دومین سالگرد سرنگونی هواپیمای اوکراینی: من هم شمعی روشن خواهم کرد
انجمن خانواده‌های جانباختگان هواپیمای اوکراینی در ادامه روند دادخواهی‌شان از مردم خواسته‌است که به یاد قربانیان حادثه شمعی روشن کنند. این انجمن در گزارشی در آستانه دومین سالگرد این فاجعه می‌نویسد: «مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی مسئول سرنگون کردن پرواز PS752 هستند.»
در آستانه دومین سالگرد ساقط کردن هواپیمای مسافربری خطوط بین‌المللی اوکراین توسط پدافند هوایی سپاه پاسداران، انجمن خانواده‌های جانباختگان این حادثه با اعلام فراخواهی از مردم خواست در سالگرد این حادثه هرجا که هستند از تاریخ ۱۱ تا ۱۸ دی‌ماه شمعی روشن کنند و تصویر آن را با هشتگ «#من_هم_شمعی_روشن_خواهم_کردم» در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک بگذارند. این کازار با استقبال خانواده‌های دادخواه جنایت‌های جمهوری اسلامی طی چهار دهه گذاشته مواجه شد.
هواپیمای مسافربری پی‌اس۷۵۲ خطوط هوایی بین‌المللی اوکراین در تاریخ ۸ ژانویه / ۱۸ دی‌ماه در آسمان تهران با اصابت دو موشک پدافند هوایی سپاه پاسداران ساقط شد؛ در شبی که جمهوری اسلامی قصد داشت طی عملیاتی موشکی در واکنش به ترور قاسم سلیمانی، مواضع نیروهای آمریکا در عراق را هدف بگیرد. مقام‌های جمهوری اسلامی سه روز این حادثه را انکار و اصابت موشک به این هواپیما را تکذیب کردند. در نتیجه این حادثه همه ۱۷۶ سرنشین هواپیمای پی‌اس۷۵۲ که اغلب ایرانی بودند، جان باختند.
طی دو سال گذشته مقام‌های جمهوری اسلامی تلاش‌های فراوانی را در راستای ممانعت از کشف حقیقت درباره آنچه که برای این هواپیما اتفاق افتاد، انجام دادند، بسیاری از خانواده‌های قربانیان این حادثه را تهدید کردند و به تحقیقات بین‌المللی در این زمینه کمک نکردند.
انجمن خانواده‌های پرواز PS752 همچنین در آستانه دومین سالگرد سرنگونی این هواپیما گزارش تحقیقی خود در مورد این فاجعه را منتشر کرد و در دسترس عموم قرار داد. این گزارش که آذرماه ۱۴۰۰ با نام «دادخواهی بدون پشتیبان» منتشر شد، به تحلیل و بررسی شواهد موجود در فاجعه سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی پرداخته است.
انجمن خانواده‌های پرواز PS752 که نماینده خانواده ۱۴۰ نفر از جان باختگان این حادثه است در بخشی از گزارش تحقیقی خود نوشته است:
«ما نمی‌توانیم اظهارات جمهوری اسلامی ایران را کورکورانه بپذیریم. باور انجمن این است که مقامات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی، مسئول سرنگون کردن پرواز PS752 هستند و برخالف ادعاهای جمهوری اسلامی، این مسئولیت محدود به چند عضو رده پایین سپاه پاسداران نیست.»
در گزارش تحقیقی مفصل انجمن خانواده‌های پرواز PS752 به موارد زیر پرداخته شده است:
بر اساس گزارش نهایی ایران در مورد هواپیمای اوکراینی، ادعا شده که «به عنوان اقدانی پیشگیرانه و با پیش‌بینی وقوع مخاصمه، آسمان غرب کشور به تدریــج از پروازهای مسافری تخلیه شده است»، اما تحقیقات انجمن خانواده‌های اوکراینی خلاف این ادعا را نشان می‌دهد و ادعای جمهوری اسلامی را دروغین می‌داند.
