پنجاه‌ویکمین جلسه دادگاه حمید نوری: «من فکر می‌کنم آن روز محسن زادشیر مرد»

زمستان سال ۱۳۶۰ اولین بار دستگیر شدم، آن زمان به علت فعالیت‌های دانشگاه دستگیر شدم.

محسن زادشیر: در دوران انقلاب فرهنگی من یکی از فعالین دانشکده‌مان بودم، و دستگیر شدم آن زمان، ولی همان شب همه را آزاد کردند. بعد از آن مجددا اسفند ماه ۱۳۶۰ دستگیر شدم.

زادشیر: فعال در جنبش مجاهدین. دفعه دوم که دستگیر شدم آزاد نشدم، محاکمه نشدم. قاضی و بازجوها به خاطر فعالیت‌های دانشگاهی من را بازجویی کردند و ارتباط با تمامی گروه‌ها، مجاهدین و غیرمجاهدین، نیری قاضی دادگاه یک چیزی به اسم من اضافه کرد و روی پرونده‌ام نوشت منافق…

- من را به چهار سال زندان محکوم کردند.

«از سال ۶۰ تا ۶۱ اوین بودم، از ۶۱ تا ۶۲ قرل‌حصار، فروردین ۶۲ برای بازجویی مجدد به اوین فرا خوانده شدم، این بار به خاطر فعالیت‌هایم در رابطه با مجاهدین مورد بازجویی قرار گرفتم، به مدت دو سال بازجویی و شکنجه شدم، در اتاق اعدامی‌ها بودم، سه بار به خاطر مجاهدین برای اعدام محاکمه شدم (بازجو تقاضای اعدام کرده بود)… سال ۱۳۶۴ دوباره من را به قزل‌حصار برگرداندند و تا سال ۶۵ که به گوهردشت منتقل شدم.»

- چون می‌خواستند زندان قزل‌حصار را از زندانیان سیاسی خالی کنند و همه را به گوهردشت منتقل کردند.

- بله، ابتدا ما را به بند ۲ بردند. دائما بندها را تغییر می‌دادند ولی حدودا سه ماه اول آنجا بودیم. بعد از آن ما را به بند یک بردند که با بچه‌های غیر مجاهد با هم بودیم، فکر کنم چهار ماه آنجا بودم. بعد از آن یادم است به بندی بردند که طبقه دوم بود طبقه وسط بند ۸ بود یا ۱۴، دقیقا یادم نیست. یک نکته را اضافه کنم بیشتر وقایعی که آنجا اتفاق افتاده یادم است، بنابراین بیشتر بر اساس وقایع می‌گویم به همین دلیل می‌گویم بند وسط، بعد از آن ما را به بند ۱۶ بردند و بعد از آن هم در نهایت ما را بردند به بند ۲، همان‌جایی که ابتدا بردند. یا اواخر ۶۶ یا اوایل ۶۷ بود که ما را به بند ۲ برگرداندند.

- تا قتل‌عام‌ها آنجا بودم، از آنجا به فرعی ۱۳ برده شودم و بعد هم به بند یک روبه‌روی جهاد. بعد از آن به زندان اوین منتقل شدیم.

- مرداد ۶۷ بود اما روزش را به یاد ندارم. فکر می‌کنم بهمن ماه ۱۳۶۷ بود که ما را به اوین بردند و تا سال ۱۳۷۰ در اوین بودم، بعد از آن از زندان آزاد شدم.

در ابتدا فکر کنم مرتضوی بود که ما را آوردند و لشکری… بعدا ناصریان و حمید عباسی آمدند. البته افرادی دیگری هم بودند، مثلا لشکری هم زمان مرتضوی بود هم ناصریان و پاسدارها هم که ثابت بودند.

زادشیر: برداشت خودم را می‌گویم، ناصریان رئیس زندان بود با دست باز، لشکری مسئول امنیتی و مسئول داخلی زندان بود، حمید عباسی نقش دادیار را داشت.

- چون مطمئن نیستم بهتر است اسم نیاورم. آنها به ما اعلام نمی‌کردند، این برداشت شخصی من است.

