شورش نهم خرداد، مشهد: ۳۰ سال پس از واقعه

شورش ۳۰ سال پیش شهر مشهد به‌دنبال تخریب خانه‌های مسکونی منطقه‌های حاشیه‌ای این شهر و در بستر سیاست‌های آزادسازی اقتصادی آغاز شد؛ سیاست‌هایی که دولت‌های این چند سال اخیر «جراحی اقتصادی» خوانده اند و در راستای استراتژی طولانی‌مدت حکومت اسلامی برای نئولیبرالیزه‌کردن اقتصادی است.

اعتراض گسترده مشهد که پس از تخریب خانه‌های مردم آغاز شد، در نوع خود منحصر به‌فرد است، چرا که این نخستین شورش گسترده پس از انقلاب و در یکی از مذهبی‌‌ترین شهرهای ایران بود.

شهرداری خانه‌های بدون مجوز مردمی را که در یکی از فقیرترین محلات حاشیه شهر زندگی می‌کردند خراب کرد. اعتراض از آنجا یعنی از کوی طلاب آغاز شد و به سراسر شهر گسترش یافت. تا شب نیروهای امنیتی، سپاه پاسداران و اطلاعات وارد ماجرا شدند و با بازداشت حدود ۸۰۰ نفر به شورش گسترده مشهد پایان دادند.

ابراهیم رئیسی را که آن زمان دادستان تهران و جوانی ۳۲ ساله بود، به مشهد فرستادند و دادگاه انقلاب مشهد به ریاست رئیسی چهارتن را به اعدام محکوم کرد. این چهار نفر کمتر از دو هفته پس از روز شورش اعدام شدند.

با گذشت سی سال بارها اعتراض‌ها و شورش‌های مردم فقیر و حاشیه‌نشین در جای جای ایران تکرار شده است. آخرین مورد آن شورش علیه نابرابری در اردیبهشت ۱۴۰۱ در چندین شهر ایران بود. در پادکست زیر نگاهی داریم به آنچه سی سال پیش در مشهد گذشت و آنچه امروز در ایران می‌گذرد. 

پادکست در سایت زمانه:

لینک پادکست در ساوندکلاود: