زنی گریزان از خدمت سربازی

اگر تا همین چند سال پیش هنوز تک و توکی در محافل راست‌گرا بودند که حمله آمریکا به عراق را موجه می‌دانستند، امسال آنها هم لب فرو بسته‌اند. 

 به جز خود جرج دبلیو بوش و عده‌ای از نئوکان‌ها، کسی این جنگ را موجه نمی‌داند: به بهانه پیدا کردن سلاح کشتار جمعی مردم را کشتار را کردند. در نهایت چنان که دیدیم هیچ سلاح کشتار جمعی در عراق پیدا نشد، اما از کشته‌ها پشته‌ها ساخته شد.

 جنگ آمریکا با عراق حالا مدت‌هاست که رسماً تمام شده، اما عواقبش همچنان ادامه دارد. گذشته از ترور هر روزه و جنگ فرقه‌ای در عراق، جنگ عواقب دیگری هم دارد که کمتر دیده می‌شود. این عواقب در جبهه مقابل یا پیروز جنگ مشاهده می‌شود.

گذشته از هزینه سنگین نظامی و تلفات سربازان و آسیب‌های روانی نظامیان و به هم ریختن شیرازه خانواده‌ها، جنگ یک جنبه دیگر هم دارد: سربازانی که از کشتن سر باز زده و گریخته‌اند. فرار از جنگ در زمانه‌ای که جنگ بر صلح اولویت دارد، جرم محسوب می‌شود.

سرباز نباید سر باز بزند از کشتن. این کار هرچند از لحاظ اخلاقی قابل ستایش است، اما در زمان جنگ که کشتن "رسمیت" دارد، جرم است. تازه‌ترین نمونه، مورد یک زن سرباز آمریکایی است که در عراق دچار عذاب وجدان شد و از کشتن سر باز زد.

کیمبرلی ریورا نخستین زن سربازی است که در آمریکا به جرم فرار از "خدمت زیر پرچم" زندانی می‌شود. پیش از او مردان زیادی به همین "جرم" در آمریکا زندانی شده‌اند.

کیمبرلی ریورا، سرباز جوان سی ساله‌ای است که با وجود داشتن چند بچه و نگهداری از همسر معلولش به تحمل حبس محکوم می‌شود. برای او ده ماه زندان نظامی بریده‌اند.

یک دادگاه نظامی در کلورادوی آمریکا این حکم را صادر کرده است. این در حالی است که شانزده ماه پیش جنگ برای آمریکا به طور رسمی به پایان رسید.

کیمبرلی ریورا در زمان خدمت در ارتش آمریکا چندماهی مقابل پایگاه "لویالتی" در حاشیه بغداد نگهبانی می‌داد. تا اینکه در اثر دیدن واقعیت جنگ حالش دگرگون شد و یک روز پیش دستیار کشیش نظامی رفت و سفره دلش را باز کرد. گفت که در مورد ماموریت آمریکا در عراق بدبین شده است و نمی‌تواند خودش را راضی کند به سمت بچه‌ها شلیک کند.

کیمبرلی هم مانند تمام زنان سرباز آمریکایی داوطلبانه به خدمت نظام درآمد، اما توهماتش با دیدن واقعیت ریخت و دچار عذاب وجدان شد. دستیار کشیش حرف‌های او را خوب شنید، اما برای نجات او راه فرار از خدمت را پیش پایش نگذاشت.

این گذشت تا اینکه در پایان سال نخست خدمت در عراق، کیمبرلی ریورا سال ٢٠٠٧ برای گذراندن مرخصی به کشورش آمریکا رفت.

در آنجا به او خبر می‌دهند که بعد از مرخصی برای ادامه خدمت باز باید به عراق اعزام شود. کیمبرلی ریورا که طاقتش طاق شده بود با شنیدن این خبر دست شوهر و بچه‌هایش را می‌گیرد و به کانادا می‌گریزد.

مطابق حکم دادگاه نظامی، بعد از فرار از خدمت، گریز به کانادا دومین جرم او محسوب می‌شود. تیموتی گرامل قاضی نظامی از او می‌پرسد: "چقدر می‌خواستید در کانادا بمانید؟" کیمبرلی ریورا می‌گوید: "تا آنجا که ممکن می‌بود. می‌خواستم خدمت در ارتش را برای همیشه ترک کنم."

جیمز متیو برانو، وکیل غیر نظامی این خانم سرباز که می‌بیند موکلش بدجوری گیر افتاده است، برای دفاع از او به این استدلال متوسل می‌شود که چه بسا با نرفتن یک سرباز غیر قابل اعتماد به خدمت، جان عده‌ای نجات یافته باشد، اما این حرف به خرج قاضی نرفت و او بی‌اعتنا به این استدلال، حکم محکومیت را صادر کرد.

رد تقاضای پناهندگی در کانادا

کیمبرلی ریورا بعد از فرار، در کانادا تقاضای پناهندگی کرد، اما تقاضایش رد شد. به حکم اعتراض کرد که اعتراضش هم رد شد. در پی آن تقاضای اقامت کرد که آن‌هم هم رد شد. دادخواست کمک برای آن که دست کم به دلیل انسان‌دوستانه به او اجازه اقامت بدهند هم رد شد.

نوزده هزارنفر این دادخواست را امضا کرده بودند، ازجمله اشخاص برجسته‌ای چون اسقف دزموند توتو (از فعالان صلح و رهبران جنبش آپارتاید آفریقای جنوبی که سال ۱۹۸۴ برنده جایزه نوبل صلح شد) و یک گروه صلح‌طلب آمریکایی.

در پایان همه این تلاش‌ها سرانجام اواخر سال ٢٠١٢ کیمبرلی ریورا از کانادا به آمریکا برگردانده و درست سر مرز دستگیر می‌شود.

از هنگام دستگیری او، شوهر معلول و چهار بچه‌شان تنها مانده‌اند .پنجمین بچه هم در راه است، که در زندان به دنیا می‌آید.

 تغییر اوضاع با روی کار آمدن راستگرایان در کانادا 

در زمان جنگ ویتنام (١٩٥٥-١٩٧٥) کانادا پناهگاه سربازان آمریکایی فراری از جنگ بود. در آن زمان‌ها بسیاری از این سربازان تابعیت کانادایی گرفتند. بعد از آنکه در دهه هفتاد میلادی جیمی کارتر، سربازان فراری از جنگ ویتنام را بخشید، بخش زیادی از آنها دوباره از کانادا به آمریکا برگشتند.

طی دوازده سال جنگی گذشته (٢٠٠١-٢٠١٣) تعداد زیادی از سربازان آمریکایی به کانادا گریخته‌اند. در حال حاضر دویست تن از آنان در کانادا هستند.

ولی با روی کار آمدن استفان هارپر، نخست‌وزیر محافظه‌کار کانادا که سیاست‌هایش بیشتر به جرج دبلیو بوش می‌خورد تا باراک اوباما، ورق برگشته و وضع این سربازان فراری آمریکایی خراب شده است و هیچ معلوم نیست که بتوانند همچنان در کانادا بمانند یا اینکه مانند کیمبرلی ریورا یه آمریکا بازگردانده و محاکمه شوند.

 منبع: تاتس