- ناصریان را می‌شناختم بازجوی خودم بودم، هنوز هم وقتی هر روز صبح در آینه نگاه می‌کنم ناصریان را به یاد می‌آوردم چون علامت‌های روی صورتم هست. حمید عباسی خودش را به من معرفی کرد و گفت من حمید عباسی هستم. سال ۱۳۶۵ بود که من در دوران بازجویی ضربه‌هایی به قسمت بیضه‌هایم خورده بود و درد بسیار زیادی داشتم، حتی در قزل‌حصار یک بار من را جراحی کردند و من را پیش دکتر احمد دانش در اوین فرستادند که اعدام شد – احمد دانش یکی بزرگ‌ترین متخصص‌های ارتوپوندی ایران بود و تشخیص داد من نیاز به اورولوژی دارم – این موضوع روی پرونده من بود و وقتی به زندان گوهردشت منتقل شدیم، من درد زیاد داشتم و به بهداری که می‌رفتم یک روز من را به دفتر دادیاری صدا کردند، چون دادیاری باید تایید می‌کرد و اجازه می‌داد من پیش متخصص برده شوم، آنجا شخصی نشسته بود که گفت من حمید عباسی هستم. دفعه اول بود حمید عباسی را دیدم.

- وقتی که پاسدار صدا می‌کرد معمولا به مسئول بند می‌گفتند و آمد گفت محسن زادشیر آماده شود برای دادیاری.

محسن زادشیر: نه گفت باید همکاری اطلاعاتی بکنی، با این جمله شروع کرد "آقای زادشیر از بندتان چه خبر؟" بعد سوال و جواب‌های معمول را پرسید و علنا گفت باید همکاری کنی تا ما تو را پیش متخصص بفرستیم. من گفتم مسئله من پزشکی است ربطی به همکاری اطلاعاتی ندارد، بدون اینکه به من بگوید من بلند شدم چشم‌بندم را زدم از در بیرون بیایم، مانع من نشد ولی فکر کنم زیر لب چیز ناشایستی به من گفت، چون آنطور نگفت که من بشنوم مطمئن نیستم.

زادشیر: بله یک بار دیگر هم من را صدا کردند و به اتاقش رفتم، این بار دیگر همکاری اطلاعاتی نخواست، گفت باید لباس زندان را بپوشی، من گفتم زندانی سیاسی هستم و لباس زندان برای زندانیان عادی است و عباسی هم گفت باید بپوشی، من هم گفتم خداحافظ…

«زمان حال به کار می‌برم چون برای من همیشه این موضوع زنده است، تعدادی از بچه‌ها را بیرون بردند و کتک زدند و داخل آوردند، می‌گویند این بار برخلاف همیشه به شکم نمی‌زنند به گردن می‌زنند باید روی گردن‌هایمان کار کنیم، ورزش کنیم، چند روز بعد تعدادی را از بند ما صدا کردند، شب بود آنها را بیرون بردند، از اتاق ما منوچهر بزرگ‌بشر و رامین قاسمی را صدا می‌کنند، بعد از دو سه ساعت وقتی برمی‌گردند می‌گویند سوالات عجیب و غریب می‌پرسیدند، آدم‌هایی عجیبی هستند از ما می‌پرسند اتهام، وقتی ما می‌گوییم سازمان آنها می‌گویند هرچه می‌خواهی بگو ما می‌نویسیم، می‌گویند دوست داری بگو مجاهدین، عجیب بود اسم مجاهدین ممنوع بود مساوی بود با کابل و شکنجه، ولی آن شب خودشان می‌گفتند. آن چیزی که نقش این افراد را برای من برجسته می‌کند پوتین‌های نظامی‌شان است، اواخر تیر ماه است در آن خیابان دور تا دور زندان ماشین رفت و آمد می‌کرد، امری که نرمال نیست… فکر می‌کنم هشتم یا هفتم مرداد است دقیقا یادم نیست، من از داخل سالن آخر بند که اسمش حسینیه بود ساختمان‌های سوله و خیابان‌ها را می‌بینم، برایم عجیب بود چرا پاسدارها سمت سوله می‌روند، بعدا دوستان افغانم گفتند آنجا ساختمان نانوایی است، عجیب بود چرا همه آن طرف می‌روند، ساعتی طول کشید، هوا داشت تاریک می‌شد، هیچ کس بیرون نمی‌آمد، هوا تاریک بود بعد یک ماشین خاور بیرون آمد، از این ماشین‌های حمل گوشت است که یخچال‌دار است، فلاشرهایش را روشن کرده و به سمت ما می‌آید، برایم عجیب بود چرا فلاشر را روشن کرده است؟ پشت سر آن پاسدارها با یک فاصله‌ای آمدند، وقتی نزدیک‌تر شدند می‌بینم می‌گویند و می‌خندند، یکی به بقیه شیرینی تعارف می‌کند، دقیقا یادم هست یکی حالش به هم خورد رفت کنار خیابان و شروع کرد به بالا آوردن. بعضی از آنها به داخل بندها می‌روند، بعضی‌ها هم به ساختمان ما نزدیک و نزدیکتر می‌شوند، لشکری دارد با یک فرغون می‌آید، نزدیک می‌آید، از بالا نگاه می‌کنم در آن طناب بود، طناب‌های دار، کنار لشکری، حمید عباسی بود و با او حرف می‌زد، من نمی‌شنیدم ولی با طناب‌های دار داخل رفتند، اینجا من عباسی را برای سومین بار دیدم. ممکن است دفعه‌های دیگر هم دیده باشم، اما این دفعه به ذهنم نشسته است. این وقایع مرداد سال ۱۳۶۷ بود.

«من شخصا خجالت کشیدم پیش خانواده منوچهر بزرگ‌بشر بروم، ولی خانواده‌ام رفتند. می‌گفتند محسن بیاید مانند منوچهر برای ما می‌ماند، ولی من که منوچهر نبودم…»

محسن زادشیر: اولین ملاقات از من پرسیدند منوچهر کجاست؟ من به خانواده‌ام گفتم منوچهر را بردند و به احتمال زیاد اعدام شدند، در نهایت باقی مانده وسایل منوچهر را به خانواده‌اش دادند و به خانواده‌اش گفتند چنانچه می‌خواهید شماره قبر به شما بدهیم باید شناسنامه‌اش را به ثبت احوال ببرید و بگویید مرده، ثبت کنید، بیاورید و شماره قبر بگیرید. ولی یادگاری‌هایی که من برای منوچهر گذاشته بودم به دست خانواده‌اش رسیده بود.

زادشیر: آنهایی که مطمئن هستم را می‌گویم، ایرج مصداقی، نصرالله مرندی، مجید جمشیدیت ۹۰ درصد بود، حسن گلزار، علی اکبر بندعلی، احمد ابراهیمی اما نبود، رضا فلاخی ۹۰ درصد بود، رضا زند برادر محمد زند را مطمئنم بود و اعدام شد، اکبر صمدی را مطمئن نیستم، محمود رویایی صد در صد بود. مهدی اسحاقی مطمئنم نبود، همایون کاویانی نبود…

- بله تقریبا با همه آنها در بندهای مختلف بوده‌ام، البته حمید حلاق دوست فوت کرده است.

- بله مطمئن نیستم، اما اگر اصل را بگذاریم بر حرف‌های دوستانی که قبل از این دادگاه با هم صحبت کردیم هشتم بوده است.

- من سال‌ها سعی کردم این مسائل را فراموش کنم، برای همین ممکن است آنها بیشتر یادشان باشد.

- نه در حد همان رادیو فردا یا بی‌بی‌سی.

محسن زادشیر: این‌ها تا به حال برنامه زنده نداشته‌اند و من نوشته می‌خوانم نه اینکه تلویزیون آنها را نگاه کنم.

زادشیر: همه پاسدارها، این‌ها سه نفر سه نفر از ساختمان بعدی ما می‌رفتند و من یادم است به خودم گفتم اوه چقدر اینجا پاسدار دارد. در ابتدا نمی‌دانستم فاجعه‌ای در پیش است. فکر می‌کنم بیشتر از ۶۰ نفر بودند، بیشتر زمانی را می‌توانم تشخیص بدهم که بیرون آمدند نه زمانی که رفتند داخل، چون با هم بیرون آمدند.

در ابتدا حدود ۵۰ متر بود، بعد نزدیک و نزدیک‌تر آمد تا ساختمان ما را رد کند حدود ۱۵ متر شد.

زادشیر: البته یکی دو نفر دیگر هم گفتند طناب دار است. من سریع تقاضای جلسه مسئولین اتاق‌ها را کردم و دلایل خودم را مبنی بر وقوع اعدام‌ها به آنها گفتم. توجه داشته باشید که تلویزیون‌ها را برده‌اند، روزنامه نداریم، ملاقات‌ها قطع است، اجازه هواخوری نداشتیم، بعد من وقتی همه این‌ها را کنار هم می‌گذارم به این نتیجه می‌رسم که اعدام‌هایی در کار است. جایی سوال بود چه کسی را می‌خواهند اعدام کنند یا امشب چه کسانی را اعدام کردند. اصولا گوهردشت بازداشتگاه نیست، زندان است، اوین است که اعدام‌ها صورت می‌گیرد، پس بنابر این نظر من رد شد، چون دلایل کافی برای اثبات این قضیه وجود ندارد.

زادشیر: عالیجناب در خیابان‌های ایران در ملاعام جرثقیل می‌آوردند و طناب دار، و آدم‌ها را در خیابان حلق‌آویز می‌کنند…

زادشیر: یک طناب زخیم است با گره که پیچیده شده دوره‌اش و من آن حالت پیچش طناب و حلقه‌اش را دیدم و سال ۶۰ از نزدیک طناب دار را دیده بودم.