گزارش تحقیقی انجمن بر اساس مکالمات مقامات دادگاه نظامی تهران نشان می‌دهد مسئول سامانه موشکی TOR-M1 از تجربه و تخصص بالایی برخوردار بوده و از جمله سابقه خدمت در سوریه را داشته است.
طبق این گزارش ایران هیچ شواهدی ارائه نکرده است که نشان دهد در ارتباط میان سامانه TOR-M1 و سیستم دفاعی یک‌پارچه کشور اختلال وجود داشته است. همچنین گزارش انجمن نشان می‌دهد ادعای شناسایی هواپیما به عنوان موشک توسط سامانه TOR-M1 که مقام‌های جمهوری اسلامی آن را مطرح کرده‌اند، «غیرقابل باور» است.
از جمله موارد مهم دیگری که در گزارش تحقیقی به آن اشاره شده، شناسایی شهروندان آمریکایی است. بر اساس شهادت تعدادی از خانواده‌ها، در گیت امنیتی این پرواز در فرودگاه بین‌المللی تهران که توسط سپاه پاسداران کنترل می‌شود، از برخی مسافران پرسیده شده آیا پاسپورت آمریکایی دارند و آیا مقصد آنها آمریکا است؟
این گزارش تحقیقی مفصل به موارد دیگری نیز از جمله تغییر ۵۷ دقیقه‌ای پرواز، تغییر مسیر پرواز اطلس گلوبال، جابه‌جایی تاکتیکی واحد پدافندی و شناسایی غلط، لاپوشانی سیستماتیک، دستکاری در شواهد فیزیکی، اجرای بد و غلط رویه‌های پزشکی قانونی، آزار و اذیت خانواده‌های جانباختگان و عدم مشروعیت دفتر بررسی سوانح هوایی ایران برای انجام تحقیقات پرداخته شده است.
در پایان این گزارش نتیجه‌گیری تیم تحقیقات انجمن خانواده‌های پرواز PS752 اظهار می‌دارد که آنها «به این باور رسیده‌اند است که سرنگون کردن این پرواز، برخلاف ادعای جمهوری اسلامی ایران، نه نتیجه خطای انسانی از سوی یک اپراتور بوده و نه پیامد چندین خطا در سامانه دفاعی کشور، جمهوری اسلامی ایران در بالاترین سطح هوشیاری نظامی، با باز گذاشتن عمدی فضای هوایی ایران برای پروازهای غیرنظامی، از هواپیماهای مسافربری به عنوان سپر انسانی در مقابل حملات احتمالی آمریکا استفاده کرده است.»
من هم شمعی روشن خواهم کرد
حامد اسماعیلیون، سخنگوی انجمن پرواز PS752 که همسرش پریسا اقبالیان و دخترش ری‌را اسماعیلیون در این حادثه جان باختند، با انتشار مطلبی در صفحه اینستاگرام خود نوشت:
«به یاد پریسا، به یاد ری‌را، به یاد تمام مسافران و خدمه‌ی پرواز، به یاد هوگر که طعم زندگی را نچشید، به یاد برهان، به یاد پژمان، به یاد ابراهیم، به یاد پویا، به یاد فرزاد، به یاد محسن، به یاد تمام بچه‌های آبان، به یاد تن‌های رگبارخورده‌ی نیزار ماهشهر، به یاد جوانان بر زمین افتاده در جوانرود و رباط‌کریم و شهریار و تهران، به یاد سارو، به یاد دی ماه نود و شش، به یاد ستار، به یاد نوید، به یاد رامین، به یاد اکبر محمدی، به یاد هُدا، به یاد فرزاد، به یاد شاهین ناصری، به یاد تمام قربانیان شکنجه و اعدام و زندان، به یاد داریوش، به یاد پروانه، به یاد پوینده و مختاری، به یاد حمید و کارون و همه‌ی آنها