زنان ۹۶ درصد از قربانیان همسر آزاری جسمی در سال گذشته بوده‌اند

بر اساس گزارشی که مرکز آمار ایران منتشر کرده است حدود ۹۶ درصد از مجموع ۸۰ هزار و ۱۸۷ نفر از کسانی که در سال گذشته به پزشکی قانونی مراجعه کرده و گفته‌اند مورد «همسر آزاری جسمی» قرار گرفته‌اند، زن بوده‌اند. 

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) ۴ آذر/ ۲۵ نوامبر که روز جهانی منع خشونت علیه زنان است گزارش داد که در سال گذشته از مجموع ۱۸۲ مورد معاینه مربوط به «همسر آزاری روانی» پزشکی قانونی تنها ۱۰ مورد معاینه مربوط به مردان بوده و در واقع سهم زنان از این معاینات در سال گذشته ۹۴ درصد بوده است. 

طبق گزارش مرکز آمار ایران در چهار سال اخیر همواره بیش از ۹۴ درصد معاینات مربوط به «همسر آزاری جسمی» پزشکی قانونی معطوف به زنان بوده است. همچنین آمار مراجعه کنندگان به‌علت «همسر آزاری روانی» نیز در چهار سال گذشته، بین ۵۵ تا ۹۰ درصد برای زنان در نوسان بوده و حتی در مقاطعی مانند سال گذشته به ۹۴ درصد نیز رسیده است. 

در بهار سال جاری در مجموع ۲۰ هزار و ۷۳۵ مورد معاینه «همسر آزاری جسمی» در پزشکی قانونی انجام شده که از این تعداد ۶۹۹ مورد توسط مردان و ۲۰ هزار و ۳۶ مورد توسط زنان بوده است. 

همچنین در بهار ۱۴۰۰ از میان ۵۶ مورد معاینه «همسر آزاری روانی» ۱۴ مورد توسط مردان و ۴۲ مورد توسط زنان انجام شده است.

در واقع معاینات کسانی که به‌علت «همسر آزاری جسمی» به پزشکی قانونی رجوع کرده‌اند در بهار امسال در مقایسه با بهار سال گذشته رشدی هفت درصدی داشته است. معاینات مربوط به مراجعه کنندگان به‌سبب «همسر آزاری روانی» نیز در همین بازه زمانی و در قیاس با بهار ۹۹ با رشد ۸۶ درصدی مواجه بوده است. 

همچنین در بهار سال جاری ۹۶ درصد از معاینات به‌سبب «همسر آزاری جسمی» و ۷۵ درصد از معاینات به‌دلیل «همسر آزاری روانی» توسط زنان صورت گرفته است. 

آمارهای مراجعه زنان به پزشک قانونی به‌دلیل «همسر آزاری جسمانی» نشان می‌دهد که اگرچه در طول سال‌های ۹۶ تا ۹۸ روندی افزایشی داشته اما این آمار در سال ۹۹ در قیاس با سال قبل خود با کاهش پنج درصدی مواجه بوده است. در مقابل، آمار مربوط به معاینات زنان به‌علت « همسر آزاری روانی» گرچه در سال ۹۷ در مقایسه با سال پیش از خود با کاهش مواجه شده اما در دو سال اخیر روند افزایشی داشته است. 

در کل آمار سال‌های ۹۶ تا ۹۹ نشان می‌دهد که همواره سهم موارد معاینه به‌دلیل «همسر آزاری روانی و جسمانی» بیشتر از سوی زنان صورت گرفته است تا مردان. 

خشونت علیه زنان در ایران به اشکال مختلف و در سطوح و لایه‌های مختلف سیاسی و اجتماعی به زنان اعمال می‌گردد، همچون خشونت ساختاری قوانین پدرسالار و زن‌ستیز و خشونت فیزیکی و ناموسی و زن‌کشی توسط نزدیکان. 

رسانه‌های رسمی همسو با ایدئولوژی زن‌ستیز حاکمیت در پوشاندن گستره وسیع خشونت علیه زنان سهم بسیاری دارند. گزارشی تحقیقی که توسط شبکه «مردان علیه خشونت ناموسی» انجام شده به بازتاب رسانه‌ای قتل‌های ناموسی در رسانه‌های فارسی‌زبان در سال ۹۹ پرداخته است. 

نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که از قتل‌های ناموسی اتفاق افتاده در سال ۹۹ در ایران، تنها ۳۰ مورد با عناوین مختلف اعم از قتل ناموسی، زن‌کشی، اختلاف خانوادگی، خودسوزی، خودکشی و نزاع ناموس در رسانه‌های فارسی زبان بازتاب پیدا کرده‌اند که با درنظر گرفتن آمار رسمی ارائه شده (سالانه بین ۳۷۵ تا ۴۵۰ قتل ناموسی) بازتاب رسانه‌ای این قتل‌ها تنها هفت درصد بوده است. 

 همچنین از این ۳۰ مورد در رسانه‌ها، هیچ موردی از قتل ناموسی افراد کوییر ذکر نشده است. 

 نتایج این پژوهش نشان می‌دهد برخلاف تصور برخی که قتل‌های ناموسی را به مناطق خاصی از ایران یا گروه اتنیکی خاصی منتسب می‌دانند، پراکندگی جغرافیایی قتل‌های ناموسی مناطق مختلف ایران را شامل می‌شود و به گروه قومی یا استان/ شهر/ روستای خاصی تقلیل نمی‌یابد. 

بر اساس این تحقیق، اصلی‌ترین قربانیان قتل‌های ناموسی زنان جوان بین ۱۴ تا ۲۰ ساله هستند. از ۳۰ مورد گزارش شده، بیشترین موارد قتل‌های ناموسی توسط برادران صورت گرفته‌اند. 

همچنین بر اساس نتایج این تحقیق، برخی از قتل‌هایی که با نام خودکشی یا خودسوزی زنان از آنها نام برده شده، در واقع با انگیزه‌های ناموسی و به دلیل شدت خشونت ناموسی اعمال شده بر زنان صورت گرفته‌اند. در عین حال، روشن نیست که این خودکشی‌ها چقدر محصول «صحنه‌سازی» پدر یا سایر مردانی هستند که خود به قتل ناموسی دست زده‌اند اما آن را خودکشی زنان جلوه می‌دهند.