«وقت جیغ انار» - فاجعه جنگ افغانستان از چشمان کودکان کار

فیلم «وقت جیغ انار» به کارگردانی و نویسندگی گراناز موسوی در جشنواره فیلم ملبورن روی پرده خواهد رفت. این فیلم قصه زندگی پسربچه‌ای است به نام «هیواد» که پدرش در جنگ افغانستان کشته شده و او در ۱۰ سالگی باید در کابل دستفروشی کند و یک‌تنه بار خانواده‌اش را به دوش بکشد. هیواد آرزو دارد هنرپیشه و فیلمساز شود. 

«وقت جیغ انار» فیلمی ضد جنگ است و سنت‌ها را نیز به چالش می‌کشد. زمانه با گراناز موسویِ، نویسنده و کارگردان این فیلم گفت‌وگو کرده است. گراناز موسوی درباره این فیلم به زمانه می‌گوید:

گفت‌وگوی کامل زمانه با گراناز موسوی را در لینک زیر بشنوید:

هیواد باید از خانواده‌اش محافظت کند. مادرش باید به‌خاطر پیروی از سنت‌ها به اجبار مادر بزرگ هیواد با عموی او ازدواج مجدد کند. مادرش راضی نیست. هیواد راضی نیست. عمو نیز این وصلت را نمی‌خواهد. حتی مادر بزرگ نیز از ته دل راضی نیست. هیواد تمام تلاش خود را می‌کند که از ازدواج تحمیلی مادرش جلوگیری کند. در این میان هیواد با عکاسی استرالیایی آشنا می‌شود و او دوربینی را به هیواد هدیه می‌دهد و ماجراها آغاز می‌شوند.

افغانستان در برهه حساسی از تاریخ قرار دارد. نیروهای نظامی خارجی که سال‌هاست در این کشور مستقر بودند خاک افغانستان را به تدریج ترک کرده‌اند. طالبان در غیاب آنها می‌کوشد با حملات تروریستی در این کشور ارعاب ایجاد کند و حکومت را به‌دست گیرد.

دستاوردهای مدنی و حقوقی که کنشگران مدنی سال‌هاست برایش تلاش کرده‌اند، اگر طالبان به قدرت برسد دود می‌شوند و به هوا می‌روند. با قدرت رسیدن طالبان قوانین تغییر خواهند کرد و زنان و دگراندیشان و اقلیت‌های دیگر سرکوب خواهند شد. گراناز موسوی چشم‌انداز روشنی درباره وضعیت افغانستان ندارد اما معتقد است که مردم افغانستان بدون دخالت نیروهای نظامی خارجی، خودشان باید بر این مشکلات فائق شوند. او به زمانه می‌گوید: 

«هیچ کشور بیگانه‌ای برای سرنوشت کشور دیگری نمی‌تواند تصمیم بگیرد به خصوص اگر آن دخالت نظامی باشد. میلیتاریسم نتیجه‌ای جز ویرانی ندارد. در افغانستان هم به جز اینکه زیرساخت‌ها نابود شوند نتیجه‌ای نداشت.»

افغانستانی‌های ساکن ایران ده‌ها سال است که از ناامنی جنگ به ایران گریخته‌اند اما در ایران نیز با تبعیض‌های بی‌شمار و گاه با بی‌مهری و تحقیر از سوی برخی از شهروندان ایرانی مواجه شده‌اند.

موسوی درباره وظیفه ما ایرانی‌ها در قبال همسایه‌مان، افغانستان می‌گوید:

«اختیار مردم افغانستان به دست مردم افغانستان است. مهمترین کاری که ما می‌توانیم بکنیم این است مردم بهتری باشیم. ما می‌توانیم در کشور خودمان رفتار مناسب‌تر و انسانی‌تری با همزبانان افغانستانی مقیم ایران داشته باشم. میزبانان بهتری باشیم.»

فیلم «وقت جیغ انار» به دو زبان فارسی و پشتو ساخته شده و محصول مشترک افغانستان، ایران و استرالیا است که پس از سال‌ها پیش‌تولید، سال گذشته با تهیه‌کنندگی مشترک بهیر وردک، گراناز موسوی، کریستین ویلیامز و مرضیه وفامهر در کابل فیلمبرداری شد. 

با حضور ۴۰ نابازیگر کودک، کودکان شخصیت‌های اصلی این فیلم هستند.

بزرگسالان نقش‌های فرعی‌تری دارند. بازیگران حرفه‌ای افغانستان نیز همچون سعیده سادات، فرشته عالمی و حشمت الله فنایی در این فیلم ایفای نقش کرده‌اند. فنایی چندی پیش به‌سبب بیماری کرونا از دنیا رفت. 

عکاس سرشناس استرالیایی، انرو کویلتی نیز در نقش خودش به‌عنوان عکاس جنگ در فیلم ظاهر شده است.

حسین علیزاده موسیقی این فیلم را ساخته است. مدیر فیلم‌برداری این فیلم بهروز بادروج است و شماری از عوامل فیلم از این قرارند: طراح‌صحنه و مشاور کارگردان: رایا نصیری، تدوینگر: شیما منفرد، طراح‌صدا: حسین قورچیان، صدابردار: علی علوی، مدیر تولید: امیر اسکندری، مدیر رسانه: مهسا همتی، طراح پوستر: مژگان کهوند، ساخت تریلر: مسعود فرجام، موسیقی تریلر: پیمان ابدالی.