که به جرم نوشتن سلاخی شدند، به یاد فریدون، به یاد دکتر برومند، به یاد همه‌ی آنها که در غربت کشته شدند، به یاد آنان که طعم تبعید چشیدند، به یاد ندا، به یاد سهراب، به یاد مصطفا، به یاد جوانان هشتاد و هشت ، به یاد جوانان شصت و هفت، به یاد عزت ابراهیم‌نژاد، به یاد صانع، به یاد محمد مختاری، به یاد دراویش و بهاییان و هر اقلیت دیگری که زخم خورده است، به یاد بچه‌های خوزستان، به یاد آنها که فقط بلیت تماشای فیلم گوزن‌ها در دست‌شان بود، به یاد کودکان کشته شده در جنگ، به یاد قربانیان تیرباران شده بی محاکمه و دادگاه، به یاد اشک‌های هرروزه‌ی مادرم، به یاد زندگی که از ما گرفته شد، به یاد شادی که حالا خاطره‌ای دور است، به یاد هرآن‌کس که از شرورترین آدم‌های زمین زخم خورده است، من هم شمعی روشن خواهم کرد.»
جواد سلیمانی، از خانواده قربانیان هواپیمای اوکراینی که همسرش الناز نبیی در این پرواز جان باخت، نوشته است:
«حتی برای من سخت است بگویم من هم شمعی روشن خواهم کرد، چرا که انگار باید پذیرفته باشم که تمام شده است. ترجیح میدم بنویسم این چند روز مختصر از دو سالی که گذشت.»
امی آقابالی، خواهر ایمان آقابالی از جان باختگان هواپیمای اوکراینی نوشت:
«برای آرزوهایی که رژیم جمهوری اسلامی سوزاند، برای برادر کوچکی که حسترت دیدارش برایم ابدی شد، من هم شمعی روشن خواهم کرد.»
عظمت اژدری، خواهر غنیمت اژدری، از جان باختگان هواپیمای اوکراینی نوشت:
«به یاد غنیمت که زندگی‌اش ناتمام ماند، من هم شعمی روشن می‌کنم، باشد که ریشه قاتلانش را بسوزاند.»
لادن برومند، فرزند عبدالرحمن برومند، رئیس هیئت اجرائی نهضت مقاومت ملی ایران که سال ۱۳۷۰ در پاریس توسط عوامل جمهوری اسلامی ترور شد، نوشته است:
«به خمینی گفت ایران مال همۀ ایرانیان است از هر کیش و عقیده. ما احقاق حق خود را تنیده در احقاق حق همۀ ایرانیان می‌دانیم. برای همین است که من هم شمعی روشن خواهم کرد تا بدانند آن خداوندان زور که فرزندان ع.برومند همبسته با قربانیان هواپیمای اوکراینی هستند.»
آرمین مرتب، برادر آروین مرتب که به همراه همسرش آیدا فرزانه در حادثه هواپیمای اوکراینی جان باختند، نوشته است:
«در آستانه دومین سالگرد جنایت سرنگونی پرواز پی.اس.۷۵۲ توسط موشک‌های سپاه پاسداران و کشته شدن ۱۷۶+۱ انسان بی‌گناه، از شما دعوت می‌کنیم تا در کمپین من هم شمعی روشن خواهم کرد شرکت کنید.»
لاله بازرگان، خواهر بیژن بازرگان از اعدام‌شدگان کشتار زندانیان سیاسی در سال ۶۷ که از جمله شاکیان دادگاه حمید نوری است، نوشته:
«در سالگرد هدف موشک قرار گرفتن هواپیمای ۷۵۲ اوکراینی توسط سپاه پاسداران که‌موجب به کشته شدن ۱۷۶ سرنشین این هواپیما شامل ۷۰ مرد، ۸۱ زن، ۱۵ کودک، یک نوزاد و ۹ خدمه پرواز شد در کنار خانواده‌های جانباختگان هواپیمای اوکراینی ایستاده‌ایم.»
