صفادشت تحویل دادند. گورخر نر تلف شد و حال دو گورخر ماده نیز مساعد نیست.
این موضوع با واکنش شدید فعالان محیط زیست مواجه شد و مجددا وضع اسفناک حیوانات باغ‌وحش در ایران در مرکز توجه‌ها قرار گرفت.
نصرتی در توضیح نحوه صدور مجوز برای وارد کردن یک گونه جانوری توسط باغ‌وحش‌های کشور گفت: «اگر بخواهند گونه‌ایی را وارد کنند، طبیعتا باید از طریق سازمان پیگیری کنند، که هم از طریق بخش استانی و هم مرکزی این اتفاق می‌افتد و این کاملا به نوع گونه مربوط است که اگر گونه از نظر تاثیر بر تنوع زیستی اهمیت داشته باشد با بخش مرکزی هماهنگ می‌شود.»
او اما می‌گوید که سازمان متبوعش نظارتی بر نحوه نگهداری و جابه‌جایی حیوانات ندارد: «اینکه گونه از چه طریق، زمینی یا هوایی برای باغ‌وحش وارد کشور می‌شود، دیگر در رویه سازمان نیست تا نظارت کند آنقدر تعداد این باغ‌وحش‌ها زیاد است که به همه‌ی آنها نمی‌رسد تا چگونگی ورود هر گونه مورد بررسی قرار گیرد، معمولا صاحب باغ‌وحش و آن دامپزشک و کارشناس‌ها باید به این موضوع نظارت کنند.»
دو روز پیش باغ‌وحش صفادشت در پستی اینستاگرامی درباره تلف‌شدن گورخر نر نوشته بود که این گورخرها ششم اردیبهشت بدون تأخیر از گمرگ ترکیه گذشته اما در گمرک مرز بازرگان چهار روز توقیف مانده، ۹ اردیبهشت به گمرگ تهران منتقل شده و ۱۱ اردیبهشت به گمرک تعطیل تهران رسیده و بالاخره ۱۹:۳۰ شب از آنجا به مقصد باغ‌وحش ترخیص شده‌اند.
بنا به این پست اینستاگرامی، گورخر نر در خودروی حمل گورخرها تلف شده بود. احوال عمومی دو گورخر دیگر نیز خوب نیست. مهم‌ترین دلیل این فاجعه نیز «استرس جابجایی و طولانی شدن زمان نگهداری در گمرک» خوانده شده است.
بر اساس این پست، گمرک گفته بوده که حیوانات «اقلام غیرضروری» هستند و برای همین تشریفات گمرکی ترخیص آنها چند روز به طول انجامیده است.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش استان تهران هم گفت که گورخرها از مسیر بلغارستان ــ ترکیه از هلند به ایران ارسال شده‌اند و بر خلاف قوانین برای چند روز در گمرک نگهداری شده‌اند: «حیوانات زنده باید سریعا به مرکز نگهداری حیات وحش یا باغ‌وحش مقصد منتقل شوند تا تیمار و قرنطینه و تحت نظارت دامپزشک قرار گیرند.» او احتمال بیماری پیشینی گورخر نر را رد کرد و گفت که سلامت حیوانات در مبدأ بررسی و تأیید شده است و دلیل احتمالی تلف شدن گورخر نر را نگهداری گورخرها «در محفظه‌ای در گمرک» دانست.
اما برخلاف اظهارات مسئولان باغ‌وحش و سازمان محیط زیست، بر اساس ویدئویی درباره نگهداری از این گورخرها در گمرک در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در آن یک گورخر در حالی دیده می‌شود که داخل جوی آب سقوط کرده است.
شهرآرانیوز درباره وضعیت گورخر سقوط کرده به کانال آب نوشته است: «یکی از آنها داخل جوی آب می‌افتد و پای چپش می‌شکند. شدت شکستن استخوان به حدی است که پا کاملا پیچ خورده و حیوان بینوا حتی امکان خروج از جوی آب را ندارد.»
این نخستین بار نیست که انتقال گورخر در ایران فاجعه می‌آفریند. در ۱۹ مهر ۱۳۹۷ نیز سازمان محیط زیست برای بازگرداندن گورخر ایرانی به پارک ملی کویر ۱۰ گورخر را در منطقه توران گرفت تا به این پارک انتقال دهد اما پنج گورخر حین انتقال جان دادند و پنج گورخر دیگر نیز پس از رسیدن به محل نگهداری، بنا به گزارش‌ها «فرار کردند».
نظرها
نظری وجود ندارد.