واکنش‌ها به تهدید سفرای ۱۰ کشور به اخراج از ترکیه: مرعوب نمی‌شویم

روابط ترکیه و اتحادیه اروپا سال‌ها است که با تنش پیش می‌رود. اتحادیه اروپا همزمان با اینکه ترکیه را به نقض حقوق مخالفان محکوم می‌کند برای جلوگیری از ورود پناهجویان به همکاری با دولت رجب طیب اردوغان ادامه می‌دهد. اردوغان نیز چند سالی است که این نیاز اروپا را فهمیده و هر جا که لازم می‌بیند به زبان تهدید سخن می‌گوید.

در تازه‌ترین اظهارنظر، او شنبه ۲۳ اکتبر/۱ آبان در شهر اسکی شهیر، سفرای آلمان، فرانسه، نروژ، فنلاند، سوئد، هلند، دانمارک و همینطور آمریکا، کانادا و نیوزلند را «عناصر نامطلوب» نامید و گفت به وزیر خارجه دستور داده است که در سریعترین زمان ممکن این افراد را به عنوان «عناصر نامطلوب» معرفی و آن‌ها را از کشور اخراج کند.

سفرای این کشورها دوشنبه هفته گذشته در یک بیانیه مشترک خواستار رسیدگی فوری و منصفانه به پرونده عثمان کاوالا شده بودند، که به دلیل مخالفت با دولت ترکیه در زندان نگهداری می‌شود.

اردوغان گفت این سفرا «باید ترکیه را بشناسند و درک کنند» و «اگر شناختی ندارند این کشور را ترک کنند».

وزارت خارجه ترکیه پیشتر، یک روز پس از انتشار بیانیه مشترک سفیران ۱۰ کشور، تمامی آن‌ها را به وزارت خارجه احضار و این بیانیه را «غیرقابل قبول» توصیف کرده بود.

اتحادیه اروپا: مرعوب نمی‌شویم

اظهارات اردوغان با واکنش دولت هایی که بیانیه آزادی کاوالا را امضاء کرده بودند و همینطور اتحادیه اروپا روبرو شده است. رئیس اتحادیه اروپا در واکنش به این سخنان رئیس جمهوری ترکیه گفت: اخراج ۱۰ سفیر نشانه حرکت مستبدانه دولت ترکیه است. ما مرعوب نخواهیم شد.

ایالات متحده آمریکا نیز که رئیس جمهوری‌اش قرار است در حاشیه اجلاس جی ۲۰ که هفته آتی در رم برگزار می‌شود، رجب طیب اردوغان دیدار کند، اعلام کرد به صورت رسمی از آنکارا خواسته در این‌باره توضیح بدهد.

آلمان هم که یکی از بزرگترین شرکای تجاری ترکیه محسوب می‌شود در واکنش به اظهارات اردوغان گفت با ۹ کشور دیگر که سفرایشان به اخراج تهدید شده‌اند، رایزنی می‌کند.

در هلند نیز اگرچه دولت موضع‌گیری را به پس از دریافت تاییدیه اخراج سفیرش موکول کرده، بعضی از نمایندگان پارلمان از احزاب مختلف به تندی به اردوغان تاختند. برخی اردوغان را «سلطانی که عقلش رو به‌زوال است» و «دارد بار دیگر چهره واقعی خودش را نشان می‌دهد» خواندند. بااین‌حال وزارت امور خارجه هلند اعلام کرد که اظهارات اردوغان را درنظر گرفته اما هنوز هیچ تأیید رسمی مبنی بر اخراج سفیر هلند در ترکیه، دریافت نکرده است. وزارت خارجه هلند گفت: «ما منتظر تماس وزارت خارجه ترکیه در این زمینه هستیم.»

سخنگوی ارشد وزارت خارجه نروژ اما در اظهاراتی تند و شفاف گفت: سفیر ما کاری انجام نداده که شایسته اخراج باشد. نروژ از ترکیه می‌خواهد از استانداردهای دموکراتیک و حکومت قانون که بر اساس کنوانسیون حقوق بشر اروپا به آن متعهد شده، پایبند باشد.

ترود ماسیده، سخنگوی ارشد وزارت خارجه نروژ گفت که سفیر این کشور تا به حال نامه رسمی مبنی بر اخراج از ترکیه دریافت نکرده است.

خبرگزاری رویترز نیز به نقل از وزیر خارجه دانمارک گزارش کرد این کشور که هنوز به صورت رسمی نامه‌ای در این‌باره دریافت نکرده است و با متحدان خود در ارتباط است. جپ کوفود، از بیانیه مشترک درخواست آزادی کاوالا حمایت کرد و گفت: ما همچنان از ارزشها و اصول مشترک خود که در بیانیه مشترک بیان شده است، محافظت خواهیم کرد.

آیا اردوغان تهدید را عملی می‌کند؟

دیگر کشورها نیز گفته‌اند هنوز هیچ نامه‌ای به صورت رسمی دریافت نکرده اند. نیوزلند اظهارنظر رسمی در این‌باره را به پس از دریافت نامه رسمی موکول کرده و گفته است که تمایل دارد به روابطش با ترکیه ادامه بدهد.

منابع دیپلماتیکی که نامشان فاش نشده هم گفته‌اند که بعید می‌دانند سطح تنش میان ترکیه و کشورهای امضاء کننده بیانیه از آنچه که هست، فراتر برود چرا که در آینده نزدیک رئیس جمهوری ترکیه باید در اجلاس آب و هوایی گلاسکو و جی ۲۰ که در رم برگزار خواهد شد، شرکت کند.

ترکیه در سال‌های اخیر، به ویژه پس از سرکوب معترضان در پارک گزی، سرکوب مخالفان و منتقدان خود را شدت بخشیده است. «کودتای ناموفق» سال ۲۰۱۶ که اردوغان آن را به جریان نزدیک به فتح الله گولن، رهبر مذهبی ترکیه ای ساکن آمریکا نسبت می‌دهد، هم پس از آن به بهانه‌ای در دست حزب عدالت و توسعه برای بازداشت مخالفان و اخراج افرادی که گمان می‌رفت با دولت همسو نیستند از نهادهای حکومتی بدل شد.

عثمان کاوالا یکی از افرادی است که به همین بهانه بازداشت شده و از چهار سال قبل بدون هیچ دلیلی در زندان نگهداری می‌شود. دولت او را به حمایت از مخالفانی که قصد کودتا داشتند، متهم کرده است.