«شب‌های بعد که من همواره داشتم این محوطه‌ها را می‌دیدیم، بعضی شب‌ها دو تا کامیون می‌آمدند از اینجا می‌رفتند و طبق ساعت من، حدودا یک ساعت تا یک ساعت و چهل دقیقه بعد برمی‌گشتند، شب بود، هوا تاریک بود اما اینجاها روشن است، کامیون اول رد شد، کامیون دوم تا اینجاها رفت و به دلیلی دنده عقب به این‌ور آمد، می‌خواهد دور بزند، کاملا عقب می‌آید، من از این بالا می‌بینم، کامیون پر از جسد است. کیسه‌های برزنتی مشکی یا شاید هم پلاستیک نمی‌دانم، ولی پر بود و می‌توانم تشخیص بدهم که آدم آن داخل است، می‌توانم تشخیص بدهم که سر و ته آن را با طناب بسته‌اند. ساعت ۲ صبح است، مثل الان پاهایم شروع به لرزیدن کردند، (رئیس دادگاه از او خواست بشیند) می‌بینم آنها را، زندان برایم خیلی سخت شده، شب تاصبح نمی‌خوابم فقط قدم می‌زنم، با بچه‌ها خداحافظی می‌کنم، یادم می‌آید محمود زکی را بغل کردم و بوسیدم، با محمدرضا یا احمدرضا نورامین خیلی قدم زدیم و خداحافظی کردیم، می‌گویم من می‌خواهم فردا صبح بیرون بروم، نمی‌توانم دیگر تحمل کنم، احمدرضا گفت من هم می‌روم، گفتم چند ماه بیشتر نمانده آزاد می‌شوی، مادرت به جز تو کسی را ندارد، می‌گوید من باید بروم تا شاید کسانی مثل شما زنده بمانند… محمود زکی می‌گویند این بهترین فرصت است برای من نشان بدهم با چه رژیمی سر و کار داریم. صبح ساعت ۷ عباسی در را باز می‌کند داخل می‌شود، و لشکری این بار نبود، در همان حالی که من در راهرو قدم می‌زنم بدون اینکه منتظر شوم او حرفی بزند دمپایی‌هایم را پایم می‌کنم و بیرون در می‌روم. این هم بار دیگر است که حمید عباسی را می‌بینم، معذرت می‌خواهم به خاطر حالت احساسی‌ام…»

بین راهرو و در بند یک قسمتی است، من در آن قسمت ایستادم و تعدادی دیگری هم بیرون آمدند، من اول به راهروی اصلی رفتم، البته باید چشم‌بند بزنم بیرون بروم، من را جلوی یک میز می‌برند، آنجا می‌گویند نام، ناصریان بود، صدایش را خوب می‌شناسم، گفتم محسن، فرزند، می‌گویم هادی، می‌گوید آقای زادشیر مجاهدین به مرزهای کشور حمله کردند، البته ایشان می‌گویند منافقین، در جهت نظام مقدس جمهوری اسلامی، می‌پرسم مجاهدین؟ اصلا غیر ممکن است، می‌گوید ممکن یا غیرممکن، آیا محکوم می‌کنی؟ می‌گویم ای بابا من هفت سال است در زندانم و این مسئله ربطی به من ندارد، محکم ضربه‌ای فکر می‌کنم با خودکار به سرم زد، می‌گوید یادت است من را می‌شناسی یا نه، یادت است آن دفعه چه بلایی سرت آوردم؟ این دفعه می‌خواهم تو را بالا بکشم، مصاحبه می‌کنی با نه؟ می‌گویم مصاحبه برای چی؟ یادم است گفت می‌خواهم کشک و بادمجان درست کنم. به او گفتم اگر قرار بر مصاحبه است خودت می‌دانی من سال ۶۲ مصاحبه کرده‌ام، با یک حالتی گفت بیایید این را ببرید… عباسی بازویم را گرفت، عباسی تفاوت دیگری با دیگران دارد، برخلاف بقیه که بوی عرق می‌دهند، عباسی همیشه بوی صابون نخل و زیتون می‌داد، من چشم‌بند دارم و فقط پاهایش را می‌بینم که می‌آید، ولی به جز گوش هایم که هست، من که دماغم بزرگ است از بو هم می‌توانم تشخیص بدهم؛ قبل از اینکه حرف بزند فهمیدم عباسی است، گفت برو خدا را شکر کن شانس آوردی، من را می‌برد به سمت بند فرعی ۱۳، و من فکر می‌کنم آن روز محسن زادشیر مرد.

زادشیر: نه در راهرو قدم می‌زدم.

