اولین واکنش رسمی ایران به حمله به سلمان رشدی: ضارب ارتباطی با ایران ندارد

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران سرانجام پس از سه روز در واکنش به اقدام به قتل سلمان رشدی، گفت:

گفت:«حمله به سلمان رشدی را از رسانه‌ها دنبال کردیم. هیچ‌کس جز شخص او و حامیانش شایسته سرزنش نیستند. او با اهانت به مقدسات و عبور از خطوط قرمز مسلمانان، خود را در معرض خشم و غضب آنان قرار داد. خشم و غضب نسبت به رشدی هم محدود به ایران و جمهوری اسلامی نبود.»

کنعانی بدون آنکه به فتوای روح‌الله خمینی در واجب‌القتل بودن سلمان رشدی اشاره کند گفت که کسی «حق ندارد» در این ارتباط جمهوری اسلامی را محکوم کند.
او توهین به مقدسات دینی را همواره محکوم و غیر قابل دفاع خواند.

سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در ادامه اظهاراتش گفت: «آزادی بیان توجیهی برای توهین به مقدسات نیست. نفرت‌پراکنی و توهین به مقدسات اسلامی که نمونه بارزش اقدام سلمان رشدی است، از نظر حقوقی و اخلاقی محکوم است.»

کنعانی همچنین «محکوم کردن اقدام ضارب» و «تطهیر اقدام اهانت کننده به مقدسات اسلامی» را متناقض خواند و گفت: «ما درباره فرد حمله کننده به رشدی اطلاعی غیر از آنچه رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند، نداریم.»
سخنگوی وزارت امور خارجه همچنین ارتباط ضارب با جمهوری اسلامی را رد کرد و گفت: «ارتباط ضارب سلمان رشدی با جمهوری اسلامی را به طور جدی و قطعی تکذیب می‌کنیم.»

این نخستین واکنش رسمی ایران به این واقعه است. وزیر امور خارجه آمریکا در روز یکشنبه نهادهای دولتی ایران که به گفته او مروج خشونت هستند را عامل حمله به رشدی دانسته و از استقبال رسانه‌های ایران از حمله به این نویسنده انتقاد کرده و آن را نفرت‌برانگیر دانسته بود.

آنتونی بلینکن گفت: این حادثه برای او یادآور نیروهای ویرانگری است که در حال تضعیف آزادی بیان، آزادی دین و عقیده و آزادی مطبوعات از طریق نفرت‌پراکنی و ترغیب خشونت هستند.

او افزود: «به خصوص نهادهای دولتی ایران برای چند دهه مروج خشونت علیه رشدی بوده‌اند و رسانه‌های وابسته به دولت در این کشور با تعریف و تمجید از تلاش برای سوءقصد به جان او سخن گفته‌اند. این زننده است.»

بلینکن که حمله به رشدی را عملی «شنیع» خواند، در بیانیه‌ای گفت آمریکا و متحدان او با همه امکانات و توان مصمم به ایستادن در برابر این تهدیدها هستند.

پیشتر نیز جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا و جک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا نیز این حمله را محکوم کردند. در بریتانیا نیز نخست وزیر، وزیر کشور و نامزد نخست وزیری حمله خشونت بار به رشدی را محکوم کردند.

ریشی سوناک، یکی از نامزدهای جانشینی بوریس جانسون خواستار شناسایی سپاه به عنوان نیروی تروریستی شد. او گفت: «چاقو زدن وحشیانه به سلمان رشدی باید یک زنگ بیدار باش برای غرب باشد و واکنش ایران به آن حمله، استدال برای تحریم سپاه را تقویت می‌کند».

سلمان رشدی جمعه ۱۲ اوت در نیویورک هدف حمله با چاقو قرار گرفت و بلافاصله به بیمارستان منتقل شد. آنطور که مدیر برنامه‌ها و فرزند این نویسنده گفته‌اند او از زیر دستگاه تنفس مصنوعی بیرون آمده و می‌تواند چند کلمه حرف بزند. پیشتر گفته شده بود که او قدرت تکلمش را از دست داده، کبدش چاقو خورده و ممکن است بینایی یک چشمش را از دست بدهد.

آندرو وایلی، مدیر برنامه‌های رشدی روز شنبه گفته بود که روند بهبودی آغاز شده است.

هادی مطر، مظنون اصلی حمله به رشدی در بازداشت پلیس است. او در دادگاه نخست اعلام بی‌گناهی کرد.

رسانه‌های ایالات متحده آمریکا گفته‌اند که او با سپاه قدس ارتباط داشته است. جزئیات بیشتری از این ارتباط که به روایت نشریه وایس در شبکه‌های اجتماعی برقرار شده، منتشر نشده است.

پیشتر پلیس نیویورک تأیید کرده بود که مطر از علاقه‌مندان به رهبر جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران است. اما هنوز نشانه‌ای از اینکه او در ارتباط سازمان یافته با نهادهایی از ایران به قتل سلمان رشدی اقدام کرده باشد، وجود ندارد.

رسانه‌های وابسته به نهادهای حکومتی ایران اقدام هادی مطر را «قابل ستایش» و برآمده از «غیرت دینی» توصیف و از آن استقبال کرده‌اند.

رشدی جمعه ۱۲ اوت در نزدیکی نیوریورک هدف تهاجم قرار گرفت. این نویسنده هندی‌تبار بریتانیایی، در سال ۱۹۸۸ جایزه ادبی ویتبرد را به خاطر رمان «آیه‌های شیطانی» دریافت کرد. در این رمان از آیه ۱۹ تا ۲۲ از سوره ۵۳م قرآن به‌عنوان آیه‌هایی که شیطان در گوش پیامبر اسلام نجوا کرده، یاد می‌شود.

در تاریخ ۱۴ فوریه سال ۱۹۸۹/ ۲۵ بهمن ۱۳۶۷، روح‌الله خمینی فتوای قتل سلمان رشدی را به دلیل نوشتن همین کتاب صادر کرد. این فتوا موجب شد تا بریتانیا رابطه دیپلماتیک خود را با ایران قطع کند.

سلمان رشدی بعدها رسماً از مسلمانان جهان پوزش خواست اما فتوا بر جای خود باقی ماند. علی خامنه‌ای، رهبر کنونی جمهوری اسلامی هم فتوای روح‌الله خمینی را تأیید کرده و گفته است این فتوا قابل تغییر نیست. بر همین اساس در سال ۱۳۹۱، ایران جایزه قتل رشدی را از ۲,۸ میلیون دلار به ۳,۳ میلیون دلار افزایش داد.
این خبر با اطلاعات تازه به روز شده و تیتر آن تغییر کرده است.