سوران منصورنیا، برادر برهان منصورنیا، از جان باخته‌های اعتراض‌های آبان ۹۸ به کُردی و فارسی نوشته است:
«کوردی: ئێمە، بنەماڵەی بورهان مەنسوورنیا بۆ بەرز ڕاگرتنی یادی گیانبەختکردوانی فڕۆکەی ئۆکڕاینی، مۆمێ دا ئەگرسێنین.
فارسی: ما، خانواده برهان منصورنیا برای گرامیداشت یاد جانباختگان هواپیمای اوکراینی، شمعی روشن خواهیم کرد.:
سعید افکاری، برادر نوید، حبیب و وحید افکاری، با انتشار عکس برادرهایش نوشت که «در کنار خانواده‌های جان باختگان هوایپمای اوکراینی ایستاده‌ایم.»
نوید افکاری ۲۲ شهریور ۱۳۹۹ در زندان عادل‌آباد شیراز اعدام شد.
مریم کریم‌بیگی، خواهر مصطفی کریم‌بیگی، از جان باختگان اعتراض‌های سال ۱۳۸۸ با انتشار عکس برادرش نوشته است «من هم شمعی روشن خواهم کرد».
بسیاری از دیگر از خانواده‌های دادخواه جانباختگان اعتراض‌های آبان ۹۸ به این کارزار پیوستند و عکس اعضای خانواده‌شان را که توسط نیروهای امنیتی در آبان ۹۸ کشته شده بودند با استفاده از هشتگ «من هم شمعی روشن خواهم کرد»، به منظور اعلام همبستگی با خانواده قربانیان هواپیمای اوکراینی در دومین سال این فاجعه منتشر کردند. اکانت «۱۵۰۰ تصویر» که عمدا اخبار و اطلاعات جان باختگان اعتراض‌های آبان ۹۸ را منتشر می‌کند، مجموعه این تصاویر را در حساب کاربری خود در توییتر منتشر کرد.
امجد حسین‌پناهی، برادر رامین حسین‌پناهی، زندانی سیاسی که سال ۱۳۹۷ اعدام شد، با انتشار عکس برادرش نوشته است «من هم شمعی روشن خواهم کرد».
هژار علی‌پور، برادر ژیان علی‌پور، کولبری که در ماه‌های گذشته توسط تیراندازی نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی کشته شد و همچنین برادر هوشمند علی‌پور، زندانی سیاسی که در زندان به سر می‌برد، با انتشار عکس ژیان علی‌پور نوشت:
«در دومین سالگرد جنایت هولناک #PS752 من هم شمعی روشن خواهم کرد و در روز واقعه، در هر کجا که هستم شمعی روشن خواهم کرد. دادخواهی خانواده کولبران»
فاطمه پیشدادیان، از خانواده‌های دادخواه دهه شصت که اعضای خانواده‌اش به نام‌های عباس پیشدادیان و افسانه افضل‌نیا در سال ۱۳۶۰ اعدام شده، نوشت:
«ما تا روز دادخواهی در کنار خانواده‌های جان باختگان هواپیمای اوکراینی ایستاده‌ایم.»
انجمن خانواده‌های پرواز PS752 در پایان گزارش تحقیقی خود، خواسته‌های این انجمن از مقام‌های جمهوری اسلامی و جامعه بین‌الملل را نیز مطرح کرده که تغییر برخی قوانین ایکائو مانند مسئولیت بررسی هواپیمای دچار سانحه توسط کشوری که سانحه در آن روی داده است، مشارکت فعالانه خانواده‌ها و بازماندگان در روند تحقیقات و انتشار کامل اطلاعات جعبه سیاه پرواز PS752 از جمله مهم‌ترین این درخواست‌ها هستند.
نظرها
نظری وجود ندارد.