- معمولا لشکری می‌آمد، این بار عباسی را دیدم با تعدادی پاسدار دیگر، احتمالا آمده بود دنبال افراد دیگری، من نمی‌دانم صدا کرد یا کشید بیرون، ولی من بیرون رفتم. اسم من را نخواند، فقط خواستم بیرون بروم پرسید اسمت چیست؟ گفتم محسن زادشیر، گفت برو. بعد رفتم به طرف کریدور اصلی، یعنی از در بندمان خارج شدم. حالا ایشان رفت داخل چیکار کرد من نمی‌دانم، ولی تعداد دیگری از بچه‌های بند بیرون آمدند.

- پلیس از من سوال می‌کرد، اگر من امروز در این ماکت نمی‌رفتم شاید در ذهنم نمی‌آمد که بگویم، اگر بخواهم خاطراتم را از زندان بگویم وقت دادگاه گرفته می‌شود، ولی وقتی رفتم آنجا (منظور مقابل ماکت) آن صحنه کاملا جلوی چشمم آمد.

زادشیر : در ایران به آن می‌گویند خاور و در انگلیس می‌گویند لوری، ۱۰ تن است، سرش باز است و ارتفاعش ۲ متر تا ۲ متر و ۴۰ سانتی متر بالاتر است، دو در عقبش کاملا باز می‌شود. من راننده را نمی‌بینم آیا تنهاست آیا با کسی است؟ من فقط عقب ماشین را می‌بینم و از بالا.

- چون چند لحظه مکث کرد که برگردد، درست است که در پلاستیک یا برزنت مشکی بود و روی هم پر بود تا بالا آمده بود، چون بالا بود فاصله من کمتر بود و حالت برجستگی سر، بدن و پاها مشخص بود. ما در ایران آدم‌هایی که کفن می‌کنند زیاد می‌بینیم، پس با شکل بدن که در کفن گذاشته می‌شود از بچگی آشنا هستیم و دوباره قسم می‌خورم که جسد بود…

- نه پر بود، نمی‌توانم بگویم چند تا بودند چون شوک شده بودم.

- من تنها بودم، ساعت ۲ صبح بود.

- بله، و آن شب شبی بود که مطمئن شدیم اعدام صورت می‌گیرد، همه نظر من را پذیرفتند. البته خب خبرهای دیگری هم بود که در بازجویی‌هایم گفتم.

محسن زادشیر: بله

- چون دو بار دیگر عباسی را دیده بودم، چهره‌اش مشخص است.

- بله وقتی به دفترش رفته بودم او مقابلم بود، بدون چشم‌بند.

- وقتی از دور می‌آید صورتش معلوم است، وقتی نزدیک‌تر می‌شود صورتش کمتر معلوم شد، سرش پیداست. به هر ترتیب می‌توانم تشخیص دهم.

- پیشانی بلند، رنگ پوست روشن، موهای صاف، برای من آن چیزی که بود دو دندان جلویش جلو آمده بود برای من جالب بود. فکر کنم قدش از من بلندتر بود.

- قد من ۱۷۴ او باید ۱۷۸ یا بیشتر باشد. وقتی رفتم به دفترش ابتدا بلند شد و گفت آقای زادشیر بفرما بنشین برای همین قدش از من بلندتر بود. آن دو باری که به دفترش رفتم لباس فرم داشت، یک توضیحی درباره لباس فرم بدهم، عمدتا تمام زندان نه گوهردشت نه قزلحصار نه اوین شلوار سبز تیره نمی‌پوشیدند، به خاطر اینکه این رنگ شلوار، رنگ لباس رسمی پاسدارها بود، وقتی می‌گوییم لباس فرم این شلوار است که ابتدا ما آن را می‌بینیم، بعضی‌ها مانند داوود لشکری عمدتا بلوزش را هم می‌پوشیدند، سبز تیره دو تا جیب اینجایش. آن دو باری که من عباسی را در دفترش دیدم، هم بلوز تیره داشت و هم شلوار تیره، یادم نمی‌آید این جیب‌ها را داشت یا نه، چیزی که توجه من را جلب کرد اورکتی که بود که پشت صندلی‌اش آویزان بود، سبز تیره در ایران به آن اورکت آمریکایی می‌گویند، و آن لحظه داشت صحبت می‌کرد من به این فکر می‌کردم آنها می‌گویند مرگ بر آمریکا چرا اورکت آمریکایی می‌پوشند؟ آنها این را به عنوان لباس فرم استفاده می‌کردند. لباس فرم نه به آن شکلی که شما در ارتش‌های رسمی می‌بینید.

- باید گفته باشم لباس فرم پوشیده است.

محسن زادشیر: بله

- نه به یاد ندارم.

- فکر می‌کنم یک سوالاتی پرسیده بودند که من پاسخ دادم.

معذرت می‌خواهم اگر یادم نیست، شغل من ایجاب می‌کند در روز ده‌ها ایمیل را بخوانم و جواب بدم و پاک کنم، تمرکز من برای هر ایمیل همان لحظه است تا جواب بدهم، بسیار متاسفم و معذرت می خواهم که به یادم نمی‌آید.

یادم می‌آید چندین ایمیل دریافت کردم و یادم می‌آید چون پلیس بوده مهم است و حتما جواب داده‌ام، اما اینکه چه جوابی داده‌ام یادم نیست.

- من گفتم ممکن است لباس فرم برداشت اشتباهی از آن شود و توضیحی دادم در مورد لباس فرم، و برداشتم این بوده آن زمانی که حمید عباسی را حضورا دیدم، می‌خواستم همچنین چیزی را توضیح بدهم مانند همانی که الان در دادگاه توضیح دادم و می‌خواستم که سو تفاهمی پیش نیاید، مثل همین که ما در انگلیس می‌گوییم مصاحبه و شما می‌گویید بازجویی…

- ذهن من آن دو باری که عباسی را دیدم، منظورم آن لباس نظامی بود که پشتش بود، واقعا صادقانه بقیه چیزها را مطمئن نیستم و دفعات بعد هم مانند دفعه سوم، من اصلا یادم نمی‌آید آن روز چه لباسی تنش بود، من در عالم دیگری بودم…

محسن زادشیر: قبل از اینکه صحبت کند از بویش حدس زدم عباسی باشد، ولی وقتی صحبت کرد حدس من به یقین تبدیل شد. وقتی شما چشم‌بند دارید وسیله تماس شما با بیرون گوش‌هایتان است و من از روی صدایش تشخیص دادم که حمید عباسی است.

«بعد از اینکه ما را به بند جهاد بردند، دقیقا خاطرم نیست در مهرماه بود فکر می‌کنم، یک روز آمدند گفتند همه به طرف دفتر بند یک روبه‌روی جهاد بیایند. آنجا گفتند شماره تلفن بدهید تا با خانواده‌های شما برای ملاقات تماس بگیریم، من هم در صف ایستادم، وقتی نوبت من شد داخل دفتر رفتم، داوود لشکری نشسته بود یک دفتر جلویش بود و مشخصات افراد را می‌نوشت، چشم‌بند نداشتم، بعد حمید عباسی بغلش ایستاده بود، وقتی نوبت من شد لشکری سرش پایین بود، از من پرسید اسم، محسن، فرزند، هادی، یک مرتبه از پشت میزش بلند شد جلوی من را گرفت، بعد از من پرسید تا حالا کجا بودی؟ من گفتم فرعی ۱۳، گفت چه کسی تو را برد؟ من به حمید عباسی نگاه کردم گفتم حمید عباسی…»

بهمن ماه ما را به اوین بردند، حمید عباسی را ندیدم، اما شنیدم از کس دیگری در موردش، مربوط به سال ۱۳۶۹ است. تا جایی که یادم است سال ۱۳۶۷ دیگر حمید عباسی را ندیدم، همین چندین بار بود.

محسن زادشیر: من با همه خداحافظی کردم، اما این دو نفر یادم مانده که محمود زکی و محمدرضا نورامین بودند، چون با آنها زیاد حرف با هم حرف زده بودیم.

برادرهای محمود زکی با ما بودند، عباس و احمد، حتی بعد از آزادی از زندان با هم ارتباط داشتیم، برای همین این مورد را مطمئنم، خودش هم به من گفته بود به سمت طناب‌های دار می‌رود. احمدرضا نورامین آن شب تصمیم‌اش را گرفته بود، گفت من می‌روم دفاع کنم و دفاع صد در صد یعنی اعدام. باید اضافه کنم کل زنده مانده‌های گوهردشت و اوین، به جز تعدادی کمی که از بچه‌های کرج بودند در گوهردشت نگه داشتند، همه ما را در زندان اوین جمع کردند. هر کسی که نبود اعدام شده بود. من از خود پاسدارم شنیدم که اعدام شدند.

«علیرضا سپاسی، اعدام شد، اسمش را جزو اعدامی‌ها به من دادند، کسی که خودش در دادگاه بود. قبل از اینکه من را از بند ۲ بیرون ببرند یک شب من خواب بودم و بچه‌ها من را بیدار کردند، به من گفتند یکی در حیاط دارد سوت می‌زند و با این سوتش یک آهنگی را می‌زد که ما در زندان می‌خواندیم، تا آنجایی که یادم است اسمش قایقرانی به روی رودخانه ولگا، عجیب بود آن موقع شب یک نفر سوت بزند، از کجا، من رفتم گوش دادم دیدم سوت می‌زند و مسلم بود کسی می‌خواهد با ما تماس بگیرد، بحث بر سر این بود این را پاسدارها می‌زنند یا بچه‌های زندان. من در مورس زدن خیلی سریع بودم و کانال‌های ارتباطی خیلی متفاوتی داشتم، سریع با طبقه پایین مورس زدم آیا شما دارید سوت می‌زنید؟ آنها گفتند نه ما هم داریم می‌شنویم، من نگاه کردم دیدم برای اولین بار بین بند یک و ۲، جایی است که این دو را به هم وصل می‌کند، چراغ‌هایش روشن بود و دیدم دو تا دست بیرون هستند و تلاش می‌کند مورس بزند، من به تعداد گفتم از اتاق بیرون بروید، مسئولیت این کار را به عهده گرفتم که خودم انجامش بدم. کسی که تلاش می‌کرد مورس بزند داریوش حنیفه‌پور بود، دادگاه رفته بود و گفت دارند اعدام می‌کنند و شرایط دادگاه را به ما داد، ما می‌خواستیم به ما بگوید، او در مورد اعدام علیرضا سپاسی و خیلی افراد دیگر گفت.»

«محمدرضا در اتاق ما نبود، بنابراین من وسایلش را نمی‌شناختم و من وسایلش را جمع نکردم، من در مفهوم جمع گفتم ما.»

محسن زادشیر: مدت‌های زیادی با منوچهر در زندان بودم، ۱۴ سالش بود زمانی که دستگیر شده بود و مانند برادر کوچکم دوستش داشتم. دو برادر دیگرش هم زندانی بودند. حتی اینجا هم به خانه‌اش در سوئد رفته‌ام. حسین ملکی هم در زندان با هم بودیم، اما نمی‌دانم دقیقا از کجا… حاج حمید کریمی اسم کامل فرد دیگر است فکر می‌کنم.»

زادشیر: ایشان پاسدار هستند و در زندان اوین بودند نه گوهردشت، مسئول ورزش زندان اوین بودند آن گونه که منوچهر به من گفت.

«حاج حمید، نفر بعدی خودم هستم، نفر بعدی دعوت کرده بودیم برای فوتبال یادم نیست از کجا دعوت کرده بودم، نفر بعدی منوچهر اسحاقی، و کسی که نشسته سمت چپ طاهر سرور، نفر بعدی حسین ملکی، بغلی چون ایران است ب. چ. (اسم کامل را نگفت)… فکر می‌کنم این عکس در زندان کچویی کرج گرفته شده است، ولی مطمئنم منوچهر و حسین بهتر می‌‌دانند. فکر می‌کنم سال ۱۳۶۹ باشد.»

«از سال ۱۳۶۰ معاون لاجوردی بود و از سال ۱۳۶۷ که ما برگشتیم به آنجا دادیار بود، صد در صد مطمئنم.»

محسن زادشیر: بله دیدم، فکر کنم عکس پاسپورتش را دیدم و یک عکس دیگر که در فضای باز بود. خود حمید عباسی بود هیچ شکی ندارم.

زادشیر: من قبلا نمی‌دانستم اسمش حمید نوری است، بعد از این واقعه فهمیدم. فکر کنم نصرالله مرندی یا حسین ملکی اولین بار به من گفتند.

- من حمید عباسی را می‌شناسنم نه نوری، من حمید نوری را از ۲۰۱۹ شناختم، برای من همیشه حمید عباسی است.

حمید عباسی در بند را باز کرد و روبه‌روی من قرار گرفت داشت داخل می‌شد و من از کنارش رفتم بیرون و از من پرسید اسمت چیه؟ منم گفتم محسن زادشیر رفتم بیرون. دفعه چهارم در بند روبه‌روی جهاد دیدمش.

در ایران می‌گویند یونیفرم، پدر من ارتشی بود و برادرم هم افسر ارتش بود، به لباس پاسدارها نمی‌توان به صورت رسمی گفت یونیفرم، اما از نظر آنها لباس فرم است و آن زمان به این اورکت‌ها می‌گفتند یونیفرم.

خیلی زیاد، نمی‌دانم چند بار ولی بیشتر از هر کس دیگری… من مسئول ورزش بودم برای همین بیشتر اتاق گاز می‌رفتم و ورزش جمعی ممنوع بود.»

زادشیر: انتهای کریدور اصلی هر طرفش شرقی و غربی، آن جایی که من رفتم آن قسمت شرقی بود. اتاق گاز همه‌اش مربوط به تابستان ۶۶ است.

محسن زادشیر: من نگفتم صحبت‌های دوستان که در این دادگاه صحبت کردند، من گفتم اصل را می‌گذارم به صحبت‌های دوستان که قبل از این دادگاه با هم مشورت می‌کردیم.

زادشیر: با همه کسانی که بازمانده اعدام‌ها بودند.

- نه حول محور دادگاه و نه حمید عباسی با دوستانم حرف نزده‌ام.

- من با نصرالله مرندی خیلی دوستم و حرف می‌زنیم ولی در نه در مورد دادگاه، در حقیقت دادگاه این اجازه را به من نمی‌دهد.

- احتمالا بله حتما هست. فکر می‌کنم هست برای اینکه تبلیغش را می‌بینم که جایی زنده پخش می‌شود.

محسن زادشیر: وقتی می‌گویید پاسدار منظور سپاه پاسداران است یا پاسدارهای زندان؟

لباس پاسداری با پاسداران فرق دارد، نهادی در جمهوری اسلامی است به نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، این‌ها موظف هستند لباس‌های فرم یک دست بپوشند، کلاه، بلوز، شلوار و کفش… این‌ها شبهه نظامی هستند. در دادستانی نهادی است به نام نهاد دادستانی، این‌ها سعی کردند یک لباس منظم برای خودشان درست کنند به اسم لباس فرم، آنچه که این‌ها با هم مشترک بودند شلوار سبز بود و زیاد در پیرهن‌ها مقید به چیز خاصی نبودند، ولی اورکت سبز می‌پوشیدند. دو باری که من حمید نوری را در دفترش دیدم، شلوارش را ندیدم، ولی کاپشن‌اش را دیدم، سبز زیتونی… وقتی می‌گویم لباس فرم منظورم دادستانی است که نامنظم است.

«من با تعجب پرسیدم حمید عباسی؟ آنها گفتند ظاهرا قبلا دادیار بوده است. این آخرین باری بود که اسم حمید عباسی را شنیدم…»

محسن زادشیر: در بازجویی گفتم حاج حمید بهرامی…

- ممکن است، ولی چند اسم پرسیدند و من اشتباه کردم اما مطمئنم حمید کریمی است.

«خواستم به پلیس ایمیل بزنم و توضیح بدهم، اما فکر کردم خب می‌آیم همین‌جا توضیح بدهم.»

من کاپیتان تیم فوتبال بودم و می‌دانم. باور کنید صادقانه می‌گویم من بعد از سال ۶۷ سعی کردم تمام خاطراتم را بریزیم بیرون، زندگی بعد از سال ۶۷ خیلی برای من سخت بود، بعد از ۳۳ سال نمی‌توانم روی اسامی تمرکز کنم. به همین دلیل برای خودم خیلی طبیعی است ذهنم تمرکزش را از دست بدهد، شما اگر الان یک اسم به من بدهید در ذهن من چیزی تداعی می‌شود. اشتباه من این بود که آن روز بیشتر از اینکه روی اسم باشم به عکس جلب شدم.

محسن زادشیر: بله می‌شناختم.

محسن زادشیر: بله، نسبت به بقیه لباس‌های مرتب‌تری می‌پوشید و همیشه بوی صابون خوش‌بو می‌داد، همیشه منظورم زمان‌هایی است که من او را دیدم.

- آنها زیاد به لباس‌هایشان دقت نداشتند، قصد توهین ندارم اما همیشه بوی عرق می‌دادند، من این را در مورد حمید نوری نمی‌توانم بگویم.

محسن زادشیر: پاسدار بندها…

در زندان ما لقب پاسدار به آنها می‌دادیم به جای نگهبان، در حقیقت آنها جزو سپاه پاسداران نبودند، جزو دادستانی بودند و لباس‌هایشان کپی از نهاد بالاتر سپاه پاسداران بود، با هم رقابت داشتند. هیچ موقع لباس رسمی ثبت نشد به خاطر این هم هیچ موضع نظارتی در مورد لباس پوشیدن و نظافت آنها وجود نداشت، ولی سپاه پاسداران یک گروه نظامی نیمه رسمی و منضبط است با شاخه‌های مختلف، در حقیقت ارتش ایران زیر نظر سپاه پاسدران است.

زادشیر: پاسدارهای سپاه در زندان اوین بودند و بخش ۲۰۹ زندان اوین دست آنها بود و افراد دادستانی هم اجازه ورود به آنجا را نداشتند، آنها برای خودشان مستقل عمل می‌کردند.

- در حقیقت آنها هسته اولیه وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی بودند، پس بنابراین زندان‌های خودشان را داشتند، انفرادی‌های ۲۰۹ که در حال حاضر متعلق به وزارت اطلاعات است با همان سیستم.

محسن زادشیر: نه اصلا.

جلسه بعدی دادگاه حمید نوری دوشنبه ۱۳ دسامبر ​/ ۲۱ آذر برگزار خواهد شد و در این جلسه رحمت علی کرمی شهادت خواهد داد.